Γειά σας και καλή χρονιά σε όλους! Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στην Τουρκία άκουσα να μιλάνε με ενθουσιασμό για έναν ρεμπέτη ονόματι Θόδωρο Δεμιρτσιόγλου (Theodoros Demircioglou, που σημαίνει ότι μπορεί να λέγεται και Δεμιρτζιόγλου). Οι πληροφορίες που μου έδωσαν είναι ότι υπάρχουν ηχογραφήσεις του της δεκαετίας του '50, ότι έζησε στην περιοχή της μέσης Ανατολίας (όχι δηλαδή πολύ ανατολικά, περίπου στην κεντρική Τουρκία) και ότι γύρισε στην Ελλάδα λίγο αργότερα -υποθέτω μετά το '55. Επειδή αγνοώ τον εν λόγω καλλιτέχνη και επειδή προσπαθώ να συνεργαστώ με ανθρώπους στην Τουρκία που ενδιαφέρονται για το ρεμπέτικο, αναρωτιέμαι μήπως κάποιος ή κάποιοι από εσάς μπορούν να με κατατοπίσουν σχετικά με αυτόν: Πού μπορώ να βρω πληροφορίες, δισκογραφία, αρθρογραφία ή βιβλιογραφία. Θα σας είμαι ευγνώμων.
Γεια σου Λεωνιδα. Το συγκεκριμενο ονομα δεν μου
λεει προσωπικα τιποτα.
Στη δισκογραφια του ρεμπετικου υπαρχει καποιος
Βερμισογλου που αν δεν κανω λαθος εχει ηχογραφησει τις “Ομολογιες” μεγαλη επιτυχια με πολλες εκτελεσεις γυρω στο 1930.
Το οτι εζησε Ελληνας ρεμπετης στην Τουρκια (Ανατολια και οχι Πολη)
τοσα χρονια ειναι ενα θεμα που εχει ενδιαφερον και χρειαζεται ψαξιμο.
Απ’την αλλη μετα απο 80 χρονια περιπου και -ω της συμπτωσης- μετα την καθιερωση, μυθοποιηση και ως ενα βαθμο εμπορικοποιηση του ρεμπετικου, το να παρατηρειται οψιμο ενδιαφερον των Τουρκων που απ’οτι μαθαινω ορισμενοι προσπαθουν να καπηλευτουν ή οικειοποιηθουν το ρεμπετικο -οπως το Αιγαιο- ειναι κατα που ενοχλει αφανταστα, ιδιως εμας που εχουμε αν μη τι αλλο αφιερωσει ολο μας το ειναι πανω απο 20 χρονια στο να μεινει ζωντανο και ζωογονο που οπως βλεπουμε εχει μεινει, κανωντας το μερος της ζωης μας και οχι
ενα απλο χομπυ ή διπλωματικη εργασια.
Δεν ξέρω πώς, αλλά ξαφνικά διαβάζοντας γιά την καπήλευση κλπ, που ήρθαν δυό σκέψεις. Αν μείνουν στο καύκαλό μου, τι νόημα έχει ? Κατόπιν τούτου, της βγάζω στο φόρουμ γιά ανταλλαγή απόψεων.
To αν οι τούρκοι μας έδωσαν το ρεμπέτικο κλπ ή αν εμείς τους δώσαμε τη μουσική που αναπτύξανε,
έχει δυό όψεις:
Η μία, να είναι σαν να ρωτάμε αν η κότα έκανε τ’ αυγό ή το αυγό την κότα. Χαζή ερώτηση παιδικού τύπου, αφού δεν υπήρξε κάποια στιγμή κάποτε που να βρέθηκε ένα αυγό μοναχό του από το τίποτα, ή να βρέθηκε μιά ολόκληρη κότα από το τίποτα.
