Αντί να διαφωνώ με σχόλια άλλων, θα ήθελα , όσο μου επιτρέπει ο γραπτός μου λόγος, να τοποθετηθώ αναλυτικά στο θέμα. Ζητώ συγνώμη αν φλυαρώ ή αν γράφω ανοησίες. Είμαι πολύ μακριά και δεν βλέπω μπροστά μου απο το jetlag.
Είμαι δυτικός μουσικός. Δυστυχώς το μακάμ δεν μου είναι ακόμα οικείος χώρος, είναι για μένα πεδίο μελέτης και μάθησης. Οτιδήποτε λοιπόν ακούω, το αντιλαμβάνομαι κυρίως δυτικά. Σταδιακά καταφέρνω να …μεταφράσω… αυτή την αντίληψη σε τροπική, αλλά είναι μια διαδικασία αργή και δύσκολη για εμένα. Σε καμία περίπτωση λοιπόν, δεν μιλάω ως απόλυτος γνώστης της κατάστασης. Αυτό που ίσως αισθάνομαι οτι μου επιτρέπει το να μιλήσω, είναι το οτι δεν υπάρχει απόλυτος γνώστης της κατάστασης. Όλοι όσοι τοποθετήθηκαν στην ημερίδα είχαν ένα κύριο σημείο εκκίνησης αλλά κανείς δεν είναι άριστος γνώστης όλων των στοιχείων της μουσικής που συζητάμε. Αυτό θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Άλλος βαδίζει με το μακάμ,άλλος με τον βυζαντινό ήχο,άλλος δυτικά, άλλος με την εναρμόνιση και άλλος με την θεωρία που του παραδόθηκε βιωματικά.
Θεωρώ πως το Τούρκικο μακάμ είναι το καλύτερο σημείο εκκίνησης για να μελέτη, κατανόηση και πρόοδο της ρεμπέτικης μουσικής. Πιστεύω πως ο κορμός των συστατικών της εξηγείται ικανοποιητικά με αυτούς τους όρους. Θεωρώ επίσης πως πολλοί προτεργάτες Πολίτες και Μικρασιάτες μουσικοί είχαν μια βαθειά κατανόηση του μακάμ, η οποία έχει εκλείψει.
Αντιλαμβάνομαι πως η χρήση του μακάμ σε πολλά ρεμπέτικα τραγούδια δεν μπορεί να είναι όσο περίτεχνη όσο στην λόγια Οθωμανική μουσική. Αυτό όμως δεν μπορεί να είναι λόγος αμφισβήτησης εγκυρότητας του συστήματος. Άλλωστε υπάρχει μια τεράστια μουσική κουλτούρα στην Τουρκία η οποία ακολουθεί αυτή την τροπικότητα χωρίς να απευθύνεται απαραίτητα σε σιωπηλό κοινό «υψηλής τέχνης» και χωρίς να φτάνει την πολυπλοκήτητα της παλατιανής μουσικής. Απο μπάντες Μεχτέρ, μέχρι λαϊκή μουσική, θεωρώ πως το μακάμ είναι χωρίς αμφιβολία το κύριο συστατικό, προφανώς με άπειρες παραλλαγές και διαφορετικές απόψεις.
Αντιλαμβάνομαι επίσης πως δεν ήταν όλοι οι ρεμπέτες άριστοι γνώστες του μακάμ. Δεν το θεωρώ προυπόθεση για να γράψει κάποιος καλή μουσική, ούτε επιλέγω να απορρίψω τέτοιες συνθέσεις γιατί δεν εξηγούνται τροπικά με τον τρόπο που εγώ θα ήθελα. Δεν περιμένω επίσης να βρω στεγανά στο μακάμ. Κάθε σύνθεση , είτε λαϊκή είτε λόγια περιέχει το μακάμ όσο και την φαντασία του δημιουργού. Το σύνολο συνθέσεων θα μας δώσει μια εικόνα για το κάθε μακάμ και όχι επιλεγμένα έργα.
