Εντάξει Κώστα, ας διευρύνουμε λοιπόν τη συζήτηση, μια και δεν βλέπουμε να διαγράφονται τα μηνύματά μας ως άσχετα με το θέμα (ελαφρά το λέω, χαμογελώντας!). Ξεκινάω με «ρητορικό ερώτημα» που ταυτίζεται με αυτό:
Που ήσασταν, βρε, όλοι σας (εκτός του Φέρρη και ελάχιστων άλλων, που ήταν εκεί) όταν, πριν αρκετούς μήνες άνοιγα τούτο εδώ το θέμα;
Το ερώτημα αυτό με καίει περισσότερο ίσως από κάθε άλλο, γιατί όπως και ο Κώστας λέει, αν δεν συμφωνήσουμε στους ορισμούς θα πελαγώσουμε.
Βλέπω με ευχαρίστηση ότι έχει ωριμάσει σε αρκετούς από εμάς η ιδέα ότι κάτι πρέπει να κάνουμε. Θα προσπαθήσω λοιπόν να κωδικοποιήσω αυτά που έχουν ήδη αναφερθεί, προσφέροντάς τα ως βάση για διάλογο με τελικό στόχο τη συμφωνία. Θα ένοιωθα απείρως μεγαλύτερη ικανοποίηση αν ένα σύνολο ορισμών και κωδίκων βασισμένο στη σημερινή πραγματικότητα έβγαινε από μέσα από τούτο εδώ το φόρουμ, με συλλογικές διαδικασίες και όσο γίνεται μαζικότερη συμμετοχή, παρά από το άχαρο γραφείο μου. Έχουμε και λέμε:
Υπάρχουν τα «προ δισκογραφικού Μάρκου» τραγούδια με τις ονομασίες μάγκικο, μόρτικο, κουτσαβάκικο, μουρμούρικο (μπορεί κάποια ονομασία να μου ξέφυγε), που σχετίζονται με (ας πούμε, μην κολλήσουμε τώρα) τον υπόκοσμο των πόλεων, δηλαδή τους περιθωριακούς μικροκλέφτες, μικροεπαγγελματίες του ποδαριού, «μικρο-» δολοφόνους κ. ά. που φυσικά και συχνά είναι και τρόφιμοι φυλακών. Υπάρχουν και «αγνών ηθών» κανονικά παραδοσιακά τραγουδάκια όπως Της θάλασσας κρατώ κακία, Πάλι στα ΄κοψε η μαμά σου, Βρε, σου το ΄πα μια, σου το ΄πα δυό κλπ. Έχει δευτερεύουσα σημασία η διερεύνηση, ποια από αυτά προήλθαν από την Αθήνα, ποια από τη Σμύρνη, ποια από την Πόλη ή τα Γιάννενα. Προτείνω για αυτά, συνολικά, την ονομασία «πρώϊμα ρεμπέτικα» και όχι προ – ρεμπέτικα, γιατί θέλω τη λέξη ρεμπέτικα να παίζει δυνατά: έχει σημασία ότι άνθρωποι που δεν το σκέφτηκαν δυο και τρεις φορές πριν το γράψουν, αυθόρμητα ονόμασαν κάποια από αυτά Ρεμπέτικα (π.χ. Σωκράτης Προκοπίου, δες άρθρο μου στην Κλίκα).
Υπάρχουν τα τραγούδια που τραγουδήθηκαν στη Σμύρνη, στην Πόλη και γενικότερα στις αστικές (αρχικά) περιοχές της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από χριστιανούς ορθόδοξους που μιλούσαν Ελληνικά και σταδιακά, από την ελληνική Επανάσταση και μετά αρχίζουν να αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες. Περιλαμβάνουν το Γιοβανίκειον Μινόρε (όρος Φέρρη) βεβαίως, αλλά και άλλα πολλά μεταξύ των οποίων και κάποια «Γιαννιώτικα»*. Χαρακτηρίζονται από σύντηξη (προσπαθώ να μεταγλωττίσω το fusion) ελληνόφωνης λαϊκής παράδοσης («δημοτικά»), Οθωμανικής Αυλικής παράδοσης (Divan) και έντονων, συχνά, δυτικών επιρροών. Περιλαμβάνουν επίσης κάποια αμιγώς δυτικότροπα όπως το βάλς «Δολλαριούχος Πρίγκηψ» και άλλα παρόμοια, που δεν μπορούμε να τα αγνοήσουμε τελείως. Πάρα πολλά από αυτά «μεταλαμπαδεύτηκαν» στην κυρίως Ελλάδα μέσω των καλλιτεχνικών μετακλήσεων στα καφέ αμάν. Δεν μου έρχεται αυτή τη στιγμή κατάλληλος προσδιορισμός, αλλά που θα πάει, θα τον βρούμε. Ίσως, «πρόδρομη Σμυρναίικη Σχολή»;
Θα ακολουθήσουν οι καντάδες, τα μετά την Καταστροφή Αθηναϊκά «Σμυρναίικα», ο Μάρκος και έπεται συνέχεια. Όμως, χρειάζεται δουλειά ακόμα και δεν γίνεται φυσικά να συμπληρωθεί η εισήγηση σήμερα. Δημοσιεύω λοιπόν αυτό το κομμάτι αρχικά, και συνεχίζουμε.
*Για τα Γιαννιώτικα, θα συμφωνήσω με τον Δημήτρη Ν. και όχι με τον Φέρρη, πως εκείνα τα (100% αστικής προέλευσης) «γιαννιώτικα» που μας ενδιαφέρουν, δεν έχουν την παραμικρή σχέση με Ηπειρώτικη πολυφωνία, πεντατονία κλπ.
θα παρακαλούσα, για να μην καθυστερούμε και πελαγοδρομούμε, οι εισηγήσεις, προτάσεις και σχόλια των συμφορουμιτών να μην επεκτείνονται σε δευτερεύοντα θέματα και μας αποπροσανατολίζουν.