Η άλλη άποψη είναι (που δεν είναι και ατεκμηρίωτη) ότι “δίνει μουσική αυτός που έχει και παίρνει αυτός που δεν έχει”. Ίσως και να το διάβασα σε κανα βιβλίο ή και στο φόρουμ παλιώτερα. Εν προκειμένω, οι τούρκοι ας παρουσιάσουν τεκμηριωμένα τη δική τους μουσική που είχαν (σαν σελτζούκοι τούρκοι κλπ) πριν έρθουν σε επαφή με τους έλληνες. Αν κάνω λάθος ας με διορθώσει κάποιος, αλλά 500 έως 1000 χρόνια νωρίτερα από την είσοδο των τούρκων στην ανατολική μικρασία, είχε εδραιωθεί μιά μουσική που πατούσε πάνω στην ελληνική της εποχής του 300 π.Χ. έως 300 μ.Χ., η οποία είχε ήδη διαδοθεί σε όλη τη σημερινή περιοχή του τουρκο-αραβικού κόσμου (Τουρκία, Ιράκ, Συρία, Παλαιστίνη, Αραβία, βόρεια Αφρική κλπ. Προφανώς οι τούρκοι έχουν μιά μουσική που την παρέλαβαν από τους 'Ελληνες και τους 'Αραβες (που και οι 'Αραβες πάτησαν στην ελληνική μουσική). Πατώντας λοιπόν στα χνάρια της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, και γυρίζοντας προς τα πίσω γιά ψάξιμο, θα βρώ το ρεμπέτικο και το υπόλοιπο τραγούδι των χωριών και των πόλεων ως γέννημα θρέμμα των παππούδων και των προσπαππούδων μου και των παππούδων τους (και πήγαινε και πιό πίσω το κομπολόι αυτό…) και επομένως οι τούρκοι κάνουν και παίζουν ελληνική μουσική…
Θα ήθελα να ρωτήσω ποιός ελληνικός μουσικολόγος έιπε το εξής>
“το μόνο σίγουρο που ξέρω εγώ είναι ότι το ρεμπέτικο προέρχεται από την ανατολικό Μεσόγειο”.
Υπόπτομαι ότι ήταν ο Μάρκος Δραγούμης, αλλά δεν το ξέρω. Αυτός έγραψε το 1977 “η ισλαμική επιρροή στην ελληνική μουσική”. Το τίτλο μετέφρασα από τα γερμανικά στα ελληνικά, μπορεί να είναι λίγο διαφορετικός. Υπάρχουν και δημοσιεύσεις που μιλάνε για το ρεπερτόριο στα Καφε Αμάν (που ήταν τουρκικά επηρεασμένο.
Δεν καταλαβαίνω γιατί ένας Τούρκος δεν επιτρέπεται να τραγουδάει ρεμπέτικα τραγούδια? Οι ελληνικές τραγουδιστές τότε στο Καφέ Αμάν τραγουδούσαν και στα τουρκικά. Ακούσα αρκετά τέτοια τραγούδια. Τι είναι αυτό που σας ενοχλεί? Ελπίζω ότι επιτρέπεται να το ρωτάω, είμαι ξένη και δεν το ξέρω.
Κυττα Μαρθα αλλο Ισλαμ και αλλο Οθωμανος (απο το Οσμαν). Ισλαμ ειναι θρησκεια Οσμάνοι ειναι φυλη.
Το Ισλαμ -οπως μου εχει πει Συριος φιλος μου- το χρησιμοποιουν οι Τ. για τους δικους τους λογους οπως για να φανατιζουν τον αμαθη λαο και υλοποιουν τις επεκτατικες βλεψεις τους.
Τωρα το που σταματανε οι επεκτατικες τους βλεψεις ειναι κατι που δεν θα το μαθουμε ποτε.
Προσωπικα πιστευω στο Παρισι και το Λονδινο …
Μαλλον την εχουνε δει οτι τα χωματα φτιαχνουν τους λαους και οχι οι λαοι τα χωματα …
Μια ζωη η Ελλαδα επαιζε το ρολο του “φραχτη” της Ευρωπης στις επεκτατικες
ορεξεις των Τ. Γιαυτο μας βοηθησαν αλλωστε και στρατιωτικα εδω και 185
χρονια (και οχι μονο) οι Ευρωπαιοι.
Τωρα μουσικα να το δουμε οι Τ. και πριν 100 χρονια
και τωρα τραγουδανε “Γκιλντιριμ, τσαντιριμ ουστουνε …” και αλλα χοροπηδηχτα τραγουδακια που και αυτα ειναι δανεια απο τους Αραβες.