Αισθάνομαι πως η δυτική ύλη που χρησιμοποιείται στο ρεμπέτικο είναι πάρα πολύ μικρή. Δεν εννοώ οτι είναι εύκολη αλλά είναι πολύ μικρή και περιορισμένη σε σχέση με την δυτική ύλη που υπάρχει αλλά δεν γίνεται να χρησιμοποιηθεί στο ρεμπέτικο. Κακά τα ψέμματα, δεν θα συνοδέψεις τα τραγούδια με τρίφωνες φούγκες ούτε με ιμπρεσιονιστικές αρμονίες.
Σε αντίθεση, το μακάμ χωράει όλο στο ρεμπέτικο. Μπορούμε δηλαδή στο ταξίμι μας , ή στον αμανέ, να επεκταθούμε και να εμβαθύνουμε όσο επιθυμούμε σε αυτή την τροπικότητα. Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον να λέει οτι βάλαμε «πολύ μακάμ» στο ταξίμι και το πήγαμε σε παλατιανό ύφος γιατί αγγίξαμε τρόπους που δεν πολυχρησιμοποιούνται στο ρεμπέτικο. Προσωπικά, δεν θα μπορούσα να πάρω στα σοβαρά τέτοιο σχόλιο.
Αισθάνομαι πως το σύστημα των λαϊκών δρόμων δεν αναγνωρίζει βασικά στοιχεία του μακάμ, τα οποία οι ίδιοι οι συνθέτες που συζητάμε είχαν ως βασικά εργαλεία. Δεν θεωρώ πως ο συγκερασμός ή η εναρμόνιση είναι αξεπέραστο εμπόδιο αλλά θεωρώ πως είναι άδικο για την μουσική την ίδια να μην εξερευνούμε αυτά τα εργαλεία στο βάθος που αξίζουν να μελετηθούν. Πιστεύω επίσης πως οι ίδιοι οι συνθέτες για τους οποίους μιλάω, είχαν το Τούρκικο μακάμ ως το κύριο τους σύστημα μελέτης και σύνθεσης. Δεν μπορώ να βρω στοιχεία για το αντίθετο, δηλαδή δεν μπορώ να βρω Πολίτη/Μικρασιάτη μουσικό να δείχνει οτι το μακάμ δεν του είναι οικείο ή επιθυμητό.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης έχει να κάνει με παιδεία και ύλη μάθησης. Εκεί παρατηρώ το εξής παράδοξο: Απο την μία ακούω πως το μακάμ δεν περιέχει αρκετά δυτικά στοιχεία για να είναι το σύστημα κατανόησης, απο την άλλη πως η δυτική μουσική έχει πάρει πολύ σημαντικότερη θέση απο την ανατολική και οτι κυρίως αυτή διδάσκεται οργανωμένα σε σχολεία. Κακά τα ψέμματα, τα δυτικά στοιχεία που δανείζεται το ρεμπέτικο εξηγούνται τονικά πολύ εύκολα και πολύ σύντομα. Τονίζω οτι δεν τα θεωρώ εύκολα. Όσο για άλλες επιρροές, δεν νομίζω οτι πρέπει να πάμε στην Κούβα για να μάθουμε να παίζουμε ένα μάμπο του Χιώτη, ούτε να μάθουμε bluegrass/country για να παίζουμε τα ρεμπέτικα που ηχογραφήθηκαν σε μπάντζο. Διαβάζω πως δεν υπάρχει πρόοδος αλλά, μέχρι τώρα δεν έχω δεν συστηματική και οργανωμένη μελέτη του μακάμ. Δεν το έχουμε δοκιμάσει καν.
Σε έναν κυρίως δυτικό εκπαιδευτικό κόσμο λοιπόν, που οι άνθρωποι που γνωρίζουν σε βάθος το μακάμ είναι μετρημένοι στα δάκτυλα, μήπως θα έπρεπε το βάρος να πέσει σε αυτό το στοιχείο;
Ακριβώς, αυτό!! Πολύ σωστά!!
