Καλημέρα σε όλους. Είχα πάντα την απορία αλλά τώρα το έχω και πρόβλημα στην πράξη. Αφορά ούτι βέβαια αλλά πιστεύω ότι είναι το ίδιο και στο μπουζούκι.
Ένα καπάκι μπορεί περιμετρικά να μην έχει εκείνο το μικρό ξυλάκι (δεν γνωρίζω πως λέγεται), και η διάσταση του να είναι διευρυμένη ώστε να κολληθεί περιμετρικά απευθείας στο σκάφος ως ένα κομμάτι:
Δηλαδή είναι υποχρεωτικό να αφαιρεθούν περιμετρικά από το καπάκι αυτά τα 2-3 χιλιοστά ώστε να μπει και το ξυλάκι ή δεν είναι απαραίτητο;
Καλημέρα.
Αν κατάλαβα καλά, ρωτάς για το περιμετρικό φιλέτο (ή κορδόνι) του καπακιού, αλλά νομίζω τα ούτια δεν έχουν περιμετρικό φιλέτο - ή δεν θυμάμαι καλά ?
Τέλος πάντων, στα μπουζούκια κτλ. το καπάκι κολλιέται ενιαίο (δεν καταλαβαίνω τι εννοείς λέγοντας “ως ένα κομμάτι”) και είναι συνήθως μεγαλύτερης περιμέτρου από το σκάφος, περισσεύει δηλαδή 2-3-5 χιλιοστά. Μετά την κόλληση αυτό το επιπλέον υλικό “ξυρίζεται” στην περίμετρο για να έρθει “περασιά” το καπάκι με το σκάφος - και κατόπν αφαιρείται από την ακμή όσο υλικό χρειάζεται για να τοποθετηθεί το περιμετρικό φιλέτο.
Τα φιλέτα δεν είναι απολύτως απαραίτητα. Ο βασικός λόγος που μπαίνουν ειναι η προστασία της ακμής από μικρο-χτυπήματα (συνήθως είναι από υλικό σκληρότερο από το ξύλο του καπακιού) και δευτερευόντως για διακόσμηση.
4 «Μου αρέσει»
Σίγουρα δεν έχουν (συνήθως) οι λύρες.
Τα ούτια έχουν αυτό το περιμετρικό φιλέτο. Απλά δεν ήξερα αν είναι απαραίτητο με την έννοια ότι αν δεν μπει και κολληθεί το καπάκι περιμετρικά στο σκάφος θα έχει αρνητική επίπτωση στον ήχο.
Δεν ξέρω αν αυτό που θα πω έχει άμεση σχέση:
Πρόσφατα διάβαζα για ένα εργαστήριο κιθάρας στην Αυστραλία που παράγει όργανα σε αρκετά μεγάλο αριθμό.
http://coleclarkguitars.com
Μεγάλο μέρος της διαδικασίας είναι αυτοματοποιημένο και γενικά έχουν ένα πολύ διαφορετικό ύφος και προσέγγιση στα όργανα τους.Χρησιμοποιούν τοπική ξυλεία και "τυπώνουν"με cnc σχέδια που δείχνουν διαφορετικά απο άλλους κατασκευαστές, ειδικά στο bracing.
Αυτό που μου τράβηξε την προσοχή είναι πως ανοίγουν ένα αυλάκι περιμετρικά στο καπάκι, για να βελτιώσουν τον τρόπο που πάλλεται κοντά στο φιλέτο. Το σκεπτικό είναι πως το αυλάκι ελευθερώνει κάπως το καπάκι απο το σφίξιμο και το αυξημένο πάχος των άκρων.
1 «Μου αρέσει»
η εταιρεία φαίνεται πολύ ενημερωμένη, αλλά που ακριβώς περιγράφει την κατασκευή ? δεν το βρήκα…
αυτό είναι όντως τεχνική “βελτίωσης” σε κλασικές κιθάρες απ’ ό,τι έχω διαβάσει (σ’ αυτά που διαβασα εγώ ήταν πιο περίπλοκο γιατί γινόταν στην κάτω επιφάνεια του καπακιού) και μπορώ να βεβαιώσω ότι δουλεύει ακόμα και εκ των υστέρων, τουλάχιστον σύμφωνα με την δική μου εμπειρία: το έχω δοκιμάσει σε καναδυό όργανα και βελτιώθηκαν (σε μπάσα και διάρκεια). Όχι θεαματική αλλαγή, αλλά δούλεψε.
