Με ένα γρήγορο ψάξιμο είδα ότι φωνογράφος και γραφονόλα είναι το ίδιο πράγμα με τη δεύτερη να εμφανίζεται σαν μια μάρκα φωνογράφου. Είναι σωστά αυτά ή υπάρχει κάτι άλλο που τα διαφοροποιεί;
Εξαιρετικό και πολύ ενημερωτικό σε σχέση με το κάπνισμα που τότε δεν είχε ενοχοποιηθεί! Μάλλον το αντίθετο - ήταν στη μόδα - και συμβαδίζει με την απελευθέρωση της γυναίκας!
10 ίντσες είναι το κλασικό μέγεθος δίσκου 78 στροφών. Στην Ελλάδα (και στην Ευρώπη; ) παρήγονταν μόνο τέτοιοι. Δίνει διάρκεια γύρω στα τρεισήμισι λεπτά. 12 ίντσες είναι ένα μεγαλύτεrο μέγεθος, όσο ένα σύγχρονο ΛΠ βινυλίου 33 στροφών. Έβγαινε στην Αμερική, και φτάνει σχεδόν στα 5 λεπτά.
(Για να έχουμε την εικονα, ένα κλασικό σαρανταπενταράκι είναι 7 ίντσες. Ενίοτε συναντάμε και δίσκους βινυλίου 10 ιντσών, είτε 45 στροφών -ΕΡ, extended play, κάτι παραπάνω από σιγκλάκι- είτε 33 στροφών, κάτι λιγότερο από ΛΠ.)
Λοιπόν, μετά τα παραθέματα του #996, αντιλαμβάνομαι ότι «σαντούρια» (στον πληθυντικό) έλεγαν γενικώς τις ανατολίτικες ορχήστρες. Πράγματι δηλαδή, όπως τα «κλαρίνα».
Άρα, και ο βραχύβιος όρος «καφέ σαντούρ» μπορεί μεν να φτιάχτηκε σκωπτικά με βάση το «καφέ σαντάν» χάρη στο λογοπαίγνιο, το «σαντάν» όμως (chantant, ορίτζιναλ γαλλική προφορά πολύ μακριά από το «σαντούρι») δε θύμιζε ένα οποιοδήποτε από τα όργανα που μπορεί να άκουγε κανείς σ’ ένα ανατολίτικο καφωδείο αλλά το κατεξοχήν ανατολίτικο όργανο όπως φαίνεται να το θεωρούσαν τότε, το εμβληματικότερο και χαρακτηριστικότερο.
Περίεργο όμως, ε; Ανατολίτικο όργανο είναι το σαντούρι; Παίζει συγκερασμένα, έχει συχνά ρόλο αρμονικό, κι έχει μεγάλη παράδση σε χώρες με λαϊκή μουσική παράδοση μάλλον δυτική. Απλώς οι Παλιολλαδίτες το έμαθαν από τους Μικρασιάτες!
Τα περίφημα άσματα «Η χήρα», «Ο Μαίμος» και άλλα της αρίστης περιπαθείας
Μέμο, αμάν Μέμο
Ο Μέμος ήταν ένα τραγούδι 100% τούρκικο, με τούρκικα λόγια που δεν έχω υπόψη μου να μεταφράστηκαν ποτέ και με μουσική σε ρυθμό τζούρτζουνας 10/8, ανύπαρκτης στα ελληνικά, που ωστόσο ήταν γκραν σουξέ στην Ελλάδα και στους Έλληνες της Ανατολής, και φαίνεται να το είχαν τόσο ενσωματωμένο στο ελληνικό ρεπερτόριο ώστε ούτε που έμπαιναν στον κόπο να σχολιάσουν την κάποια διαφορετικότητά του.
Η «Χήρα» θα πρέπει να είναι ο Μπουρνοβαλιός μανές, το «Και γιατί δε μας το λες», που σε πολλές εκτελέσεις (μεταξύ άλλων στην περίφημη του Παπαδιαμάντη από το Γκέρλιτς) τον τραγουδάνε με στίχους για μια χήρα.