Διότι είναι άλλο πράγμα. Άλλη φιλοσοφία και άλλη αντιμετώπιση. Δεν εξετάζεις μία γλώσσα με την γραμματική μιας άλλης. Το ρεμπέτικο (κ.Νίκο, σωστά καταλάβατε για το πειραιώτικο μιλάω) δεν είναι 4χ-5χ αλλά κλίμακα 7 φθόγγων.
Και δε νομίζω ότι υπήρχε μπουζουξής που έκανε ταξίμι σκεπτόμενος 4χ-5χ. Ακόμα και σήμερα, θεωρώ. Ποιος κλαρινίστας; Ποιος αρμονίστας;
Αυτό το σχόλιο ενισχύει την άποψή μου.
Καλημέρα.
Απλά να διευκρινίσω κάτι γιατί χάνουμε τον προσανατολισμό μας:
εξετάζουμε έναν τρόπο να αποκωδικοποιήσουμε, να συστηματοποιήσουμε, να διαλευκάνουμε, να εντατικοποιήσουμε και εν τέλει να εξηγήσουμε ώστε να μπορούμε να διδάξουμε (να καταλήξουμε σε μια πλήρη μέθοδο εκμάθησης και ορθής κατανόησης) το σύστημα των δρόμων.
Κανείς δε λέει ότι οι ρεμπέτες έπαιζαν και σκεφτόντουσαν ΜΑΚΑΜ.
Λέμε ότι το σύστημα των μακάμ επαρκεί να εξηγήσει 100% όλες τις μελωδικές συμπεριφορές του Ρεμπέτικου (πλην του δρόμου “Πειραιώτικου” το οποίο δεν εμφανίζεται ως κάτι συστηματικό στα Μακάμ, αλλά τελικά ούτε και στα ρεμπέτικα).
Φυσικά, μπορείς να ασπαστείς όσα χρειάζεσαι και να τα φέρεις στα μέτρα σου, με την έννοια ότι προσπαθείς να εξηγήσεις κι όχι να ταυτίσεις.
Αν κάποιος έχει να μας προτείνει άλλο, διαφορετικό, πλήρες σύστημα κλιμάκων που να μπορεί να επεξηγήσει το φαινόμενο των δρόμων, είμαστε όλοι αυτιά να ακούσουμε και μάτια να σας διαβάσουμε.
Πάμε τώρα στην εναρμόνιση (έχω και μερικές παρατηρήσεις πάνω στα λεγόμενα του Δημήτρη Μυστακίδη, όχι πολύ σημαντικές αλλά θα τις μαζέψω και θα τις παραθέσω).
Πρέπει να ξεχωρίζουμε κάθε φορά για ποιό είδος μιλάμε και ποιά εποχή:
Άλλο η εναρμόνιση στον Σκαρβέλη, άλλο στον Μάρκο του 1934 και άλλο στον Τσιτσάνη του 1958. Δεν μπορείς να τα τσουβαλιάσεις όλα, ούτε να βρείς έναν τρόπο για όλα.
Εμένα λίγο μου θυμίζει την προσέγγιση των ξένων γλωσσών…
δηλαδή όταν μαθαίνουμε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική μας συνήθως μαθαίνουμε την επίσημη εκδοχή μιας γλώσσας που εξηγεί τα κυρίαρχα γλωσσικά φαινόμενα ,αλλά αγνοεί των σύνολο των τοπικών ιδιωμάτων, την αργκό, τη ζώσα ομιλία ενός τόπου.
Κάπως έτσι φαντάζομαι ότι η “τροπικότητα” ήταν η μητρική γλώσσα των συντελεστών του ρεμπέτικου.
Σίγουρα κάποιοι απ αυτούς είχαν άριστη θεωρητική γνώση της επίσης γλώσσας , ας πούμε των μακαμ προς χάρη ευκολίας. δε μπορώ να φανταστώ όμως ότι η Ρόζα, η παπαγκίκα, η αμπατζή, ο ρούκουνας είχαν θεωρητική γνώση, ούτε ότι ο τούντας τους έκανε παρατήρηση για το πόσα κόμματα ήταν ο ραστ αμανές τους. ακριβώς γιατί δε χρειαζόταν.
