Τετράχορδο και κουρδίσματα

Γεια σας φίλοι

έχω καιρό να γράψω κάτι ουσιαστικό σ΄αυτό το φορού (αν μαλιστα ποτε έτυχε να γραψω κατι ουσιαστικο), επειδη τον τελευταιο καιρο είμαι παρα πολυ απασχολημενος (τελευταιο πανεπιστημιακο ετος, πρεπει να παραδωσω συντομα τη διπλωματικη μου εργασια κλπ).

Αλλα μετα την καταστροφη ΖΟΖΕΦ που μου εγινε, αναγκαστηκα να συμμορφωθω με την κατασταση ότι:

  • δεν εχω πια το τζουραδακι μου που τον ανταλλαξα με το σαζι
    -το τετραχορδο που εχω ειναι πολυ καλυτερο απο το τριχορδο μου.

Ετσι παραλληλα με τους νηπιαγωγικους μου πειραματισμους μου πανω στο σαζι, προσπαθω να αναπροσανατολιστω μεσα στον μουσικο κοσμο… και ετσι ενιωσα την αναγκη να δοκιμασω καινουργια πραγματα στα μπουζουκακια, και κυριως στο τετραχορδο.

Και για τα ταξιμακια το κουρδιζω το τετραχορδο σε δυο τροπους (απο ψηλα προς μπασα):

ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΛΑ
ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΣΟΛ

Θελω να ξερω τη γνωμη σας, που εχετε εμπειρια με ταξιμια δρομους μακαμια και κουρδισματα.

Η ΚΥΡΙΟΤΕΡΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΤΡΙΧΟΡΔΟ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΤΡΑΧΟΡΔΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΥΡΔΙΣΜΑΤΟΣ (ΙΣΩΣ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ ΔΙΑΦΟΡΑ).

Με το κουρδισμα ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΛΑ παιζουμε οποιο δρομο που τον χωριζουμε σε ΠΕΝΤΑΧΟΡΔΟ-ΤΕΡΑΧΟΡΔΟ και εχουμε σαν ισοκρατηδες τις μπασες (για ταξιμια ειναι παρα πολυ μεθυστικο, εγω βαραω το μπουζουκακι για ωρες ετσι). Με το ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΣΟΛ παιζουμε τους δρομους που τους χωριζουμε σε δυο ΤΕΤΡΑΧΟΡΔΑ και η δευτερη χορδη (λα) μπορει ακομα να χρησιμοποιηθει ακομα σαν ισοκρατης στην περιπτωση που τον χωριζουμε τον δρομο εναλλακτικα σε ΠΕΝΤΑΧΟΡΔΟ - ΤΕΤΡΑΧΟΡΔΟ.

Ας πουμε:

ΡΕ ΣΑΜΠΑΧ: ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΛΑ

ΡΕ ΧΙΤΖΑΖ: ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΣΟΛ (παιζουμε ρε χιτζαζ απο ρε, μπορουμε να αναπτυξουμε ΣΟΛ ΜΙΝΟΡΕ απο σολ, και ΛΑ ΟΥΣΑΚ ασ πουμε απο ΛΑ.)

Και βεβαια το οργανο ειναι δικο μου και μπορω να το κουρδισω οπως θελω, αλλα σας ρωταω αν σας φαινεται καλο επιχειρημα για να παψουμε να κατηγορουμε το τετραχορδο μπουζουκι. Ετσι δηλαδη, δεν πρεπει να κατηγορουμε το τετραχορδο μπουζουκι, αλλα το πως χρησιμοποιειται… καλα παιγμενο ακομα και μια κιθαρα μπορει να αποδωσει χαρακτηριστικο ρεμπετικο υφος, οποτε αναρωτιεμαι γιατι το μονο οργανο που δεν μπορει να αποδωσει τετοιο υφος ειναι το τετραχορδο μπουζουκι; Θελω να αναπτυξω ακομα καποιες τεχνικες αλλαγης τονικοτητας με τα δυο κουρδισματα που ανεφερα, και μετα να μαγνητοφωνησω ταξιμακια σε διαφορους δρομους.

Συγνωμη που επιμενω σε ενα θεμα πολυ παλιο και μαλλον ξεπερασμενο. Απλως θελω να μιλησουμε για καινουργια πραγματα στο πλαισιο του ιδιου θεματος. Ρωταω δηλαδη αν καποιος συνη8ιζει να παιζει το τετραχορδο με διαφορετικα κουρδισματα, αν καποιος εχει εμφανιστει μπροστα σε κοινο παιζονταις ελληνικα τραγουδια σε τετραχορδο με αλλο κουρδισμα απο το καθιερωμενο ΡΕ ΛΑ ΦΑ ΝΤΟ.

