Θεωρώ πως όλοι γνωρίζουμε την φωτό της Πειραιώτικης Τετράδας
Καλωσήρθες, Κάποιε Άγνωστε 
Μεγάλο μόνο σε μήκος. Σε πλάτος όχι: αντίθετα, πολύ πιο μακρόστενο απ’ οποιοδήποτε στάνταρ σημερινό όργανο.
Θυμάται κανείς άλλος εκτός απο μένα, στη δεκαετία 1990, κάποιον να παίζει ένα τέτοιο όργανο (τρίχορδο με πολύ μακρόστενο σκάφος και μάλλον σε μέγεθος τζουρά παρά μπουζουκιού) σε μία από τις τότε αναβιωτικές ημιεπαγγελματικές κομπανίες της Αθήνας, πιθανώς Ρεμπέτ-Ασκέρ ή Ελληνική Απόλαυση, και να το ονομάζει ταμπουρά;
Θεωρώ ότι για τα τότε δεδομένα (εποχή Τετράδος) ήταν μπουζούκι, που σήμαινε κάτι λιγότερο τυποποιημένο σε σχήμα και μέγεθος απ’ ό,τι σήμερα αλλά πάντως συχνά μικρότερο, όπως σήμερα οι τζουράδες. Για τα σημερινά δεδομένα θα το ονομάζαμε τζουρά, αφενός λόγω μήκους και αφετέρου επειδή ο τζουράς διατηρεί μέχρι σήμερα την απουσία τυποποίησης που είχε τότε το μπουζούκι.
Τα 4 ζευγάρια κλειδιά δε θα τα σχολιάσω, μπορεί να σημαίνουν οτιδήποτε (4 διπλές χορδές, 3 χορδές όχι διπλές αλλά με άλλο μοίρασμα, 3 διπλές και ένα ζευγάρι κλειδιά απλώς να περισσεύει) - αυτά τα έχουμε συζητήσει εκτενώς σε διάφορα παλιά νήματα.
Ο τζουράς ως ξεχωριστή κατηγορία (όπως σήμερα) δεν ήταν αναγνωρισμένος τότε. Ευλόγως, αφού σήμερα καλύπτει τη διαφορά μεγέθους ανάμεσα σε μπουζούκι και μπαγλαμά, ενώ τότε η διαφορά και μικρότερη ήταν και πιο ρευστή, αφού ακριβώς το μήκος ενός σημερινού τζουρά δεν έπεφτε έξω από τα όρια ενός τότε μπουζουκιού. (Βγάζει νόημα αυτό που προσπαθώ να πω άραγε;) Η ονομασία τζουράς υπήρχε ωστόσο, και το τι εννοούσαν επίσης το έχουμε συζητήσει…
Πάντως εγώ δε θυμάμαι , το 90 δεν ήμουνα ούτε ιδέα , το 2007 γεννήθηκα 
! Απλά μου αρέσει το λαϊκό - ρεμπέτικο και μου φαινόταν περίεργο το όργανο , γι αυτό είπα να ρωτήσω , όσον αφορά τα κλειδιά , το πως ονομαζόταν τότε το όργανο κτλ δεν γνωρίζω , καθώς δεν παίζω όργανο (ακόμα ) , πάντως ευχαριστώ πολύ για την απάντηση ! Αν γνωρίζει κάποιος άλλος κάτι , ας μας διαφωτίσει !
Έχουμε συχνά εξηγήσει, σε διάφορα θέματα, ότι παλαιότερα ο ταμπουράς, το μπουζούκι και τα άλλα όργανα της οικογένειας των μακρυμάνικων λαουτοειδών δεν υπάκουαν σε τυποποιήσεις που αναγνωρίζουμε σήμερα, ούτε στο σχήμα, ούτε στο μέγεθος ούτε πουθενά. Ένα όργανο που σήμερα θα το λέγαμε ίσως τζουρά, όπως αυτό του Στράτου στη φωτογραφία, θα το έβρισκες και με την ονομασία ταμπουράς, μπουζούκι, τζιβούρι και άλλα πολλά ονόματα, εντελώς ανεξάρτητα από συγκεκριμένο σχήμα ή μέγεθος.
