Αγορά ακριβού οργάνου

Μουσικά Όργανα Αγορά
106

Υπάρχει φυσικά και ατομική ευθύνη, όπως και δυνατότητα προσωπικής κρίσης πάνω στα πράγματα. Στο πολιτιστικό επίπεδο ειδικά είναι πιο εμφανές, γιατί κάποιοι έχουν αναπτύξει τα αισθητήρια που απαιτούνται πχ. για να αντιστέκονται στο σαρωτικό ρεύμα και στο χάσιμο των νοημάτων, ενώ άλλοι πάνε σύμφωνα με το ρεύμα. Όμως, σε μεγάλο βαθμό και αυτό το προσωπικό στοιχείο δεν είναι αυτοφυές, η παιδεία του καθενός διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες, σε τελική ανάλυση διαμορφώνεται από την ίδια την κοινωνία, στην οποία επικρατεί σε όλα τα επίπεδα μια κυρίαρχη ιδεολογία. Αν το άτομο έχει στη ζωή του τα ερεθίσματα εκείνα ώστε να δει πέρα από το κυρίαρχο ρεύμα, και τα αναπτύξει στη συνέχεια, τότε ναι μπορούμε να μιλάμε για καθορισμό “από τα κάτω”.

Ας κάνουμε αναδρομή στην ιστορία,… Τι μας διδάσκει? Δεν είναι tabula rasa οι κοινωνίες, σύμφωνοι, ούτε όμως ο καθένας μπορεί να “γράψει” επάνω ότι θέλει. Οι άνθρωποι δημιουργούν μεν τη ζωή τους, αλλά τη φτιάχνουν υπό συνθήκες που έχουν κληρονομήσει από το παρελθόν. Αυτό δεν είναι υπεκφυγή, ούτε παραπομπή ευθυνών σε άλλους. Είναι αντικειμενικό. Επομένως, το οικονομικό-κοινωνικό επίπεδο μιας κοινωνίας συντηρείται από τα λαό (μέχρι να το αλλάξει), δεν καθορίζεται από αυτόν. Ζει μέσα στο πλαίσιο το οποίο χαράσσεται από αυτούς που ελέγχουν την οικονομία, και στην καθημερινότητα μερικά πράγματα γίνονται συνήθεια, δεν αλλάζουν έτσι απλά. Μην λέμε πάντα “όλοι φταίμε”. Αν μιλάμε για τέτοια μεγέθη. Τώρα για τη χ έκφανση του οικονομικού συστήματος (πχ αγορά οργάνου) εκεί ναι, ο καθένας έχει την κρίση να βάζει τα όριά του.

107

Συμφωνώ σε πολλά. Αλλά τους από πάνω εμείς τους επιλέγουμε. Και πρέπει κάποια στιγμή ν΄αρχίσουμε να έχουμε απαιτήσεις από αυτούς. Τις σωστές απαιτήσεις και όχι απαιτήσεις βολέματος. Πρέπει να απαιτούμε να κάνουν τη δουλειά τους (εκεί βέβαια (στη μαμά Πατρίδα) έχουν ξεφύγει προ πολλού, κι εδώ ακολουθούμε) δηλαδή το αυτονόητο, να εξυπηρετούν το γενικό καλό. Όταν ακούω να λένε το γνωστό “έτσι είναι, θα περάσουμε”, ε, τότε ναι. Έχουμε ευθύνη. Βέβαια εμείς εδώ στην Κύπρο έχουμε την υποδούλωση στο αίμα μας, αλλά θα το αλλάξουμε. Θα μάθουμε. Όλοι οι Έλληνες πρέπει να μάθουμε να ζητούμε και να απαιτούμε το σωστό . Όχι μόνο από τους ξένους, αλλά πρωτίστως από τους εαυτούς μας.

108

Το να ρίχνουμε το φταίξιμο “στους εαυτούς μας” είναι πιστεύω η άλλη όψη του νομίσματος όπου το φταίξιμο το ρίχνουμε στους από “πάνω”…
Είναι και τα δυο μια μέθοδος για να εξατομικεύονται οι ευθύνες, να γίνονται υποκειμενικές, και να φεύγει από τη μέση η αντικειμενική συνθήκη στην οποία υπόκεινται και οι αποπάνω (που βολεύονται) και οι αποκάτω (που τους -μας- πέφτει στενό το κοστούμι της).
Η αντικειμενική συνθήκη απέναντι στην οποία -σε τελική ανάλυση- οφείλει να θέτει τον εαυτό του και την ανθρωπιά του ο καθένας αν θέλει να λέγεται άνθρωπος κι όχι ρόλος στην ιστορική παρωδία που διχάζει την ανθρώπινη φύση σε δυο μορφές απανθρωπισμού.

Διότι υπ’ αυτή τη “συνθήκη”, πράγματι, άλλος γεννιέται “επάνω” κι άλλος γεννιέται “κάτω”, κι άλλος βρίσκεται από τεσσάρων χρονών πεταμένος στα σκαλιά της λεωφόρου να ζητιανεύει χωρίς ελπίδα ούτε για αλφαβήτα ούτε για μεροκάματο…

Απλές, απλούστατες αλήθειες. ακόμα κι αν φαντάζουν λίγο βαρύγδουπες ως προς το θέμα “αγορά ακριβού οργάνου”.