Ερχομενοι απο την κεντρικη Ασια δεν εφεραν ουτε οργανα ουτε κουλτουρα, σκορπουσαν μονο …
Αναγκαστηκαν να ασπασθουν το Μωαμεθανισμο και ολη την Αραβικο-Περσικη κουλτουρα ενω ζωντας για 500 χρονια στην Πολη και 1.000 περιπου στη
Μικρασια, Φρυγια, Κιλικια, Καππαδοκια κλπ υιοθετησαν θελοντας και μη
τη μουσικη των ΙΩΝΩΝ (Γιουναν) και της ΘΡΑΚΗΣ.
Η Θρακη βεβαια παντα επηρρεαζονταν απο την μουσικη κουλτουρα των Βαλκανιων (Σερβια, Βουλγαρια, Ρουμανια) αλλα και αυτη της Ρωσσιας (χορες).
Αν εχεις ασχοληθει με το ρεμπετικο θα ειδες οτι μεσα σε 50 χρονια εξελιχτηκε, ενσωματωσε ρυθμους και μελωδιες, μετασχηματιστηκε ΜΠΗΚΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΚΑΙ ΕΞΕΦΡΑΣΕ ΟΣΟ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ ΤΟΝ ΨΥΧΙΣΜΟ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΑ ΤΟΥ.
Αυτα τα λιγα, δεν υπαρχει φανατισμος απο το δικο μας μετεριζι μαλλον
γκριζα προπαγανδα υπαρχει απο καποια αλλα χρυσοπληρωμενα “μετεριζια”
τα οποια βεβαια καπου αποσκοπουν …
Αγαπητοί φίλοι δεν θα ήθελα να προκαλέσω ούτε τις μουσικές σας γνώσεις ούτε (το κυρίαρχο, κατά πως δείχνουν οι συνεισφορές σας, ζήτημα) τις ιδεολογικές σας αντιλήψεις. Πρέπει να σας πω όμως ότι -άθελά σας, φυσικά- επιβεβαιώνετε αυτό που είναι γενικώς το αντικείμενο της έρευνάς μου όσα χρόνια ασχολούμαι με τη μουσική: ότι η δηλαδή η ενασχόλησή μας με τη μουσική και ο τρόπος που την ακούμε αφορά όχι την ίδια τη μουσική αλλά τις (ιδεολογικές, με την ευρεία έννοια) απόψεις μας. Αυτό είναι, νομίζω, το ζήτημα που θίγει και ο εξαίρετος μουσικολόγος και ερευνητής Μάρκος Δραγούμης, φίλτατη Μάρθα.
Παρ’ όλα αυτά, αγαπητοί φίλοι, έχετε τελικά κανένα στοιχείο για τον Θεόδωρο Δεμιρτσίογλου;
Φίλε Λεωνίδα σου έστειλα το μοναδικό τραγούδι του Δεμιρτζίογλου που έχω στην διεύθυνσι την οποίαν εδήλωσες στο προφίλ σου, ελπίζω να το έλαβες. Κατά τ’ άλλα και απ΄ όσα κατάλαβα από το ένθετο της κασσέτας, το οποίο είναι γραμμένο στα τούρκικα (παραγωγή της Kalan Muzik υπό τον τίτλο Rebetika III), όπως και τα λόγια του τραγουδιού, ο Δεμιρτζίογλου κατήγετο από την Καππαδοκία και ήλθε στην Ελλάδα περί το 1950.
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην Μιχάλης 28 Δεκέμβριος, 2004)
έχω ένα μόνο τραγούδι με τον θεόδωρο ντερμιτζόγλου που το βρήκα σε ένα cd με σμυρνέικα από τη συλλογή “αρχείον ελλάδος” του κουνάδη νομίζω. είναι το ANATOL ENGINI και φέρεται να το υπογράφουν κάποιοι κύριοι. ο Μ. ΚΟΙΝΟΓΛΟΥ και ο Ε. ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ. Άλλα στοιχεία δεν ξέρω.
