"Αμανές" και "μανές"

Θέσεις & αντιθέσεις
134

Σχετικά με την εμπορικότητα, κατά τον Μουάμμερ τα ρεμπέτικα είναι για τους λίγους στην Τουρκία, ένα είδος σχετικά περιθωριακό σε σύγκριση με το oriental pop και το arabesk…
Ευα αν θελεις σε παρακαλω δωσε μας πληροφοριες σχετικα με αυτη σου τη φραση, υπαρχει οντως ο ορος “ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ” στην Τουρκια και τι σημαινει γι’αυτους ;; Εγω πιο πολυ τονιζω τη σημασια που δινουν καποιοι Ευρωπαιοι ερευνητες στην ενδεχομενη επιρροη της Τουρκικης μουσικης πανω στο ρεμπετικο οπως ο Εμερυ αλλα και ο Ρος Ντεϊλυ που δεχεται οτι σε ολη την περιοχη της Ανατολικης Μεσογειου τιποτα δεν ειναι κανενος!! . Για να διατρανωσει μαλιστα αυτη τη θεωρια επικαλειται τον περιφημο σκοπο
“Χαλεπιανος συρτος ή μανες” που το αποδιδει σε μια παλια αραβικη μελωδια. Και ετσι ναναι δεν μπορει ολη η κρητικη μουσικη να ειναι αραβο-επηρρασμενη !! Αλλωστε ξερουμε οτι και το “Ντιρλαντα” ειναι βορειο-αφρικανικη μελωδια. Αυτο δε σημαινει οτι ολα τα νησιωτικα ειναι εξ Αλγεριας !!

Νικο το ποστ σου απαιτει μακροσκελη απαντηση την οποια επεξεργαζομαι ηδη.

Αρη κι εγω ακουγωντας πολλες φορες το μανε του Περδικοπουλου τον βρισκω ιδιαιτερο αλλα δεν τον λες κακο ουτε ασχετο !! Θυμιζει ψαλμωδια και ολα τα πατηματα ειναι πανω στον ηχο αυτο της Βυζαντινης νομιζω πλαγιος Δ (:wink: Δεν εχει σχεση με τους λαρυγγισμους του Νουρου και του Νταλγκα αλλα για στεριανο τραγουδιστη του δημοτικου ειναι αξιοπρεπεστατος και βυζαντινοτατος!!
Βεβαια μπαινει κι ενα αλλο θεμα δηλαδη η αξιοπιστια του τραγουδιστη στο στουντιο δηλαδη κατα ποσο μπορει να βγει μερακι σε μια ηχογραφηση στουντιου σε σχεση με μια ζωντανη εκτελεση.
Επισης ενα αλλο θεμα που ψαχνω με οσα λιγα μεσα διαθετω ειναι απο ποτε σταματανε οι Σμυρνιοι και Πολιτες υπευθυνοι να ηχογραφουν στο μπελ-καντο στυλ και γυριζουν προς το Ανατολιτικο, βλεπε πρωτες ηχογραφησεις 1900-1920 οπου ολοι οι τραγουδιστες ακομα και τους αμανεδες εκτελουν
με ευρωπαικο στυλ. Αυτο το ανατολιτικο και αργοτερα το μαγκικο μπαινει σταδιακα μετα το 1925 ισως ομως και απο την Αμερικη κατα το '19-'20 με τις πρωτες και εμπορικα επιτυχημενες ηχογραφησεις του ΚΑΤΣΑΡΟΥ.

Τασο αν ολα αυτα που καταπιανομαστε και αραδιαζουμε ειναι αμπελοφιλοσοφιες
θα μπορουσαμε να επικοινωνουμε εκ του ασφαλους με “ουγκ”, “χμμ” κλπ
Και μη μου πεις οτι οι ακριβοπληρωμενοι καθηγηταδες μας εχουν
το προνομιο της εκφορας αποψης και επεξεργασιας της όποιας γνωσης …
Μακαρι να ειχαμε τετοιους μαγκες καθηγηταδες να μας δινανε τροφη μασημενη
και κατασταλαγμενες αποψεις και εμεις απλως να γρατζουναγαμε τα οργανα μας !!

