Τι διαφορά έχει το παραδοσιακό βιολί από το κλασικό;

Αυτή κατά τη γνώμη μου, είναι η πιο απλή και ξεκάθαρη σύνοψη της απάντησης στο ερώτημα!

1 «Μου αρέσει»

Δεν νομίζω ότι υπάρχει σύγκριση ανάμεσα σε ένα μη τυποποιημένο όργανο όπως το μπουζούκι, και σε ένα εξελιγμένο και κατασταλαγμένο εδώ και αιώνες όπως το βιολί.

4 «Μου αρέσει»

Ok,κατάλαβα,σε ευχαριστώ.

2 «Μου αρέσει»

Αυτό δεν ισχύει όμως και για τις διαφορές μεταξύ μπαρόκ και κλασσικού βιολιού; Βέβαια είναι και το θέμα του υλικού των χορδών, νομίζω και το δοξάρι είναι διαφορετικό.

και τα ξύλα και το λούστρο και η μουσικη παιδεία και το τι ηχο “κυνηγάς”.
θέλει πολλα η Μαριωρή, οσπου να γίνει νύφη!

Ας τα συνοψίσουμε μπας και βγει άκρη🙂
Όσων αφορά την οργανολογία, το βιολί ως
τύπος οργάνου και κατασκευή καταστάλαξε περίπου στα τέλη του 1600. Απο τότε δεν έχει αλλάξει πολύ ο σχεδιασμός. Αυτό που άλλαξε και αλλάζει είναι το σετάρισμα, χορδές και κλίση λαιμού.
αλλά και πάλι μιλάμε για τον ίδιο τύπο οργάνου ο οποίος το 19ο αιώνα προσαρμόστηκε στις νέες ανάγκες για μεγαλύτερες αίθουσες κλπ.
Αντίστοιχα, οι ακουστικές ανάγκες ενος παραδοσιακού ή γενικότερα μη-κλασικού μουσικού είναι διαφορετικές, οπότε προκύπτουν και άλλες προσαρμογές,είναι για τον ιρλανδό που παίζει τα δικά του, είτε για τον Τούρκο κλπ κλπ.
Το βιολί ως σχεδιασμός/τύπος οργάνου είναι ενας. Οι χρήσεις του πολλές οπότε οι ακουστικές του ρυθμίσεις μπορεί να διαφέρουν.
Λέω μπορεί γιατί εκτός κλασικης σχολής που παίζουμε όλοι σχεδόν τα ίδια, στα υπόλοιπα είδη δεν υπάρχει ο ίδιος βαθμός ομοιογένειας και συμβατότητας στις ρυθμίσεις.Βλέπουμε έναν μεγάλο αριθμό απο παραλλαγές σε κουρδίσματα και άλλες λεπτομέριες.

12 «Μου αρέσει»

Χαζολογώντας στο διαδίκτυο στα βίντεο ενός σύγχρονου κατασκευαστή βιολιού από την πόλη της Κρεμόνας (Edgard E. Russ αναζητήστε τον στο YouTube έχει ωραίο περιεχόμενο και είναι μεγάλος χιουμορίστας) με μεγάλη παράδοση στο άθλημα, έχω καταλάβει ότι και σήμερα η κάθε περιοχή έχει διαφορετικό ήχο. Άλλος ο Γαλλικός ήχος, άλλος ο Γερμανικός και άλλος ο ήχος της Κρεμόνας και φυσικά κάθε κατασκευαστής έχει δικό του ήχο όπως νομίζω ισχύει και στα λαϊκά όργανα μας. Αλλά και ανάμεσα στα θρυλικά βιολιά που αναφέρθηκαν και νωρίτερα στο νήμα, Γκουαρνέρι , Στραντιβάρι, Αμάτι κλπ υπάρχουν σοβαρές διαφορές και στον ήχο και στα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά. Το βιολί είναι ένα πολύ μελετημένο όργανο, τα όργανα που σήμερα ανήκουν σε ιδρύματα και τα δανείζονται οι δεξιοτέχνες έχουν καταγραφεί ως προς όλα τους τα χαρακτηριστικά και είναι διαθέσιμα από σχετική βιβλιογραφία. Από τα πάχη μέχρι την χημική ανάλυση των βερνικιών, των εμποτισμών κλπ.

Αν έκανα μια τρελή υπόθεση θα έλεγα ότι λογικά τα πιο μπάσα όργανα της Γερμανικής σχολής θα ήρθαν σε Ελλάδα και γειτονικές χώρες και θα ταυτίστηκαν με τον παραδοσιακό ήχο.

