Μάλλον αναφέρεσαι στη γνωστή φωτογραφία έξω από το οργανοποιείο του Ζοζέφ, όπου δεν διακρίνεται κάποια θήκη.
Η προσωπική μαρτυρία του Νίκου Πουρπουράκη πάνω στο θέμα: μετέφερε το πρώτο του μπουζούκι στην Αμερική με το πλοίο μέσα σε μια…χαρτοσακούλα.
Αν εννοείς μία φωτογραφία όπου ο Παπαϊωάννου, φαντάρος, δοκιμάζει ένα μπουζούκι στην είσοδο του μαγαζιού του Ζοζέφ, με τον ίδιο το μάστορα και κάποιον ακόμα στη φωτογραφία, δεν μας δίνει καμμία πληροφορία για θήκες. Η περίπτωση που αναφέρει ο Άγης είναι τελείως διαφορετική. Εδώ μιλάμε για θήκες (ή έλλειψη θηκών), όχι για φαντάρους με μπουζούκια.
Η προσωπική μαρτυρία του Νίκου Πουρπουράκη πάνω στο θέμα: μετέφερε το πρώτο του μπουζούκι στην Αμερική με το πλοίο μέσα σε μια…χαρτοσακούλα.
Πικινε , βασική μαρτυρια
ποτε χρονογειται το υπερατλαντικό αυτο ταξίδι του κυρίου Πουρπουρακη;
Μια πληροφορία που δε θα μας κάνει σοφότερους ως προς το πότε άρχισε η χρήση θήκης αλλά μας διαφωτίζει λίγο ως προς το πώς τη βλέπουν οι μουσικοί (απαραίτητη ή όχι) είναι η εξής:
Έχω γνωρίσει πολλούς παραδοσιακούς οργανοπαίχτες από το Αιγαίο. Όσοι παίζουν τσαμπούνα, τουμπάκι, σουραύλι, σχεδόν ποτέ δεν έχουν θήκες. Όσοι παίζουν βιολί, λαούτο, λύρα, σαντούρι, έχουν σχεδόν πάντοτε.
Το «χωρίς θήκη» μπορεί να σημαίνει όργανο 100% γυμνό (τουμπάκι, πολύ συχνά) ή σε μια πλαστική σακούλα ή κάτι ανάλογο (τσαμπούνες), ή, άντε, μια πάνινη θήκη ή ένα πανί για τύλιγμα.
Νομίζω ότι αδρομερώς η χρήση θήκης προσιδιάζει σε όσους θα αυτοχαρακτηρίζονταν μάλλον «μουσικοί», και η μη χρήση της σε όσους θα δήλωναν «οργανοπαίχτες» ή ούτε καν αυτό, απλώς ότι παίζουν και λίγο όργανο. Δεν έχει σχέση ούτε με το πόσο καλοί είναι, ούτε με το αν παίζουν επαγγελματικά, ούτε με το πόσο συχνά παίζουν.
Οι βιολιτζήδες, και κατ’ επέκταση και οι λυράρηδες, σαφώς επηρεάζονται από το χώρο των ομοτέχνων τους σε άλλα είδη μουσικής, π.χ. κλασικούς βιολονίστες (που είναι απολύτως αδιανόητο να κυκλοφορούν χωρίς θήκη). Εκείνοι που παίζουν πιο «ταπεινά» όργανα κοιτάνε μάλλον το πώς βολεύονται, και όχι τόσο το αν υπάρχει κάποια καθιερωμένη συνήθεια. Άρα, οι μεν ανήκουν σ’ ένα χώρο με τις δικές του συνήθειες -το όργανο τους κάνει να ανήκουν- ενώ οι δεύτεροι δεν έχουν διαμορφώσει συλλογικά ήθη, δεν νοούνται ως μέλη ενός συνόλου.