Εμείς όμως τα χρειαζόμαστε γιατί η “τροπικότητα” δεν αποτελεί τη μητρική γλώσσα της γενιάς μας. Για την επόμενη γενιά ίσως είναι διαφορετικά.
βεβαίως θέλει και λίγη προσοχή η γνώση γιατί συχνά συμβαίνει μια λόγια προσέγγιση των τραγουδιών που τείνουν να μοιάζουν με άσκηση στο μακάμ κι όχι με τραγούδια.
όπως και να χει νομίζω ότι η συζήτηση οδηγεί σιγά σιγά σε σημαντικά συμπεράματα…
Γενικά θα συμφωνήσω με τον Αλέξανδρο. Και με τον Περικλή συμφωνώ, όσον αφορά την ενότητα της τροπικοτητας στην ανατολική Μεσόγειο. Με μία διαφωνία όσον αφορά το “καπελωμα”, μιας και τόσο τα μακαμ όσο και οι ήχοι κλπ το ίδιο περίπου σύστημα περιγράφουν, με τις ιδιαιτερότητες κάθε μουσικής. Πράγματι όμως, η τουρκική μουσική είναι πιο κοντά στα ρεμπέτικα και από κει εξάλλου προήλθαν οι περισσότερες ονομασίες. Το ότι χρησιμοποιούμε μία ήδη υπάρχουσα συμπαγή θεωρία για να περιγράψουμε κάτι σχετικά ασαφές (θεωρητικά τουλάχιστον, γιατί εκείνοι ήξεραν καλά τί θέλανε να παίξουν), δεν είναι πρόβλημα. Έστω κι αν από τα μακαμ κρατήσουμε μόνο τα βασικά, και αντίστοιχα τα βασικά από την δυτική αρμονία, αυτά αρκούν για να κατανοήσουμε την μουσική του ρεμπέτικου. Δηλαδή όταν μιλάμε για ματζόρε και μινόρε μιλάμε απαραιτητα για συμφωνίες και φουγκες;
Εκεί που διαφωνώ, είναι στην δυτική θεώρηση των δρόμων. Σε καμία περίπτωση δεν είναι απλά εφτατονες κλίμακες, ούτε οι συγχορδίες καθορίζουν τις μελωδίες. Εκτός κι αν μιλάμε για Χιώτη και λαϊκό. Η μικρή μου ενασχόληση με τα μακαμ με οδήγησε άμεσα στην κατανόηση των δρόμων, σε αντίθεση με την μεγάλη μου ενασχόληση με την δυτική θεωρία και αρμονία, που μάλλον με εμπόδιζε.
Θα τολμήσω να μπω στο μυαλό των παλιών μουσικών του ρεμπέτικου. Είχαν τα ακούσματα και ήξεραν πως να χρησιμοποιήσουν τους δρόμους, γι’αυτό άλλωστε η εξήγηση τους ήταν πάντα ένα ταξιμι. Δηλαδή ο δρόμος περιέχει κινήσεις, έλξεις, συνδυασμούς, κλπ, τα οποία όλως τυχαίως εξηγούνται με τα μακαμια (και με τους ήχους υποθέτω, στα βασικά στοιχεία). Σαφώς τα ταξίμια τους και τα τραγούδια τους δομούνται με 4/5χορδα, αυτό είναι εύκολα κατανοητό σε όποιον έχει τις βασικές γνώσεις.
Παράλληλα βλέπουμε και πώς σιγα-σιγα άρχισαν να μπαίνουνε δυτικά στοιχεία στο ρεμπέτικου, με τις αντίστοιχες ορολογίες (ματζόρε/μινόρε, πριμο/σεγοντο). Συνοδεία με ακκορντα, διφωνιες, αρμονικά σχήματα… Τα οποία εφαρμόζονται αρχικά με την επιφύλαξη του καινούριου αλλά και με τον ζήλο του νεοφώτιστου. Είναι σαφές πως ειναι κατι ξένο στην λαϊκή μουσική, όσο κι αν υπήρχε από παλιά στα ελαφρά. Και όσο μπαίνουν αυτά, τόσο χάνονται στοιχεία τροπικοτητας.