109

Αυτή ακριβώς τη “συνθήκη” οφείλουμε να αλλάξουμε…

110

Σε σχέση με το θέμα που έχει προκείψει με τις τιμές των οργάνων

Θα ηθελα να τοποθετηθώ και επι της αρχής και επι της ουσίας.Θεωρώ πώς το μουσικό όργανο πρέπει να το αντιμετωπίζουμε σαν ενα πολιτισμικό αγαθό και για λόγους κοινωπολιτικούς θα έπρεπε να μην είναι απαγορευτική η πρόσβαση σε αυτό στους περισσότερους ανθρώπους.Δηστυχώς είναι αληθεια ότι υπάρχουν τιμές απολύτως απαγορευτικές και αυτό με βρίσκει συνειδησιακά αντίθετο όμως δεν θα ελεγα την γνώμη μου γιατί πιστεύω και αυτό είναι θέμα αρχής πως ανάμεσα σε δυο υγειής ενήλικες συνενούντες δεν επιτρέπεται επέμβαση στην σχέση τους από τρίτους.
Πιστεύω δηλαδή πως οι σχέσεις αναμεσα σε δυο ανθρώπους υγιεις και ενηλικες πρέπει να είναι απολύτως ελεύθερες, χωρίς απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς απο τρίτους ακόμα και αν οι σχέσεις αυτες είναι πολιτικές, θρησκευτικες, κοινωνικές,οικονομικές, σεξουαλικές κλπ.

Αυτό το θεμελιώδες δικαίωμα έχει κατακτηθεί κάποιους αιώνες και μόνο το μπάτσικο κράτος ή η εκκλησία επεμβαίνουν για να διατηρήσουν τον εξουσιαστικό τους ρόλο

Αυτά ως προς τις αρχες τις συζήτησης ως προς την ουσία τώρα.

Από οτι είδα ως τώρα υπάρχουν εκτεταμένες αναφορες στα υλικά και στο κόστος των εργατικών αλλά δεν είδα αναφορά στο κόστος του “Know how” που νομίζω οτι χωρίς αυτό δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβή εκτίμηση εφόσον αυτό το know how είναι που βαρύνει αποφασιστικά την τελική τιμή ενός μουσικού οργάνου.

Η τεχνογνωσία που απαιτείται για την κατασκευή ενος καλού μουσικού οργάνου σας βεβαιώ είναι παρα πολύ μεγαλύτερη από ότι η τεχνογνωσία που απαιτεί η κατασκευή ενός μέτριου οργάνου. .

π.χ Το καλό μουσικό όργανο το βελτιώνει ο χρόνος, το μέτριο το φθείρει .Αυτό το χαρακτηριστικό εξαρτάται απο πολλούς παράγοντες και θα σας αναφέρω μερικούς.
Όταν αγοράζουμε ένα μπουζούκι ξέρουμε αν ο οργανοποιός έχει βάλει εμποτισμό; Ξέρουμε αν είναι σωστή η κλίση των νερών στα καμάρια; Ξέρουμε την παλαιότητα του καπακιού και ότι η ξήρανση του είναι φυσική και όχι τεχνιτή (κλιβανισμένο, κάτι που πολύ συχνά δε το ξέρει ούτε ο ίδιος ο οργανοποιιός); Γνωρίζουμε επίσης από τι κόλλες είναι κατασκευασμένο το όργανο; το πάχος του καπακιού σε σχέση με το ύψος του καβαλάρη, το βάρος δηλαδή που καλείται να σηκώσει το καπάκι στο μέλλον και για πάντα;Πόσα Νιούτων είναι;Είμαστε βέβαιοι ότι θα αντέξει την χρονιότητα της πιέσης ; Το ξύλο που αποτελεί τις δούγες πίσω στο σκάφος είναι σε σχετικά ακτινική κοπή ; Σε ποιές συχνοτητες συντονίζεται το σκάφος και σε ποιές το καπάκι ωστε να συνεργάζονται αρμονικά όχι μόνο για την περιορισμένη περίοδο της πώλησης αλλά για πάντα;

