Α. Σταθόπουλος, 1910

Ας αρχίσω από την τελευταία ερώτηση : Το βούλιαγμα προς τα μέσα του καπακιού, είχε σαν αποτέλεσμα το ίσιωμα των δύο βασικών καμαριών. Αν τα ξαναχρησιμοποιούσα, δεν θα μπορούσαν να υποστηρίξουν καλά την πρός τα έξω καμπύλη, που επανέφερα. Έτσι προτίμησα να τα αντικαταστήσω όλα με νέα, δυνατότερα.

Το αντίστοιχο «καμάρι» του βιολιού, η μπάρα των μπάσων, είναι αναλώσιμο. Κάθε 10 περίπου χρόνια (ενδεικτικά, γιατί ό βιολιστής που χρησιμοποιεί το όργανο μαζί με τον οργανοποιό θα προσδιορίσουν το πότε ακριβώς) χρειάζεται αντικατάσταση. Παθαίνει «κόπωση», χάνει την ελαστικότητά του με αποτέλεσμα να πέσει ο ήχος όλου του οργάνου και ιδιαίτερα των μπάσων, χωρίς να μπορεί να επανέλθει με άλλη ρύθμιση.

Ο κάθε καλός οργανοποιός, έχει τον τρόπο του να κάνει τα «κουρδίσματα» όλων των μερών του οργάνου. Το ίδιο έκανε και ο Βενιός.

Έχω διαβάσει πολύ προσεκτικά την ανάλυση που έκανε ο Φαρούκ για το (υποτιθέμενο) κούρδισμα των καμαριών του Βενιού, που ακολουθεί και στα δικά του όργανα. Με τα λίγα που ξέρω -και άσχετα με το πόσο καλό είναι το ηχητικό αποτέλεσμα των οργάνων του ίδιου του Φαρούκ- θα σε λυπήσω να σου πω πως η ανάλυσή του δεν με έπεισε καθόλου. Πουθενά επίσης , ούτε στη βιβλιογραφία ούτε στην πρακτική, δεν βρήκα να κουρδίζεται το καμάρι (ή η μπάρα) προτού να τοποθετηθεί και να κολληθεί στο καπάκι !

Ο λόγος είναι πολύ απλός : Ποτέ δε θα ξανακούσεις ίδια μιά συχνότητα ένος ελεύθερου μέρους ενός οργάνου (π.χ. καμαριού) όταν συζευχθεί με τα υπόλοιπα. Ούτε οι συχνότητες ενός τελειωμένου και κουρδισμένου καπακιού θα μείνουν ίδιες, όταν αυτό κολλήσει πάνω στο όργανο.

Επί τέλους, μετά από δύο περίπου μήνες ολοκληρώθηκε η συντήρηση του οργάνου του Α.Σταθόπουλου !:088:

Περισσότερες φωτογραφίες από τη διαδικασία, έχω ήδη δημοσιεύσει στο blog .

Ο ήχος του, πιστεύω πως δικαίωσε τη δουλειά που έγινε ! Αλλά αυτός δεν περιγράφεται…ακούγεται !!!

Το όργανο, στη σημερινή του κατάσταση, θα ζήσει πλέον γιά πάααρα πολλά χρόνια !

Γρηγόρη, καλορίζικο!:slight_smile:

Η χαρά μου είναι απερίγραπτη.

Όπως και ο θαυμασμός για τη δουλειά σου!

Ευχαριστώ.

Είχα την ευκαιρία να δω το όργανο στην αρχική του άσχημη κατάσταση. Ήταν η κατάσταση για την οποία κάποιοι οργανοποιοί που απευθύνθηκε ο Γρηγόρης του είχαν πει ότι ήταν μη αναστρέψιμη και ότι καλύτερα να το αφήσει έτσι όπως ήταν και για δική του χρήση να αγοράσει ένα άλλο όργανο.

Το όργανο το είδα και στα ενδιάμεσα στάδια επισκευής και έτσι κατάλαβα την έννοια της συντήρησης ιστορικών οργάνων σε όλο της το μεγαλείο. Πόση δουλειά θέλει και με τι μεράκι θα πρέπει να προσεγγίσει τη δουλειά ο οργανοποιός, με παράλληλο απόλυτο σεβασμό στον αρχικό κατασκευαστή. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και την ικανότητα του Νίκου να μπορεί να το κάνει και όχι μόνο να το λέει, τότε μπορούμε ίσως να καταλάβουμε πως έφτασε το μισοκατεστραμένο όργανο να είναι σήμερα σε κατάσταση να μπορεί παίζει για πολλά χρόνια ακόμα.