135

Γιώργο ο όρος ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ δεν υπάρχει στην τούρκικη μουσική…

Και είναι πολύ λίγοι αυτοί οι μουσικοί που ασχολήθηκαν εκτενώς μαζί του…(τουλάχιστον οι γνωστοί)…
α)Ο Κετεντζόγλου είναι ένα παράδειγμα.Λίγο που τον γνωρίσαμε εδώ στη Γερμανία και που τα είπαμε αντιληφ8ήκαμε οτι λατρεύει οτιδήποτε ελληνικό και αφού έχει περάσει απο το ρεμπέτικο χρόνια τώρα (τραγουδώντας απταίστως στα ελληνικά τραγούδια απο Βαμβακάρη και Τσιτσάνη μέχρι και νεότερους λαϊκούς),πλέον ασχολείται με το βαλκανικό είδος γενικότερα και ψάχνεται σε θρακιώτικους ρυ8μούς και όχι μονο…

Απο εκεί και πέρα είναι και οι Γενι Τουρκού (μου φαίνεται σου είχα στείλει κάποια δείγματα παλιά στο Ντιβιντι) που έδρασαν το 80-90 και ασχολήθηκαν συν τοις άλλοις με αξιοπρεπέστατες διασκευες γνωστων ρεμπέτικων τραγουδιών (Μανώλης,Γεντί Κουλέ,Συννεφιασμένη Κυριακή , Χατζηκυριάκειο , Αμαν Κατερίνα μου, κτλ κτλ) αλλά και άλλα έντεχνα (Τέλι τέλι , κ.ά) .Όταν λέω αξιοπρεπέστατες διασκευές σημαίνει ωραία οργανοπαιξία και το σημαντικότερο ακριβής μετάφραση στίχων…Δηλάδη το νόημα των τραγουδιών παραμένει το ίδιο.Φυσικά να τονίσω πως το συγκρότημα έγραφε πεντακάθαρα το όνομα του έλληνα συν8έτη.

Εδώ πρέπει βέβαια να σημειώσω ότι ακριβώς εξαιτίας της μεγάλης δισκογραφίας των Γενί Τουρκιού και της άγνοιας του πολύ κόσμου , ένα μεγάλο μέρος του κοινού νομίζει ίσως ότι το Αμαν Κατερίνα μου (για παράδειγμα) είναι τούρκικο … βέβαια δεν ευθύνεται το συγκρότημα γι αυτό…

(Αλλά όπως είπε και η Εύα πριν…εδώ εμείς πιστεύουμε ακόμα οτι τα Μαύρα Μάτια σου είναι του Αγγελόπουλου και το Καρδιά μου Καϋμένη του Καζαντζίδη ή δεν ξέρω ποιανού άλλου…)

Νίκος

136

Αγαπητέ Γιώργο Β. σε ευχαριστώ καταρχήν για τα άσματα που μου έστειλες!
Μωρε ας μπορούσαμε να τραγουδήσουμε όπως οι παλιοί έναν αμανέ κι ας είμασταν…κουμπούρες απο θεωρία!
Οπου περισσεύει η θεωρία (μπορεί και να ) λείπει η πράξη…

υ.γ.την ανωτερότητα των παλαιών τραγουδιστών (Νούρος ,Νταλγκάς κλπ) παραδέχτηκε (προς τιμήν του) ο Αγάθωνας Ιακωβίδης,όταν ερωτηθείς απήντησε ότι “κανείς σημερινός δεν μπορεί να πλησιάσει καν την ερμηνεία των παλιών”.
Και μην μου πείτε οτι ο Νούρος και οι άλλοι ήσαν θεωρητικοί γάτοι.

137

Τάσο… ήταν ΚΑΙ θεωρητικοί γάτοι

138

Γιώργο, ήταν ατυχής η έκφρασή μου…ο Μουάμμερ δεν παρουσίαζε καθόλου το ρεμπέτικο σαν τούρκικο είδος μουσικής! Μιλούσε ως μουσικός που ασχολείται (μεταξύ άλλων) με τα ελληνικά ρεμπέτικα και είπε ότι το κοινό, δηλ. αυτοί που ενδιαφέρονται γι’ αυτά στην Τουρκία είναι σχετικά λίγοι. Η δικιά μου εντύπωση είναι ότι είναι μάλλον άνθρωποι λίγο “ψαγμένοι”, που θέλουν κάτι πιο “γνήσιο”, κάτι διαφορετικό από τα τετριμέννα του Top 20.