Νομίζω ότι ο φίλος Ofrebetis πρέπει να επαναξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο τοποθετείται στο φόρουμ, γιατί του απάντησαν με την γνώμη τους ένα σωρό άνθρωποι, και σε κάποιες στιγμές ήταν αγενής χωρίς να χρειάζεται.

5 «Μου αρέσει»

Ωραίες πληροφορίες @Βίκ .
Η μεγάλη αλλαγή στον σχεδιασμό είναι στο long pattern γύρω στο 1690 οπότε υπάρχει όντως διαφορά μεταξυ παλαιότερων κατασκευων όπως Maggini και Gasparo da Salo στην Brescia αλλά και Andrea Amati και των βιολιών που φτιάχτηκαν μετά την μετάβαση σε κάπως μεγαλύτερη φόρμα. ( Αν και δεν είναι απλά θέμα μεγέθους, υπάρχουν και μεγάλα όργανα παλαιότερα).
Σε όλο τον κόσμο γενικότερα τα περισσότερα βιολιά προήλθαν απο τα εργαστήρια που είχαν βρει τρόπους να κατασκευάζουν μαζικά, σε μεγάλους αριθμούς όπως εργαστήρια στο markneukirchen της Γερμανίας που λειτουργούσαν πριν το 1900. Και οι Γάλλοι είχαν καλή καλή κατανόηση του μαζικά κατασκευασμένου βιολιού, με πόλεις όπως Mirecourt να έχουν παραδοση αιώνων σε αυτό. Προφανώς έχουμε και πολύ αξιόλογα όργανα απο τέτοια εργαστήρια αλλα ο μεγαλύτερος όγκος της δουλειάς απευθυνόταν μάλλο στο ευρύ κοινό: Τον μαθητή και τον ερασιτέχνη.
Είναι λογικό να υποθέσουμε πως τέτοια οικονομικά όργανα μαζικής παραγωγής φτάσαν και στη χώρα μας.
Κατα πόσο υπάρχει ιδιαίτερο ακουστικό προφίλ και ύφος σε ένα τέτοιο πχ Γερμανικό όργανο είναι λίγο πολύπλοκο να οριστεί. Προφανώς οι διαστάσεις και καλούπια θα ακολουθούσαν Ιταλικές αρχές αλλά χωρίς την φινέτσα ενός βαθειά εξειδικευμένου μάστορα, το αποτέλεσμα είναι μάλλον φτωχότερο, συχνά μπάσσο χωρίς ιδιαίτερη προβολή ήχου.

ολα καλά, τα βρήκαμε :slightly_smiling_face:

4 «Μου αρέσει»

Αυτο με τα βερνικια το εχω ακουσει Βικ. Υπαρχουν διαφορες συνταγες, απο πολυ παλια. Ειχα δει μια σε ενα βιβλιο, απο τη Γερμανια το 1850 και μια απο Ιταλια. Αλλα ποσο αλλαζει το βερνικι , ενα βιολι? Θεωρωντας παντα οτι το βερνικι που γενικα χρησιμοποιειται, βασιζεται σε φυσικα υλικα. Σιγουρα υπαρχει στο συνολο. Τωρα το μονο που μπορει να αλλαζει, μια κατασκευη η οποια θεωρητικα ειναι τυποποιημενη, ειναι στο μυαλο μου η ξυλεια και το κλιμα της εκαστοτε περιοχης. Αυτο θα μπορουσε να δικαιολογησει τις διαφορες ηχων. Αλλα παλι, ειναι το ιδιο οργανο για τις ιδιες αναγκες. Μετα ειναι θεμα αποδοσης φανταζομαι.
Ο Αματι και οι μεγαλοι οικοι του 16-17 ου αιωνα, υεωρουνται οι μετααβατικη φαση στο οργανο. Που μετα τυποποιηθηκε ακομα περισσοτερο. Ειναι ενα οργανο που εχει λατρευτει. Και το αποτελεσμα αιωνων αφαιρεσης προσθεσης κλπ, για να εχουμε αυτο το υπεροχο αποτελεσμα.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για τα βερνίκια και εφόσων δεν ειμαι κατασκευαστής καλυτερα να μην τις μεταφέρω. Αυτό που σίγουρα συμβαίνει είναι οτι μιλάμε για βερνικια λαδιού, των οποίων η παρουσία είναι μόνιμη (δηλαδή δεν απαιτούν φρεσκάρισμα οπως η γομολάκκα) και ο βαθμός παλαίωσης τους (όπως και τα χρώματα με βάση τα έλαια σε πινακες) τα μεταβάλλει οπτικά και μάλλον και ακουστικά. Η συντήρηση τους είναι πολύ δύσκολο κεφάλαιο…και δυστυχώς ακριβό.