Αν ισχύει αυτή η λογική (όσο αόριστα κι αν την εξέφρασα, αφού κι εγώ δεν την έχω αναλύσει πλήρως) τότε και οι πρώτες θήκες μπουζουκιών θα πρέπει να χαρακτηρίζουν την εποχή που ο παίχτης άρχισε να αντιμετωπίζει τον εαυτό του περισσότερο ως μουσικό, έναν από το σύνολο των μουσικών, παρά ως έναν οποιονδήποτε που ανάμεσα στ’ άλλα που κάνει παίζει και μπουζούκι. Άρα, το αρχικό ερώτημα του θρεντ μάς φέρνει κοντά στο ζήτημα της αυτοεικόνας των μουσικών και της εξέλιξης αυτής της αυτοεικόνας μέσα στο χρόνο.
(Αυτές τις μέρες ήμουν στις Βρυξέλλες, συνοδεύοντας μια μεγάλη ομάδα παραδοσιακών οργανοπαιχτών που ήταν προσκεκλημένοι του Ευρωκοινοβουλίου. Μέσος όρος ηλικίας αρκετά μικρός, είχε και 30ρηδες και 20ρηδες και παιδιά ακόμα. Αυτή η κατανομή, βιολί με θήκη - τσαμπούνα και τουμπάκι χωρίς, εξεκολουθούσε να ισχύει παρόλο που η πρόσκληση από το Ευρωκοινοβούλιο όσο να 'ναι σου ανεβάζει το πρεστίζ, και παρόλο που το ταξίδι γινόταν με αεροπλάνο και άρα η θήκη χρειαζόταν. Ναι, είδα τουμπάκι μόνο του να περπατάει στον ιμάντα των αποσκευών ολόγυμνο.)
Αγαπητε Πεπε
θα διαφωνισω με αυτη τη λογικη του οτι ο οργανοπαικτης αντιλαμβανεται τον εαυτο του διαφορετικα, και εαν προερεχεται απο πιο “ταπεινα” ειδη μουσικης και ρεπερτοριου, τοτε δεν εχει θηκη. (Η δημοτικη μουσικη και η βιολιτζιδες της προερχονται απο “ταπεινα” στρωματα. Ο παπους μου πιτσιρικας ηταν βοσκος, στην ορεινη Ναυπακτια, ειχε του παπου του βιολι δε με θηκη)
Απο την αλλη τα μπουζουκια του Σταθοπουλου πχ. δεν ηταν ουτε φθηνα για την εποχη τους, ουτε προοριζονταν για μια κατωτερη ταξη της Ελληνικης ομογενειας.
Δεν ειναι κατα εμενα θεμα καθιερωμενης συνηθειας η χρηση η οχι θηκης οπως γραφεις στο συλλογισμο σου. Κυριως για οργανο οπως το μπουζουκι με πολυ λεπτο κυλο ηχειο φτιαγμενο απο δουγειες , λεπτο μανικι που μονο αναποδα ακουμποντας τον καβαλαρη/χορδες μπορεις να το τοποθετησεις καπου σταθερα, η να το κρεμασεις…πιο ευθραστο οργανο εαν το συγκρινουμε με τη κιθαρα, η το βιολι.Και ομως εκεινα φερουν θηκης.
Δεν μπορει ο οργανοπαιχτης λογο ομαδοποιησης, φιλοσοφιας, η ιδιοτητας( οχι μουσικος, αλλα απλα παιχτης), να παιρνει το μπουζουκι συνεχεια στο χερι, στα στενα του Πειραια, οταν συναντιεται στις ταβερνες και στους τεκεδες, στην αγορα, στο λιμανι, με το καικι, με το βαπορι…Εκτος… και εαν δεν το μεταφερει συχνα.
Δηλαδη εχω μια μικρη και χαζη ισως υποψια πως στην καθημερινη ζωη του ρεμπετη το μπουζουκι τις περισσοτερες φορες αφηνοταν στα “στεκια” οπου μαζευονταν οι ρεμπετες(τεκεδες/καφενεια) και οι οργανοπαιχτες επαιζαν το οργανο συνηθως εκει, καποιες φορες το μοιραζονταν με αλλους…κατι σαν το ταβλι στα καφενεια,και τον αργιλε στο τεκε.Κυριως οταν το οργανο ηταν “παρανομο” επι απαγορευσης, δεν νοητω οι ρεμπετες να κυκλοφορουσαν με το μπουζουκι παραμασχαλα η σε θηκη.