Όπως θα ξέρουν οι “ξενιτεμένοι” της παρέας, ρεμπέτικες κομπανίες υπάρχουν σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική. Πολλές φορές αποτελούνται από Έλληνες και Γερμανοί, Νορβηγοί κ.τ.λ μαζί. Εδώ στη Σουηδία έχουμε ένα ωραίο συγκρότημα, ΤΟ ΤΑΧΙΜΙ, που παίζουν μαζί πολλά χρόνια. Τους έχει συχνά η ελληνική Κοινότητα στα γλέντια τους, και τους είδα μερικές φορές εκεί παλιά.

Eva

139

Για τον Μουαμέρ είχα σημειώσει ένα εξαιρετικό κείμενο του, πριν αρκετό καιρό, με αφορφή μια δισκογραφική δουλειά του (και διάφορα άλλα ελληνοτουρκικά “κονταροχτυπήματα” σαν τούτο. Σαμπαχ, μακάμια κλπ).
—Πάω, να το αναζητήσω— Αχ… ξεχνάτε !

Εύα.
Αγωνιστικούς χαιρετισμούς στον Χρ. Δεσποινιάδη! Και πεστου πως το “Μας χώρισαν οι θάλασσες και οι ωκεανοί” ακούγεται στην εκτέλεση από το ΤΑΞΙΜΙ -επί 3 Κυριακές τώρα- στο νέο ραδιοφωνικό σταθμό του Συνασπισμού (ΣΥΡΙΖΑ, τεσπα) 105,5 “Στο Κόκκινο”. Κάνει εκπομπή ο Στέλιος Ελληνιάδης, κάθε Κυριακή 4 με 6 το απόγευμα.
– Ας τον ακούτε και οι άλλοι. Ξέρει πολλά πράγματα, εκ των έσω, για το τραγούδι, έχει άποψη και θέση -και δεν είναι και την ίδια μέρα και ώρα με τον αγαπητό μας Άρη Νικολαϊδη, στον 902 !!!

Χρωστάω -άμεσα- στους ενδιαφερόμενους, την ενημέρωση και τα στοιχεία από μια εκπληκτική, περιποιημένη, καλόγουστη και ιστορική έκδοση σιντί (τούρκικη βέβαια…) ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ.
–Δεν το έχω εύκαιρο τώρα, πρέπει να ψάξω μέσα στην ακαταστασία μου (εξωτερική και εσωτερική …)

ΥΓ:
Περί αμανέ και άλλων λοιπών (τελευταία)… Αλήθεια, είναι κουραστικά τα σχόλια τύπου “νομίζω”, “πιστεύω”, “κάπου διάβασα”, “οσφρύζομαι”.
Μήπως,ΑΝΤΜΙΝ, με τη βοήθεια όλων μας, να γίνει μια λίστα βιβλιογραφίας, που πρέπει σιγά-σιγά να διαβάσουμε, αν θέλουμε να μιλάμε όλοι την ίδια γλώσσα;
Θα μου πείτε από την άλλη όμως, και δίκιο θα 'χετε, “μα αγαπητή, εδώ είναι φόρουμ=αγορά (του Δήμου!) ο καθείς μπορεί να λέει το σκεπτικό του”.

Δεν ξέρω… Ίσως έχω κουραστεί, τον τελευταίο καιρό -όχι ειδικά εδώ, γενικά μιλάω- να μην ακούω τεκμηριωμένες απόψεις και έχω “πέσει”…

—> ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΟΥΑΜΕΡ

—> για το βιβλίο του Καλυβιώτη ΣΜΥΡΝΗ, Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΗ 1900-1922

ΣΗΜ: ΑΝΤΜΙΝ, το σχόλιο μου για το βιβλίο απουσιάζει! Πώς διακτινίστηκε; Ή κάνω κάτι λάθος άραγε;

140

Προς Μουλτικούτιον

Ωστε ήσαν και θεωρητικοί γάτοι?Πιάστηκα αδιάβαστος!Το μόνο που ήξερα ήταν η πολυγνωσία του Π.Τούντα.