Άρα είναι λάθος να παίρνουμε το τελικό στάδιο της μίξης σαν αφετηρία και να πηγαίνουμε ανάποδα. Εξαλλου τόσο καιρό το κάναμε και δεν μας βοήθησε ιδιαίτερα. Όσοι είχαμε δυτική παιδεία, στην αρχή ούτε την τέταρτη αυξημένη δεν ακούγαμε στα ναβεντια, ενώ όσοι έχουν ασχοληθεί με ασυγκεραστο ακούνε τα μόρια στην φωνή της Ρόζας.
Βέβαια, μην ξεχνάμε ότι αυτό που ονομάζουμε δυτική μουσική, σχετικά πρόσφατα διαχωρίστηκε με τον συγκερασμό και υπάρχουν ακόμα μνήμες τροπικοτητας και προ ομοφωνίας (μελωδική μινόρε, τζαζ, αντίστιξη). Όπως επίσης, ότι σε παραδοσιακές μουσικές της δυτικής Ευρώπης (όπως τα ιρλανδεζικα), υπάρχει ισχυρή τροπικοτητα, οχι μακαμιστικη προφανώς, όσο κι αν οι αμερικάνοι τα παραφόρτωσαν με πυκνες αλλαγές ακκορντων. Άρα πάντα υπάρχει έδαφος για μίξεις, όπως αυτή που έγινε στο ρεμπέτικο.
Ζητώ συγγνώμη για την φλυαρία και τις επαναλήψεις.
Μην ακούτε κανένα δώστε την καρδιά σας στο όργανο και αυτό θα σας δώσει παραπάνω αγάπη… Μπράβο για ότι κάνετε, έτσι θα μάθουν και τα νέα παλικαρακια που ναι άγουρα και θα το πάνε και αυτοί σε λίγα χρόνια παρακάτω… Μπράβο σε δασκάλους και το φόρουμ για την ιδέα… Είχα τα ποδαράκια μου και δε μου κούναγε να σας ανταμώσω τότε αλλά η εγγονα μου σας έβαλε στο γιου-τιουμπε είπε και σας χάρηκα στην τηλεόραση. Να θυμάστε τους δρόμους του ασπρομαλη που μάθε από τον γέρο του. Αυτά είναι η αρχή αυτά και η συνέχεια… για όσους με νοούνται ομιλώ. Χαιρετώ σας. Καλό βράδυ και καλή αντάμωση παλικαρακια μου. Και συγχωρέστε με δεν είμαι καλός σε αυτά τα νέα κουτιά δεν τα χαμέ στα νιάτα μου τοτες…
Γεια χαρά σας,
παρακολούθησα μέρος της ημερίδας, που οργανώσετε και βρήκα τις εισηγήσεις πάρα πολύ ενδιαφέρουσες.
Με βοηθήσατε πάρα πολύ με το βιντεάκι κι ευχαριστώ πολύ πραγματικά.
Θεωρώ, ότι η προσέγγιση του Σπύρου Γκούμα είναι σε πρώτη φάση για έναν αρχάριο, που παίζει μπουζούκι, όπως είμαι εγώ η πιο κατάλληλη αρχή.
Όπως είπα λοιπόν, έχω ασχοληθεί πολύ λίγο με δρόμους κτλ και θα ήθελα να σταθώ λιγάκι στην εισήγηση του Σπύρου Γκούμα και να ζητήσω τα φώτα σας σε μερικά πράγματα:
-
Δεν αναφέρθηκε σε κανένα σημείο ο δρόμος μινόρε. Τι παίζει;;;
Δεν υπήρχε στα προπολεμικά;;; Είναι μεταγενέστερος;;;;; Ή δεν τον ανέφερε επειδή το θεώρησε αυτονόητο;;;
Επίσης δεν ανέφερε πουθενά τον πειραιώτικο;;;;; -
Στο Ραστ ανάφερθηκαν ορισμένες παραλλαγές. Υπάρχουν παραλλαγές και για τους άλλους δρόμους, που λόγω χρόνου δεν τους ανέφερε;;;;
-
Στην τελική η εισήγηση ήταν μια ολοκληρωμένη παρουσίαση όλων των δρόμων ή ένα κομμάτι αυτών;;; Έχω ακούσει π.χ. κατά καιρούς (χωρίς δυστυχώς να μπορώ να διευκρινίσω με συγκεκριμένα παραδείγματα), ότι υπάρχουν δρόμοι, οι οποίοι στο ανέβασμα έχουν τη τάδε βαθμίδα, ενώ στο κατέβασμα η βαθμίδα ΄ελαττώνεται΄ ή ΄αυξάνεται΄ κατά ένα ημιτόνιο. Ο Σπύρος Γκούμας, αν δεν κάνω λάθος, δεν ανέφερε κάτι τέτοιο.
