Στο academia.edu υπάρχει μία (κατά τη γνώμη μου!) πολύ ενδιαφέρουσα εργασία για τη μουσική ζωή της Σμύρνης στις αρχές του εικοστού αιώνα. Είναι προσβάσιμο για το κοινό, γι’ αυτό και το παραθέτω σαν επιφόρτωση.
Πολλοί από τους τουρκόφωνους, ελληνόφωνους κ.τ.λ. δίσκους που αναφέρονται στο άρθρο υπάρχουν τώρα στο διαδύκτιο. Όμως για μένα έχει ενδιαφέρον πώς ήταν η πρόσληψή τους τα χρόνια που βγήκαν στην αγορά. Παραδείγματος χάριν, αναρωτιέμαι αν υπήρχε κάτι ανάλογο με το juke box στις αρχές του 20ου αιώνα, δηλαδή αν τα καφενεία/καφέ αμάν και οι ταβέρνες/μεϊχανέδες της Σμύρνης είχαν φωνογράφους που μπορούσαν να παίζουν τις πλάκες. Εγώ θυμάμαι ακόμα τις πρώτες επισκέψεις μου στην Ελλάδα, που έβλεπα τον κόσμο να διασκεδάζει και να χορεύει στα καφενεία και στις καφετέριες με τα τραγούδια από το juke box. Το λέω γιατί μου φαινεται πως ο αριθμός των παραγγελιών που δίνει η ερευνήτρια δεν αντιστοιχεί στα άτομα που είχαν την ευκαιρία να ακούσουν αυτούς τους δίσκους. Δηλαδή, αν η παραγγελία ήταν για 10 πλάκες, φαντάζομαι ότι πολλοί περισσότεροι άκουγαν το τραγούδι, είτε από φωνογράφους στα σπίτια/καφενεία, είτε γιατί μπήκαν (ή ήδη υπήρχαν) στην (αστική) προφορική παράδοση.
Οι φωνογραφιτζήδες ήταν οι καλύτεροι πελάτες των δισκογραφικών εταιριών, γιατί με τις πλάκες που έβαζαν να παίζουν για χάρη θαμώνων στα καφενεία κλπ, ξαναγόραζαν και ξαναγόραζαν τις ίδιες πλάκες αφού προηγουμένως πετάξουν την προηγούμενη, που δεν ακουγόταν καλά πιά. Ενώ οι (αρκετά εύπορες!) οικογένειες που μπορούσαν να αγοράσουν γραμμόφωνο, θα αγόραζαν ένα μόνο αντίτυπο από κάθε κομμάτι.
Κάπου (μπορεί κι εδώ) είδα ένα άρθρο εποχής για τις κοπέλες που μαζεύονταν σαν τις μέλισσες γύρω από όποιον φωνογραφιτζή έπαιζε τον Αθανασόπουλο και έκλαιγαν με μαύρο δάκρυ.
Χωρίς πλάκα, έχω μιαν αμυδρή εντύπωση ότι κάπου κάποτε διάβασα πως ο Αθανασόπουλος είναι ο δίσκος που έχει πουλήσει τα περισσότερα αντίτυπα. Αν πράγματι είναι έτσι, έχουμε την εξήγηση!
περιέγραφε τη δολοφονία του εργολάβου Αθανασόπουλου που είχε συγκλονίσει την Ελλάδα. Με έξι ταυτόχρονες εκτελέσεις δημιούργησε ένα ακατάρριπτο ρεκόρ πωλήσεων για την περίοδο 1930-1969, οι οποίες, σύμφωνα με τις πληροφορίες, έφτασαν στον απίστευτο, για την εποχή, αριθμό των 90.000 δίσκων.
Και κάτι ακόμα, γιατί δεν κατάφερα μέχρι τώρα να διαβάσω το άρθρο της Μαρίας Καπκίδη: Τις ο Blumberg (του τίτλου του νήματος) και ποιές οι παραγγελίες του; ξέρει κάποια / -ος;
Edit, ένα τέταρτο αργότερα: Τελικά αποφάσισα να διαβάσω το άρθρο, οπότε θα βρώ μόνος μου την απάντηση.
Αν μιλάμε γενικα για ρεκόρ πωλήσεων νομίζω είναι το 45αρι του Καζαντζίδη (δύο πόρτες έχει η ζωή - Μαντουμπάλα) μέχρι και σήμερα με πωλήσεις 1.5 εκατομμύριο.
Το είχα διαβάσει πρόσφατα και μου έκανε εντύπωση.
Στον ίδιο τόμο, πολύ ενδιαφέρον πρέπει να έχει και το άρθρο του εξαίρετου ερευνητή Hugo Strötbaum για την πρώτη ελληνικού ενδιαφέροντος δισκογραφική καταγραφή: “Greek, very old and ultra rare. The oldest Greek commercial recordings: the 1896 Greek Berliners”
(Contributions to the History of the Record Industry/Beitraege zur Geschichte der Schallplattenindustrie (The Lindstrom Project). Vol. 12. Edited by Pekka Gronow, Christiane Hofer, and Mathias Boehm. Wien: 2022: σελ. 81-100.
Το άρθρο που αναφέρεις δεν φαίνεται να είναι διαθέσιμο στο διαδύκτιο. Βρήκα όμως το εξής άρθρο για ηχογραφήσεις τούρκικων τραγουδιών στις αρχές του 29ου αίωνα, που σε μερικά μέρη μοιάζει με "whodunit αστυνομικό μυθιστόρημα! . Ο κατάλογος της ουγγρικής εταιρίας που βρήκε ο Strötbaum περιέχει και μερικά τραγούδια στα ελληνικά και Ladino.
. Ο κατάλογος της ουγγρικής εταιρίας που βρήκε ο Strötbaum περιέχει και μερικά τραγούδια στα ελληνικά και Ladino.