141

To site του Muammer:

http://www.muammerketencoglu.com/

142

Γεια σου Ιωάννα,

Χάρηκα που ακούσαμε τη φωνή σου…σα να χάθηκες λιγάκι τελευταία!

Εδώ είναι η ιστοσελίδα του ΤΑΧΙΜΙ (ΤΑΧΙΜΙΟΥ;)

http://www.taximi.com/

Και μια που μιλάμε για ωραίες ιστορικές επανεκδόσεις δίσκων, νομίζω ότι το Kalan Music αξίζει μια μνεία:

http://www.kalan.com/english/scripts/Album/dispdiger.asp?id=1

Το συγκεκριμένο link είναι για μια συλλογή gazeller από δίσκους 78 στροφών-τρία σιντί για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για αυτό το είδος. Εγώ έχω το πρώτο σε CD-R και το ακούω τώρα, παρεπιπτόντως!

Εύα

143

…ΤΑΞΙΜΙ λέγεται το συγκρότημα ελληνιστί, βέβαια…και TAXIMI στα δικά μας τα μέρη!

Εύα

144

Μια φορά κουβλεντιαζα στο ραδιόφωνο με το Δημήτρη Κοντογιάννη. Μεταξύ άλλων μού πέταξε και το εξής ωραίο:
“…όταν είμασταν μικροί, οι παρέες μας (φίλοι του λαϊκού τραγουδιού) ήταν χωρισμένες σε “Αγγελοπουλικούς” και “Καζαντζιδικούς”. Εγώ ήμουν με τον Αγγελόπουλο. Αργότερα όμως γνώρισα ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ τραγουδιστές: τον Νταλγκά, το Ρούκουνα…”.

145

Για τη φωτογραφία στο οπισθόφυλλο του σιντί του Γιώργου, καταρχήν θα έπρεπε να ψάξω στο καθόλου τακτοποιημένο αρχείο μου μήπως τη βρώ. Όμως μην είμαστε σίγουροι ότι η φωτογραφία απεικονίζει οπωσδήποτε τους μουσικούς των κομματιών, ποιών από όλα, άλλωστε.

Δεν παίρνω όρκο αλλά νομίζω ότι οι σκηνές ταβέρνας στο φιλμάκι της Νεφίν Ντίνκ δεν γυρίστηκαν στην Πόλη αλλά σε τουρκικό θέρετρο των δυτικών παραλίων, ίσως Κούς αντασί ή Σμύρνη, και μάλλον με «ημερήσιους» επισκέπτες από κοντινά ελληνικά νησιά.

Και εγώ κάτι ξέρω από πόνο Μικρασιατών, η μακαρίτισσα μητέρα της γυναίκας μου ήταν Μικρασιάτισσα δεύτερης γενιάς και πάρα πολλά έχω ακούσει, και πίκρες αλλά και όχι. Θυμάμαι ακόμα το κλάμα της όταν μας διηγούνταν την επίσκεψή της στο πατρικό της χωριό, στο Ναζλί, όπου οι γείτονες κλαίγοντας της προσέφεραν γλυκά «για να γλυκάνουν» τον πόνο της από την αδικία που της έγινε και την παρακάλεσαν να «τους κάνει χαλάλι» την ακίνητη περιουσία του πατέρα της (το πατρικό τους είναι σήμερα σχολείο), να μην πεθάνουν με το κρίμα ότι την σφετερίστηκαν.

Πριν λίγους μήνες είχα την ευκαιρία να μιλήσω διεξοδικά με τον Bulent Aksoy, μουσικολόγο που συνεργάζεται στενά με την Kalan records. Επιβεβαίωσε και αυτός ότι οι «λάτρες» του ρεμπέτικου στην Τουρκία είναι μία πολύ μικρή μειοψηφία, στο σύνολό τους αριστεροί και πολύ ψαγμένοι. Το παράπονό του ήταν ότι στην Ελλάδα, όπου ανατυπώνονται σήμερα ηχογραφήσεις των αρχών του 20ού αιώνα, λείπουν σχεδόν παντελώς κομμάτια τραγουδισμένα από Έλληνες στα τουρκικά. Του εξήγησα ότι αυτό είναι φυσικότατο, αφού ο σκοπός των παραγωγών αυτών είναι αποκλειστικά το κέρδος και αν περιείχαν κομμάτια που οι (σημερινοί) Έλληνες δεν τα καταλαβαίνουν, θα έπεφτε η εμπορική τους αξία. Το κατάλαβε.

