Ρεμπέτικη φρασεολογία και άγνωστες λέξεις

Το Ρεμπέτικο Γλωσσάρι Συζήτηση για το Ρεμπέτικο Γλωσσάρι
2009

Λήμμα Μπεζεντάκος

Κατʼ αρχάς μού προκλήθηκε η απορία πώς και δημιουργήθηκε λήμμα εξ αφορμής «αντάρτικου» τραγουδιού σε ένα «ρεμπέτικο» γλωσσάρι. Και μάλιστα «αντάρτικου» του 1975, ο συνθέτης του οποίου δεν είναι ο αναγραφόμενος Π. Τζαβέλλας αλλά ο Β. Τζανακάκης (πράγμα που πρέπει να διορθωθεί).

Από όσο έχω αντιληφθεί ότι ισχύει, στο «Ρ.Γ.» βάζουμε λήμματα που προηγουμένως έχουμε συναντήσει στους στίχους ρεμπέτικων τραγουδιών (όσο και εάν αυτό δεν τηρείται και έχει αδικαιολόγητα «ξεχειλώσει», κατά την ταπεινή μου γνώμη, και έχει επεκταθεί ακόμα και σε δημιουργίες π.χ. του Γ. Πλέσσα, του Μ. Λοΐζου, Μ. Χατζιδάκι, Ξαρχάκου κλπ), άντε και παραδοσιακών (που και πάλι δεν συμφωνώ, εισηγούμενος ότι πρέπει να δημιουργηθεί άλλο Γλωσσάρι για αυτά).

Αλλά ας γυρίσουμε στο συγκεκριμένο λήμμα. Εφόσον, καθώς φαίνεται, υπήρξε η βλέψη από τον συντάκτη (κατόπιν διαβούλευσης, εικάζω) να περιληφθεί ο Μπεζεντάκος, αυτός φρονώ θα μπορούσε να βρει τη δικαιούμενη θέση του όχι σε αυτόνομο λήμμα, δημιουργημένο από «αντάρτικο» του 1975 -με ταυτόχρονη πλήρη αποσιώπηση του Γυφτοδημόπουλου- αλλά σε ένα καθʼ όλα νομιμοποιούμενο λήμμα (που λάμπει καιρό τώρα διά της απουσίας του) για τον σκοτωμένο και ρεμπετοτραγουδισμένο Γυφτοδημόπουλο! Διότι έχουμε τώρα (εννοώ πολύ καιρό τώρα) το φαινόμενο, σε ρεμπέτικο γλωσσάρι, να απουσιάζει λήμμα για τον Γυφτοδημόπουλο και στη θέση του να υπάρχει λήμμα για τον Μπεζεντάκο, που δεν τον συναντάμε σε ρεμπέτικο τραγούδι αλλά σε «αντάρτικο» του 1975…

Ας πάμε τώρα και στα βασικά πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, καθώς τα αναγραφόμενα στο λήμμα ελέγχονται για την ακρίβειά τους (π.χ. αναγράφεται «Γυφτόδημος» αντί «Γυφτοδημόπουλος»).

Στις 1/8/1931 στη Δραπετσώνα έγινε αντιπολεμική-αντιφασιστική συγκέντρωση, η αστυνομία επιχείρησε να τη διαλύσει και σημειώθηκαν επεισόδια και συλλήψεις. Η αστυνομία συνέλαβε το στέλεχος του ΚΚΕ Κώστα Σαρίκα και ο αστυφύλακας Γεώργιος Γυφτοδημόπουλος (ο ήρωας του ρεμπέτικου τραγουδιού) ανέλαβε να τον οδηγήσει στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Ο Μπεζεντάκος με μια ομάδα διαδηλωτών προσπάθησαν να τον ελευθερώσουν και κατά τη συμπλοκή σκοτώθηκε ο Γυφτοδημόπουλος. Ο Μπεζεντάκος συνελήφθη, μετά από καιρό, ως υπαίτιος του θανάτου του Γυφτοδημόπουλου, κρατήθηκε εν συνεχεία στις φυλακές Συγγρού, από τις οποίες και δραπέτευσε στις 4/3/1932.