Όλα αυτά που αποτελούν ενα μικρό δείγμα ερωτημάτων και δεν είναι ευκολο για εναν μουσικό να μπορεί να τα ελέξει, γι’αυτό πρέπει να εμπιστεύεται αναγκαστικά την γνώση και την εντιμότητα του οργανοποιού . Συχνά όμως την αντοχή και την βελτίωση του οργάνου δεν μπορεί να την εγγυηθεί ούτε ο οργανοποιός που το έφτιαξε γι’αυτό θα πρέπει κατα την ταπεινή μου γνώμη να δίνεται η δυνατότητα στον πελάτη και στον οργανοποιό αν κάτι στο όργανο δεν πάει καλά να αποκαθύσταται χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση και να έχει το δικαίωμα ο μέν πελάτης να αλλάξει το οργανο ανα πάσα στιγμή χωρίς κανένα χρονικά περιορισμό εφόσον το όργανο πρέπει να παίζει για πάντα καλά.Αλλά και ο οργανοποιός να αποσύρει απο την κυκλοφορία ένα όργανο που δεν του πέτυχε.Η δυνατότητα δηλαδή της αλλαγής του οργάνου για πάντα πιστεύω είναι μια πρώτη αντικειμενική ασφάλεια ότι πράγματι αγοράζουμε ένα όργανο αληθινό που δεν έχει μόνο μια ευχάριστη φωνή την στιγμή που το πέρνουμε αλλά και μια εγγυημένη εξέλιξη στο μέλλον που το περιμένει.

Ο μέσος μπουζουξής ανάλογα την εν γένη παιδεία που τον διακρίνει ενδιαφέρεται κυρίως για την ένταση του οργάνου , η χροιά και οι ενδεχόμενες συχνοτικές τρύπες που παρουσιάζει το όργανο τον απασχολούν λίγο έως ελάχιστα.Με αυτό τον τρόπο όμως ενθαρύνει οικονομικά την κατασκευή δυνατών οργάνων υποτιμόντας στην πράξη την μουσικότητα του ήχου, εφόσον μιλάμε για μουσικό όργανο και όχι για ένα ξύλινο κατασκεύασμα που παράγει δυνατό θόρυβο. Ας μου συγχωρέσει η παρέα ένα προσωπικό παράδειγμα . Μου έλεγε κάποιος συναδελφος βιολοποιός που έχει τελειώσει στην Cremona πως υπάρχει πιθανότητα ενα βιολί των 200.000 δρχ να παίζει πιο δυνατά από ενα Stradivari.Όταν όμως έρθει η ώρα της συναυλίας και κάτσεις σε μια απομακρυσμένη θέση από την ορχήστρα τότε το βιολί των 200.000 θα το ακούει ο εκτελεστής του και η ορχήστρα ενώ το Stradivari θα το ακούει και ο πιο αμακρυσμένος θεατής. Αυτό είναι αποτέλεσμα του σοφού σχεδιασμού του οργάνου έτσι ώστε να έχει εντυπωσιακή διάδοση στο χώρο ,χωρίς ο εκτελεστής να παίζει Forte ή Forticimo. Στην ελλάδα ξέρω ελάχιστους συναδέλφους που είναι σε θέση να σου εξηγήσουν με ποιό σχεδιασμό ευθυγενούς καμπύλης προήλθε το σκάφος, πόσα λίτρα αέρα έχει το ηχείο και γιατί εχει το συγκεκριμένο μέγεθος η τρύπα και όχι μεγαλύτερο η μικρότερο. Αυτά τα στοιχεία οι καλοί λαικοί μαστόροι του παρελθόντος τα γνώριζαν πολύ καλά πχ ο Μούρτζινος , ο Αυγέρης , ο Σταθόπουλος , ο Γομπάκης κ.α. Και αυτοί δεν ήταν καθόλου φτηνοί στην εποχή τους. Τώρα ίσως κάποιος νομίζει ότι υπερασπίζομαι το ακριβό όργανο, υπερασπίζομαι απλά την οικονομική δυνατότητα που πρέπει να έχει ενας οργανοποιός να κάνει σωστά την δουλειά του χωρίς να είναι υποχρεωμένος να υποκείπτει σε συντομεύσης προκειμένου να ανταγωνιστεί “συναδέλφους του” οι οποίοι πουλάνε φαινομενικά το ίδιο πράγμα με κόστος 400 ή 500 ευρώ.Πράγματι υπάρχουν όργανα που μου προκαλούν απορία γιατί είναι τόσο ακριβά ενω δεν δικαιολογούνται από κανένα τους στοιχειο.Πάντα το στοιχείο της υπερτίμησης και της επαγγελματικής αλλαζονείας δηστυχώς υπήρχε και στο παρελθόν , και θα υπάρχει και στο μέλλον ωστόσο καλό είναι να μην γενικεύουμε και να μην αφορίζουμε γενικά την αγορά ενος οργάνου που υπερβαίνει πχ τα 1000 ευρω γιατί μπορεί να αδικούμε εκείνες τις λίγες περιπτώσεις που αξίζουν.

Στο χώρο του μπουζουκιού δηστυχώς δεν έχουμε καλή παράδοση οι έλληνες οργανοποιοί σε ότι αφορά την διάρκεια των οργάνων αυτό όμως είναι ενα κεφάλαιο που θα ήθελα να το συζητήσουμε στην περίπτωση που τεθεί τέτοιο ερώτημα, επειδή γυρω από το τελευταίο θα είχα πολλά να πω ,θα ήθελα να το κανω καποια αλλη στιγμή ώστε να μην κουράσω εσάς αλλά και τον φίλο που μου πληκτρολογεί.

Ζητώ ειλικρινά συγγνώμη αν υπήρξα οξύς αλλά παρασύρθηκα από ένα αίσθημα αδικίας που ένιωσα επειδή μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά.

