Τραγούδια σε ντουζένια

Και εγώ πιστεύω οτι με αυτο το ντουζένι ηχογραφήθηκε. Αν θυμάμαι καλά σε ενα αρθρο στο περιοδικό “Λαικο Τραγούδι” ο Σ.Βαμβακάρης ανέφερε ότι ο πατέρας του το χρησιμοποίησε σε αυτό το τραγούδι. Δεν ξέρω απο που προέρχεται η ονομασία “Δυτικό”, θεωρώ πάντως ότι το ντουζένι αυτό ήταν πολύ γνωστό στους ρεμπέτες. Στην γνωστή του συνέντευξη (πρώτο μέρος 9.22 λεπτό) ο Σ.Κερομήτης δεν το αναφέρει, μιλά όμως και για ένα κούρδισμα “βιολιού” που χρησιμοποιούσαν οι παλιοί. Το βιολί έχει διάταξη χορδών ανά 7 ημιτόνια μι-λα-ρε-σολ.Το ίδιο ακριβώς γίνεται και με το ρε-σολ-ντο. Με αυτήν την λογική ισως θα μπορούσε να ονομάζεται και “Ισιο” αφού ο Σ.Βαμβακάρης το ρε-σολ-ρε το ονομάζει “της ψυχής”.

τι κουρδισμα εχει εδω ο Γ. Μωραϊτης?
http://www.youtube.com/watch?v=vo27MInyIsQ
ο τιτλος λεει καραντουζενι αλλα ειναι μαλλον παραπλανητικος διοτι ειναι ενα ταξιμι στην αρχη και μετα το τραγουδι “εφουμερναμ΄ενα βραδυ”

Είναι Ρε Σι ΣΟλ. Γιαυτό παίζει και χιτζαζκιάρ. Το χα γράψει και σαν κόμμεντ πιο παλιά, στο βίντεο.

Εδώ θα λυθούν όλες σας οι απορίες από βαθύτατο γνώστη του θέματος. Νέο είδος αστικού τραγουδιού που εφευρέθηκε στην Αθήνα το 1850 είναι το ονομασθέν μουρμούρικο τραγούδι, που αν γίνει λιγάκι επιθετικό μετονομάζεται σε γιουρούτικο (με ταφ, παρακαλώ, παγκόσμια πρωτοτυπία) και ξεχωρίζει απ’ όλα τα άλλα αστικά λαϊκά, γιατί η πάνω χορδή του οργάνου που το συνοδεύει, ονομαζόμενη και μπουργάνα, παίζεται ανοιχτή.* Αυτή λοιπόν η παράξενη συγχορδία με την ανοιχτή μπουργάνα ονομάζεται και ντουζένι, ή καραντουζένι. Διαλέγετε και παίρνετε.

*Φαίνεται ότι σε όλα τα άλλα είδη αστικών λαϊκών τραγουδιών η μπουργκάνα πατιέται και αυτή, όπως το καντίνι ή το μεσάκι, ίσως για να δόσει πιο πλούσιες συγχορδίες ή κανένα πλουσιότερο πρίμο / σεγόντο με τριπλοπεννιά…

Εμένα (και ζητώ συγνώμη για την άγνοια που είναι αποτέλεσμα τεμπελιάς να ασχοληθώ και να ξοδέψω ικανό χρόνο μη επαγγελματίας ών) μου φαίνονται λίγο περίεργα αυτά τα περί ντουζενιών και δρόμων, πού και πώς βολεύουν αυτά κλπ, δεδομένου ότι η τονικότητα που παίζει κανείς για να τραγουδήσει κάποιος, μπορεί να αλλάζει συνέχεια. Δηλαδή κάποιο κούρδισμα να είναι τελείως ασύμφορο (όσον αφορά την ευκολία εκτέλεσης) στον οργανοπαίκτη αν το παίξει σε άλλο τόνο. Όσες φορές πειραματίστηκα κατέληγα στο παραπάνω συμπέρασμα. Ούτε αισθητικά μπορώ να πώ ότι αισθάνθηκα διαφορά. Τώρα αν ακούγεται ωραίο το καραντουζένι όπως το παίζει ο Βαμβακάρης δεν με πείθει ότι το ίδιο μουσικό κομμάτι δεν θα ακούγονταν εξ’ ίσου ωραία από τον Μάρκο αν το έπαιζε ρε λα ρε.