Οποτε η θηκη ειχε μονο σημασια σε μεγαλες μεταφορες και ταξιδια, για αυτο ισως και βλεπουμε θηκη ογκοδες τυπου coffin στο μπουζουκι του Ευαγγελιδη.Δεν μπορω να φανταστω ρεμπετη να κουβαλαει με τη θηκη αυτη το μπουζουκι στα στενα του Πειραια
Ισως και να κανω λαθος σε αυτο το συλλογισμο μου, αλλα το μπουζουκι ως “περιθωριακο” και “παρανομο”, ειναι οργανο, “μυστικης” περιθωριακης ομαδας, και παιζεται μονο στα “κρυφα” στεκια, η στο σπιτι.
ΥΓ
Το βιολι απο την αλλη και η κιθαρα μεταφερονται συχνα σε πανυγηρια, ταβερνες (ολες οχι μονο τεκεδες),κανταδες, γιορτες, φιλικα σπιτια κτλ.
Ο Περικλής και ο Σπύρος αρχίζουν ήδη να σκιτσάρουν μία πρώτη εικόνα της χρήσης της θήκης των μουσικών οργάνων, της ύπαρξης ή μη ύπαρξής της. Η εικόνα αυτή ταυτίζεται σε πολλά της σημεία με εκείνην που αρχίζει να παίρνει μορφή και στο δικό μου μυαλό. Με τον Περικλή θα διαφωνήσω στο κριτήριο που επιλέγει για την αναγκαιότητα ή μη της θήκης σε ένα μουσικό όργανο. Η δική μου, προσωπική βέβαια, εντύπωση είναι ότι η βαθμίδα “επαγγελματισμού” στην οποία ο ίδιος ο οργανοπαίκτης (αυτός δηλαδή που θα αποφασίσει να αποκτήσει ή να μην αποκτήσει θήκη) κατατάσσει τον εαυτό του, δεν είναι το βασικό κριτήριο. Ίσως να είναι ένα από περισσότερα, ίδιας περίπου σπουδαιότητας. Δεύτερο, χοντρικά ισότιμο κριτήριο θα έβαζα την εποχή. Δεν υπάρχει νομίζω αμφιβολία ότι, όσο πιό πίσω πηγαίνουμε, τόσο σπανιότερη (και ακριβότερη) είναι η χρήση θήκης στα λαϊκά όργανα. Και τρίτο, την οικονομική άνεση του οργανοπαίκτη. Αυτό το τελευταίο είναι ίσως το ελαστικότερο, αφού και η οικονομική άνεση είναι ελαστική: τα απαραίτητα επιπλέον χρήματα για να εξασφαλίσω την προφύλαξη του ακριβού μου αποκτήματος (ή, έστω, την κοινωνική μου άνοδο, αν έτσι νομίζω) τα βάζω στη μιά μεριά της ζυγαριάς, αλλά το πόσο έντονα θα βυθιστεί αυτή η μπάντα εξαρτάται από το πόσο πιέζω εγώ. Μπορεί να φτάσω μέχρι και να πεινάσω, προκειμένου να αποκτήσω ακριβό όργανο και θήκη.
Το παρατραβάμε λιγάκι το θέμα και, ίσως, δεν του αξίζει τόσο. Αλλά σίγουρα είναι ενδιαφέρον να το ψάχνουμε. Η πληροφορία π.χ. για τον κύριο Πουρπουράκη είναι σημαντική αλλά, προσοχή: πρέπει, πριν βγάλουμε συμπεράσματα, να καθορίσουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια όλες τις διαστάσεις του θέματος. Είμαι σχεδόν 1000% σίγουρος ότι ο Χιώτης, ακόμα και στο πρώτο του ταξίδι, δεν τύλιξε το (ή τα) όργανο σε χαρτοσακούλα. Υπό ποιές προϋποθέσεις πραγματοποίησε ο κύριος Πουρπουράκης το πρώτο του ταξίδι; Ή: υπό ποιές συνθήκες ο παπούς του παπού του Σπύρου απέκτησε το βιολί του; πιθανότατα το βιολί να ήταν εξ αρχής μέσα στη θήκη του, οπότε αυτή θεωρήθηκε δεδομένη χωρίς πολλά πολλά.