Χρήστος Σπουρδαλάκης

111

Το θέμα που αφορούσε την διάρκεια του μπουζουκιού στο χρόνο είχε συζητηθεί σε αυτά τα δύο θέματα:

112

Δηλαδη με ποιον τροπο κοστολογειται η δουλεια του οργανοποιου?Ο προσωπικος εργασιμος χρονος τι αντιτιμο εχει?Κ επειδη εχω παραξηγηθει πολλες φορες,τα ρωταω για να απαντηθουν και γιατι απαντιουνται σιγουρα.Ο καθε οργανοποιος προφανως την τεχνογνωσια του και την δουλεια του πανω στα ξυλα την μετραει αλλιως…Πως ομως?Γιατι απο ο,τι φαινεται υπαρχουν μπουζουκια απο διαφορετικους οργανοποιους, με τα ιδια υλικα, σε διαφορετικη τιμη,με διαφορετικη αντοχη,ηχο και ηχοχρωμα…Μεσα σε αυτες τις περιπτωσεις υπαρχουν παραδειγματα ακριβων οργανων που ξεπερνιουνται απο φθηνοτερα…Ο παραγοντας τυχη δεν παιζει ρολο?..Εγω απο την μικρη μου προσωπικη εμπειρια εχω ακουσει οργανα διαμαντια και πολυ ακριβα αλλα και πολυ φθηνα για τον ηχο τους…Μηπως λοιπον το τυχαιο αυτο απο μονο του θα επρεπε να αποτελει παραγοντας ωστε τα μπουζουκια να πουλιουνται σε πιο προσιτη τιμη?Μηπως το οτι ολοι μαλλον οι οργανοποιοι δεν μπορουν να εγγυηθουν οτι το οργανο που πουλανε θα πιασει το 100% της αποδοσης αποτελει ενα σημαδι οτι δεν αξιζει να βγαινουν στην αγορα μπουζουκια πανακριβα?

113

Πρώτα απ`όλα, συμφωνώ επί της ουσίας σε όλα όσα ανάπτυξε στο μακροσκελές σημείωμά του ο φίλος Χρήστος Σπουρδαλάκης. Θα μπορούσα να προσθέσω πολλά περισσότερα, αλλά δεν νομίζω πως θα είχε νόημα, στο πλαίσιο ενός φόρουμ.

Θα αναφερθώ επιγραμματικά στα στοιχεία εκείνα που θα έδιναν σε ένα μουσικό όργανο μεγαλύτερη αξία, αφού θα του έδιναν και τη διάσταση του έργου τέχνης.

1.Προσωπική δημιουργία
Η σύλληψη, ο σχεδιασμός και η δημιουργία όλου του οργάνου και των μερών του είναι προϊόν ενός, επώνυμου δημιουργού που το υπογράφει και απηχεί την ολοκληρωμένη αντήληψή του πάνω στην τέχνη και την αισθητική της οργανοποιίας.

2.Μοναδικότητα του δημιουργήματος
Μπορεί να επαναλαμβάνεται το μοντέλο, με διαφορετικό όμως, μοναδικό και αναγνωρίσιμο κάθε φορά τρόπο και διαφορετικά εικαστικά χαρακτηριστικά.

3.Δημιουργός
Η καταξίωση, ιστορία, συμμετοχή και βραβεία σε εκθέσεις κ.α.του δημιουργού, διαφοροποιούν και την αξία του δημιουργήματος.

4.Επιλεγμένα υλικά, ειδικές τεχνικές

5.Μικρός αριθμός παραγωγής του εργαστηρίου
Η συλλεκτική αξία ενός έργου τέχνης, είναι αντιστρόφως ανάλογη του αριθμού παραγωγής του.

6.Πιστοποίηση
Ένα μοναδικό, συλλεκτικό έργο τέχνης πρέπει να συνοδεύεται και από το ανάλογο πιστοποιητικό.

  1. Φυσικά, όλα αυτά θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται και από το ανάλογο ηχητικό αποτέλεσμα !

Πράγματι, και γω θεωρώ υπερτιμημένη την αξία κάποιων οργάνων, Δυνητικά θα μπορούσε να είναι αυτή, η αξιολόγηση όμως είναι θέμα ειδικών, όπως σε όλα τα είδη τέχνης.

114

Μακαρι κυριε Νικο να το βλεπαν το μπουζουκι ολοι οι οργανοποιοι οπως το βλεπετε κι εσεις, και στην πραξη ομως οχι μονο στα λογια. Ετσι τοτε θα φτιαχνοντουσαν μονο μπουζουκια εργα τεχνης. ‘‘Αλλα ζουμε σε λαθος χωρα μου φαινεται και αμα γινοταν αυτο θα ειχαν ολα και την τιμη εργου τεχνης και ετσι δεν θα ειχαμε ολοι εμεις οι φτωχοι μπουζουξιδες λεφτα για να μαθουμε το οργανο, μιας και δεν θα μπορουσαμε να το αγορασουμε(δεν ειμαστε και πολυ μακρια μου φαινεται)’’.