Θα με βοηθούσατε πολύ αν μου λύνατε σε κάποιο βαθμό τις παραπάνω απορίες.
Εννοείται, λαμβάνοντας υπόψην τον τρόπο προσέγγισης του Σπύρου Γκούμα και όχι την προσέγγιση π.χ. του Βούλγαρη.
Φίλε καλωσήρθες.
Ήμουν στην ημερίδα - δεν την έχω ξαναδεί πιο πρόσφατα στο ΥΤ. Απ’ όσο θυμάμαι, με ενδεχόμενο λάθους βέβαια, ο Σπ. Γκούμας παρουσίασε πιο πολύ μια δειγματοληψία, μάλλον για να δείξει τι είναι δρόμος σύμφωνα με την προσέγγισή του παρά για να καλύψει όλους τους δρόμους. Εκτεταμένη βέβαια δειγματοληψία, είπε πολλά, παραπάνω από τα μισά, αλλά όχι και όλα με όλες τους τις λεπτομέρειες.
Πάντως ειδικά αυτό με τις κινητές βαθμίδες υπάρχει στο Ραστ (γιατί αν δεν υπήρχε δε θα διέφερε το Ραστ από το Ματζόρε). Δεν το είπε;
Μόνο ελαττώνεται. Στο κατέβασμα κατεβαίνει, στο ανέβασμα ανεβαίνει.
Νομιζω οτι το μινορε το συμπεριλαμβανει στην οικογενεια νιαβεντ ο κ Γκουμας.
Καλησπερα και παλι.
Τελικα ο τιτλος της εισηγησης του κ. Γκουμα ηταν “η λεπτομερης παρουσιαση της οικογενειας ραστ”
Γι 'αυτο και δεν αναφερθηκε αναλυτικα στους υπολοιπους δρομους συμπεριλαμβανομενου και του μινορε.
Είναι αποκλειστικά ζήτημα χρόνου, να τελειώσουν οι απαραίτητες ενέργειες προκειμένου, εκτός από τη βιντεοσκόπηση της ημερίδας, να δημοσιευτούν και τα γραπτά πρακτικά της εκδήλωσης. Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής της ημερίδας ζητάω βέβαια συγνώμη για την χρονική καθυστέρηση, αλλά ζητάω και την κατανόησή σας, επειδή η απομαγνητοφώνηση, η επαλήθευση και η τελική επεξεργασία του κειμένου των πρακτικών έγιναν (και γίνονται) όλα σε εθελοντική βάση, από μέλη του φόρουμ και φίλους, παράλληλα βέβαια με την επαγγελματική ενασχόληση του κάθε ευγενικά προσφερθέντος εθελοντή / εθελόντριας, ενασχόλησης που βεβαίως πάντα έχει προτεραιότητα. Με τη (αναμενόμενη σύντομα) δημοσίευση των πρακτικών ευελπιστούμε ότι πολλές απορίες θα απαντηθούν.