Φίλε Μιχάλη, που είσαι και με το παραπάνω σχετικός, έλαβα το μέιλ σου αλλά δεν κατόρθωσα να ανοίξω το αρχείο, δεν το αναγνωρίζει το κομπιούτερ μου. Θα πρέπει μάλλον να ψάξω να βρω τον ίδιο τον Κουνάδη…
Σ’ ευχαριστώ πολύ πάντως.
Σας “συμβουλεύω” να αναζητήσετε και τον Νίκο Διονυσόπουλο.
Στην Κωνσταντινούπολη, απευθυνθείτε στον Νικηφόρο Μεταξά.
Στη Θεσσαλονίκη, στον Θωμά Κοροβίνη. (ήταν δάσκαλος στην Πόλη για αρκετό καιρό κι όπως θα γνωρίζετε καταπιάνεται με τα “ελληνο-τουρκικά”).
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην Ιωάννα 28 Δεκέμβριος, 2004)
Πρώτον…που ακούστηκε οτι οι τούρκοι προσπαθούν να καπηλευτούν το ρεμπέτικο?Πείτε μου γιατί θα αρχίσω όντως να πιστεύω οτι οι έλληνες κατάγονται απο τον Σείριο και έχουν τις δυνάμεις του Χάρι Πότερ στο πιό Αριστοτελικό του…
Δεύτερον…σ αυτά τα χοροπηδηχτά τραγουδάκια ανήκουν και ο Κατηφένιος οντάς (kadifeden kesesi) και η Αραπίνα (Arap kizi) και ο Ντόκτορ και ένα σωρό άλλα που ΕΙΝΑΙ αριστουργήματα…
Φιλε Λεωνιδα για τον Δεμιρτζιογλου απαντησα ξεκαθαρα, μην τσατιζεσαι. Οι φιλοι του φορουμ οπως ειδες εχουν στοιχεια και καλο ειναι να
μαθουμε κι εμεις που δεν ξερουμε.
Τωρα οσον αφορα το ιδεολογικο του πραγματος σε βλεπω που αισθανθηκες χαρουμενος που οντως επαληθευθηκες και απ’οτι καταλαβα βαζεις και τον εαυτο σου μεσα σ’αυτους που περισσοτερο απ΄την μουσικη ερευνα ασχολουνται πιο πολυ με το ιδεολογικο κομματι -λες κι αυτα τα δυο πανε χωρια.
Τελος παντων εμεις εδω που κατα βασει ασχολουμαστε με το ρεμπετικο
πιο πολυ βαση δινουμε στο βιωματικο του πραγματος και οχι στο ιδεολογικο.
Για παραδειγμα τη βιογραφια του ΜΑΡΚΟΥ την εχω διαβασει γυρω στις 5 φορες
ενω απο την κοινωνιολογικη αναλυση του Σταθη Δαμιανακου εχω καταφερει
με κοπο γυρω στις 10 σελιδες …
Νικο μπαινωντας στο site του Emery ειδα καποιες περιληψεις Τουρκων ομιλητων απ’οπου εξηγαγα αυτο το συμπερασμα. Αν θες να σου δωσω ακριβως τα στοιχεια και ψυχραιμια !!!
Αγαπητή Ιωάννα, ορθότατες οι παραπομπές σου, απλώς δεν ήθελα να απασχολήσω τους ανθρώπους αυτούς (όπως και τον Κουνάδη ή τον Δραγούμη ή και τον Πάνο Γεραμάνη) για κάτι που νόμισα ότι θα ήταν πιο εύκολο να βγάλω μια άκρη. Φαίνεται όμως ότι η περίπτωση Δ(Ντ)ερμιτσ(ζ)ιόγλου είναι μάλλον από τις δύσκολες. Σ’ ευχαριστώ πάντως.
Δάσκαλε Γιώργο Β. σ’ ευχαριστώ για τις νουθεσίες σου αλλά άμα ήταν να τσαντιστώ από τέτοιες συζητήσεις θα είχα αλλάξει επάγγελμα χιλιάδες φορές… Ίσα ίσα θρέφουν την περιέργειά μου και διεγείρουν την απόλαυση από τη συζήτηση.
Ευχαριστω για το “δασκαλε” μ’εφτιαξες !!