Παντος εδω που τα λεμε τελικα για μενα πιο πολυ σαν φαρμακο μου κανει το μπουζουκι ή καλυτερα θα ελεγα αντιδοτο σ ολη την πικρα και τα προβληματα που υπαρχουν γυρω μας. Δεν μπορω να φανταστω την ζωη μου χωρις μπουζουκι κι ετσι το χω παρει λιγο κατακαρδα, τελικα μαλλον για το μπουζουκι για το οποιο μιλαμε δεν σημαινει το ιδιο για ολους. Δεν ειναι θεμα ειδικων, ειναι θεμα απλης λογικης, αλλος το βλεπει πνευματικη ασκηση-ψυχαγωγια, αλλος το βλεπει πως θα παιξει πιο μαγκας απ τον αλλον, αλλος σαν ενα φανταιζι κοστουμι να το βγαλει εξω να το δειξει να μας πει ποσο το πηρε ποσο καλο ειναι κλπ, αλλος το βλεπει σαν τεχνη, αλλος σαν κι εμενα. Ολα αυτα μπορω να τα δεχτω σ ενα βαθμο, αλλα ειναι και καποιοι αλλοι που το βλεπουν ομως μεσον για να πλουτησουν στη ζωη τους πουλωντας 50 μπουζουκια ολα κι ολα. Μ αυτο λιγο ξινιζω

115

Με όλο το σεβασμό/θαυμασμό που έχω στις ικανότητές σας ως πολύ επιδέξιου τεχνίτη και γνώστη, κύριε Φρονιμόπουλε, το πρωταρχικό και ουσιώδες, δλδ τον ήχο, κακώς το αφήσατε στο τέλος. Τα υπόλοιπα απλά έπονται.

Όσο για τα περί παραλληλισμού με τα έργα τέχνης, „καταξίωσης του δημιουργού“ και „πιστοποίησης“…υπάρχουν διακριτά όρια, που λίγο -εώς καθόλου- έχουν να κάνουν με ένα λαϊκό όργανο κι ένα λαϊκό οργανοπαίκτη που χρήζει εργαλείου για να βγάλει τη δουλειά ή το μεράκι του.

Ενδεικτικτά να αναφέρω, ότι από τον συνάδελφό σας, χάλκινο εν Κρεμόνα grand-master super-duper maestro luthier κ. Γιάννη Παλαιοδημόπουλο, όταν του πήγα το ζητιανόξυλό μου για επισκευή (και του το πήγα επειδή ήταν γείτονας και -υποτίθεται- φίλος για χρόνια), έφαγα (με συγχωρείτε κυρίες) τη μεγαλύτερη παπάρα της ζωής μου (να μη μπω σε δυσάρεστες λεπτομέρειες τώρα, γιατί θα καταχραστώ το χώρο)!

Η υποτιθέμενη νοοτροπία του «καλλιτέχνη luthier» που πλασάρεται τα τελευταία χρόνια, λυμαίνεται το χώρο της εγχώριας οργανοποιίας και λειτουργεί σαν καρτέλ ώστε να χτυπάνε ταβάνι οι τιμές. Αυτή είναι η προσωπική μου εκτίμηση.

Κατά τʼ άλλα, συμφωνώ με τον Διόνυσο και τα όσα έχει πει κατά καιρούς ο Νίκος Πολίτης: επικρατεί ο νόμος της προσφοράς και ζήτησης στην αγορά, τόσο απλά!

116

θα συμφωνήσω μόνο με τον κύρ. Φρονιμόπουλο μιας και τα σχόλια του κυρ. Σπουρδαλάκη περί ελευθερίας των σχέσεων των ανθρώπων που δεν πρέπει να επηρεάζονται από τους τρίτους δεν θα με καλύψει μιας και έχω μάθει στη ζωή μου πως δεν έχει κανένας απατεώνας ή ψευτοεμποράκος ή απλά δήθεν οργανοποιός που απλά έτυχε να βγάλει ένα καλό όργανο το δικαίωμα να εξαπατεί και να αποσπά τεράστια ποσά χρησιμοποιώντας ψεύδη και αθέμιτους τρόπους προωθόντας το δήθεν… για must. παρόλα αυτά κυρ. Νίκο, μολονότι προσωπικά λατρεύω την παραδοσιακή οργανοποιία οφείλω εντούτοις να ομολογήσω πως αν καποια όργανα γραμμής παραγωγής είναι άκρως ποιοτικά και ίσως κατασκευασμένα με σύνχρονες μεθόδους και τεχνικές αυτό έιναι καλό και αποδοτικό μιας και ο πολυς κόσμος έρχεται πιο κοντά στο όργανο εφόσον πιο οικονομικό και αυτό αποτελεί πιθανόν πόλο έλξης και περαιτέρω μελέτης επί του αντικειμένου. Υπάρχουν λοιπόν πολύ ποιοτικά όργανα σε παρα πολύ χαμηλή τιμή; φαίνεται πως ναι. υπαρχουν πολύ ακριβά όργανα χωρίς ποιότητα ήχου και κατασκευής; φαίνεται πως ναι. επαφίεται λοιπον στον καθένα να καταθέσει τα χρήματά του εκεί όπου ο ίδιος θεωρει άξια αγορά.