Χμ, επαναλαμβάνω ότι ίσως πολύ το ψάχνουμε…
Θα σημφωνησω με τον κυριο Νικο στις επισημανσεις του.
Για να βρουμε ισως τους λογους χρησης η μη χρησης θηκης στο μπουζουκι, θα πρεπει να απαντησουμε σε καποια ερωτηματα.Καποια απο αυτα ισως ακουγονται χαζα.
1, Οι Σταθοπουλοι, ( και αλλοι οπως Καραμπας, Γκρετσης, Μουρτζινος) για παραδειγμα στο καταλογο τους μιλανε για θηκη? Ο κατασκευαστης δηλαδη του μπουζουκιου την εποχη 1910-1920, που δεν εχει σχεση με την οικονομικη κατασταση, η ιδιοτητα του πελατη/αγοραστη,δινει τη δυνατοτητα αγορας θηκης στον πελατη?
Εαν ναι , τοτε το θεμα αγορα θηκης επιπευτει στον αγοραστη , εαν οχι, γιατι?
2, Γνωριζουμε απο μαρτυριες παλαιων ρεμπετων (Μαρκος, Μπατης,Δελλιος κτλ) που γραφτηκαν τα πρωτα ρεμπετικα τραγουδια? Χαζη ερωτηση, αλλα θελω να ανακαλυψω εαν τα οργανα βρισκονταν τον περισσοτερο καιρο στο σπιτι του κατοχου η σε στεκια, σε στενα του πειραια, στα πρωτα καφε αμαν, στους τεκεδες.Αναφερει καποιος απο τους μεγαλους της τετρας κατι, σχετικα με τον τροπο και χωρο που γραφτηκαν αυτα τα πρωτα τραγουδια?
3, Εαν ο κυριος Νικος Πουρπουρακης δεκαετια 1950 κανει υπερανταντικο ταξιδι στην Αμερικη με το μπουζουκι(οργανο που ειναι εργαλειο για το επαγγελμα του και θα του επιφερει το βιοποριστικο) σε χαρτοσακουλα τι μπορουμε να σκεφτουμε για το θεμα θηκης? Ηταν τοσο ακριβη που ο κυριως Πουρπουρακης δεν μπορουσε να αγορασει? Δεν θα μπορουσε να δωσει στο μαραγκο της γειτονιας τεσσερα παλιοξυλα απο τελαρα και να φτιαξει ενα κουτι για το μπουζουκι, η μια αυτοσχεδια υφασματινη θηκη?
4, Γνωριζουμε εαν οι ταμπουραδες και τα λαουτα της εποχης εχουν θηκες?
5,Επιρεαζεται το μπουζουκι ως οργανο απο την “κακια” συνηθεια του μπαγλαμα?
Ο μπαγλαμας οργανο μικρο δημιουργηθηκε για να μεταφερεται κατω απο το σακακι, παλτο γυμνο ανευ θηκης
Πετρόπουλος. σελίδα 551 (9η επανέκδοση).
Φωτογραφία στην οποία ο Μπαγιαντέρας ο Χιώτης κι ο Σπιτάμπελος έχουν τα μπουζούκια σε υφασμάτινες θήκες… αυτό μας δίνει μια εικόνα…
Για όσους δεν έχουν το βιβλίο, για να πάρουν μια ιδέα, η φωτογραφία χρησιμοποιείται σε κακή ποιότητα στο βίντεο
ΥΓ. Πιστεύω πως μια από τις αιτίες που δεν σώθηκαν πολλά μπουζούκια είναι ότι δεν υπήρχαν/δεν ήταν διαδεδομένες ή προσιτές οι καλές θήκες.