Δεδομένης λοιπόν και της δυσκολίας να εκπαιδευθεί κανείς στους δακτυλισμούς που απαιτεί ένα όργανο (ακόμα και το τσιφτελί…) αναρωτιέμαι γιατί και πώς άνθρωποι λαϊκοί, μεροκαματιάρηδες, που δεν αφιέρωναν εξ αντικειμένου όλη τους τη ζωή στην μουσική εκπάιδευση, ασχολούντο στο παρελθόν με αυτά και ποιά ήταν τα κέρδη από αυτή την ενασχόληση. Ακόμα όμως και οι επαγγελματίες εξαίρετοι μουσικοί, με βαθειά γνώση πόσα θα κέρδιζαν από ένα διαφορετικό κούρδισμα; Και ποιά η στάση των άλλων μουσικών (όσων έπαιζαν ούτι, βιολί, σαντούρι κλπ) απέναντι σ’ αυτή την πρακτική; Την ενεθάρυναν; Την έβλεπαν σαν χρήσιμη; Την υιοθέτησε κανείς σε άλλο όργανο;;;

Ακόμα, εκ κατασκευής ένα όργανο εχει συνήθως “κουρδισμένα” τα ξύλα του σε τονικές ρε, φα, λα όπως αρκετοί κατασκευαστές που έχω συζητήσει ισχυρίζονται. Ο Σταθόπουλος που έχω τουλάχιστον σου δίνει “μπουνιές στο στομάχι” στο ρε και στο λα. Μπορεί να κερδίζεις σε ήχο όταν έχεις τις μουργκάνες κουρδισμένες σε άλλες νότες;

Όλα αυτά τα ερωτήματα δεν έχω καταφέρει να τα απαντήσω παρακολουθώντας (σιωπηρά) τις συζητήσεις εδώ και αλλού, και μάλιστα μπερδεύομαι χειρότερα με κάποιες “πληροφορίες” σαν αυτή που παρέθεσε με το ιδιόμορφο χιούμορ του ο Νίκος Πολίτης :-). Μου αποδεικνύουν όμως ότι και οι εμφανιζόμενοι “βαθείς γνώστες” βρίσκονται και αυτοί πολλές φορές στο ίδιο σκοτάδι.

Θα εκτιμήσω ιδιαίτερα κάθε εξήγηση ή ακόμα και σωστή τοποθέτηση των ερασιτεχνικών ερωτημάτων που έθεσα, μια και καταλαβαίνω ότι το σωστό ερώτημα είναι το ήμισυ της απάντησης.

δεν θα απαντησω συντομα επειδη βαριεμαι η απαντηση ειναι συντομη και ειναι… οτι με το ντουζενι καποια κομματια εχουν διαφορετικο ακουσμα αμα προσεξεις ειναι πολυ πιθανο να καταλαβεις τη διαφορα απο ενα ρε λα ρε και ενα ντουζενι.και αμα θες να παιξεις τονικοτητα αλλη απο την στανταρ τονικοτητα του εκαστοτε ντουζενιου ξερω γω αλλαζεις ντουζενι.

— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 00:15 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 00:13 —

κυριε νικο εχω την εντιπωση οτι ειρωνευεστε! γρηγορη στα αλλα που ρωτας δεν ξερω και ειναι και λιγο δυσκολο να μαθουμε.

Καλησπέρα παιδια. εγω ειμαι της αποψης οτι ο Μωραιτης εχει πειραξει μονο την μπουργάνα και την εχει σε φα.οποτε εχουμε ρε λα φα,δοκιμάστε το και πείτε μου γνώμες. Γρηγόρη η αποψη μου για τα ντουζενια ειναι οτι το κερδος απο την ενασχόληση εχει να κανει με την ψυχικη ευχαριστιση στις μερες μας, γιατι ειναι κατι το διαφορετικο απο τον γνωστο ηχο του μπουζουκιου που ξερουμε τοσα χρονια. Οσο για τους παλιους που κουρδιζαν ντουζενια,πιστευω οτι το εκαναν στο κατάλληλο υφος του καθε κομματιου,γιατι ειχαν τις γνωσεις να εμπλουτίσουν το μπουζούκι και τα ηχοχρωματα του,κατι που δεν γινεται στις μέρες μας.

Καλα μιλαμε για πολυ μαγκια.
Ταξιμακι τρεχα γυρευε,οι εννοιες αρμονια-μελωδια εχουν παει περιπατο,ενα υφος στυλ τραγουδιων σε ταινιες των 80ς και στο τελος ακουμε το εφουμερναμε ενα βραδυ σε εναν σκοπο τσιφτετελι με λιγο απο ταμτακο.

Το κουρδισμα μας μαρανε.

Γελαει ο κοζμος.