117

Πολύ ωραίες τοποθετήσεις και μεστές αλλά και πολύ γενικόλογες κάποιες.

Το μπουζούκι, όπως όλα τα όργανα, είναι προορισμένο να βγάζει ήχο και μόνο. Αυτό είναι το ζητούμενο, όπως πολύ σωστά τονίζει και ο Πίκινος, ο ήχος. Όλοι θέλουμε την ομοιομορφία στις οκτάβες και την μεγάλη ένταση, την γλύκα και το μαλακό παίξιμο, την όμορφη και γερή κατασκευή. Αυτά μπορούν να υπάρχουν στα όργανα που φτιάχνετε φθηνά ή ακριβά, ως δεδομένα;

Θυμήθηκα τα φρένα των αυτοκινήτων!!! Όταν είχε ανακαλυφθεί το σύστημα ABS, το πλήρωνες ως extra ή το είχαν μόνο τα ακριβά αυτοκίνητα. Εμείς με τα φιατάκια και τα τογιοτάκια ας σκοτωνόμασταν. Σήμερα είναι στον βασικό εξοπλισμό σε όλα τα βουβού.
Κάπως έτσι πρέπει να γίνει και με τα μπουζούκια στα δεδομένα κατασκευής τους. (Βάλτε ABS στα μπουζούκια λοιπόν!!! χα! χα!χα!)

118

Σκοπίμως το άφησα τελευταίο, ως συνθήκη αναγκαία αλλά όχι ικανή για να αναχθεί ένα μουσικό όργανο σε έργο τέχνης. Σε μια διεθνή έκθεση, όπως της Κρεμόνας, αν ένα όργανο δεν πληρεί κάποιες κατασκευαστικές προδιαγραφές, κανείς δε θα κάνει τον κόπο να ασχοληθεί με τον ήχο του. Θα κοπεί από τα προκριματικά.

Ποιός μπορεί τώρα, να ισχυριστεί σοβσρά πως ένα λαϊκό όργανο δεν μπορεί να είναι παράλληλα και έργο τέχνης, με μεγαλύτερη αξία από την χρηστική;

Αν ζούσα σε άλλη χώρα και διάβαζα κάποια από τα γραφόμενα εδώ, θα με έπιαναν τα κλάματα για τους κακούς οργανοποιούς που ανεβάζουν υπέρογκα τις τιμές, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να πάρουμε ένα αξιοπρεπές όργανο για να βγάλουμε το μεράκι μας, χωρίς να ματώσουν τα χέρια μας και τα αυτιά μας!
Επειδή όμως ζω στην Ελλάδα, ξέρω πως όποιος θέλει, μόνο τζάμπα δεν μπορεί να βρει ένα καλούτσικο οργανάκι.
Δόξα τω Θεώ, με ελάχιστα χρήματα μπορεί οποιοσδήποτε να βρει σήμερα ένα αξιοπρεπέστατο για τις ανάγκες του μπουζούκι.

Αν θέλουμε κάτι καλύτερο,βεβαίως θα δώσουμε περισσότερα. Προσωπική μου πεποίθηση (που μπορεί εύκολα και να τεκμηριωθεί) είναι πως οι τιμές ακόμη και των ακριβών οργάνων στην Ελλάδα δεν είναι υψηλές.

Και βέβαια υπάρχει η περίπτωση να δώσουμε χρήματα χωρίς να αξίζει.
Η εκτίμηση όμως της αξίας ενός μουσικού οργάνου είναι θέμα γνώσης και όχι αφορισμών.

119

Εχω παρεξηγηθει μου φαινεται.

ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΤΣΑΜΠΑΤΖΗΣ ΦΤΩΧΟΣ ΕΙΜΑΙ!!!

120

Καταρχήν θα ήθελα να χαιρετήσω τη συνεισφορά του Νίκου Φρονιμόπουλου και του Χρήστου Σπουρδαλάκη που με τις τοποθετήσεις τους όχι μόνο δείχνουν τη πολυπλοκότητα που κρύβει η κατασκευή ενός μουσικού οργάνου αλλά και παράλληλα αναδεικνύουνε τη φύση της κατασκευής, που είναι όχι μόνο τεχνική, αλλά και καλλιτεχνική. Αν και λίγο πολύ το γνωρίζουμε όλοι, καλό είναι να το ξαναθυμόμαστε, σε μία συζήτηση που έχει σχέση με το κόστος.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μπουζούκι των 8.000 ευρώ είναι υπερβολικό για τα ελληνικά δεδομένα. Ισως όχι για τα διεθνή αλλά για την πατρίδα μας, ναι είναι υπερβολική η τιμή, αυτό λίγο πολύ πιστεύω ότι το δέχονται όλοι, ακόμα και αυτοί που θεωρούν ότι αξίζει τα λεφτά του.