Το ΡΕ ΛΑ ΦΑ ΝΤΟ εχει ενα μονο πλεονεκτημα: διευκολυνει το παιξιμο των ακκορντων.

Για την τροπικη μουσικη ομως ειναι χαλια… οι ανοιχτες χορδες ηχουν και παραγουν αρμονικους φθογγους που χαλανε το ακουσμα και καταστρεφουν τη ιδιαιτεροτητα του καθε δρομου (περα απο ο,τι καταστρεφει καθε συγκερασμενο οργανο). Δεν χρειαζονται συγχορδιες στην τροπικη μουσικη.

Περιμενω τα σχολια σας.

Θα με κατηγορησετε για προδοτη αν εμφανιστω στη Βραζιλια με τετραχορδο κουρδισμενο ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΛΑ και ΡΕ ΛΑ ΡΕ ΣΟΛ ;

γεια χαρα μαγκες.

1 «Μου αρέσει»

πως και δεν απαντησε κανενας εδω τοσα χρονια? τοσο θαψιμο το τετραχορδο…?

Η αλήθεια είναι ότι ήταν αρκετά μπροστά το μακρινό 2004…

Σε γενικές γραμμές, όποτε ακούω κάτι του τύπου «ξέρω τρίχορδο, κι έχω ένα τετράχορδο και προσπαθώ να το παίξω σαν τρίχορδο», δεν πείθομαι. Και τι να πειστώ δηλαδή, προφανώς ούτε τον εαυτό του δεν πείθει κανείς έτσι. Όχι βρήκα μια λάφτα αλλά έβαλα τους μπερντέδες συγκερασμένα γιατί δεν ξέρω ασυγκέραστα, όχι βρήκα ένα σάζι και το κούρδισα σαν μπουζούκι γιατί παίζω μπουζούκι, κλπ. Εντάξει λοιπόν, κι εγώ βρήκα ένα πιάνο και έβγαλα τα 82 από τα 88 πλήκτρα γιατί βασικά παίζω τσαμπούνα που έχει μόνο έξι νότες!

Όμως εδώ ο συγκεκριμένος δεν είναι αυτή η περίπτωση. Έχει άποψη στις παρεμβάσεις που κάνει στο τετράχορδο.

Βέβαια, αυτός βρέθηκε μ’ ένα τετράχορδο ενώ ήξερε τρίχορδο και δεν του αρέσει η μουσική που κυρίως προορίζεται για τετράχορδο. Το ζήτημα είναι, θα άξιζε τον κόπο να πάρει κανείς κατ’ επιλογήν -και όχι εξ ανάγκης- τετράχορδο προκειμένου να το χρησιμοποιήσει έτσι; Ή μήπως ένα απλό τρίχορδο είναι υπεραρκετό;

Νομιζω οτι ο Γιάννης Παπαβασιλειου (Βλάχος) είχε πει σε μια συνέντευξη του οτι εχει κρατήσει το πρώτο τετραχορδο που το είχε κάνει τριχορδο μόνο για προπόνηση σε φαρδιά ταστιερα.

Όπως ξέρανε και οι παλιοί μπουζουκτσήδες, αν έχεις ακόμα μια ανοιχτή για ισοκράτημα κακό δεν κάνει! Βέβαια το θέμα είναι να βρεις τετράχορδο σε στυλ Κοπελιάδη και όχι σκυλομπούζουκο.

Όσο το σκέφτομαι, νομίζω ότι στην εποχή μας προβληματισμοί σαν του Βρυοπολίτη (δρόμος, τροπικότητα, τετράχορδα-πεντάχορδα, ντουζένια…) είναι πολύ πιο επίκαιροι. Δε θα με εξέπληττε να βγει κάποιος, ή ακόμη και να έχει ήδη βγει, με 4χορδο μπουζούκι κουρδισμένο «τροπικά» ως συνειδητή επιλογή.

Ιδιαίτερα το Ρε-Λα-Ρε-Σολ, ίδιο -μεταξύ άλλων- με το αλά τούρκα κούρδισμα του βιολιού, έχει να δώσει πράματα που όλο και κάποιου μουσικού θα του κάνουν κλικ. Ε, και προφανώς μετά ανοίγει ο δρόμος και για άλλα κουρδίσματα, από Μι-Λα-Ρε-Σολ (μαντολίνο, στάνταρ βιολί, λαούτο) μέχρι τετράχορδες προσαρμογές τρίχορδων ντουζενιών ή δεν ξέρω τι άλλο…

Λοιπόν ναι, τελικα΄πιστεύω ότι όντως ήταν μπροστά για 2004 αλλά όπου να 'ναι θα τον φτάσουμε!