Καλώς όρισες!
Στην τεχνική κατασκευής μπουζουκοειδών που προέρχεται από το μαντολίνο, ο τζουράς είναι σε σκάφος μαντολίνου ενώ το μπουζούκι σε σκάφος μαντόλας.
Το όργανο του Στράτου μοιάζει πιο κοντά σε ταμπουροειδές βέβαια, αρκετά μακρόστενο. Πιθανόν να είναι το όργανο που ακούγεται στα “Μαύρα μάτια” και στην “Μόρτισσα Σμυρνιά”;
Χωρις ακριβεια σε μετρηση (μονο με το ματι), βλεπουμε μεγεθος κλιμακας παρομοιο με το μπουζουκι του Μαρκου. Σκαφος πιο μακρυ, αλλα πιο στενο. Ενωση στο 15ο ταστο.
Αν με ρωτησεις μπουζουκι ή μαλλον μισομπουζουκο θα το ελεγα και οχι τζουρα με τα σημερινα δεδομενσ.
Οπως προαναφερθηκε ομως ολα αυτα τα οργανα δεν ηταν (ουτε και τωρα ειναι απολυτα) τυποποιημενα. Ηχητικα λογικα τζουραδιζει. Πολυ πιθανον να εχει ηχο οπως ειπε κι ο Νικος στα Μαυρα ματια και Μορτισσα Σμυρνια. Αλλωστε ο Στρατος ουσιαστικα δεν επαιζε μπουζουκι., διακοσμητικα το κραταει. Εναν μπαγλαμα βαραγε συνοδευτικα, και αν ειναι αυτος που μαλλον παιζει στη ζωντανη ηχογραφηση στου Βρανα με τον Μαρκο, του φευγει και ο ρυθμος (τελειωνουν τα αλλα οργανα σε ζειμπεκικα και αυτος βαραει κανα δυο μετρα ακομα). Βεβαια η φωνη του ειναι τετοια που τι να πει κανεις. Χαλαλι του κι αρυθμος μπαγλαμας ασυζητητι.
το οργανο αυτο, ειναι παλαιος ταμπουρας, που του βαλανε ταστιερα και καραολο καινουργιο για μηχανικα κλειδια. ειχα πετυχει πριν 2 3 χρονια ενα σχεδον ιδιο, παλιο, με τις ιδιες αλλαγες σε ταστιερα και καραολο, να πουλιεται σε αγγελια για 90 ευρω. δεν με ενδιεφερε ομως και δεν ασχοληθηκα. ειναι της εποχης που αλλαζαν στους ταμπουραδες-μπουζουκια την τεχνολογια, απο μπερντεδες σε ταστα και απο στριφταρια σε κλειδια. σχεδον σιγουρα νομιζω θα ανηκε στο εμπορευμα του μπατη.
κατι κοντινο…
Πολυ ενδιαφέρον θέμα, συγχαρητηρια. Για τη μεταβαση απο τον ταμπουρα στο μπουζουκι εχουμε λιγα στοιχεια. Οπότε ειναι καλο να ανεβαζουμε οτι πληροφορια γνωριζουμε και φωτογραφικο υλικο αναφέροντας παραλληλα και την πηγή του.
Ευτυχώς υπάρχουν πλέον αρκετά στοιχεία, χάρη στην δουλειά των ερευνητών. Πρόσφατα εκδόθηκε αυτό το βιβλίο, και ακολουθεί σύντομα και ο δεύτερος τόμος:
https://78strofes.gr/en/product/βιβλίο-από-τον-ταμπουρά-στο-μπουζούκι/
Λίγα, αλλά πάντως περισσότερα απ’ ό,τι πριν μερικά χρόνια…
Ναι.
Τέτοιες πληροφορίες και φωτογραφίες συνδέονται με πολλές συζητήσεις και θα τις βρούμε σκόρπιες σ’ όλο το φόρουμ, αλλά αυπάρχει κι ένα (σχετικά) συγκεντρωτικό νήμα:
Πάντως βλέπω ότι η ερώτηση μου πυροδότησε ωραία κουβέντα…
