Ε, υπάρχει μία ειδοποιός διαφορά: Κατά τον Κουνάδη (τον οποίον αναμάσησε και ο Φέρρης εδώ στο χώρο μας, αργότερα) ΤΟ Σμυρναίικο μινόρε είναι ένα (οργανικό, φαντάζομαι) κομμάτι που το έγραψε (και το έπαιζε, φυσικά, συχνά) ο Γιοβανίκας. Ο Φέρρης το ονόμαζε «Το Γιοβανίκειον Μινόρε». Αλλά βλέπεις, ο Γιοβανίκας δεν πρόλαβε τη δισκογραφία και έτσι εγώ, τουλάχιστο, δεν ξέρω πώς είναι αυτό το γιοβανίκειον άσμα….
Ο Γιοβανίκας έχει ηχογραφήσει.
Αυτή την πληροφορία, ότι το Σμ. Μινόρε θεωρείται σύνθεση δική του, την έχω δει αρκετές φορές στο ΥΤ σε βιντεάκια με το «κανονικό» Σμ. Μινόρε, δηλαδή τον μανέ, και υπάρχει και ηχογράφηση με τον ίδιο:
Δε νομίζω όμως ότι υπάρχει δίσκος όπου ο Γιοβανίκας (Γιάγκος Αλεξίου) να μνημονεύεται ρητά ως ο συνθέτης του κομματιού. (Καλά, και να υπήρχε δε θα απεδείκνυε τίποτα…)
Τώρα, αν ο Γιοβανίκας όντως συνέθεσε ένα κομάτι με τίτλο Σμυρναίικο Μινόρε αλλά δεν ήταν αυτό παρά άλλο ομώνυμο, ή γενικά αν υπάρχουν κι άλλα κομμάτια που να τιτλοφορούνται «Σμυρναίικο Μινόρε», δεν το ξέρω… Ας παρατηρήσουμε πάντως ότι στην ηχογράφηση με τον Γιοβανίκα ο τίτλος δεν είναι Σμυρναίικο Μινόρε, είναι Μινόρε μανές, όσο κι αν πρόκειται για το κομμάτι που σε άλλες ηχογραφήσεις λέγεται Σμ. Μινόρε (και που χάριν συνεννοήσεως το αναφέρω κι εγώ πάντοτε έτσι, όπως άλλωστε, νομίζω, και ο περισσότερος κόσμος).
λοιπόν, εγώ αυτό που ακούω ως “μινόρε” είναι μια διαδοχή συγχορδιών Ιm-I7-IVm-V7-Im, ενώ η φωνή μπαίνει στην ντιμινουίτα. ο χαλκιάς το γυρνάει και στην σχετική ματζόρε (ως ραστ), δεν θυμάμαι αν υπάρχει αυτή η πάρτα στις ηχογραφήσεις. αυτό το οργανικό που παίζουν στην αρχή καθώς και τον αμανέ, τα έχει μεταφέρει με εκπληκτικό τρόπο ο χαλκιάς στο μπουζούκι, όπως έκανε και με άλλες προϋπάρχουσες μελωδίες. παίρνει τις βασικές φράσεις και κάνει μια ανάπτυξη (εξάλλου ταξίμι είναι), γι’αυτό ίσως δεν μπορούμε να βρούμε τόσο άμεση αντιστοιχία.
(μήπως να διαχωριστεί η συζήτηση του μινόρε από το χαρέμι όσο είναι καιρός;)
Μμμμ… Θα προσπαθήσω να το ξανακούσω υπ’ αυτό το πρίσμα, αλλά όταν λέμε
θα έλεγα ότι είναι μια πολύ κοινή σειρά συγχορδιών για τον συγκεκριμένο δρόμο, που δύσκολα θα την απέδιδα σε έναν συγκεκριμένο συνθέτη ή σ’ ένα (έστω και ανώνυμο) πρότυπο, ώστε να θεωρήσω ότι όπου την ξαναβρώ ανάγεται σ’ αυτό τον συνθέτη ή το πρότυπο.