ΥΓ2: ο Στέλιος Βαμβακάρης στο “Μ’αρέσουν οι καρδιές σαν τη δική μου” στη σκηνή που περιγράφει τη σφουγγάρα του Μάρκου και τη δημιουργία του “Τι πάθος ατελείωτο”, λέει ότι κουβάλαγε το μπουζούκι του Μάρκου σε μια δερμάτινη (το λέει με πολύ θαυμασμό το 'δερμάτινη") θήκη. Προφανώς όμως εννοεί “μαλακή” θήκη
Μπράβο φίλε Μπαμπη !!! Που την ξετρυοωσες
να υποθέσουμε φωτογραφία αρχές 1940;
ΥΓ2: ο Στέλιος Βαμβακάρης στο “Μ’αρέσουν οι καρδιές σαν τη δική μου” στη σκηνή που περιγράφει τη σφουγγάρα του Μάρκου και τη δημιουργία του “Τι πάθος ατελείωτο”, λέει ότι κουβάλαγε το μπουζούκι του Μάρκου σε μια δερμάτινη (το λέει με πολύ θαυμασμό το 'δερμάτινη") θήκη. Προφανώς όμως εννοεί “μαλακή” θήκη
Μαλλον ηταν δερματινη Μπαμπη
απο μια μικρή έρευνα που έκανα οι θήκες των έν χορδών πέρασαν απο αρχικά ξύλινες , σε δερμάτινες , σε υφασμάτινεδ
Μαλιστα Σταυρο,
ευχαριστουμε
Ξυλινη με τα δερματινα χερουλια αυτη , σιγουρα κατασκευασμενη στα μετρα του ταμπουρομπουζουκου Τσαους, μαλλον απο το Κυριάκο Πεσμαζόγλου ή Λαζαρίδη
και εδω η φωτο του Μπαμπη
Αυτό είναι πολύ σχετικό. Μπορεί κάποιος να έχει μια χαρά τα χρήματα να αγοράσει μια θήκη, αλλά να μην του έχει περάσει ποτέ από το μυαλό. Επειδή δεν τη χρειάστηκε, επειδή δεν έχει δει να το κάνουν άλλοι, επειδή δε βλέπει γιατί να μη χρησιμοποιήσει κάποια ιδιοκατασκευή κλπ…
Γενικά το τι αγοράζεις σε σχέση με το τι αντέχει η τσέπη σου είναι μια σχέση όχι σταθερή, αλλά εξαρτώμενη από εποχές και ήθη. Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει ότι σήμερα ο μέσος μουσικός (όχι μέσος σε παικτικό επίπεδο, γενικά εννοώ) έχει πολλά όργανα. Όποιος μπήκε στο φόρουμ να ρωτήσει συμβουλή για το πρώτο του όργανο, σχεδόν πάντα παίρνει την απάντηση «ξεκίνα μ’ ένα φτηνό και άμα μάθεις παίρνεις το πιο καλό». Πολλοί δε έχουν μικρές ή και κανονικές συλλογές από όργανα. Αυτό δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι είναι πλούσιοι, απλώς τέτοια κουμάντα κάνουν γιατί αυτές είναι οι προτεραιότητές τους. Μιλάμε για «το» μπουζούκι του Βαμβακάρη ή του Τάδε ή του Δείνα, ενώ ο μελλοντικός αρχειοδίφης δε θα μπορέσει ποτέ να μιλήσει για «το» μπουζούκι του Μήτσου (τυχαίο όνομα), γιατί ο Μήτσος άφησε στα κατάλοιπά του 5-6 μπουζούκια και στη ζωή του πέρασαν από τα χέρια του άλλα 10-15, χώρια οι μπαγλαμάδες, οι τζουράδες, μια-δυο κιθάρες, μπορεί καμιά λάφτα γιατί την έψαχνε κι από κει, και μια ολόκληρη συλλογή από φλογέρες και κρουστά.