Για το θεμα του Δερμιτζιογλου παντως παραμενω μαθητης, το ομολογω …
Για καθε αλλο θεμα παραδιδω μαθηματα καθε Παρασκευη στην Ταβερνα του Χοτζα, στον Κουμπε.
Διδασκονται και τα : Μπιρ Αλλαχ, Καραμπιμπεριμ,
Γκελμεντεν, Γκιουλ Μπαχαρ κ.α.
Αλλοδαποι δεκτοι, τιμες λογικες.
“Αν εχεις ασχοληθει με το ρεμπετικο θα ειδες οτι μεσα σε 50 χρονια εξελιχτηκε, ενσωματωσε ρυθμους και μελωδιες, μετασχηματιστηκε ΜΠΗΚΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΚΑΙ ΕΞΕΦΡΑΣΕ ΟΣΟ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ ΤΟΝ ΨΥΧΙΣΜΟ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΑ ΤΟΥ”.
Γιώργο, θέλω να σου πω ότι δεν έχω καμία απορία ότι το ρεμπέτικο είναι ακριβώς αυτά που λες. Από την αρχή είδα την ελληνική ψυχή μέσα στα τραγούδια και γι’ αυτό μου αρέσουν.
Τώρα μιλάμε λίγο για τους ρίζες της μουσικής αυτής. Εμένα μου φαίνεται φυσικό ότι υπήρχε μια αλληλοεπηρέαση των λαών προπάντον στην Μικρά Ασία, γιατί ζούσαν τόσα χρόνια μαζί. Σίγουρα είνα ότι ο κάθε λαός βρήκε το δικό του ντοπικό τρόπο που ταίριαζε το καλύτερο στις συνθήκες και στη νοοτροπία των ανθρώπων. Αλλά πότε πότε πιστεύω ότι ίσως οι ξένοι το βλέπουν πιο καθαρά, πιο ουδετερα και ευρύτερα. Γενικά στο τομέα της ελληνικής μουσικής οι μελέτες άρχισαν από ξένους. Απ’ αυτους, για παράδειγμα από τους Φιλέλληνες οι Έλληνες ανακάλυψαν το μεγάλο παρελθόν τους που από τότε έγινε το τόσο σημαντικό. Οι πρώτες ελληνικές έρευνες έγιναν γύρω στα 1850, πριν δεν υπήρχε καμία συνείδηση και καμία ενδιαφέρον, και δεν υπάρχουν γραπτά ντοκουμέντα. Δυστυχώς δεν έχω ιδιαίτερες γνώσεις στη μουσική, μιλάω για το δημότικο τραγούδι γενικά, αυτά τα έμαθα εγώ.
Η μουσική είναι κάτι το παγκόσμιο και οικουμενικό και σαφώς οι λαοί αλληλοεπηρεάζονται με τις μουσικές τους. Και τίποτα να μην είχαν οι Τούρκοι, αυτό που πήραν από τους άλλους λαούς το ενσωμάτωσαν στη δική τους κουλτούρα και το εξέλιξαν με ωραίο τρόπο και κατόπιν το μετέδωσαν και σε άλλους.
Γιατί ο Γιοβάν Τσαούς (Γιάννης Εϊτζιρίδης) δεν είχε ακούσει ποτέ πριν σουίνγκ για να γράψει ένα κομμάτι σαν το ‘Πέντε μάγκες στον Περαία’;
Μαρθα θα σου πω οτι και αυτο που λες εν πολλοις ειναι μυθος, δηλαδη
οτι ξενοι ασχοληθηκαν πρωτοι “ερευνητικα” με την Ελληνικη μουσικη γυρω στο 1850.
Υπαρχουν ολοκληρες καταγραφες Ελληνικων “κοσμικων ασματων” απο
περιωνυμους μελωδους και συνθετες του Φαναριου αλλα και αλλων απο τον Μεσαιωνα και εντευθεν.
Αν θες να το ψαξω θα σου γραψω και την αντιστοιχη βιβλιογραφια που εχει
συλλεξει ερευνητης και καθηγητης βυζαντινης μουσικης της πολης μου που εχει ασχοληθει 15 χρονια με το θεμα.
