Το καλοκαίρι, το Υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει στο Ηρώδειο εκδήλωση για τον Άκη Πάνου.
Και αναρωτιέται κανείς…
Μα στη δίκη δεν του αναγνωρίστηκε ως ελαφρυντικό η προσφορά του στον πολιτισμό, τώρα, ετεροχρονισμένα, θυμήθηκαν κάποιοι ιθύνοντες πως έχει προσφέρει πολιτιστικό έργο και αποφασίζουν να τον τιμήσουν;;;
Ευτυχώς, εσύ έφυγες νωρίς, που λέει και ο ποιητής…
Και να ήταν μόνο αυτός…
Δε νομίζω πως προκειται να βγάλουμε ακρη. Αλλα πολιτισμός δεν είναι μονο τα τραγούδια…
Ελένη, το σκεπτικό σου αφήνει απέξω μία βασική παράμετρο: άλλη η εκτελεστική εξουσία, άλλη η δικαστική. Δεν μπορεί να λειτουργήσει δημοκρατία με μπερδεμένες τις τρείς εξουσίες. Εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε που θέλουμε όχι ανάμειξη ή, χειρότερο, χειραγώγηση της μίας από την άλλη; Άλλο βέβαια, αν κάποιος είναι αντιεξουσιαστής, οπότε κάθε ανάλυση περιττεύει…
Και για να βάλουμε και τα πράγματα στη θέση τους, από την ουσιαστική πλευρά: ο Άκης Πάνου σκότωσε άνθρωπο και για την πράξη του αυτή προσήχθη σε δίκη. Το ότι προσέφερε πολιτιστικό έργο σε τι θα μετρίαζε το παράνομο της ανθρωποκτονίας; Δύο μέτρα και δύο σταθμά, δηλαδή;
Διευκρινίζω, λοιπόν.
Η ανθρωποκτονία ως πράξη είναι καταδικαστέα και ηθικά και νομικά.
Μόνο που στην περίπτωση του Άκη Πάνου, η απόφασή του να αφαιρέσει μια ανθρώπινη ζωή ήταν μονόδρομος, γιατί ο Άκης Πάνου υπάκουε σε έναν άλλο κώδικα τιμής, αξιών και αξιοπρέπειας, διαφορετικό και έξω από συμβατικότητες.
Η δική μου ένσταση είναι στο γεγονός πως στη δίκη ένας δικαστής απεφάνθη και μάλιστα με τρόπο απόλυτο πως ο Άκης Πάνου δεν είχε καμιά προσφορά στον πολιτισμό, άρα δεν έπρεπε να λογιστεί ως ελαφρυντικό το στοιχείο αυτό. Κατά πόσο είναι αρμόδιος ένας δικαστής να κρίνει την πολιτισμική προσφορά ενός καλλιτέχνη, σ΄αυτό το σημείο είναι δηλαδή η ένστασή μου.
Και με παραξένεψε η απόφαση του υπουργείου πολιτισμού, να αναγνωρίσει πολιτισμική προσφορά στον ίδιο άνθρωπο, κάπως ετεροχρονισμένα.
Θα συμφωνήσω με τον Νίκο. Δηλαδή, ο Άκης Πάνου υπόκειται στον άγραφο νόμο της μαγκιάς; Ήταν “άντρας”; Ή επειδή ήταν αυτός που ήταν, “εντάξει μωρέ, καθάρισε την τιμή και την υπόληψή του”;
Δολοφόνος ήταν και ως τέτοιος δικάστηκε. Χωρίς κανένα ελαφρυντικό και καμία αιτιολογία διότι δεν υπήρχαν. Όποιο δίκιο και να είχε, το εξανέμισε μόνος του τη στιγμή που πυροβόλησε. Αν ήταν οποιοσδήποτε άλλος στη θέση του θα ήταν πιο φρικιαστική η πράξη του;
Κάθε δημόσιο πρόσωπο, είτε είναι καλλιτέχνης ή οτιδήποτε άλλο, (εκ)τίθεται στην κοινή κρίση για τη συνολική του στάση και ζωή και όχι μόνο για την προσφορά του στον πολιτισμό, μονοδιάστατα. Ο Άκης Πάνου έγραψε αθάνατα τραγούδια και αποφάσισε να σπιλώσει την υστεροφημία του με αυτή του την πράξη. Τα ζυγίζουμε όλα και βλέπουμε τι βαραίνει περισσότερο.