Θεωρώ την προσέγγιση του κύριου Φέρρη τουλάχιστο λάθος, για να μην πω ότι απλά αερολογεί για να αγγίξει απλά ένα θέμα σχετικά ‘‘δύσκολο’’ ώστε να δώσει ένα πρεστις. Βέβαι ο άνθρωπος μπορεί απλά να θέλει να ρίξει φως σε ένα θέμα, αλλά θα έπρεπε λίγο να ψαξει παραπάνω, π.χ. τι έχουν να πουν (και να παίξουν) οι παλιοί.Ευτυχώς (αν και ελάχιστα σχετικλα) δείγματα υπάρχουν για τα ντουζένια και θα μπορούσε να δείξει κάτι που έχουμε δεδομένο (π.χ. έναν μπουζουξή να παίζει ένα από τα τραγούδια του καραπιπέρη) και όχι να αναλωθεί στην θεωρία του αρβανίτη και του έλληνα μουσικού που συνευρίσκοντο και γιουρούτ(?)ιζαν:245:. Ελία, απαίσια ενορχήστρωση στο φουμέρναμε, αλλά το ταξίμι δεν ήταν κακό, γενικά δε μου αρέσει εμένα ο Μωραίτης. Συνάχη είναι σίγουρα κουρδισμένος Ρε σι σολ, το σι ακούγεται πεντάκαθαρα φίλε. Γρηγόρη, μην (όπως αντιλαμβάνομαι) προσπαθείς να υπερασπιστείς το ρε λα ρε έναντι των ντουζενιών με καμία επιχειρηματολογία! Δεν είναι εψθροί μεταξύ τους. όλα κάτι αντιπροσωπευουν στον ήχο. Το ρε λα ρε είναι το κατεξοχήν πιο χρήσιμο και γενικά πιο ωραίο (για μένα) αλλά πράγματα που κερδίζεις με το καραντουζένι ή το αραμπιέν, δε στα δίνει. Άντιστοιχα και τα ντουζένια έχουν περιορισμούς στους οποίους δεν κολλάς με ρε λα ρε. Π.χ. αυτό http://www.youtube.com/watch?v=BpbZzMutFSw βγαίνει σε ρε λα ρε, αλλά είναι τόσο ΜΑ ΤΟΣΟ πολύ ανώτερο στο ρε σολ λα, που είναι κρίμα να μην κουρδίσεις δυο λεπτάκια να το χαρείς:088:.
Επίσης φίλε γρηγόρη όντως οι επαγγελματιες δεν έχουν να κερδίσουν από το ντουζένι πάνω στο πάλκο καθότι χρονοβόρο (αν και μαρτυρίες λένε ότι κα΄ποιοι κουβαλούσαν ένα μπαγλαμά κουρδισμένο καραντουζένι) αλλά τα ντουζένια και το μπουζούκι δεν είναι μόνο για επαγγελματίες. Είναι για τη γκ@βλα που χαν αυτοί και παίζαν μόνοι τους. Σε τεκέδες θες, σε παρέες, σε καφενεία, σε πατισερί, όπου θες. Είναι κάπως πιο ‘‘προσωπικά’’ παιξίματα γιατί ακριβώς είναι δύσκολα στο επάγγλεμα και είναι κυρίως για τον ήχο. Πάντως η χρήση τους ήταν ευρεία και μάλιστα βοηθούσε σίγουρα και σε τόνους (βλέπε μπάτης) κάποιους.
Επίσης για το αν ο μάρκος θα την έπαιζε καλύτερα σε ρε λα ρε δε λέει κάτι. Για αυτούς που έχουν ασχοληθεί σχετικά πολύ με τα ντουζένια (π.χ ο ΕΕΥΡΙ) είναι σχεδόν ξεκάθαρο ποιά κολλάνε σε ρε λα ρε περισσότερ και σε διαβεβαιώνω πως τα πιο πολλά σωζώμενα παλιά είναι για ρε λα ρε, αφού όπως είπε ο Σταύρος τα πιο πολλά που παίζαν οι προ Μάρκου, χαθήκαν.
ΓΙα τη στάση των άλλων μουσικών δεν μπορώ να σου πω, σίγουρα όμως έχουν χρησιμοποιηθεί. Πάρε παράδειγμα το σάζι. τρακόσια κουρδίσματα έχει που λέει ο λόγος, και εξυπερετούν και στον ήχο και σε άλλα πράγματα φαντάζομαι. Να προσθέσω ότι το σάζι είναι πιο κοντά στο προ μάρκου μπουζουκικό παίξιμο (και πιο παλιά) παρά στο σημερινό. Άλλο σκεπτικό δηλαδή. (έτσι νομίζω τουλάχιστο). Το ούτι έχει επίσης. ΑΚόμα και η κιθάρα! Ο Μπέζος αν καταλαβαίνω καλά κούρδιζε την κιθάρα (όχι αναγκαία σε παρόμοιο ντουζένι) αλλά για να έχει αποτέλεσμα άλλο ηχητικό γιατί δεν νομίζω να χε πρόβλημα τεχνικό που να του επέβαλλε κάτι τέτοιο καθότι δεξιοτέχνης. Γενικότερα όμως στα πιο πολλά που ρωτάς δεν σου δίνω παρά ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟΤΑΤΕΣ απαντήσεις από συμπεράσματα και όχι από αποδείξεις. Στο λέω για να μην πάρεις στα σοβαρά την απάντηση μου. Δυστυχώς όμως στο θέμα αυτό που είναι δυσπρόσιτο, κυρίως με συμπεράσματα μπορούμε να μιλάμε και τον κύριο λόγο τον έχουν οι γνώστες της θεωρίας της μουσικής και όχι ο Φέρρης ή ο Κουνάδης ή εγώ να πούμε. ΦΙλικά!