Απλα οι Ελληνες δεν το εβλεπαν ερευνητικα γιατι για αυτους (εμας) ειναι
κατι το προφανες και απλα κατεγραφαν υλικο.
Αλλωστε το παραδοσιακο μας τραγουδι σε μεγαλο ποσοστο διασωθηκε εως σημερα απο το λαο της υπαιθρου κυριως μεχρι το 1940 οπου το 80% του
πληθυσμου ζουσε στην υπαιθρο.
Το ρεμπετικο τωρα σαν μουσικη των πολεων και δη των λαϊκων στρωματων εχει αυτη τη μαγκια : να ενσωματωσει μουσικες φρασεις και στιχους ακεραιους απο το δημοτικο και να τους περασει στις επομενες γενιες.
Παραδειγματα πολλα …
Θα κλεισω με μια αντιθεση που ομως λεει πολλα κι εγω ετσι καταλαβαινω τον ορο “μια μουσικη” φιλε Νικο :
Πριν 100 και 200 χρονια ο βιολιστης απο’τη Λημνο
εκστατικα τραγουδαει αργα τη νυχτα και οι συγχωριανοι χορευουν:
“Ας κρατησει αυτος ο μπαλλος …”
Τη δεκαετια του '30-'40-'50 ο μπουζουξης και η
ομορφη ρεμπετικη παρεα τραγουδανε διφωνια :
“Ελα μαζι μου μια βραδυα, παλιο κρασι να πιουμε …”
Καπου μετα το '70 χανεται η συνεχεια και γιαυτην πασχιζει αυτο το φορουμ
θελω να πιστευω.
Κατα τ’αλλα βεβαιως και μπορει ο Τουρκος να παιζει και να μιλα για το ρεμπετικο,
ο Ελληνας για την τζαζ και ο Γερμανος για τη
ρεγγε κλπ αλλα αυτο ειναι ενα θεμα που ανοιγει
μια αλλη συζητηση …
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην yiorgosv 29 Δεκέμβριος, 2004)
“Τα φαναριότικα τραγούδια πρέπει να είναι αστικά”, αυτό γράφει ένας μεγάλος γερμανός εθνομουσικολόγος, εγώ μίλησα για τα δημότικα τραγούδια. Αυτά τα τραγούδια φαναριότικα τρ. θα με οδηγούσαν μακριά από το ωραίο θέμα ρεμπέκτικο, όμως λέω ευχαριστώ για την προσφορά σου. Οι πρώτες συλλογές δημοτικών τραγούδιων ήταν προπάντον γλώσσικες. Ο ιδιός ο μουσικολόγος λέει ότι δεν είναι δυνατόν να ξεκαθαρίσεις την προέλευση της ελληνικής λαικής μουσικής από ιστορικές πηγές, μόνο με σύγκριση με τους άλλες χώρες. Αυτό που ήθελα να πω είναι, ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκαθαρά και ευκολα, και οι ειδικοί δεν τα ξέρουν με σιγουριά, υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες. Πριν λίγες εβδομάδες άκουσα μια παρουσίαση για κλέφτικα τραγούδια και η κοπέλα (Ελληνίδα) μου είπε, ότι σε κανένα περίπτωση ήθελε να αναφέρει μια ελληνική πηγή αλλά καλύτερα μια ξένη έρευνα και είχε μεγάλη φόβο. Συγνώμη, αλλά έτσι ήταν.
Και μας μπερδεύει ο Βαμβακάρης που λέει στη βιογραφία του ότι “τα τραγούδια μου, οι δρόμοι… είναι βυζαντινά, αρχαία”… Και μετά λέει "οι δρόμοι είναι τουρκικά πράγματα ή αιγύπτικά… Ένας φίλος μου έδωσε τη ερμηεία ότι ίσως με τις λέξεις βυζαντινα και αρχαία ήθελε να εκφράσει ότι τα τραγούδια έχουν κάτι πολύ παλιά μέσα. Ποιός το ξέρει σήμερα τις σκέψεις του και τις γνώσεις του…
.Αλλα ηρέμησα περισσότερο που μου είπες οτι η πηγή είναι ο Έμερι γιατι δεν θεωρείται ιδιαίτερα αξιόλογη…