Μα, και βέβαια ο “επίμαχος” στίχος προσετέθη πολύ αργότερα από τους υπόλοιπους, που μπορεί να έχουν και ηλικία κανα δυό αιώνων. Και κάτι ακόμα: Όταν ο πατέρας μου, πριν πάμπολες δεκαετίες μου «παρέδιδε» το γεγονός, προσέθετε με υπερηφάνεια και την εξής λεπτομέρεια:
Ο (τότε υποπλοίαρχος) Νικόλαος Βότσης (1877 – 1934), Υδραίος και απόγονος αγωνιστών του 21, παρασημοφορήθηκε για την απίστευτα παράτολμη ενέργειά του αυτή από την ελληνική πολιτεία. Αμέσως μετά την απονομή του παρασήμου, του επεβλήθη ποινή «δια παρατόλμους ενεργείας άνευ της εγκρίσεως του υφʼ ημάς Ναυαρχείου και έκθεσιν του υπʼ αυτόν πληρώματος εις κίνδυνον ζωής», η οποία ανηρέθη πάραυτα «λόγω ανδραγαθειών».
Σωστά!
Του “επεβλήθη ποινή” γιατί ενώ είχε βυθίσει το “Φετίχ -Ι-Μπουλέντ” μέσα στο κλίμα ενθουσιασμού που επικρατούσε και καθώς διέφευγαν με το τορπιλλοβόλο από το φρούριο του Καραμπουρνού, χωρίς κανένα λόγο και μόνο από …ενθουσιασμό …έριξε με το πολυβόλο εναντίον του φρουρίου, όπου βρισκόταν η τουρκική δύναμη εκθέτοντας έτσι σε κίνδυνο εκείνη τη στιγμή το πλήρωμα και χωρίς να έχει πάρει σχετική εντολή βέβαια.
Αλλά φυσικά και αναιρέθηκε η ποινή, γιατί χάρη στη δική του πρωτοβουλία ( και έγκριση βέβαια που πήρε) να βυθίσει το τουρκικό πλοίο, 400.000 Τούρκοι στρατιώτες έμειναν άπρακτοι να αγναντεύουν από τη Μικρασία το Αιγαίο, μια και η μεταφορά τους στη Μακεδονία και Θράκη προβλεπόταν να γίνει μέσω θαλάσσης και τώρα με την επιτυχία αυτή (και άλλες δυο ακόμα) η μεταφορά αυτή δεν ήταν εφικτή και έτσι λευτερώθηκε και η Θεσσαλονίκη μια ώρα αρχύτερα.
… και για την ακρίβεια, λίγες και μόνο ώρες αρχύτερα. Γιατί αν ο Καλάρης είχε υπακούσει τον Κωνσταντίνο, η Θεσσαλονίκη θα ήταν σήμερα Βουλγαρία.
(αλλά το παρακάναμε με την ιστορία, ρεμπέτικο φόρουμ είμαστε… σταματάω)
Βρήκα το cd.
ΚΑΡΑΝΤΟΥΖΕΝΙΑ ΤΟΥ ΤΖΟΥΡΑ με τον Γιάννη Λεμπέση Νο 2
12 ρεμπέτικα και “χασικλίδικα” τραγούδια
1.Αϊδίνικο ζεϊμπέκικο
2.Ντουντού
3.Η τράτα
4.Μπαγλαμάδες
5.Τούτον το μήνα
6.Μπουρνοβαλιός μανές
7.Πότε μαύρα - πότε άσπρα
8.Της τριανταφυλλιάς τα φύλλα
9.Ρίχνω ζάρια
10.Δε μου λέτε
11.Μπάτσοι και χωροφυλάκοι
12.Από κάτω απ’ τις ντομάτες
NEXT RECORDS HELLAS - ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΙΣΤΑ ΑΕ
Αγαπητε alk.
Δεν ξερω γιατι δεν σου κολλαει ο στιχος,εγω τον βρισκω παρα πολυ ωραιο,ως νησιωτης ο Καραπιπερης ειναι φυσικο να αναφερεται σε τετοια πραγματα στιχακια τετοια υπηρχαν σε ολα τα νησια και να εχει πολλα αδεσποτα στιχακια της παραδοσηςΤο κομματι το εχω σε παρθενα κοπια απο το δισκο και ακουγεται πεντακαθαρα εκει,απλα ο ιδιοματισμος τηε σαμιωτικης προφορας το κανει λιγο δυσκολο με το πρωτο ακουσμα.