Οι περισσότεροι παλιοί δεν το έκαναν αυτό. Όχι υποχρεωτικά επειδή δεν τους το επέτρεπαν τα οικονομικά τους, μάλλον γιατί δεν τους απασχολούσε. Εμάς γιατί μας απασχολεί; Ε, έτσι είναι η εποχή μας.
Το ίδιο λοιπόν και για τη θήκη.
Μεσα απο τις τελευταιες φωτογραφιες και μαρτυριες εχουμε πληρη σειρα γεγονοτων σε σχεση με το μπουζουκι συνδεδεμενο με την ιστορικη εξελιξη ενχορδων θηκων.
Φαινεται οτι το μπουζουκι ακολουθει την “προοδο” της ενχορδης θηκης.
Θα μπορουσατε να βοηθησεται να βαλουμε και χρονολογιες σε αυτα τα στοιχεια?
-Ευαγγελιδης ξυλiνη θηκη με μεταλικα χερουλια του 1900 (wood coffin case)
-Λαζαριδης (?), ξυλiνη θηκη με δερματινα χερουλια χρονολογιας ?
-Μπουζουκι Μαρκου Βαμβακαρη (κατα μαρτυρια του Στελιου) φτιαγμενη απο δερμα χρονολογιας ?
-Μπουζουκια Χιωτης, Μπαγιαντερας, Σιταμπελος με υφασματινη η καμβας θηκη χρονολογιας ?
Σπύρο, με τις χρονολογήσεις που ζητάς, ο κίνδυνος να πέσεις σε λανθασμένα συμπεράσματα είναι μεγάλος. Αρκέσου στα όσα ήδη βρέθηκαν, ψάξ΄το περισσότερο και τα ερωτήματά σου θα απαντηθούν εν καιρώ. Ακόμα είναι νωρίς για συμπεράσματα, έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες.
Με κίνδυνο να βγω εκτός θέματος:
Πολλά απο τα παλιά μπουζούκια έχουν τρύπα και κορδόνι στο καράολο για κρέμασμα στον τοίχο. Αυτό για μένα λέει πολλά. Υποδηλώνει ότι, στο σπίτι η στην ταβέρνα ή οπουδήποτε σταθερά τελος πάντων, το όργανο είχε την ασφαλή του θέση, ακόμα και χωρίς θήκη.
ίσως λοιπόν δεν θα έπρεπε να κοιτάμε την ύπαρξη θήκης ως μοναδικό στοιχείο σεβασμού και ανάγκης προστασίας του οργάνου.
Να πάω λίγο παρακάτω τη σκέψη του alk
Μήπως κάποιοι ρεμπετες χρησιμοποιούσαν σχοινί / γόρδονι απο βάση χορδιερας μέχρι καραολου για μετάφορα πισώπλατα ;
πράγματι κύριε Νίκο ειναι πολύ νωρίς να εξαχθούν αποτελέσματα για το ποτέ απο ποιους και κάτω απο ποιες συνθήκες χρησιμοποιούνται θήκες κατα την πρώιμη εποχή του ρεμπέτικου
Όχι αυτή με τον Ζοζεφ Κ.Νικο, υπαρχη φωτογραφία του Παπαϊωάννου με πενήντα περίπου φαντάρους και αυτός ξαπλωμένος με το μπουζούκι στην πρώτη σειρά,θήκη πάντως δεν φαίνεται.
Ναι, τώρα τη θυμήθηκα κι εγώ αυτή τη φωτογραφία. Πάντως και σήμερα, αν πενήντα φαντάροι φωτογραφίζονταν μαζί, ο ένας με το μπουζούκι του, δεν θα έσπρωχνε και τη θήκη να αποθανατιστεί και αυτή.
Σχετικά με το πρώτο μήνυμα στο θέμα, στο 22ο επεισόδιο στο Μινόρε της Αυγής, που αναφέρεται στην περίοδο της απελευθέρωσης και την αρχή του εμφυλίου, κάπου στο 10:45 φαίνεται μια θήκη μπουζουκιού σαν τις σημερινές, μαύρη και μεταλλική. Ίσως εδώ να είναι παράλειψη του σκηνοθέτη και όχι αντιπροσωπευτικό στοιχείο της εποχής στην οποία αναφάρεται.