Όμως άλλο να το διαβάζεις ή έστω να βλέπεις φωτογραφίες και άλλο να το βλέπεις. Όταν το είδα τελειωμένο δεν πίστευα στα μάτια μου. Ίσως είναι η καλλίτερη συντήρηση ιστορικού οργάνου που έγινε ποτέ στην Ελλάδα (δεν είχα την τύχη να δώ τον ταμπουρά του Μακρυγιάννη πριν και μετά την συντήρησή του).

Τυχερέ Γρηγόρη. Σε ζηλεύουμε όλοι.

Το έχω πει κατά καιρούς οφδιρέκορντ(!), το λέω και δημοσίως:
Ο Νίκος έχει πια τη φήμη ενός κορυφαίου επισκευαστή οργάνων. Οπότε τον βλέπω να …τραβάει λούκι! Γιατί ενώ η επισκευή χρειάζεται σοβαρότατη δουλειά, όπως και η κατασκευή, επίσης είναι περισσότερο χρονοβόρα από την κατασκευή, όμως πληρώνεται πολύ λιγότερο. Σε βλέπω Νίκο να σκίζεσαι στη δουλειά, αλλά να …πεινάς. :slight_smile:

Μπράβο Νίκο!Γρηγόρη Καλορίζικο!
Νίκο αν θες δώσε μας και 2-3 τεχνικά στοιχεία πχ μήκος χορδής διαστάσεις σκάφους κλπ.
Μία απορία:αυτό το χάσμα στο σκάφος δεν μαζευόταν με απλό κόλλημα;
Και πάλι μπράβο!

Κατά τη γνώμη μου, όσο καλός επισκευαστής κι αν είναι, είναι καλύτερος κατασκευαστής. Γιατί δεν εφησυχάζει σε αυτά που έμαθε και έχει ήδη κατακτήσει, αλλά το ψάχνει διαρκώς απ’ όλες τις πλευρές. Κατασκευαστικές και επιστημονικές (βλέπε έρευνα για τους τρόπους δόνησης των οργάνων).

Και τιμά την δουλειά του χωρίς να κάνει εκπτώσεις. Ε! Αυτό το “κουσούρι” έχει κόστος στο κράτος της Εσπερίας που τυχαίνει να διάγουμε τον βίο μας. Γειά σου φίλε Νίκο. :110:

Είχα σκοπό να γράψω ένα σωρό καλές κουβέντες για τον Νίκο Φρονιμόπουλο, το ταλέντο και το ανεκτίμητο μεράκι του, αλλά με προλάβατε. Οπότε απλά συμμερίζομαι και επαυξάνω.:109:

Ας πώ όμως επ’ ευκαιρία ένα μεγάλο ευχαριστώ και στον Παναγιώτη Καγιάφα, που μέσω της εξαιρετικής ιστοσελίδας του πήρα τις πληροφορίες και για το όργανο και για τον Νίκο. Η προσφορά σου είναι πολύ σπουδαία Παναγιώτη. Αλλιώς θα βρισκόμουν ακόμα μ’ ένα παλιό όργανο, αγνώστου ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, με μόνη τη συναισθηματική (παππούς γαρ…). Ευχαριστώ και για το ενδιαφέρον και για τον κόπο να με συνοδεύσεις μέχρι τα Λεγραινά στο “λημέρι” του Φρονιμόπουλου. Σου χρωστώ!:063:

Να είστε καλά, όλοι.

Άρη, όπως ξέρεις, μένω δίπλα στη θάλασσα και ψαρεύω. Τρώω επίσης μετά μανίας οτιδήποτε βγάζει η θάλασσα, άρα για να πεινάσω…κίνδυνος κανένας !:088: (εκτός κι`αν στερέψει η θάλασσα).

Γιάννη, οι διαστάσεις του ηχείου του οργάνου, είναι περίπου οι εξής:
μήκος: 37,5 cm
πλάτος: 22,5 cm
βάθος: 16 cm
Επίσης, το ελεύθερο μήκος χορδής είναι 63,5 cm, αρκετά μικρότερο από τα σημερινά μπουζούκια δηλαδή. Αυτό σημαίνει πως οι χορδές, στο ίδιο κούρδισμα, είναι αρκετά πιό χαλαρές, όπως οι χορδές του τζουρά.