Με τον Άρη δεν θα συμφωνήσω πλήρως, μάλλον με τις απόψεις του Γιώργου τάσσομαι. Μακάρι ο Μάρκος να τραγούδαγε αμανέ τόσο αξιοπρεπώς. Και προτιμώ έναν τέτοιον «ερασιτέχνη» από το εξεζητημένο δυτικότροπο ύφος του Νούρου. Βέβαια, δεν τολμάει να επιχειρήσει ανατολικούς λαρυγγισμούς, προς τιμήν του αφού ξέρει ότι δεν θα τα καταφέρει. Έκαστος εις το είδος του και ο Μωραϊτης στα μωραϊτικα, όχι στα ανατολίτικα. Πλάγιος τετάρτου είναι το ράστ, ναί.

Γιώργο, πολύ μεγάλη συζήτηση σηκώνει το θέμα ποιανού είναι τί στην ανατολική Μεσόγειο, δίκιο έχει και ο Ρός Νταίλη αλλά μόνο για τις παλαιότερες εποχές, στον 19ο και 20ό αιώνα πιά έχουν ξεχωρίσει πράγματα και κάθε περιοχής (γεωγραφικής ή εθνοτικής) η μουσική έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, πάντα όμως μέσα στην (ενιαία) ανατολική μουσική οικογένεια. Περιμένω με ενδιαφέρον τα σχόλιά σου.

Τα στοιχεία του δίσκου: Αμανέδες, επιμέλεια Κώστα Χατζηδουλή, MARGO 8222. Ο τίτλος του κομματιού: Ουσάκ Νεβά Γκαζέλ, ο τραγουδιστής Χ. Μαχμούτ. Και υπάρχει και ένα Ουσάκ με τον Περδικόπουλο!

146

Γεια σας,

Νίκο, θα πρέπει να ξαναδω το φιλμάκι…πολύ πιθανόν να κάνω λάθος. Στο τέλος της ταινίας είναι στη Σμύρνη, σίγουρα. Επίσης, πολύ συγκινητική η ιστορία της πεθεράς σου! Εμένα η πεθερά μου μεγάλωσε σε τουρκόγλωσση οικογένεια Ποντίων, και τα τουρκικά τα ξέρει πολύ καλά ακόμα-παρόλο που στην Τουρκία πήγε για πρώτη φορά στη ζωή της μαζί μας στις αρχές της δεκαετίας του 90. Εκεί ήταν στο στοιχείο της όμως, γυρνούσε στα παζάρια, μιλούσε μ’ όλον τον κόσμο, και το μόνο που της είπανε ήταν ότι ήταν “παλιομοδίτικα” τα τουρκικά της! Μαζί μας στο Πούλμαν ήταν και ένας γεροντάκος 80 χρονών που πήγε να δει το χωριό του πριν πεθάνει…και είχε την ίδια υποδοχή με την πεθερά σου.

Βρήκα μερικά στοιχεία για τη μουσική ζωή της Πόλης στις αρχές του αιώνα. Όσοι νομίζουν ότι παραέγινε θεωρητική η συζήτηση ή ότι ασχολούμαστε υπερβολικά με την παλιά οθωμανική μουσική, ας σταματήσουν εδώ! Όσοι είναι γνώστες, ας σχολιάσουν το κείμενο…

Το κομμάτι είναι παρμένο από το άρθρο του Walter Feldman “Cultural Authority and Authenticity in the Turkish Repertoire” Asian Music Volume No.1.

Since the last third of the 19th century, the non-Muslim areas of Istanbul, especially Greek Pera, began to develop a public entertainment life centered on night-clubs where alcoholic beverages were served. The music performed at these clubs was not based on urban folklore or on the older music of the Turkish coffee-houses, which were now becoming extinct, but on elements of the classical fasil which had lost its support in the palace. Greek and Armenian musicians such as Astik, Andon, Tatyos, Vasilaki and others composed both instrumental pesrevs and and saz semai as well as many sarki. The classical fasil genres beste and semai were rarely composed by these night club musicians. Much of the music in these clubs seems to have been arranged cyclically. After the pesrev, a compound vocal form was sung, created by grouping the sarki according to their rhytmic circle. The opening pieces were generally in the agir (heavy) versions of the usul aksak semai (10/4) and the usul aksak (9/4), and succeeding items were in turk aksagi (5/8), aksak (9/8), curcuna (10/16) or duyek (4/4). An increasing number used the old semai usul (6/8), phrased in 3/4, under the influence of the European waltz. Vocal finales were often in quick aksak, which had been the usul used by the extinct kocekce dancing boys, and now part of the current Gypsy dance karsilama. The instrumental finale used either the saz semai, based on the classical fasil, or the newly created longa, which were Turkish compositions inspired by the Romanian Gypsy hora and sirba.