3 «Μου αρέσει»

Σωστα ειναι επιστημη οντως. Η γνωση μου στα βερνικια ειναι τα απολυτως μπουζουκοbasics και εκει βεβαια υπαρχει καποια διαφορα απο βερνικι σε βερνικι, αλλα οχι τοση που να σου πω οτι αυτο δεν ειναι μπουζουκι στον ηχο οσο ειναι αυτο π.χ. Αλλα ναι, δεν μπορω να φανταστω ποσο δυσκολο ζητημα ειναι τα βερνικια λαδιου και τι επιρροη εχουν στο ξυλο.

Ο φίλος μου ο Edgar εστιάζει στον εμποτισμό πιο πολύ παρά σε αυτό καθ’ εαυτό το βερνίκι. Ασβέστης μαζί με πρωτεινη ορού γάλακτος στην ουσία. Οι αναλογίες και οι συνταγές υπάρχουν δεν είναι μυστικές. Alk για την συντήρηση των βερνικιών δες τον Olaf απο την Αυστραλία (Γερμανός είναι) που ασχολείται πολύ με παλιά όργανα, και συχνά χρειάζεται αναπλήρωση βερνικιών σε κάποια σημεία.

3 «Μου αρέσει»

Ελληνικά εργαστήρια βιολιού δεν υπήρξαν;

Είτε ναι είτε όχι, φαίνεται λογικό ότι τα όργανα που χρησιμοποιούσαν οι λαϊκοί οργανοπαίχτες ήταν αυτά που μπορούσαν να βρεθούν στην ελληνική αγορά. Και ότι, αν η ελληνική αγορά αντλούσε κυρίως από μία χώρα παραγωγής (έστω Γερμανία), τότε τα όποια τυχόν ηχητικά και άλλα χαρακτηριστικά αυτών των βιολιών θα συνδέθηκαν με το λαϊκό παίξιμο.

Αλλά πού βρισκόταν η ελληνική αγορά; Υποθέτω, κυρίως στην Αθήνα. Ίσως και σε καμιάν άλλη πόλη που να έχει έντονη μουσική δραστηριότητα (τίποτε Πάτρα; Κέρκυρα; στην τύχη λέω…) Για αρκετά μέρη όμως της Ελλάδας τα πιο κομβικά αστικά κέντρα ήταν εκτός Ελλάδας, στην Τουρκία:

Στη Σμύρνη θε να πάω να μάθω το βιολί
κι ύστερα θα σε πάρω με την υπομονή.

Όπως έχω ξαναγράψει, στην Άνδρο συνάντησα ζωντανές αναμνήσεις (που είχαν φτάσει από τις γενιές στόμα με στόμα) για τοπικούς οργανοπαίχτες που είχαν πάει να μάθουν είτε στη Σμύρνη είτε στην Πόλη. Ακριβώς τις ίδιες ιστορίες που διαβάζουμε στις βιογραφίες μουσικών όπως ο Νισύριος, ο οποίος, ξεκινώντας από την Πόλη, ίδρυσε τοπικές «σχολές» βιολιού σε διάφορα νησιά της Δωδεκανήσου, που όλα τους σήμερα τον θεωρούν γενάρχη των τοπικών βιολατόρων.

Εκείνες λοιπόν οι πόλεις, για όσο διάστημα παρέμειναν σε επικοινωνία με τον ελληνισμό του ελληνικού κράτους, τι βιολιά είχαν;

2 «Μου αρέσει»

Αν μιλάμε για όργανα μαζικής παραγωγής, τότε το πιθανότερο είναι να προμηθευόντουσαν από τη Γερμανία.
Σύμφωνα με το Strings Magazine η περιοχή γύρω από το Markneukirchen, μια πόλη της Σαξονίας κοντά στα σύνορα με την Τσεχία, ήταν το κέντρο κατασκευής βιολιών και οργάνων της ίδιας οικογένειας. Η κατασκευή ανθούσε μέχρι το 1930.
Από αυτή την περιοχή προμηθεύονταν μεγάλες αμερικάνικες αλυσίδες και πουλούσαν φτηνά όργανα.
Λογικά εκτός από Αμερική θα προμήθευαν και την Κωνσταντινούπολη όπως και πολλές άλλες πόλεις στην Ευρώπη.