Τώρα για το έλλειμμα του σκάφους.
Σε αυτό το άνοιγμα, είχε αθροιστεί η κατά πλάτος συρρίκνωση από όλες τις ντούγες του σκάφους. Παρόμοιο πρόβλημα είχε και ο ταμπουράς του Μακρυγιάννη, μόνο που είχε ανοίξει σε περισσότερα σημεία. Να πω εδώ, ότι η συρρίκνωση ενός κομματιού ξύλου γίνεται κυρίως στο πλάτος και το πάχος, και ελάχιστα έως καθόλου στο μήκος του.

Πολλοί επισκευαστές, παρόμοια ανοίγματα τα κολλούν, πιέζοντάς τα. Αυτό είναι τραγικό λάθος, διότι εγκλωβίζουν δυνάμεις, που θα εκτονωθούν στο ίδιο η σε άλλο σημείο κάποτε, χειρότερα ! Σε οτιδήποτε κάνουμε, δεν πρέπει να εγκλωβίσουμε δυνάμεις.

Εάν πάλι καταφέρναμε πιέζοντας να κολλήσουμε τις ντούγες, θα έμενε κενός χώρος κάτω από το ξεκόλλημα της κολάντζας. Ο μόνος τρόπος να κλείσει, θα ήταν γεμίζοντάς τον με στόκο !

Γι`αυτό, νομίζω πως ο τρόπος που ακολούθησα, ήταν ο καλύτερος και στατικά και αισθητικά.

Τώρα, μετά από εκατό περίπου χρόνια, τα ξύλα έχουν πλέον απόλυτα σταθεροποιηθεί γι` αυτό και δεν περιμένουμε καμιά παρόμοια μεταβολή.

Αν υπολογίσουμε οτι ο Σταθόπουλος χρησιμοποιούσε ήδη παλιά ξύλα, τουλάχιστον 120 χρόνων είναι πλέον…

Ευχαριστώ μάστορα!Εϊχα έρθει αντιμέτωπος με ανάλογο πρόβλημα στο παρελθόν και μάλλον το αντιμετώπισα λάθος.

Πάντως το μήκος του σκάφους είναι κοντα στα σημερινά δεδομένα,ενώ το μήκος χορδής πρέπει να συνηθιζόταν την εποχή εκέινη.

Κύριε Φρονιμόπουλε αν κατάλαβα καλά χρησιμοποιήσατε στόκο για την πλήρωση του κενού. Δεν ήταν δυνατή η χρησιμοποίηση στενού κομματιού από ντούγα να συμπληρώσει το κενό αντί για στόκο? Φαίνεται το κενό πολύ μεγάλο. Σίγουρα πάντως πρόκειται για ένα υπέροχο όργανο. Μήπως υπάρχει δυνατότητα να ανεβάσετε ή εσείς ή ο ιδιοκτήτης του κάποιο ηχητικό δείγμα να το ακούσουμε και εμείς.

Όπως είπε και ο Ν. Φρονιμόπουλος, ο ήχος είναι περίεργο φρούτο. Πώς τον ακούει κανείς, πώς παίζει το όργανο, κάτω από ποιές συνθήκες, τί εργαλεία χρησιμοποιεί στη μαγνητοφώνηση κλπ.

Πάντως ως ιδιοκτήτης :090: θα προσπαθήσω τις επόμενες μέρες να ηχογραφήσω κάτι με το στοιχειώδες ταλέντο και το φτηνό μου μικροφωνάκι και να το ανεβάσω. Εκτός αν καταφέρω να χρησιμοποιήσω το studio ενός φίλου και να έχω κάτι καλύτερο να δείξω.

Όχι, μάλλον διάβασες γρήγορα αυτό που έγραψα.

ΔΕΝ χρησιμοποίησα καθόλου στόκο. Σε άλλο σημείο αναφερόμουνα, που θα έμενε κενό, αν δεν είχα ακολουθήσει αυτόν τον τρόπο επισκευής.Αν δηλαδή, πρώτα είχα κλείσει το άνοιγμα πιέζοντας τις ντούγες. Τότε θα έμενε κενό ανάμεσα από τις ξεκόλλητες απολήξεις από τις ντούγες και την κολάντζα, που δε θα μπορούσε με κανένα τρόπο να κλείσει (μόνο να γεμίσει με στόκο.