Ε, ωραία! Και τι λέει; Ταίρια ή τέλια; (αν και δεν θα σκάσω ιδιαίτερα…)
…
άχι τα μαλλάκια σου κυρά μου, τέλια στο βραχνοτζουρά μου!
Μάλιστα εγώ ακούω “…τορπιλοφόρα”, δηλαδή σωστή σειρά στα γράμματα κι όχι σαν τα “αρεοπλάνα” του Γενίτσαρη.
Ας μην ξενίζει το κομπλιμέντο. Είναι συχνοί οι παραλληλισμοί της εντυπωσιακής κι επιβλητικής γυναίκας με μεγαλοπρεπή πλεούμενα. Θυμηθείτε τη …“φρεγάτα” του Κ. Χατζηχρήστου. Η δε χρήση της …τορπίλης έχει να κάνει με το εντυπωσιακό στήθος της γυναίκας. Αν και δε με πήραν τα χρόνια, πρόλαβα τους μάγκες στο λιμάνι να κορτάρουν με τέτοιες κουβέντες τις γκόμενες στην περατζάδα.
Γιατί και αν όντως ο στοίχος μπήκε απο τον Καραπιπέρη, εχω την αίσθηση οτι το τραγούδι υπήρχε και πρίν τα ιστορικά αυτά γεγονότα που( με εντυπωσιακότατο τρόπο) αναφέρει ο κύριος Πολίτης τα οποία φαίνονται να είναι αφορμή για την αναφορά του καραβιού.
Ο Καραπιπέρης δεν έγραψε το τραγούδι, είναι παραδοσιακό και πάρα πολύ παλιό. Απλά αναρωτιέμαι εαν ο στοίχος άλλαξε σε “ελληνικιά τροπιλοφόρα” κάποια στιγμή …τι έλεγε πρίν;
Με άλλα λόγια, το αϊδίνικο είναι παλαιότερο απο τα…τροπιλοφόρα.
Πάλι αερολογώ το ξέρω, απλά πολύ θα ήθελα να ξέρω εαν υπάρχει κάποια παλαιότερη καταγραφή των στοίχων σε χαρτί, πρίν τις ένδοξες μέρες του πολεμικού μας ναυτικού.
Το αϊδίνικο ζεϊμπέκικο είναι παλιό οργανικό κομμάτι, είχε μόνο μελωδία, όχι στίχους.
Πάνω σε αυτή τη μελωδία μπήκαν αργότερα οι στίχοι του τραγουδιού “Τα μαλλιά σου τα πλεγμένα…” για το οποίο συζητάμε.
Μπορεί βέβαια να υπήρχε και άλλη παραλλαγή στους στίχους, προγενέστερη απ’ αυτή με τον Καραπιπέρη, και να μη μας είναι γνωστή.
Όπως λέει και η Ελένη, το κομμάτι είναι αρχικά οργανικό και τούρκικο. Το Aydin Zeybegi το έχω σε καμμιά δεκαριά ηχογραφήσεις. Είναι παλαιά παράδοση στην Τουρκία οι (ελάχιστοι, εκτός ζεϊμπέκικων) χορευτικοί σκοποί να μην διαθέτουν στίχο, συνήθεια όχι δημοφιλή στους μουσουλμάνους ενώ αντίθετα, στην ελληνική παράδοση, ελάχιστοι είναι οι οργανικοί χορευτικοί σκοποί. Τα τουρκικά κομμάτια με στίχους είτε είναι αφηγηματικά, τα λεγόμενα asik, είτε επηρεασμένα από τις (ελληνο-) χριστιανικές συνήθειες.
Κάποιοι, μάλλον στον 20ό αιώνα, προσέθεσαν τους συγκεκριμένους στίχους κατά το μικρασιάτικο πρότυπο, που «συμπιλεί» δίστιχα συχνά χωρίς εννοιολογική σύνδεση μεταξύ τους ή, όπως εδώ, με κάποιο κεντρικό θέμα όπως π.χ. τα μαλλιά της κόρης. Η κόμμωση «μπαγιαντέρα» (φαίνεται πως έτσι είχε κομμένα τα μαλλιά της η πρωταγωνίστρια της ομώνυμης όπερας) παραπέμπει με σιγουριά στον 20όν αιώνα.
Το πιο πιθανό είναι να μην υπήρχε στίχος με μαλλιά «πλώρα» πριν τον τορπιλλισμό και να κατασκευάστηκε για να «στεγάσει» την ελληνική τορπιλοφόρα που αναζητούσε απαθανάτιση, αλλά βρισκόμαστε ακόμα στην εποχή της «ανώνυμης δημιουργίας» και είναι δύσκολο ως αδύνατο να βρεθούν στοιχεία.