This popular nightclub music maintained the principle of cyclicity more strictly than the nearly moribund classical concert. By the middle of the twentieth century, the name fasil had shifted its meaning. It no longer referred to a classical concert, but to the music of the nightclub, which had retained a cyclical format.

Πολλές από τις ονομασίες διάφορων ειδών Οθωμανικής μουσικής συναντάμε και στα άρθα που αναφέρει ο Χατζηπανταζής στο “Της Ασιάτιδος Μούσης Ερασταί”, π.χ.
pesrev, semai, sarki που αναφέρονται με το όνομα πεστρέφι, σαμπάι ή σεμπάι, τσαρκί ή σαρκί στις περιγραφές του αθηναϊκού καφέ-αμάν.

Όσο για το mani-maniler, μια σύντομη περιγραφή από το άρθρο του Pennanen: mani είναι μια μορφή λαϊκής ποίησης στην Μικρά Ασία και στα Βαλκάνια, που απαγγέλλεται ή τραγουδιέται. Είναι σε επτασύλλαβο μέτρο με το ρίμα ΑΑΒΑ. Μουσικά βρίσκεται κοντά στο γκαζέλ, αλλά όσον αφορά το ύφος, τη γλώσσα και το μέτρο ανήκει στη δημοτική/λαϊκή μουσική. Τα maniler χωρίζονται σε οχτώ διαφορετικές κατηγορίες. Ένα τυπικό mani της Κωνσταντινούπολης αρχίζει με τη φράση adam aman…φράση που συναντάμε και στον ελληνικό “Γαλατά μανές”.
Περισσότερες πληροφορίες στο λήμμα “Mani” (Encyclopedia of Islam 6, 420-421).

Εύα

1 «Μου αρέσει»
147

6 αναρτήσεις διαχωρίσθηκαν σε ένα νέο νήμα: Παρενέργειες μετακίνησης από Disqus σε Vbulletin (2008)

153

Υπάρχει στην τελευταία σελίδα ένα απόσπασμα απ’ αυτό που έγραψε ο Γ. Φαίδρος “Περί Σμυρναικού Μανέ ή του Αρχαίου Μανέρω” (η λέξις Μανές παράεται εκ του Μανέρως ήτοι μανι ’ έρως…
δηλαδή δίνουν την εντύπωση ότι ο θρήνος αυτός ήταν ο πρώτος αμανές…

154

Εντάξει Μάρθα, κατάλαβα… ευχαριστώ. Είναι απίστευτο το πόση ανάγκη έχουμε ως Έθνος* να μην αποδεχόμαστε την αμφίδρομη ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων μεταξύ λαών. Όταν “δίνουμε εμείς τα φώτα μας στους απολίτιστους”, είναι καλά. Εκείνοι όμως, δεν επιτρέπεται να διαθέτουν και αυτοί “φώτα” προς μεταλαμπάδευσιν. Αρχαιοελληνικός και ο αμανές, λοιπόν, όπως και ο “Ολύμπιος” (εκ Διός, ντε, Zεύς!) ζεϊμπέκικος…

*και το μεν 1881, όπου εκδίδει ο Φαίδρος το βιβλιαράκι του, απέχει μόλις εννέα χρόνια από τη συμπλήρωση της έκδοσης του Παπαρηγόπουλου. Αλλά τη βιόλα αυτή τη βαράμε μέχρι και σήμερα, ως βροντόβιολα.

155

ποιός είναι αυτός ο Παπαργόπουλου?