με την ευκαιρία να συμπληρώσω την πρώτη απάντηση περί φιλέτου (τουλάχιστον στα μπουζούκια) : αν το φιλέτο είναι στενό δεν επηρεάζει καθόλου την παλλόμενη επιφάνεια (χωράει στο πάχος των πλαϊνών ωτουγών / κολλάντζας ακόμα και χωρίς εσωτερική ενίσχυση περιμετρικά). Αν είναι φαρδύ (συνήθως υπερβολές στη διακόσμηση) τότε ναι μπαίνει “εντός” επιφάνειας και απαιτεί και εσωτερική ενίσχυση στο χείλος του σκάφους - τεχνική που αναγκαστικά μειώνει την παλλόμενη επιφάνεια στην περίμετρο.
1 «Μου αρέσει»
Ένας μάστορας που επισκευάζει μια , το αναφέρει στην περιγραφή του εδώ
στο 2.40 (αν και δεν το δείχνει).Εκεί το πρωτοέμαθα.
Επίσης αν ψάξεις για cole clark bracing
θα βρεις εικόνες όπως αυτή
νομίζω φαίνεται περιμετρικά το αυλάκι,υποθέτω και αυτό ανοιγμένο με cnc.
2 «Μου αρέσει»
Βλέπω ότι στην κιθάρα το καπάκι “βυθίζεται” μέσα στο σκάφος. Στο ούτι είναι όπως της εικόνας που ανεβάζω (δεν είναι δική μου). “Κάθεται” επάνω στο σκάφος. Σκέφτομαι οπότε (χωρίς να γνωρίζω) ότι λογικά αν το καπάκι είναι κομμένο όπως αυτό της εικόνας, τότε λογικά θα έχει καλύτερη δόνηση απο το να είναι μεγαλύτερο-διευρυμένο και κολλημένο επάνω στο σκάφος. Εγώ άλλαξα το καπάκι σε ένα ούτι που έχω της πλάκας, να δω τι αποτέλεσμα μπορεί να έχει και μήπως βελτιωθεί λίγο ο ήχος. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο ήχος έγινε χειρότερος. Και η πλάκα είναι ότι νόμιζα πως δεν έχει άλλα περιθώρια να χειροτερέψει, άλλα τελικά είχε 
Δεν το έκανα με τέτοιο κορδόνι, άφησα μεγαλύτερο το καπάκι ώστε να καθίσει επάνω στο σκάφος και το κόλλησα. Μπορεί αυτό να
επιδράσει τόσο αρνητικά;
Η εικόνα που ανάβασες εμένα μου φαίνεται για κακή εφαρμογή - λάθος σκάψιμο δηλαδή που εξαφάνισε το τμήμα του καπακιού που θα έπρεπε να υπάρχει εκεί που είναι τα κενά. Σε κιθάρες βλέπεις συχνά τέτοια σκαψίματα αλλά πιθανόν να μην πειράζει τόσο - εφόσον υπάρχει και άλλη επιφάνεια εσωτερικά, πράγμα που στην κιθάρα συνηθίζεται.
Όπως κατάλαβες δεν ξέρω από κατασκευή ουτιού.
Παρόλα αυτά σε όλα τα όργανα για τα οποία ξέρω λίγα πράγματα (οικογένειας μπουζουκιού, κιθάρας, ακόμα και βιολιού που βλέπω) το καπάκι κολλιέτα “πάνω” και όχι “μέσα” στο σκάφος.
Λογικό μου φαίνεται, δεν θα μπορούσε να στηριχτεί επαρκώς με άλλον τρόπο. Ακόμα και αν έπρεπε να μπει “μέσα” για άλλους λόγους (π.χ. αισθητικής), πάλι θα έπρεπε να εξασφαλιστεί μια επιφάνεια στήριξης “από κάτω”. Η στήριξη μόνο στο σόκορο του καπακιού (αν βυθιζόταν δηλαδή “μέσα” στο σκάφος, με κόλλα μόνο στην πλαϊνή επιφάνεια κοπής του ξύλου, αυτό είναι το “σόκορο”) δεν θα ήταν αρκετή κατά τη γνώμη μου. Ποτέ δεν κολλιέται το σόκορο “σκέτο” σε απαιτητική στήριξη, απλώς και μόνο λόγω ιδιοτήτων του ξύλου σχετικά με τη φορά των “νερών” (στα κάθετα νερά η κόλλα μπορεί να …εξαφανιστεί, όσο καλά κι αν είναι τριμμένο το ξύλο - και μιλάμε για έλατο ή κέδρο κι όχι κανένα “τροπικό” ξύλο). Σκέψου επίσης ότι η κάθετη πίεση των χορδών του μπουζουκιού (3χορδο) στο καπάκι είναι περίπου 50 κιλά, στο μαντολίνο 70+ , οι χορδές της ακουστικής κιθάρας “τραβάνε” ~ 65+ και της κλασικής ~ 40+. Φαντάζομαι ότι κάπου εκεί είναι και το ούτι (στην κλασική, λόγω χορδών, δεν το έχω ψάξει αλλά υποθέτω), και σκέψου ότι αυτή η πίεση (ή τράβηγμα) εφαρμόζεται μόνιμα, μέρα και νύχτα, με ζέστη ή με κρύο για όλη τη ζωή του οργάνου.