Υ.Γ. Κύριε Νίκο :019:

Γρηγόρη, φυσικά και ειρωνεύομαι, όπως σίγουρα θα κατάλαβες. Άλλωστε, για αυτο- εμφανιζόμενους ως βαθείς γνώστες πρόκειται.

Κατά τα άλλα, δεν μπορεί με τίποτα να είναι τυχαίο ότι, σε παλαιότερες εποχές, υπήρξε τεράστιος πλούτος διαφορετικών κουρδισμάτων, προσαρμοσμένων πάντα στο δρόμο ή / και την τονικότητα του κάθε κομματιού. Αυτό δεν ήρθε χωρίς λόγο και ο λόγος δεν ήταν αποκλειστικά αισθητικός. Οι μουσικοί, επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, πάντα ήταν πρακτικοί άνθρωποι (οι θεωρητικοί ακολουθούσαν από πίσω) και από εμπειρείες αιώνων ή μάλλον χιλιετιών κράταγαν όσα έβλεπαν ότι τους εξυπηρετούσαν, τόσο στο αισθητικό όσο και στο πρακτικό επίπεδο.

Αν παιζεις το μπουζουκι σε μια ορχίστρα λίγο διαφορά θα κάνει τα ντουζένια. Πρέπει όμος να μην ξεχνάμε πώς το μπουζούκι παλια το χρησιμοπουσανε χωρίς συνοδεία απο κιθάρα, οπως υσχει με το σαζι και στεις μέρες μας. Σ’αυτη την περίπτωση τα ντουζενια ειναι πολυ συμαντικά. Προσπάθιστε π.Χ. να παίξετε τα τραγουδια του Καραπιπέρη με το ρε λα ρε και θα δείτε!

Αυτό του Φέρρη, του πότε είναι;

Μέχρι δεκαετία ‘80 θα το θεωρούσα συγγνωστό. Όχι γιατί σε οποιαδήποτε εποχή ήταν συγγνωστό να στήνεις ολόκληρα κατεβατά γύρω από 2-3 βασικές λέξεις κλειδιά που δεν ξέρεις τι σημαίνουν (διότι αυτό κάνει), αλλά γιατί στο συγκεκριμένο ζήτημα του ρεμπέτικου και των γοητευτικών ανατολίτικων λέξεων “ντουζένι”, “ταξίμι”, “μακάμι” κλπ. πολλοί έκαναν έτσι εκείνο τον καιρό. Και παρά ταύτα τελικά τη σπάσαμε την άγνοια. (Το α’ πληθυντικό, που λέει ο λόγος βέβαια, άλλοι την έσπασαν, όχι εμείς!).

Πάντως, παρά την ασύστολη αρλουμπολογία, κάπου κάτι έχει ψυλλιαστεί. Ο παραλληλισμός με τον Αλβανό τσιφτελιτζή είναι πολύ εύστοχος.


Λοιπόν. Για να μην αναμασώνται εσαεί παλιές αμαρτίες:

Η σύγχρονη βιβλιο/δισκο/δικτυογραφία τα έχει λύσει όλα αυτά. Ποιο καλό παιδί θα αναλάβει να μαζέψει τις έγκυρες πηγές, να παραπέμπουμε όλο τον κόσμο και να μαθαίνουμε κι εμείς;