1 «Μου αρέσει»

Δεν είναι αυτός ο προβληματισμός του Βρυοπολίτη, λέει ο άνθρωπος: Είχα ένα Ζοζέφ (προφανώς τρίχορδο) , καταστράφηκε, πάει. Είχα και τζουραδάκι (τρίχορδο κι αυτό προφανώς), το ΄δωσα. Τώρα έχω ένα τρίχορδο και ένα τετράχορδο, αλλά το τρίχορδο είναι μάπα. Αφού τρίχορδο θέλω να παίζω, ψάχνομαι πώς να κάνω το τετράχορδό μου, που είναι καλό σαν όργανο, να παίζει με τρόπο τρίχορδου, μια και το κούρδισμα ρε λα φα ντο δεν με εκφράζει.

Βεβαίως και θα ήταν υπεραρκετό ένα καλό τρίχορδο, αλλά έλα που δεν έχω τέτοιο. Καλό είναι το τετράχορδό μου και εξ ανάγκης πρέπει να βρώ τον τρόπο να το παίζω ώστε να ακούγεται σαν τρίχορδο. Δεν σκέφτεται, φυσικά, να αγοράσει (καλό) τρίχορδο, αφού μάλλον δεν μπορεί να το πληρώσει.

Αυτή ήταν η αφορμή. Πενία τέχνας κατεργάζεται, κι έτσι ο Βρυοπολίτης αναγκάστηκε να ανακαλύψει κρυφές δυνατότητες του 4χ. Από κει και πέρα όμως, αυτές τις δυνατότητες τις παρουσιάζει και τις προτείνει για συζήτηση (που δεν έγινε) με θέμα μια γενικότερη καινούργια ματιά πάνω στο 4χ.

Ε, ναι, περίπου έτσι… Το θέμα είναι ότι αν το τρίχορδό του ήταν καλύτερο απ’ το τετράχορδό του, αυτό το νήμα δεν θα είχε καν δημιουργηθεί.

οποτε ας κανουμε την αρχη. πρωτα για να δουμε ποσοι εδω μεσα παιζουν τετραχορδο η παιζουν ΚΑΙ τετραχορδο μαζι…? αν υπαρχουν… και αν υπαρχουν οντως, θα τους ενδιεφεραν καποια εναλλακτικα κουρδισματα στο οργανο? διοτι και στο τετραχορδο υπαρχουν οπως αποδεικνυεται εναλλακτικα κουρδισματα η ντουζενια. θυμαμαι προ 30 ετων, κουρδιζε ενας που δεν ειχε τριχορδο τοτε, το τετραχορδο του πατερα του, ρε λα ρε και την ντο παλι ρε μια οκταβα χαμηλοτερα απο την μουργκανα. το επαιζα κι εγω τοτε απο αυτον. ολως παραδοξως μετα απο τοσα χρονια το ειδα σε ενα βιντεο στο γιουτιουμπ που το επαιζε ο βραχνας, στο μοναστηρακι. κοιτα να δεις λεω…

1 «Μου αρέσει»

Πριν είκοσι χρόνια και βάλε, ήταν πιο δύσκολο να βρεις τρίχορδο ενώ κυκλοφορούσαν άπειρα τετράχορδα. Κι εγώ έχω φίλο αυτοδίδακτο που μέχρι να μαζέψει κάνα φράγκο για όργανο έπαιζε με δανεικό τετράχορδο σε λα-ρε-λα-ρε, αλλά τώρα πια δεν συναντάω συχνά τέτοιες περιπτώσεις.

Σωστός ο συνονόματος και επιπλέον, Μιχάλη, ο Βρυοπολίτης δεν είπε ότι παίζει και τρίχορδο, και τετράχορδο (το κλασικό, ρε λα φα ντο δηλαδή). Είπε ότι τρίχορδο μόνο παίζει, αλλά του βρέθηκε ένα τετράχορδο και σκεφτόταν πώς θα μπορούσε να το αξιοποιήσει για ρεπερτόριο τρίχορδου.

1 «Μου αρέσει»

Γεια σας!
Απίστευτο, τόσα χρόνια μετά έλαβα ειδοποίηση με ημέιλ για τις απαντήσεις σας. Το ζήτημα αυτό το είχα ξεχάσει τελείως…
Να σας πω την αλήθεια δεν θυμάμαι καν τι είχα στο μυαλό όταν έγραψα το αρχικό μήνυμα της συζήτησης :blush:. Έχω αλλάξει πολύ από τότε και ακόμα οι μουσικές μου αντιλήψεις έχουν εξελιχθεί αρκετά.Το 2014 αγόρασα ένα ωραίο τρίχορδο και τελικά το τετράχορδο το πούλησα (όχι πως δεν μου αρέσει το τετράχορδο, αλλά επειδή εμένα προσωπικά με εκφράζει καλύτερα το τρίχορδο, και κυρίως αφού πιο πολύ με τα παλιά ρεμπέτικα ασχολούμαι). Κι όμως χαίρομαι που οι απορίες μου έγιναν αφορμή για τη συζήτησή σας.
Σας χαιρετώ από τη Βραζιλία!
Theo de Borba Moosburger (Βρυοπολίτης)