Έκανα ακριβώς το αντίθετο: Πρώτα κόλλησα τις ξεκόλλητες άκρες από τις ντούγες στην κολάντζα, και κατόπιν συμπλήρωσα το άνοιγμα μεταξύ τους με ξύλο (όχι στόκο).Η διαδικασία νομίζω φαίνεται καθαρά στις φωτογραφίες του blog.

Δύο Μαντολίνα Σταθόπουλου γύρω στα 1904(Νέα Υόρκη).
Εκπληκτική η ποιότητα κατασκευής και το φινίρισμα.

Αναλύσεις FFT , του μπουζουκιού του Α,Σταθόπουλου.

Στα 101 Hz. (περίπου Σολ δίεση , δεύτερης οκτάβας) η κύρια συχνότητα του σώματος του οργάνου.

Στα 146 Hz. ( ακριβώς στο Ρε της τρίτης οκτάβας, το Ρε δηλαδή της μπουργάνας ) η συχνότητα του αέρα !!!

Στα 368 Hz. ( Φα δίεση, τέταρτης οκτάβας) η κύρια συχνότητα του καπακιού.

Τί είναι τα overlay 1,2,3;

Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε!

Επειδή είμαι ολίγον-εως πολύ- άσχετος,μπορείτε να εξηγήσετε τι είναι αυτή η ανάλυση και τι μας δείχνει για το όργανο?:112:

Με τοποθέτηση του μικρόφωνου σε κατάλληλα σημεία και ανάλογη κρούση, παίρνουμε γραφικές παραστάσεις στις οποίες φαίνεται λιγότερο η περισσότερο κάποια κύρια συχνότητα που παράγει το όργανο.

Έχουμε λοιπόν:
overly 1 (κόκκινο): Κύρια συχνότητα του αέρα (αντηχείου Helmholtz).
overly 2 (πράσινο): Κύρια συχνότητα ολόκληρου του σώματος του οργάνου (θεωρώντας το σα μιά ράβδο που πάλλεται). Η ίδια κορυφή φαίνεται και από το προηγούμενο διάγραμμα.
overly 3 (μπλέ) :Κύρια συχνότητα του καπακιού του οργάνου.Φαίνεται -σε χαμηλότερη ένταση- και η συχνότητα Helmholtz.

Έχουμε λοιπόν έτσι μιά σχετικά πλήρη γραφική απεικόνηση τών βασικών συχνοτήτων του οργάνου, μετά την επισκευή του.
Οι πρώτες δύο παραστάσεις, παρέμειναν ίδιες με αυτές του οργάνου όπως το κατασκεύασε ο Σταθόπουλος.
Η τρίτη, πιθανώς να μεταβλήθηκε σχετικά, λόγω των μεγάλων επεμβάσεων εσωτερικά του καπακιού. Δυστυχώς δεν μπορεί να γίνει αντιπαραβολή με γραφική παράσταση πρίν την επισκευή, γιατι δεν μπορούσα να πάρω καλό δείγμα λόγω της κατάστασης του οργάνου.

Δεν ξέρω αν τώρα σας φώτισα…:112:
Απλώς δημοσίευσα τις παραστάσεις, για να δώσω μιά εικόνα -από άλλη γωνία- του ήχου ενός οργάνου.

Το πως προσδιορίζουν αυτές οι παραστάσεις τον ήχο του οργάνου…είναι μάλλον θέμα για βιβλίο, γι`αυτό ας το αφήσουμε προς το παρόν !

Ας κρατήσουμε όμως τη μέγιστη ακρίβεια με την οποία κούρδιζε ο Α. Σταθόπουλος τη συχνότητα του αέρα ! Θα προσπαθήσω να το διασταυρώσω σύντομα, με γραφική παράσταση από παρόμοιο όργανο του μάστορα, που έχει ο Νίκος Πολίτης.

Το σημαντικό -πρακτικά- είναι ότι, όπως μου είπε ο Γρηγόρης, ο σημερινός ήχος του οργάνου μοιάζει πολύ με αυτόν που του έχει μείνει στο αυτί, σαν παιδική ανάμνηση.