Με τον τιτλο αιδινικο στην Ελλαδα και Αμερικη στην ελληνικη δισκογραφια υπαρχει ηχογραφημενο στις εξης εκτελεσεις
Vi-58028 Αϊδίνικο ζεϊμπέκικο Μανώλης Καραπιπέρης
CO-56100F Αϊδίνικος χορός Μαρίκα Παπαγκίκα
AO-2649 Αϊδίνικο Οργανικό
Vi-58073 Αϊδίνικος χορός Λαϊκή Ορχήστρα
Pan-8038 Αϊντίνικος καρσιλαμάς Κα Κούλα
Pan-80?
Αϊντίνικο ζειμπέκικο Kα Κούλα
Vi-81534
39867-2
[LEFT]Αϊντίν χαβασί
Αχιλλέας Πούλος[/LEFT]
Απο τουρκικες εκτελεσεις εχω περιπου 4 απο γραμμοφωνο
Συνηθως το aydin zeibek ειναι ο σκοπος του τραγουδιου’’ εμαθα πως εισαι μαγκας’’,ομως στις ελληνικες ειναι αλλος σκοπος και καμια φορα δεν εχει καμια σχεση ο ενας με τον αλλο.Μερικες φορες ειναι η γνωστη ‘‘Περγαμος’’ και αλλοτε το γκελ-γκελ.
Στις τουρκικες αλλες φορες ειναι το Κασαμπαλιωτικο και σε καποια αλλη εχει μουσικα περασματα του τραγουδιου δεν παω πια στο Γαλατα.Μηπως τελικα το Αιδινικο ειναι αποκλειστικα τροπος χορου και οχι απαραιτητα σκοπου?
Το κομματι του Καραπιπερη δεν εχει καμια σχεση με ολα τα υπολοιπα αιδινικα εχει δικους του ξεχωριστους στιχους και ερχεται απο αλλη παραδοση
Νικο Πολιτη μιας και αναφερθηκες στις διαφορετικες εκτελεσεις του τραγουδιου και ειπες για Μελκων Μαγκικου,Βιδαλη.
Ποια τραγουδια εννοεις? ,με τον τιτλο αιδινικο κανεις δεν το ηχογραφησε ,εκτος και αν εννοεις το “εμαθα πως εισαι μαγκας” η το ‘‘γκελ γκελ’’,αν θελεις γινε λιγο πιο σαφης σε αυτο.
Σταύρο, αναφέρομαι σε τραγούδια με μελωδία και στίχο όπως αυτά του Καραπιπέρη (Βιργινία Μαγκίδου βεβαίως εννοούσες). Ναι, σε αυτά δεν αναφέρεται ο προσδιορισμός Αϊδίνικο. Κατά τα άλλα, το Αϊδίνι και η περιοχή του ήταν ο κατεξοχήν χώρος των Ζεϊμπέκων και επομένως, φυσικό είναι να υπάρχουν περισσότερες μελωδίες με το όνομα της περιοχής. Όταν γυρίσω από τις διακοπές του Πάσχα θα ρωτήσω Τούρκο αρμόδιο για τις δικές του απόψεις, από εκείνον άλλωστε έχω και τις περισσότερες τούρκικες ηχογραφήσεις που ανέφερα. Αν προσέξεις, πάντως, και του Καραπιπέρη το Αϊδίνικο έχει περάσματα μελωδίας που πλησιάζουν αρκετά στο «έμαθα πως είσαι μάγκας».
όπως έμαθα εγώ>
Αιδινικο = Καρσιλαμας = Αντικριστος (αυτό έχει σχέση με το “βάρος”, δηλαδή ο ζειμπέκικος είναι πιο βαρύ
και τώρα, πως είναι τελικά οι σωστοί στίχοι του τραγουδιού αυτού?
Νομιζω πως αυτο λυθηκε, το κομματι δυο στροφες ειχε ολο και ολο.
Μήπως λέγει "Κι ελληνικιά ντροπή όλο φόρα"κόβοντας το ο από το όλο…μια περίεργη άποψη.