5 «Μου αρέσει»

Χαρήκαμε κι εμείς, αγαπητέ φίλε (Θόδωρε να σε αποκαλούμε, ή Βρυοπολίτη, ή αλλιώς; ), που η εξέλιξη της τεχνολογίας σε ξανάφερε «κοντά μας», κι ας βρίσκεσαι τόσο μακριά! Χαρήκαμε όμως που έδωσες και το τετράχορδο, πολλοί από εμάς είμαστε του παλιού ρεμπέτικου επίσης!

2 «Μου αρέσει»

Είναι εκπληκτικό πώς κρατιέται η συνέχεια του φόρουμ 25 χρόνια τώρα, και πώς έρχονται στιγμές που διασταυρώνονται παλιά και νέα μέλη, παλιές και νέες συζητήσεις!

3 «Μου αρέσει»

απο τη στιγμη που το τετραχορδο ειναι πλεον πολυ παλια υποθεση, και οχι απλως ενας νεωτερισμος του μεγαλου μανωλη χιωτη, νομιζω οτι θα επρεπε να ασχοληθουμε λιγακι και με αυτο. το καλεσμα λοιπον παραμενει… για να δουμε, υπαρχει ενδιαφερον…?

2 «Μου αρέσει»

” Stefanakis is my teacher” .

Between 1937 to 1939 Stefanakis hosted in his house Manolis Chiotis

3 «Μου αρέσει»

Για να μη χανόμαστε:

α) Είναι ευρέως γνωστό ότι το 4χορδο Ρε-Λα-Φα-Ντο ξεκινάει από τον Χιώτη
β) Σε λίγο πιο ψαγμένο επίπεδο, είναι επίσης γνωστό (όχι τοόσο ευρέως, ίσως, αλλά πάντως γνωστό) ότι δεν ξεκινάει εκ του μηδενός από τον Χιώτη. Κι ο Χιώτης κάτι βρήκε που υπήρχε ήδη.
γ) Αντίστοιχα γνωστό αν και όχι στους πάντες είναι ότι στην πραγματικότητα τετράχορδα μπουζούκια υπήρχαν και αρκετά παλιότερα, παράλληλα προς τα τρίχορδα. Μιλάμε για τετράχορδα χωρίς κάθετη αντίληψη, χωρίς πρόθεση να λύσουν ζητήματα συγχορδιών ή ταχύτητας, χωρίς τίποτε από το παικτικό πνεύμα που καθιέρωσε ο Χιώτης. Τετράχορδα σε πνεύμα τριχόρδου. Σαν να λέμε τρίχορδα με μια παραπάνω ανοιχτή.

Τα ξέρουμε λοιπόν αυτά.

Άλλο τόσο ξέρουμε και τις περιπτώσεις παιχτών που θέλοντας 3χορδο αλλά βρίσκοντας μόνο 4χορδο προσπάθησαν να τριχορδοποιήσουν το τετράχορδο για να παίζουν έτσι όπως ήθελαν και όπως ήξεραν. (Συνήθως σε Ρε-Λα-Ρε-Λα, ενώ ο Βρυοπολίτης, πιο δημιουργικά σκεπτόμενος, δοκίμασε και το Ρε-Λα-Ρε-Σολ).

Εδώ τώρα άλλο κοιτάμε:

Αν, τώρα που μιλάμε, 2021, υπάρχουν παίχτες που, γνωρίζοντας όλα όσα γνωρίζει γενικά κανείς σήμερα και με πρόσβαση σε ό,τι όργανο θέλουν, επιλέγουν ένα μπουζούκι με τέσσερις χορδές προκειμένου να παίξουν τροπικά, μονόφωνα, με ισοκράτες, ντουζένια κλπ., διαφοροποιούμενοι συνειδητά από όλη την παράδοση του μεταχιώτικου τετραχόρδου.

(Αν το κάνει κανείς αυτό, εγώ λογικά περιμένω να είναι κάποιος προερχόμενος από το 3χ ή ακόμη και από το λαούτο ή κάποιο άλλο όργανο, από κείνα όμως που λειτουργούν με τροπική αντίληψη. Ακόμη και από τον σχολικό ταμπουρά ενδεχομενως.)

3 «Μου αρέσει»