SDimis οσον αφορα το που γραφονταν τα τραγουδια, ειναι μαλλον καταχρηστικο να το θεωρησουμε κριτηριο για τη μεταφορα των οργανων. Συμφωνα με πηγες (ενδεικτικα βιογραφιες Μαρκου και Γεννιτσαρη), αυτο που αναφερεται ειναι οτι στους τεκεδες κλπ χωρους του ρεμπετικου, υπηρχαν οργανα κοινοχρηστα -οπως συμβαινει και σημερα σε καποια κουτουκια- με τα οποια επαιζαν οι θαμωνες, αλλα οι ρεμπετες ειχαν και δικα τους, προσωπικα τους οργανα, τα οποια δεν αφηναν στο χωρο ετσι αδεσποτα. Εξαλλου δεν πηγαιναν ολοι μονο σε εναν τεκε, θα επρεπε αρα να μεταφερουν τα δικα τους οργανα απο τεκε σε τεκε -αν υποθεσουμε οτι τα επαιρναν μαζι τους πηγαινοντας εκει, πραγμα μαλλον αβεβαιο.
Το μονο σχετικο που μου ερχεται στο μυαλο ειναι το περιστατικο οπου ο Μαρκος προσπαθησε να παιξει το ταμπουρομπουζουκο του Τσαους, το οποιο συμβαν αν δεν απατωμαι ειχε λαβει χωρα μεσα σε εναν τεκε -ή παρομοιο χωρο. Δε νομιζω παρολαυτα ο Τσαους να αφηνε στον τεκε το ταμπουρομπουζουκο.
Δεν ειναι απολυτα ακριβες αυτο. Ο Μαρκος δεν ειχε μονον ενα μπουζουκι, ειχε πολλα. Ουτε ο Μπατης ειχε μονο εναν μπαγλαμα (οι μπαγλαμαδες του μαλιστα ειχαν και ονοματα). Ειναι γνωστα αυτα. Επισης ο Μαρκος επαιζε μπαγλαμα και ειχε και μπαγλαμαδες, ενω ο Μπατης διεθετε μεγαλη συλλογη απο οργανα (να θυμισω σχετικες φωτο με τον ιδιο να κραταει γιουκαλιλι και κιθαρα).
Επισης υπαρχουν αρκετοι πολυοργανιστες στο ρεμπετικο (κυριως στη σμυρνεϊκη σχολη, οπως ο Περιστερης πχ, αλλα και στο πειραιωτικο οπως ο Παπαϊωαννου), αλλο αν εγιναν πιο γνωστοι παιζοντας ενα οργανο.
Νομιζω οτι δεν εχουμε λαβει κατι αρκετα σοβαρο υποψιν. Πολλα μπουζουκοειδη οργανα της εποχης ηταν ιδιοκατασκευες ή αυτοσχεδια. Πολλοι ρεμπετες τα εφτιαχναν μονοι τους, δεν τα επαιρναν απο μαστορες -ιδιως κατι μπαγλαμαδες, τζουραδες, γονατα- σε αντιθεση με οργανα οπως κιθαρες, μαντολινα, ουτια κλπ. Συνεπως ειναι μαλλον δυσκολο να εφτιαχναν οι ιδιοι κ τη θηκη.
Οσοι ειχαν αρκετα ωστε να παραγγειλλουν ενα οργανο απο μαστορα (αναφερει ο Μαρκος διαφορους παλιους), μπορει να τους προσφεροταν και θηκη, η οποια μαλλον θα ηταν αναλογη και με τα στανταρ της εποχης για παρομοια οργανα. Το τελευταιο το λεω γιατι φερ’ειπειν, δερματινη θηκη εχω δει και για κιθαρα, οποτε δε θα φαινοταν περιεργο για καποιον να εχει κατι αναλογο για μπουζουκι. Σκληρες θηκες για κιθαρα/μαντολινο κλπ ηταν διαδεδομενες τοτε?