Διαβάζοντας πάντως τη δημοσίευση του φίλου Tsior θα ήθελα, και πάλι ως μέλος της οργανωτικής επιτροπής, να καταθέσω το παρακάτω σχόλιο: Σκοπός της ημερίδας ήταν, όπως διεφάνη και από τον τίτλο της, η παρουσίαση του “πρίσματος της τροπικής προσέγγισης” σε ό,τι αφορά την θεωρητική αποκωδικοποίηση της μουσικής του Ρεμπέτικου. Αυτό, ειδικά σε αντιδιαστολή με την προσέγγιση μέσω των (δύο και μόνο) κλιμάκων της (“δυτικής”) ευρωπαϊκής μουσικής, ώστε να καταδειχτεί η κατά την δική μας άποψη σωστότερη προσέγγιση. Με τίποτα όμως δεν θα μπορούσε μία ημερίδα διάρκειας λίγων μόνο ωρών, να αναλύσει όλο το φάσμα των ιδιαιτεροτήτων της ανατολικής τροπικής μουσικής και ειδικότερα των “δρόμων” του Ρεμπέτικου, και να χρησιμεύσει ως εργαλείο εκμάθησης της θεωρίας αυτής της μουσικής.
Σε λίγες μέρες (ίσως και αύριο), θα δημοσιευτούν τα πρακτικά!!
Τα πρακτικά της ημερίδας του 2017 μπορείτε να τα κατεβάσετε από εδώ:
Πρακτικά ημερίδας_Ρεμπέτικου φόρουμ_2017_new.pdf (3,2 MB)
Η οργανωτική επιτροπή ευχαριστεί θερμά όσους τίμησαν με την παρουσία τους και τη βοήθειά τους την εκδήλωση. Ιδιαίτερα θέλουμε να ευχαριστήσουμε την Αναστασία Δεληγιάννη η οποία προσφέρθηκε εθελοντικά να φέρει εις πέρας το τιτάνιο έργο της απομαγνητοφώνησης, δηλαδή να μεταφέρει ό,τι ειπώθηκε στο χαρτί!
Προσθέτω την παρακάτω πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση και σχετική με την ημερίδα που ξεκίνησε από τον φίλο @delaflota:
Σκεφτομουν σήμερα κάτι … Αλλά δεν θα γράψω νημα για αυτό γιατί ίσως είναι ανεφικτο , αν θέλει κάποιος συντονιστης ας το κάνει … Αφού έτσι όπως φαινετε ημεριδες δεν μπορούν να γίνουν από κοντά , γιατί δεν οργανώνεται μια , έστω online . Δεν ξέρω βέβαια αν είναι τεχνικά εφικτό , λίγο δύσκολο το βλέπω , αλλά αν θέλετε σκεφτειτε το
eμερίδα
Το πρώτο έναυσμα για να «γεννηθεί» μια ημερίδα, ένα συνέδριο κλπ. είναι, να βρεθεί ένα θέμα προς συζήτηση, που να παρουσιάζει ενδιαφέρον και να μην έχει εξαντληθεί. Θα ακολουθήσουν επαφές με πιθανά ενδιαφερομένους να συμμετάσχουν, θα εξασφαλιστεί ένα μίνιμουμ ενδιαφέροντος, και όλα τ’ άλλα θα ακολουθήσουν σχεδόν μόνα τους.
Χάρη, ο δρόμος είναι ανοιχτός!
Αν ήταν οι ημερίδες να γίνονται μόνο αφορώντας θέματα που δεν έχουν εξαντληθεί δεν θα γινόταν τίποτα χαχα.
Πέρα απο την πλάκα πάντα κατι καινούριο βρίσκει κάποιος να προσθέσει και φυσικά κάποιοι νεώτεροι με το θέμα παίρνουν μια πιο μαζεμένη ιδεα του τι υπάρχει μέχρι εκείνη τη στιγμη, κυρίως απο τις συζητήσεις πριν και μετά.
Το πιο δύσκολο είναι να βρεθούν ομιλητές πρόθυμοι και διαθέσιμοι.
Αυτό δεν είναι καθόλου, μα καθόλου δύσκολο. Το δύσκολο είναι, οι πρόθυμοι και διαθέσιμοι ομιλητές που θα ανταποκριθούν, να έχουν και κάτι να πούν που να αξίζει, και να ξέρουν να το πούν με τρόπο που να αξίζει…