Περικλή, δες πρώτα εδώ, τα #20 και #30 αρκούν, νομίζω. Είναι τέλους του 2009. Πήγαινε τώρα στην εργογραφία του Κ. Φ. (λυπάμαι, εδώ δεν μπορώ να βοηθήσω, αφού δεν έχω δει ούτε μισό έργο του) και βρες το έργο που είναι κοντύτερα σε αυτή την χρονική στιγμή (αλλά όχι πολύ νωρίτερα). Πρόκειται για την εποχή όπου ο πρώην εν φβ “φίλος” μου είχε ανακαλύψει το αρβανίτικο τσιφτελλί και μας τα είχε ολίγον πρήξει, με επικείμενες βόμβες που θα αποκαλυφθούν εντός ολίγου, που όμως τις μίκρυνε πάρα πολύ όπως θα είδες στο συγκεκριμένο απόσπασμα, όταν συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν ο πρώτος που έκανε αυτή την παγκοσμίας εμβέλειας θαμβωτική ανακάλυψη. Από την άλλη, ονειρευόταν παγκόσμιο ρεμπέτικο συνέδριο με τον ίδιον να λυνοδένει, κάτι στο οποίο κανείς δεν τσίμπησε, με τέτοια βέβαια βασική προϋπόθεση .

Το βίντεο Πεπε προφανώς δεν είναι του 80’ και αυτό το προδίδει η εμφάνιση του Κύριου Φέρρη, που είναι ολίγον τι γερασμένος. Είναι από τη δουλειά (με τον πομπώδη τίτλο) η Ιστορία του Ρεμπέτικου, που έχει ένα καλό και πολλά κακά. Το καλό είναι ότι μιλάνε άτομα όπως ο Πετρόπουλος που παρόλο που όντως γενικίζει επικίντυνα που και που, παραμένει καλός στο θέμα, αλλά και κάποιοι άλλοι. Τα κακά είναι τρέχα γύρευε. Από τις κυριολεκτικά (συγχωρέστε με) ΤΡΙΣΑΠΑΙΣΙΕΣ ενορχηστρώσεις με μπιγκ μπαντ πολυφωνίες και κρουστά από κινέζικη δημοτικοφανή μουσική μέχρι τις μετατροπές σε βασικές μελωδίες και τις γενικότητες (τις λάθος γενικότητες) του Κύριου Φέρρη. όσον αφορά την εργογραφία έχω δει το Ρεμπέτικο που δε μου άρεσε καθόλου με εξαίρεση το παλιό μπουζούκι που είχε ο πρωταγωνιστής και εκεί συμφωνώ με τον Πετρόπουλο που τον έκρινε ως αδιάβαστο σκηνοθέτη καθότι δεν είχε ψάξει καλά τα φωτογραφικά υλικά που υπήρχαν, φέρνοντας σαν παράδειγμα τους αμερικάνους σκηνοθέτες που μελετάγαν 10000 φωτογραφίες. Αυτά. Κύριε Νίκο αν δεν είναι αδιάκριτο γιατί σβηστήκατε από το φβ με τον κύριο Φέρρη??

Ας μην μπούμε σε προσωπικά ζητήματα φίλε Ανεστάκο, δεν αφορούν κανέναν, για να ρωτήσεις τέτοια, υπάρχουν και τα ΠΜ.

Έχεις δίκιο μπάμπη! Κύριε Νίκο αν θες στείλε μου απάντηση.

Ανεστάκο, δεν βγήκα απ’ το φβ. Ανέστειλα μόνο τη “φιλία” μου με τον Κ. Φέρρη. Ο λόγος, είναι βέβαια προσωπικό θέμα.

Καλησπέρα κυριοι και καλό χειμώνα να έχουμε.[ θέλω να ελπίζω τουλάχιστον] Ενα ντουζένι ακόμα ρε, σι υφεση,σι υφεση,[πειραιώτικο] κατι αντίστιχο του ρε,σολ,σολ.Κατάλληλο ντουζένι για οσους τραγουδάνε καποια κομμάτια απο σι υφεση διοτι το ηχόχρωμα του μπουζουκιού ειναι γεμάτο,σαν το ρε,λα,ρε η σαν το ρε,σολ,σολ.καλη ακρόαση.http://www.youtube.com/watch?v=6JxTnTcMN6Y

1 «Μου αρέσει»

Γεια σας μαγκες.Αλλο ενα ντουζενι το λεγόμενο αραμπιεν.ρε σολ σι.Εδω παίζω τη μελωδία του Στελιου Κερομύτη [στο περίπου] απο το ηχητικό απόσπασμα της συνέντευξης του.http://www.youtube.com/watch?v=aY0WOdTtr10

1 «Μου αρέσει»

ωραίος ο συνάχης! έκατσα και είδα και τα υπόλοιπα βίντεο (τα είχα χάσει όταν πρωτοβγήκανε), όμορφα και απλά! τί μπουζουκάκι έχεις;