Τώρα, το ότι τον θυμήθηκαν ξαφνικά και οργανώνουν συναυλία προς τιμήν του σημαίνει ότι κάποιοι βρήκαν πάλι έναν πανέξυπνο τρόπο να θησαυρίσουν ή/και να προβληθούν. Τα τραγούδια του, εξάλλου, έχουν περάσει στο συλλογικό υποσυνείδητο -λίγοι συνθέτες το έχουν καταφέρει αυτό- και είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η εκδήλωση θα στεφθεί από απόλυτη επιτυχία…
Φαντάσου, δηλαδή, να τό 'χε κάνει κανας Νταλάρας, τι θα είχε γίνει…
Το θέμα στη δίκη είναι ότι ο εν λόγω δικαστής δεν απέρριψε το ελαφρυντικό της “πολιτιστικής προσφοράς” του Ακη Πάνου. Να πει δηλαδή ότι η όποια προσφορά του κατηγορούμενου δεν μπορεί να μειώσει το κατηγορητήριο.
Απλά απεφάνθη ότι ο Ακης Πάνου δεν είχε τέτοια πολιτιστική προσφορά!
Δηλαδή ο ακατανόμαστος που αναφέρεις πιο πάνω, επειδή ίσως θεωρεί ότι έχει τέτοια προσφορά, είναι πιθανό έως και να …αθωωθεί!
Για τους “κώδικες τιμής” και τα λοιπά, θα συμφωνήσω με την Ελένη. Ο Πάνου βρέθηκε προ τετελεσμένου γεγονότος. Δεν είχε δρόμο επιστροφής. Θα έπρεπε να αναιρέσει όλη τη στάση ζωής που κρατούσε μέχρι τότε. Δεν το 'κανε και πήγε κατηγορούμενος για φόνο.
Αν θες και μια άλλη “διατύπωση” επί του θέματος:
Ο πατέρας μου χαρακτήρισε (επί της ουσίας) το γεγονός ως “αυτοκτονία του Γιαλαμά” (έτσι δεν έλεγαν το θύμα;).
Διαφωνώ.
Ποιός κώδικας τιμής σου δίνει το δικαίωμα να αφαιρέσεις μια ανθρώπινη ζωή; Πάντα υπάρχουν τρόποι να παραμείνεις πιστός στις αξίες σου και να καθαρίσεις χωρίς να “καθαρίσεις”. Ούτε καν το υποτυπώδες ελαφρυντικό της εκδίκησης δεν ίσχυε.
Η δική μου εκτίμηση.
Πιστεύω πως δεν ταίριαζε στην προσωπική αντίληψη που είχε ο Πάνου για αξιοπρέπεια, ανδρική τιμή, καθαρές εξηγήσεις κλπ. το να μένει απλός θεατής στον εξευτελισμό της κόρης του, να φοβάται τα χειρότερα γι΄αυτήν, να λοιδορείται και να προκαλείται - δυστυχώς - από το μετέπειτα θύμα… και να περιμένει απλά τη δικαιοσύνη να αποφανθεί κάποια στιγμή χρονικά (όταν θα ήταν ίσως πολύ αργά για την κόρη του) για την πιθανή φυλάκιση του Γιαλαμά.
Είναι ο κώδικας τιμής που λέγαμε…
[Δεν δικαιολογώ την πράξη του, απλά την κατανοώ, όπως και την υποκίνησή της από αυτές τις “άλλες” αξίες].
Ελένη, αν και δεν γνωρίζω λεπτομέρειες, θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω μαζί σου… μήπως εκτός από την ειδεχθή πράξη του φόνου μας διαφεύγει μια άλλη διάσταση τού γεγονότος?