Έψαξα λίγο και βρήκα ένα Link για περιμετρικο φιλέτο σε ούτι, αλλά πριν το ανεβάσω δες λίγο την ορολογία για να καταλαβαίνεις τι γράφουν (σε Αμερικάνικα sites όλα) σε περίπτωση που θες να ψάξεις περισσότερο.
η τυπική κατασκευή σε κιθάρες είναι αυτή:
Μπορεί να έχει διάφορες παραλλαγές, αλλά η λογική είναι ίδια: υπάρχει ένα “εσωτερικό” φιλέτο που φωλιάζει εξολοκλήρου μέσα στο καπάκι (purfling) και ένα άλλο εξωτερικό, που “δένει” την ακμή μεταξύ καπακιού και των πλαϊνών του σκάφους (binding). Μάλιστα για την εφαρμογή τους χρειάζεται διπλό “σκάψιμο” (με άλλο εργαλείο).
Στα μπουζούκια / τζουράδες κτλ. είναι περίπου το ίδιο, με την διαφορά ότι το εξωτερικό φιλέτο (ας το πούμε κι αυτό binding) δεν κατεβαίνει “μέσα” στην μάζα των πλαϊνών (εδώ ντούγες) αλλά σταματάει στο βάθος του καπακιού, “πρόσωπο” δηλαδή με την πάνω επιφάνεια των ντουγών.
Και οι δύο κατασκευές (κιθάρας - μπουζουκιού) έχουν ΚΑΙ εσωτερικά κάποια επιφάνεια (στα μπουζούκια διπλή ντούγα ή / και πρόσθετο φιλέτο, στις κιθάρες το kerfing ή lining στην παραπάνω εικόνα) που αυξάνουν την επιφάνεια στήριξης στο “πρόσωπο” της περιμέτρου.
Στα σκίτσα που υπάρχουν στο παρακάτω link (από το Mike’s Oud Forums) φαίνεται ότι η περιμετρική ντούγα του ουτιού δεν έχει άλλη στήριξη εσωτερικά.
Στην συγκεκριμένη συζήτηση αναφέρονται σε κατασκευές παλιότερες (1920), όπου - πιθανόν για τον παραπάνω λόγο (αν ισχύει δηλαδή η μια μόνο ντούγα) - γίνεται εφαρμογή μισού φιλέτου (half binding) καθ’ ύψος, αφήνοντας πάντως το καπάκι να “πατήσει καλά” στο διαθέσιμο φάρδος ντούγας σε όλη την περίμετρο του σκάφους.
Κάποιος μάλιστα προτείνει να κοπεί το binding λοξά στην κάτω επιφάνεια, και αντίστοιχα το καπάκι λοξά στο φάρδος του binding, ώστε να εξασφαλίσει ταυτόχρονα ΚΑΙ στήριξη ΚΑΙ ολόκληρο το binding στην πλαϊνή όψη, αυτή ακριβώς η τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί και σε μπουζούκια / κιθάρες με στενά φιλέτα.
Αν πάλι θες φαρδύ - δεν ξέρω πως γίνεται, αλλά βλέπω και φαρδειά σε ούτια - θέλει περισσότερο ψάξιμο, πάντως μέχρι στιγμής το καπάκι φαίνεται να κολλιέται “από πάνω”.
Δες τις φωτογραφίες και τα σκίτσα.
http://www.mikeouds.com/messageboard/viewthread.php?tid=6219#pid37120
Στο δικό σου πως ήταν η στήριξη αρχικά ? κράτησες καμιά φωτογραφία ?
2 «Μου αρέσει»
Σε ευχαριστώ πολύ. Μου το ξεδιάλυνες το ζήτημα γιατί η αλήθεια είναι ότι το είχα συγκεχυμένο στο μυαλό μου. Το αρχικό δεν το θυμάμαι διότι πέρασαν αρκετοί μήνες και δεν είχα δώσει και ιδιαίτερη προσοχή εκεί. Και όντως δεν σκέφτηκα και φωτογραφία να βγάλω.
1 «Μου αρέσει»