Αυτό τεκμηριώνεται εύκολα για τον απλούστατο λόγο ότι αν πάρει κανείς όλα τα μπουζούκια που πουλιούνται ή πουλήθηκαν, αυτή η τάξη τιμής δεν πιστεύω ότι υπερβαίνει το 1%.

Παράλληλα, αυτό που αναδείχτηκε σαν παράλληλη συζήτηση με αυτό το μπουζούκι, κυρίως μέσα από τα επιχειρήματα των φίλων Γιανν’ς και zabe (ΑΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑ ΚΑΛΑ), είναι το κατά πόσο οι κατασκευαστές έχουνε ηθικό δικαίωμα να πουλούν ακριβά όργανα με βάση τη λαϊκή φύση του οργάνου και με βάση το γεγονός ότι πολλοί λάτρεις του μπουζουκιού δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προμηθευτούν ένα όργανο της προκοπής, όπως το αντιλαμβάνονται αυτοί.

Δύσκολο ερώτημα, αλλά πιστεύω ότι έχει απάντηση.

Πολλοί κατασκευαστές σήμερα με 400-500 ευρώ μπορούν να σου δώσουν καινούργιο αξιοπρεπές μπουζούκι με καλό ήχο. Στη Θεσσαλονίκη είχα ιδία εμπειρία από δύο διαφορετικούς κατασκευαστές. Επομένως, η αγορά δίνει τη δυνατότητα στον κάθε μερακλή με τις προσωπικές του θυσίες, αργά ή γρήγορα να προμηθευτεί ένα αξιοπρεπές μπουζούκι.

Η αγορά δε δίνει τη δυνατότητα στον κάθε μερακλή να πάρει ένα μπουζούκι όπως το θέλει. Γι’ αυτό, θα πρέπει να σκάσει από χιλιάρικο και πάνω.

Δεν πιστεύω ότι είναι σωστό και δίκαιο να χρεώσουμε ηθικά τους κατασκευαστές το γεγονός ότι υπάρχει δυσκολία από αρκετούς να πληρώσουν ένα μπουζούκι όπως το θέλουν. Το επιχείρημα είναι πολύ απλό:

Πίσω από ένα καλό ηχητικά και αισθητικά μπουζούκι κρύβονται χρόνια ολόκληρα εμπειρίας και προσπάθειας. Ενας κατασκευαστής έχει λογαριασμούς που τρέχουν, εφορίες κλπ. Ο κατασκευαστής, είναι ένας ελεύθερος επαγγελματίας ο οποίος ζει από αυτό. Επομένως όταν έχει τη δυνατότητα να πουλάει σε μια ορισμένη τιμή, θα το κάνει. Δεν είμαστε ούτε παιδιά του, ούτε ανήψια του, ούτε έχει κάνει κανένα τάμα να μας δίνει τη τέχνη του στη τιμή που επιθυμούμε εμείς.

Και πολύ περισσότερο δεν ευθύνεται για την οικονομική κατάσταση της χώρας.

Ας αφήσουμε λοιπόν τους κατασκευαστές να ορίσουν τις τιμές όπως αυτοί νομίζουν. Και εμείς σαν καταναλωτές ας τις προσαρμόσουμε με τις αγορές μας ή όχι.

Ας μη ξεχνάμε το βασικότερο: Η καλή δουλειά πρέπει να πληρώνεται, πως να το κάνουμε δηλαδή;

Υ.Γ. Ολα αυτά τα λέω με την ευαισθησία που έχω απέναντι σε κάποιον που θέλει να πάρει ένα μπουζούκι της αρεσκείας του και δεν μπορεί. Προσωπικά περίμενα ενάμισυ χρόνο για να πάρω ένα μπουζούκι της προκοπής, και μέχρι τότε έπαιζα με μία μπαχατέλα. Υπέφερα πραγματικά, σε κάθε νότα. Δε θεώρησα όμως ποτέ υπεύθυνους τους οργανοποιούς γι’ αυτό, πολύ περισσότερο τις τιμές τους. Κάποιους τους απέρριψα, ναι, και πήγα εκεί που μπορούσα και με ικανοποιούσαν. Τόσο απλά…

121

[b]Η επόμενη διάλεξη του Κύλου Διαλέξεων Μουσικής Ακουστικής θα πραγματοποιηθεί την
Τετάρτη 23 Μαρτίου στις 7:00μμ στο ΙΕΜΑ,
έχει θέμα “Κατασκευαστικές παράμετροι νυκτών οργάνων που επηρεάζουν την ακουστική τους”
και θα πραγματοποιηθεί από τον κο Θεόφιλο Λαζάρου, κατασκευαστή εγχόρδων οργάνων, αποφ. της Scuola di liuteria di Milano.

Eίσοδος Ελεύθερη[/b]

Τοποθετώ σε αυτό το θέμα την παραπάνω ανακοίνωση από το ΙΕΜΑ διότι την θεωρώ πολύ σχετική με την κουβέντα μας. Η οργανοποιία είναι και (λαϊκή) τέχνη αλλά μπορεί να είναι και επιστήμη.

