Θυμήθηκα αυτό το παλιό, ενδιαφέρον θέμα, που όμως είχε ξεχαστεί, με αφορμή μερικές πρόσφατες αναρτήσεις στο «Τι τραγούδι ακούμε τώρα», όπως:
Τα Καβουράκια του Τσιτσάνη από το ντουέτο String Demons (βιολί - τσέλο)
Ο Τζογαδόρος του Νταλγκά από Πιτσιάνη - Αλεξιάδη (δύο κιθάρες + φωνή)
Η Πριγκιπέσα του Τούντα από Πιτσάνη - Ορδουλίδη (πιάνο - φωνή)
Αλλά επίσης, από άλλη πρόσφατη συζήτηση, ολόκληρη η συναυλία του Τρίου Eγχόρδων Frog String Trio (Ζαρίας-Καταχανάς-Αρσένης, βιολί-βιόλα-κοντραμπάσο):
Παρατηρώ ότι κάτι γίνεται.
Ο Νίκος Π. το σχολίασε ως εξής:
Πράγματι, βρισκόμαστε στον αντίποδα της απλότητας και της αμεσότητας ενός Βραχνά. Όχι μόνο στο ύφος του τελικού ακούσματος, αλλά και στη διαδικασία που το παρήγαγε, και στον τρόπο σκέψης που κατηύθυνε αυτή τη διαδικασία. Συγκεκριμένα, εδώ έχουμε:
- Υπερπειραγμένες διασκευές.
- Μουσικούς με πολύ γερές βάσεις στην κλασική παιδεία, και με επίσης πολύ γερά στηρίγματα σε άλλους μουσικούς χώρους, πολλούς και ποικίλους, αλλά -τουλάχιστον ορισμένοι- και στη μουσικολογία ή εθνομουσικολογία.
- Γνώση του ρεμπέτικου η οποία, όπως μου φαίνεται (μπορεί να πέφτω έξω), μάλλον θα ξεκίνησε εμπειρικά, αλλά με τη βοήθεια των μεθοδολογικών εργαλείων από την υπόλοιπη σκευή τους τη στήριξαν κι αυτή σε πολύ γερά θεμέλια …εκ των υστέρων.
- Και το αποτέλεσμα: διασκευές υψηλής ομορφιάς, γνώσης, τεχνικής, έμπνευσης, που προφανώς μεν αλλοιώνουν το αρχικό άκουσμα (αλλιώς τι διασκευές θα ήταν;), αλλά που δε νομίζω ότι θα άφηναν ασυγκίνητο οποιονδήποτε στοιχειωδώς υποψιασμένο ακροατή.
Εκτός των άλλων, επιτέλους καταρρίπτεται το στερεότυπο του κλασικοσπουδαγμένου μουσικού που δεν ξέρει να αυτοσχεδιάσει ή να λειτουργήσει ακουστικά.
Εδώ οι κλασικές σπουδές έχουν αφήσει μόνο μια εξαιρετική επάρκεια στον χειρισμό των οργάνων, και μια μέθοδο στην προσέγγιση της γνώσης.
Και κάτι ακόμη, πολύ σημαντικό:
Οι διασκευές αυτές φέρνουν στην επιφάνεια ποιότητες των τραγουδιών πέρα από αυτές που αναδεικνύονται μέσα από τις ορθόδοξες (πρώτες ή μη) εκτελέσεις. Που δε θα μπορούσε να τις αντιληφθεί όποιος δε μιλάει και μία ακόμη, τουλάχιστον, μουσική γλώσσα. Που πιθανότατα οι ίδιοι οι συνθέτες να μην τις είχαν υποψιαστεί. Και που όμως, περνώντας μέσα από τα φίλτρα που κουβαλάει ο καθένας από αυτούς τους νέους μουσικούς, φτάνουν ως εμάς χωρίς να χρειάζεται να έχουμε κι εμείς, οι ακροατές, το δικό τους εύρος και βάθος γνώσεων.