Μιας και ανασύρθηκε αυτό το θέμα, έχω την απορία: τι σχέση έχει το τραγούδι της Παπαγκίκα, του Βιδάλη και της Μαγκίδου με το Αϊδίνικο; Είναι δύο τελείως ανεξάρτητοι και διαφορετικοί σκοποί, που κανείς τους δεν έχει προσδιορισμένα δίστιχα, και που οι συγκεκριμένες ηχογραφήσεις τους (οι 3 του ενός από τη μια, και το Αϊδίνικο από την άλλη) έχουν την κοινή θεματική των μαλλιών και, ευλόγως, κάποια κοινά δίστιχα. Ένα σωρό τέτοια δίστιχα, όπως:
-Τα μαλλιά της κεφαλής σου / νοστιμίζουν το κορμί σου
-Τα μαλλιά σου τέλι-τέλι / η καρδιά μου εσένα θέλει
-Τα μαλλιά σου κύκλες-κύκλες / να σ’ αγκάλιαζα τρεις νύχτες
-Έχεις τα μαλλιά μετάξι / και πλεγμένα με την τάξη
-Έχεις τα μαλλιά κορώνα / και κορμί σαν τη γοργόνα
κλπ. τραγουδιούνται και σήμερα, και ο κάθε αιγαιοπελαγίτης γλεντιστής αισθάνεται επολύτως ελεύθερος να τα προσαρμόζει σε οποιονδήποτε σκοπό και να τα συνδυάζει με οποιοδήποτε άλλο δίστιχο. Όπως και τα αντίστοιχα στιχάκια για μάτια, φρύδια κλπ.
Υπάρχει επίσης και ένα ακόμη, πιο καθαρά «ρεμπέτικο»: Τα μαλλάκια σου κυρά μου / τέλια για τον μπαγλαμά μου. Δεν ξέρω από πού το ξέρω, πιθανώς από τον Πετρόπουλο. Ο Λεμπέσης, που παίζει τζουρά, προφανώς αυτό το δίστιχο διασκεύασε. Και έκανε πάρα πολύ καλά, αφού στο προπέρσινο τελικό ερώτημα της Μάρθας «τελικά ποιοι είναι οι σωστοί στίχοι» η μόνη κατά τη γνώμη μου σωστή απάντηση είναι «οι σωστοί στίχοι είναι όποιοι σου 'ρθουν, φτάνει να μην τους έχει ξαναπεί άλλος ολόιδιους».
Υ.Γ. Η επίλυση της απορίας σχετικά με τον δυσνόητο στίχο (που χρόνια την είχα κι εγώ) εκπληκτική.
Πραγματικά, πολύ περίεργη άποψη.
Η λέξη “όλο” έχει ουκ ολίγες φορές ακουστεί σαν “λο” και στέκει.
Ένα στοιχείο που στηρίζει αυτήν την άποψη είναι ότι ακούγεται όντως ένα ντ.
Ας δούμε το νόημα:(αν δεχτούμε ότι θα έχει οπωσδήποτε ειρμό, καθώς πρόκειται για παραδοσιακό-αδέσποτο τραγούδι). Φυσικά “ντροπή όλο φόρα” στέκει, λόγω του ότι έχει τα μαλλιά ριγμένα πλώρα, δηλαδή μπροστά, και αυτό δείχνει μια σεμνότητα. Στο “ελληνικιά” δεν μπορώ να δώσω εξήγηση, ίσως η ντροπή -σεμνότητα, συστολή, χαμηλών τόνων- ήταν ελληνικό χαρακτηριστικό τότε ή χαρακτηριστικό που ήθελε να προσδώσει στη συγκεκριμένη Ελληνίδα. Ωστόσο, η προφορά του Καραπιπέρη και η παλαιότητα της ηχογράφησης εύκολα ξεγελά. Μπορεί απλά να είναι η λέξη “τορπιλοφόρα” και να την προφέρει ως “ντορπιλοφόρα”.
Καλό είναι να εξετάζουμε κάθε πιθανότητα. Όχι όμως τις απιθανότητες. Είχα την εντύπωση ότι ο aeras απλώς έκανε ένα είδος πολιτικού σχολίου με χιούμορ.
Ρεαλιστικά και χωρίς χιούμορ, είναι εντελώς απίθανο ο στίχος να λέει αυτό το πράγμα:
- Δε σημαίνει τίποτε.
- Είναι ασύντακτο.
- Όταν συναντώνται δύο φωνήεντα, π.χ. ντροπή όλο, υπάρχουν κάποιοι κανόνες, γνωστοί εκ γενετής σε κάθε Έλληνα, για το ποιο από τα δύο διώχνει το άλλο. Το [i] δεν διώχνει το [ο].
- Η λύση με την τορπιλοφόρα είναι απολύτως ικανοποιητική, οπότε περιττεύει να ψάχνουμε παρακάτω.
- Πού ακούστηκε ότι τα αδέσποτα και έτι μάλλον τα παραδοσιακά δεν έχουν ειρμό;