Δεν είναι απαράδεκτη επίσης η βίαια καταπάτηση του δικαιώματος επιλογών και αυτοδιάθεσης της κόρης του για την προσωπική της ζωή, (από μια άκρως πατροναλιστική, φασιστική και φαλλοκρατική - αντιφεμινιστική αντίληψη του Άντρα πατέρα, που καθαρίζει με το αίμα? :106:
Οχι, αυτός δεν έιναι “κώδικας τιμής” και στη δική μου συνείδηση δεν αποκτά καμία κατανόηση ούτε ελαχιστότατο έρεισμα, ακόμη και αν επρόκειτο για απλό ξυλοδαρμό… :087:
τι παει να πει “η απόφασή του να αφαιρέσει μια ανθρώπινη ζωή ήταν μονόδρομος” για ποιο λόγο? επιδει η κόρη του παντρευτηκε καποιον που δε γουσταρε οτι και να ήταν επρεπε να τον σκωτόσει? για μένα ο Ακης πάνου ειναι δολοφόνος ασχετα που ελεγε οτι είναι ατυχημα έπραξε φόνο και πλήρωσε και απο οτι πιστευω με την ζωή του… μεσα στη φυλακή οποιος τον ειδε θα συμφωνίσει πιστευω…
Να ήξερε, άραγε η κόρη του ,τότε, τι πραγματικά ήθελε ή το ποιόν του ανθρώπου αυτού, ή όπως φάνηκε, εκ των υστέρων, ακολούθησε το μετέπειτα θύμα μόνο και μόνο από αντίδραση στην αυταρχική και πιεστική πατρική οικογένεια;
Άρα, γι΄αυτό δικαιολογημένοι και οι φόβοι του πατέρα;
Τέλος πάντων…
Θυμίζω και κάτι άλλο από τη δίκη.
Ο συνήγορος πολιτικής αγωγής - γνωστός δικηγόρος - απευθυνόμενος στο δικαστήριο είχε πει για τον Άκη Πάνου: "«απαλλάξτε την κοινωνία από τον κύριο και τα παρωχημένα τραγούδια του»….
Ένα από τα πολλά καταπληκτικά του τραγούδια:
"Σε πότισα το πιο γλυκό μου δάκρυ
με πότισες τον πιο γλυκό καημό
σε άγγιξα στ’ ονείρου μου την άκρη
και στράγγιξα τον πρώτο στεναγμό
Θα κλείσω τα μάτια, θ’ απλώσεις τα χέρια
θαρθούν να φωλιάσουν λευκά περιστέρια
αγάπη μου πρώτη, αγάπη μεγάλη
θα κλείσω τα μάτια και όπου με βγάλει
Λαχτάρησα ζωή απ΄ τη ζωή σου
λαχτάρησες το φως τ’ αυγερινού
στα σύννεφα περπάτησα μαζί σου
κι ανοίξανε οι πόρτες τ’ ουρανού…"
Καταπληκτικό τραγούδι
Νομίζω ότι και οι στίχοι είναι δικοί του
μα αυτό είναι που κάνει τον Πάνου κορυφαίο, ότι έγραφε μονος του και τους στίχους. ʼλλωστε θεωρούσε τους στίχους σημαντικότερους από τη μουσική: “… εγώ πιστεύω στο στίχο, είμαι στιχοπλόκος και τη μουσική τη θεωρώ σάλτσα”
(από τη βιογραφία του Ζαμπέτα, της Ιωάννας).
Ο δικηγόρος του ακατανόμαστου δεν ήταν;
Ναι, αυτός…
Άλλο ένα αριστούργημα του Άκη Πάνου.
“Η πιο μεγάλη ώρα”:
Σαν διαχειριστής που είμαι, δίνω τρεις φορές το λόγο στον Αρχοντα για να υπερασπιστεί τον εαυτό του:
[b]Μαθημέ στις κακουχί - άιντε φτου κι απ΄την αρχή
τις κουβέ και πειθαρχί - αδιόρθω αναρχί
Δεν προσκυ ποτέ κανέ - λένε όχι λέω ναι
στην κρεμά έχω ανέ - με κηδέ και ζωντανέ
Τι με νοιά αν θα με φά - θα πεθά που θα πεθά
δεν τρομά ο μελλοθά - με σταυρό και Γολγοθά[/b]
Δεν είναι εύκολο ν’ αλλάξεις όταν χαλάσεις εντελώς
δεν έχεις μάτια να κοιτάξεις ποιος είν’ ο δρόμος ο καλός.
“Για μένα ο δρόμος είναι δρόμος” στον εαυτό σου έτσι λες,
“…τι πα να πει βρωμιά και πόνος, κατήφορος και προσβολές;”
Για σένα ο δρόμος είναι δρόμος, τι πα να πει είναι στραβός
ποιο θάναι το φινάλε όμως δεν το μαντεύεις ακριβώς.