Κατά τη γνώμη μου η κυρίως ειπείν είσοδος της φωνής είναι στην πέμπτη βαθμίδα. Προηγουμένως ακούγεται και η τέταρτη (που είναι αυξημένη, δηλαδή ένα ημιτόνιο παρακάτω από την 5η), αλλά μόνο σαν σκαλοπατάκι για να πάρει φόρα. Το γεγονός ότι η νότα αυτή, τόσο φυσική και αναμενόμενη όταν χρησιμοποιείται διαβατικά, γίνεται απολαυστικά παράδοξη όταν τονιστεί περισσότερο, μάλλον ωθεί πολλούς να την τονίζουν περισσότερο και να της αφιερώνουν τόση διάρκεια ώστε τελικά να αποκτά και δική της συγχορδία, την ντιμινουΐτα.
Δηλαδή: τελικά το ίδιο λέω με τον Λίγκα, ωστόσο νομίζω ότι, τροπικά μιλώντας, η ντιμινουΐτα (το πόσο τροπικά μπορεί βέβαια κανείς να μιλήσει για ντιμινουΐτες είναι ένα θεματάκι…) δεν είναι η πραγματική πρώτη συγχορδία του φωνητικού μερους, παρά απλώς ένα ποίκιλμα.
έχεις δίκιο, δεν ήμουν αρκετά αναλυτικός. την ίδια περίπου σειρά συγχορδιών την έχουν τα “ζηλιάρικα σου μάτια”, οι “πέντε μάγκες του περαία” , το “μπαξέ τσιφλίκι”, ο “μερακλής”, και φυσικά το “manha de carnaval” από το “orfeu negro”!
όμως ο χαλκιάς ξεκάθαρα ακολουθεί την μελωδική ανάπτυξη του σμυρναίικου μινόρε (όπως έχει καταγραφεί πριν από αυτόν, αλλά και από την αγγέλα παπάζογλου που είχε την ανάμνηση της σμύρνης).
η 4η αυξημένη με ντιμινουίτα στο ξεκίνημα είναι πολύ χαρακτηριστική κίνηση, είτε πάρει φόρα από εκεί η φωνή είτε σταθεί εκεί το μπουζούκι.
γενικά αυτή η μελωδία έχει ξεκάθαρα δυτική αρμονία ως σκελετό, και επίσης τα οργανικά που έμπαιναν στο τέλος ήτανε επίσης δυτικότροπα. ε, την πήρε και ο χαλκιάς και την έπαιξε μπλουζ στο αμέρικα…
Νικόλα, αφού είσαι ακόμα ξύπνιος 
, πες μας κάτι ακόμα:
Σε ποια άλλα κομμάτια κάνει παρόμοια πράγματα;
μόνιμα ξενύχτης…
λοιπόν, έχουμε και λέμε (οι τίτλοι των μελωδιών από τις πιο γνωστούς στίχους που τους έβαλαν κατά καιρούς):
ραστ του τεκέ: μπιλαντέρια
ξεφτίλης: μες τον τεκέ της μαριγώς
μυστήριο: μανταλένα
μινόρε: σμυρναίικο μινόρε (επιμένω!) / χτες το βράδυ στου καρίπη
τρικούβερτο: ο μόρτης (θεόφραστος σακελλαρίδης) (μόλις τώρα το διάβασα στο σήλαμπς, δεν το είχα υπ’όψιν μου!)
μόνο το μουρμούρικο μου λείπει, καμιά ιδέα;
Α, αυτό εννοείς. Τουλάχιστον αυτά τα τρία είναι ξεκάθαρα οι ίδιοι σκοποί, σε τραγουδιστή και οργανική βερσιόν. Δεν είναι μετάπλαση σαν το Σμυρναίικο μινόρε > Μινόρε του Τεκέ.
Κι εγώ. Την ίδια ώρα διαβάζαμε / ακούγαμε τα ίδια!
ναι, αλλά μην ξεχνάς ότι το κάνει σε ταξίμι, και επιπλέον βάζει και τον ίδιο τίτλο! οπότε επιμένω στην άμεση επιρροή.