Μα εμείς γνωριζόμαστε! Έχουμε πιει ένα καφέ εσύ, εγώ, ο Γιάννης και η λύρα, στη Σαντορίνη!
Λοιπόν, ένα-ένα:
-
Ενεργός ηφαιστειολόγος: Κατανοητό. Οι μη ειδικοί μερακλήδες έχουν κι αυτοί δικαίωμα λόγου, και κατά περίπτωση μπορεί να βγάλουν και καλύτερους λαγούς από τους ειδικούς. Υπάρχει όμως η δύσκολη ισορροπία, να γράψουμε μέχρι εκεί που είμαστε σίγουροι για όσα λέμε και χωρίς να αφήνουμε ανοιχτά ζητήματα που θα κάνουν την εργασία να φαίνεται λειψή. Εδώ το ιστορικό - οργανολογικό μέροα είναι λίγο περισσότερο από απλή εισαγωγή στο οργανοποιητικό, εκεί χαλάει λίγο η ισορροπία…
-
Ακόμα περιμένεις: Κατανοητό κι αυτό, τι να πω, δεν υπάρχει κάτι να πω!
Ξανά 1 και ξανά 2: Ουδέν σχόλιο.
-
Άλλες λύρες: βλ. εδώ Λύρα Δράμας - Λύρα Θράκης. Όντως διαφορετικό όργανο δεν είναι, αλλά η διαφορά στο κούρδισμα και την τεχνική έχει ενδιαφέρον. Η θρακιώτικη είναι ακριβώς η ίδια με του Πανταζή, με τις παλιές καρυστινές, κοντινή με τις 12νησιακές, άρα τελικά φέρνει και προς την κρητική, ενώ η δραμινή είναι ο κρίκος που μας συνδέει με τη βουλγάρικη γκαντούλκα, που από μόνη της φαντάζει εντελώς διαφορετική από τις υπόλοιπες.
-
Ελληνοκεντρισμός: οκ, αφού το λες το δέχομαι. Αλλά και πάλι η αρχαία νυκτή λύρα δεν έχει σχέση. Είναι σαν τον Τοτό που όλη τη χρονιά είχε διαβάσει μόνο μια φορά Φυσική Ιστορία, το σκουλήκι, και όποτε τον εξέταζε η δασκάλα σε οποιοδήποτε κεφάλαιο αυτός το γύρναγε στο σκουλήκι!
10ος αιώνας - Νόβγκοροντ: Ακριβώς αυτό είχα κι εγώ υπόψη μου. -
Ακούγοντας δίσκους φυσικά δε γινεσαι μουσικολόγος. Εξοικειώνεσαι όμως με το αντικείμενό σου. Τα κουρδίσματα εγχόρδων είναι ένα θέμα όπου ακόμη και μεταξύ πολύ σοβαρών συγγραφέων βρίσκουμε λάθη. Δεν ξέρω γιατί, πιθανώς επειδή είναι γι’ αυτούς μόνο μια πληροφορία, ασύνδετη με τη ζωντανή πραγματικότητα (όταν πετύχεις συγγραφέα που να έχει παίξει το όργανο για το οποίο μιλάει, η διαφορά είναι εμφανέστατη) και άρα εύκολη να την ξεχάσουν ή να την μπερδέψουν. Λοιπόν, κασιώτικες λύρες σε ηχογραφήσεις υπάρχουν άφθονες. Δεν είναι κουρδισμένες όμως στο Μι, τι να κάνουμε! Το έγραψε κάποιος επειδή μπερδεύτηκε. Οι μουσικολόγοι δεν είναι ιερά τέρατα, κάνουν κι αυτοί λάθη. Αν τα εντοπίσεις επιτρέπεται να τα επισημάνεις.
Να σου πω κάτι; Εσύ λες “δεν είμαι μουσικολόγος”. Κι εγώ που παριστάνω τον μουσικολόγο, έχω διαβάσει διάφορα, αλλά τίποτε δε μου φάνηκε πιο χρήσιμο και ουσιαστικό από την ίδια τη μουσική. Η μουσική υπάρχει πρωτίστως στο “πεδίο”, και κατά δεύτερο λόγο σε δίσκους και βιντεοσκοπήσεις. Όλα τα λεφτά εκεί είναι. Το παραπάνω που έχει ο μουσικολόγος είναι κάποια μεθοδολογικά εργαλεία διαχείρισης της πληροφορίας, όχι οι ίδιες οι πληροφορίες.