122

Ευχαριστώ για την χρήσιμη παρατήρηση (ειλικρινά δεν το ήξερα) που επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς μου, ότι τελικά όλο αυτό το σημερινό luthier-show, λίγο εώς καθόλου με τον πρωταρχικό σκοπό και χρήση των οργάνων έχει να κάνει.

Πάντως η Απαρτιάν μου, έχει αρκετές ατέλειες (βγάζουν μάτι, δεν χρειάζεται να είσαι οργανοποιός), αλλά δε βρήκα μοντέρνο οργανοποιό να μου προσφέρει ήχο παραπλήσιο.

Κανένας, εφόσον δεν ξεφεύγουμε από τα διακριτά όρια που προανέφερα. Όπως δεν έχω πχ την απαίτηση από ένα γλυπτό να παράγει ήχους (κάποια πάραυτα, το μπορούν!).

Στα δέκα χρόνια που ζω έξω, μία φορά χρειάστηκα οργανοποιό για επισκεύη, και μάλιστα αναπαλαίωση. Όταν τον ρώτησα για την τιμή, μου ανέλυσε πλήρως το κοστολόγιο, υπογραμμίζοντας ο ίδιος πως „είναι τεχνίτης, πράγμα που σημαίνει ότι η δουλειά που ενδεχομένως θα προκύψει μπορεί να διαφοροποιηθεί κατά +20% της συμφωνηθείσας τιμής, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα φροντίσει πρώτα να μʼ ενημέρωσει πρωτού προχωρήσει“.

Εκτέλεσε τη δουλειά που του ανέθεσα με γνώση και συνείδηση και το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες μου. Επίσης, ήταν ομολογουμένως λίγα αυτά που με χρέωσε, αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι τα κλειδιά που άλλαξα (δικής μου επιλογής) ήταν σχετικά ακριβά. Αυτά σε ό,τι αφορά την προσωπική μου εμπειρία με τους κλαίοντες οργανοποιούς του εξωτερικού.

Επειδή όμως συχνότατα σας έχω ακούσει (μάλλον διαβάσει) να αναφέρεστε σε ζητήματα «ήθους» στην οργανοποιία, πώς θα χαρακτηρίζατε το παραπάνω; Εγώ αυτό ναι, το λέω ήθος, αν και κακώς, γιατί αυτός είναι και ο σύνηθης τρόπος εργασίας εδώ…μάλλον επαγγελματισμό το λένε σωστά.

Συχνότατα όμως, αν αφήσω ένα όργανο στον έλληνα, θα μου πει: „έλα μωρέ, δε θα σου πάρω και το κεφάλι!“ ή „ε, δε θα σε χρεώσω πολλά“ αφήνοντας το όλο πράμμα μετέωρο…με τα όποια επακόλουθα.

Στα…«μεγάλα ονόματα» και κυρίως στα μπουζούκια που κατασκευάζονται μόνο στην Ελλάδα, τις βρίσκω υψηλές εώς εξωφρενικές.

Αν εννοείτε σαν εκτιμητή τον υποψήφιο αγοραστή, συμφωνώ.

123

Αν θέλουμε να κατηγορήσουμε συλλήβδην όλη την ελληνική οργανοποιία, είναι πολύ εύκολο παραθέτοντας κάποια κακά παραδείγματα. Υπάρχουν και το γνωρίζω.

Ευτυχώς όμως η ελληνική οργανοποπιοία δεν είναι μόνον αυτή. Έχω γνωρίσει πολλούς εντιμότατους και αξιοπρεπέστατους συναδέλφους, που δεν υπολείπονται σε τίποτα των εκτός Ελλάδας συναδέλφων τους, ούτε σε ήθος, ούτε σε επαγγελματισμό, ούτε σε γνώση. Η δε νεότερη γενιά που έρχεται, πιστεύω πως θα είναι πολύ καλύτερη από την προηγούμενη!

Όσο για τα υπόλοιπα, πόσο πιο καθαρά να το πω;
Ο καλός ήχος, είναι συνθήκη αναγκαία αλλά όχι ικανή.
Αν θέλουμε να μείνουμε μόνο στον καλό ήχο και να βάλουμε τελεία, δικαίωμά μας !
Αν όμως θέλουμε να προχωρήσουμε, μιλώντας για luthier-show και καρτέλ ( ! ), επιτρέψτε μου να μη συμμετέχω…

Αλήθεια, πόσο πιο ακριβή είναι μία ελληνική κλασσική κιθάρα η ένα βιολί, από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά η και αμερικάνικα όργανα;
Πόσο πιο «δύσκολη» τώρα, είναι η κατασκευή της κλασσικής κιθάρας από το μπουζούκι η το λαούτο η το ούτι για παράδειγμα; Γιατί υποτιμάτε έτσι τα «λαϊκά» όργανα ???

124

Μην αγνοούμε και τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις τιμές.

125

Άσε φίλε!! μια απ’ τα ίδια!! όπου φτωχός κι η μοίρα του!!!