Εγω προσωπικά πιστεύω ότι υπάρχει μια “κοινή κατάσταση ψυχής” (Seelen-Befindlichkeit) στην ευρύτερη περιοχή εκείνη, αν το καταλάβαιναν οι άνθρωποι θα ήταν μεγάλο κέρδος.

Το σχετικό ΣιΝτι μου αρέσει πάρα πολύ, η φωνή ταιριάζει θαύμα με τη μουσική.

156

Ο Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος έγραψε την πρώτη στην Ιστορία, «Ιστορίαν του Ελληνικού Έθνους», έτσι απλά, καταδεικνύοντας την αδιάσπαστη συνέχεια του Γένους των Ελλήνων, από την κάθοδο των Δωριέων ως την Επανάσταση του 21 μέσω της (ελληνικής βέβαια) βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το αν πράγματι τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι, είναι θέμα που ανήκει σε άλλους χώρους να το πραγματευθούν.

Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα με την «κοινή ψυχική διάθεση» που λές, υπάρχει το μεγάλο αγκάθι των δύο αντίθετων θρησκευτικών πόλων, που δυσκολεύει τα πράγματα από κάποιο επίπεδο και πάνω. Αν δεν υπήρχε αυτό μην ανησυχείς, θα είχαν βρεθεί άλλοι τρόποι για να γίνονται πόλεμοι. Όμως πράγματι, είναι πολλά τα κοινά στοιχεία των λαών της περιοχής και μόνο να κερδίσουμε έχουμε γνωρίζοντάς τα.

157

Έχοντας υπόψη μου μια σχετική μελέτη

[ για την έκδοση της οποίας ο συγγραφέας της παιδεύεται τα τελευταία χρόνια χωρίς αποτέλεσμα ακόμα]

τείνω προς την άποψη πως προηγήθηκε χρονικά ο Μανές και πως προέρχεται από το Μανέρω, το θρηνητικό αυτό άσμα, και αργότερα προέκυψε ο γνωστός μας Αμανές, από το επιφώνημα “αμάν”.
Τα στοιχεία που θα μπορούσαν να πείσουν προς αυτή την κατεύθυνση είναι η επιβίωση της λέξης “μανές” [σε πολλές περιοχές με ελληνισμό (Αίγυπτο, Κύπρο, Μ. Ασία ) αλλά και στους Αιγύπτιους και Πέρσες ] με την ίδια εκφορά της λέξης ή με σύνθετή της μορφή.
Εντύπωση ακόμα μου κάνει το γεγονός πως οι Μικρασιάτες πιο πολύ τον όρο “Μανές” χρησιμοποιούσαν.
Οι μανέδες ή αμανέδες έχουν επίσης θρηνητικό χαρακτήρα - περιεχόμενο.
Φυσικά η προσπάθεια του Παπαρρηγ’οπουλου και αρκετών ακόμα να παρουσιάσουν μια φυσική συνέχεια (και φυλετική και πολιτισμική ) του ελληνισμού από την αρχαιότητα είναι γνωστή όπως και αρκετών ακόμα η προσπάθεια να ελληνοποιήσουν το μπουζούκι, το ζεϊμπέκικο κ.λπ.
Μακριά από εμάς αυτή η πρεμούρα, την οποία δεν έχουμε καμιά ανάγκη σήμερα πια ως έθνος έτσι κι αλλιώς.
Μας απασχολεί μόνο η γνώση και η αλήθεια γύρω και από αυτό το πολιτισμικό είδος.

158

Από που ξέρει η μελέτη ότι πρόκειται για μια επιβίωση και όχι για έναν καινούργιο ορισμό που άρχισε ας πούμε με τους ηχογραφήσεις? Συφωνώ φιλοσοφικα και γενικά ότι θρηνητικά άσματα υπήρχαν παντού εκεί, αλλά όταν μιλάμε για αμανέδες και γκάζελ μιλάμε για άσματα σε ορισμένη δομή τα οποία ήταν άρχικά έντεχνα άσματα, οι αμανέδες είναι πιο λαικό (από τους στίχους, γι’ αυτό εγώ πιστεύω ότι η λέξη “μανές” προέρχεται από τα τουρκικά τραγούδια “mani”). Στην Αιγυπτό διαφορετικο όνομα έχουν, θα έλεγα ότι ονομάζονται λελάλι. Τι λέξη γράφει η μελέτη αντίθετα για το όνομα τους?