Να ‘χα τη δύναμη να κάνω κάποιο λάθος
και στο φινάλε να μη ντρέπομαι γι’ αυτό
να ‘χα τη δύναμη να κάνω κάποιο λάθος
και να μη θέλω απ’ τον κόσμο να κρυφτώ
Να ‘χα τη δύναμη να κάνω το δικό μου
στον εαυτό μου να μη λέω μη και μη
να χαστουκίσω μια φορά το λογικό μου
και ας πληρώσω σ’ οποιαδήποτε τιμή
Να ‘χα τη δύναμη να πω «έτσι μ’ αρέσει»
χωρίς να σκέφτομαι την κρίση του αλλουνού
παλιοζωή με πόσα «πρέπει» μ’ έχεις δέσει
με πόσα «πρέπει» μου παράλυσες το νου.
Συμφωνω με την οπτικη της Ελενης.
Λαθος ο Ακης που σκοτωσε !!
Μεγαλο το εργο του !!
Τι δουλεια εχει στο Ηρωδειο ο Ακης ;;
Και καλα θα αποενοχοποιηθουν αυτοι που τον “κρεμασαν” ;;
Παραλειπομενα
Στο Ηρωδειο απο φετος απαγορευονται τα ψηλοτακουνα γιατι καταστρεφουν τα μαρμαρα …
Επισης απαγορευονται -σιγα τωρα…- οι τσιχλες. Περσυ μεζεψαν οι υπαλληλοι καπου 30 κιλα τσιχλες απο τα μαρμαρα …
Εχουμε πολλές φορές συζητήσει ανάλογα γεγονότα στο βίο των ανθρώπων που θαυμάζουμε. Μα αλήθεια, θαυμάζουμε το Γενίτσαρη επειδή έσφαξε κάποιον μέσα σε ένα μ…ο? ή τον θαυμάζουμε για τα τραγούδια του?
Θαυμάζουμε τον Παγιουμτζή επειδή διακινούσε “διάφορα”? ή τον θαυμάζουμε για τη φωνή του? ο Βίρβος λέει πως στο λαρύγγι του κατοικούσαν αηδόνια! Θαυμάζουμε τον Πάνου επειδή δολοφόνησε? ή για τα μουσικά θαύματα που άφησε πίσω του?
'Οποια ελαφρυντικά η κοινωνία μπορεί να αποδώσει σε πράξεις αφαίρεσης ζωής, έχουν να κάνουν με το πρότερο έντιμο βίο, με ενέργειες αυτοάμυνας ή σε “εν βρασμό ψυχής” καταστάσεις, μα πάνω απο όλα με αποδεικτικά μετάνοιας απο τον κατηγορούμενο, για να έχουν τα ελαφρυντικά υπόσταση.
Στην περίπτωση του Ακη Πάνου, ο ίδιος ο Πάνου, δεν επέτρεψε να του αποδωθούν ελεφρυντικά. Επέμενε στο ζήτημα τιμής και ήξερε οτι η κοινωνία δεν μπορούσε να τον αθωώσει για την πράξη του. 'Ησυχο είναι μόνο το πνεύμα του τώρα πια.
Η πράξη του για μένα, είναι καταδικαστέα, το μουσικό του έργο όμως βαρύτιμο και πολύτιμο. Οφείλω να το αναπαράγω και να το μεταδίδω.
Στο μικρότερο κουτούκι, στη ταβέρνα, στο πάλκο και κάποιοι άλλοι, ακόμα και στο Ηρώδειο.
Στίχοι: Ακης Πάνου
Μουσική: Ακης Πάνου
Στο θολωμένο μου μυαλό
ο κόσμος είναι μια σταλιά,
κάτι σκιές απ’ τα παλιά
και κάποιο πάθος μου τρελό.
Και κάποιο πάθος μου τρελό,
στο θολωμένο μου μυαλό.
Το θολωμένο μου μυαλό
μ’ έχει προδώσει προ πολλού,
του λέω αλλού και τρέχει αλλού,
με κάνει και παραμιλώ.
Με κάνει και παραμιλώ,
το θολωμένο μου μυαλό.
Του θολωμένου μου μυαλού
τους εφιάλτες τραγουδώ,
κι αν σας επίκρανα ως εδώ,
φταίει το πάθος του τρελού.
Φταίει το πάθος του τρελού,
του θολωμένου μου μυαλού.
Ο Ακης Πάνου, ήταν πάντα γνώστης της ιδιαιτερότητας της φύσης του.
Για μένα συνδέονται.
Το λεμόνι είναι ΚΑΙ ξινό ΚΑΙ βιταμινούχο.
Οσο για το έγκλημα τιμής, πείτε ό,τι θέλετε αλλά εμένα δεν με πείθετε ότι είναι εγκληματίας.