4 «Μου αρέσει»

Εργαστήρια παραγωγής βιολιών στην Ελλάδα, όπως φαίνεται και ξέρουμε δεν υπήρξαν, αλλά ούτε και σήμερα γίνεται κάτι τέτοιο όπως π.χ. με την παραγωγή μπουζουκιών. Φαντάζομαι δεν θα ήταν εύκολο γιατί χρειάζεται εξοπλισμός εργαστηρίου που κοστίζει, αλλά κυρίως είναι δύσκολο λόγω ανταγωνισμού της παγκόσμιας παραγωγής και αγοράς των βιολιών. Κάποιοι Έλληνες που κάνανε γενική οργανοποιία μεταξύ άλλων οργάνων κατασκεύασαν και λίγα επαγγελματικά βιολιά. Κάποιοι άλλοι ερασιτέχνες κατασκεύαζαν το πρώτο βιολί μόνοι τους για να το μάθουν μέχρι να αποκτήσουν ένα κανονικό.
Το βιολί σαν όργανο όπως υποστήριξαν πολλά μέλη και στο βίντεο ο κατασκευαστής Λιούσης είναι ένα. Δεν υπάρχει, ούτε υπήρχε ποτέ διαχωρισμός μεταξύ κλασικού και παραδοσιακού βιολιού. Ένας τύπος οργάνου κυκλοφορεί στην αγορά. Τώρα, το διαφορετικό σετάρισμα ή τα “πειράγματα” πάνω στο όργανο που όντως γίνονται από κάποιους είναι άλλο θέμα. Το όργανο είναι μελετημένο και κατασκευασμένο να φοράει της συγκεκριμένες χορδές και να αντέχει τις τάσεις στο κούρδισμα μι λα ρε σολ.
Αν πειραχτούν πέρα των ορίων τους τα πάχη στα καπάκια ή στο μπράτσο δεν αντέχει τις τάσεις στο κανονικό κούρδισμα. Μπορεί να πετσικάρει το καπάκι ή να σκεβρώσει το μπράτσο. Τότε θα είναι για χαμηλά κουρδίσματα με λίγο ήχο και κάπως μουντό και θολό. Χωρίς ηλεκτρική ενίσχυση ο ήχος αυτός δεν θα έχει ευκρίνεια και διαύγεια ανάμεσα στα άλλα όργανα.
Μιλώντας με κάποιους παλιούς λαϊκούς παίχτες μου ανέφεραν, ότι ο χαμηλός καβαλάρης με τις χορδές πολύ κοντά στην ταστιέρα, που αυτό δεν προκαλεί κάποιο στατικό πρόβλημα στο όργανο, προέκυψε σιγά σιγά από τότε που μπήκε η ηλεκτρική ενίσχυση στα βιολιά γιατί δε χρειαζόταν απαραίτητα να πιέζουν δοξάρι για να βγει μεγαλύτερος ήχος. Αν προσέξει κάποιος τις προπολεμικές ηχογραφήσεις τα βιολιά ακούγονται όλα με στιβαρή δοξαριά και όχι με ‘’χλιαρό’’ πάτημα ή και ξεκούρδιστο δοξάρι, όπως κάνουν κάποιοι εδώ και χρόνια που έχουν συνηθίσει να παίζουν σχεδόν πάντα ηλεκτρικά. Ακόμα και τον διάσημο Τούρκο Haydar Tatliyay (1890-1963) εγώ τον ακούω με διαφορετικό πάτημα και παίξιμο απ’ ότι κάποιοι σημερινοί Τούρκοι με τις κάψες και τα μικρόφωνα.
Κάποιοι πάλι σήμερα έχουν ένα βιολί για να παίζουν ηλεκτρικά και ένα άλλο να παίζουν σκέτα ακουστικά με μεγαλύτερο ήχο χωρίς μαγνήτη και σεταρισμένο σε κλασικό στιλ. Βέβαια ξέρω κάποιους παραδοσιακούς που κάνανε χρόνια κλασικό βιολί και κάποιοι από αυτούς έχουν συνηθίσει και παίζουν πάντα με το βιολί σεταρισμένο κλασικά. Δηλαδή με ψηλότερο καβαλάρη για μεγαλύτερο ήχο είτε παίζουν ηλεκτρικά είτε ακουστικά. Επίσης παλιά οι παραδοσιακοί, που δεν είχαν ηλεκτρική ενίσχυση έπαιζαν κυρίως στη μι και λα χορδή που έχουν πρίμο και ένρινο ήχο για να ακούγονται όσο το δυνατόν πιο μακριά.
Κάτι ανάλογο στον ήχο έγινε και με τους τραγουδιστές και όχι μόνο από τότε που ήρθαν τα μικρόφωνα. Πριν τα μικρόφωνα τραγουδούσαν σε πιο ψηλούς τόνους και μεγαλύτερο ζόρισμα στη φωνή για να ακούγονται μακριά. Στον αμανέ π.χ. οι παλιοί ακούγονται να χρησιμοποιούν πολύ το λαρύγγι και όχι τόσο τη μύτη, όπως ακούγονται οι μετέπειτα με τα μικρόφωνα.

6 «Μου αρέσει»