Ακούγεται στο τραγούδι «Ο Γυφτοδημόπουλος» του 1932 του Νταλγκά με τον Κασιμάτη (και παράλληλη εκτέλεση με τίτλο «Ο αδικοσκοτωμένος πόλισμαν (Γυφτοδημόπουλος)» με τον Ασίκη):

«Στη Δραπετσώνα γίνηκε, μην το θαρρείτε ψέμα/ένα λεβέντη πόλισμαν τον βούτηξαν στο αίμα
Φτωχέ Γυφτοδημόπουλε, καημένο παλληκάρι/Πως σʼ εύρε τέτοιο άδικο [ηύρες τέτοιο ριζικό] και τέτοια τύχη μαύρη»

2010

άσχετο-σχετικό: στην ιστορία και στην μνήμη πάντως, ο αγωνιστής μπεζεντάκος έμεινε.
ο “λεβέντης πόλισμαν” (ακούς εκεί…) ούτε άτυχος ούτε αδικοσκοτωμένος πήγε, σε διατεταγμένη υπηρεσία βρίσκονταν και έπαθε “εργατικό ατύχημα”. κανείς δεν τους θυμάται αυτούς, ούτε καν το κράτος τους.

2011

Αχ, αυτά έχει η άτιμη κενωνία: ρεμπέτικο γλωσσάρι φτιάχνουμε, άρα το λήμμα όφειλε εδώ και χρόνια να λέγεται «Γυφτοδημόπουλος».

Αν φτιάχναμε αντάρτικο γλωσσάρι, ας λεγόταν «Μπεζεντάκος»…

2012

Τα λήμματα που καταχωρούνται στο ρεμπέτικο γλωσσάρι έχουν είτε συζητηθεί στην ενότητα “ρεμπέτικη φρασεολογία…” είτε έχουν προβληματίσει μέλη του φόρουμ και τα έχουν προτείνει επίσης για το γλωσσάρι, με π.μ., σε μένα.

Ως δονκιχωτισμό (να το πω; ) βλέπω την αναφορά σε “αποσιώπηση” λημμάτων ή “ρεμπετοτραγουδισμένων” ηρώων, μια που ποτέ δεν προτάθηκαν, στο παρελθόν, για να ενταχθούν και αυτά, επίσης, στο γλωσσάρι.

2013 
  1.  Υπάρχει περίπτωση τα προτεινόμενα με προσωπικό μήνυμα λήμματα να μην μπαίνουν σε διαβούλευση στην ενότητα «Ρεμπέτικη φρασιολογία»; Διότι εάν μεν μπαίνουν, επανερχόμαστε στην πρώτη περίπτωση (δηλ. του να συζητούνται έτσι κι αλλιώς στο δημόσιο βήμα της εν λόγω ενότητας), εάν όμως παίρνουν κατευθείαν την -ασυζητητί- άγουσα προς λημματογράφηση στο Γλωσσάρι, υπάρχει νομίζω πρόβλημα…

  2.  Εγώ, θεωρώντας μάλλον αφελώς δεδομένη τη γνώση της ύπαρξης της διπλής εκτέλεσης του «Γυφτοδημόπουλου», μίλησα για «παρασιώπησή» του. Εάν δεν ήταν γνωστή η ύπαρξή του σε όσους πάντως πρότειναν ως λήμμα τον «Μπεζεντάκο» (παρότι δεν απαντά σε ρεμπέτικο τραγούδι), χαίρομαι που σήμερα προτείνω αυτό το λήμμα που είχε διαφύγει την προσοχή.
2014

Να προστεθεί ένα ακόμα λήμμα, το γεμενί (τουρκ. προέλευσης η λέξη) το οποίο όμως βρίσκουμε με δυο διαφορετικές σημασίες:

  1. Στα νεότερα χρόνια, π.χ. στο “Γιορτή των ζεϊμπέκηδων” των Καλδάρα / Πυθαγόρα

"…«πίνουνε ρακί, τρώνε παστουρμά και
χτυπάνε τα ποδάρια με τα γεμενιά…»

σημαίνει (προφανώς) είδος υποδήματος.

  1. Στη δημοτική μας παράδοση (π.χ. "Μαύρο γεμενί / η καρδιά μου σε πονεί… ") έχει την έννοια του μαντηλιού της κεφαλής, συνήθως μεταξωτού, γενικά από ελαφρύ ύφασμα.

Υ.Γ. 1. Με την ευκαιρία, να προσθέσω πως σχεδόν για όλα τα καταχωρημένα λήμματα έχει προηγηθεί συζήτηση στην ενότητα “Ρεμπ. φρασεολογία”.

2015

Γεια σου Ελένη.

Το γεμενί πράγματι σημαίνει αυτά τα δύο. Συγκεκριμένα, με τη δεύτερη έννοια, του μαντιλιού, υπάρχει θαρρώ κάποια σύνδεση με την Υεμένη - (γ)υεμενίτικο ύφασμα…; Δε θυμάμαι περισσότερα.

Ο λόγος που σου γράφω είναι επειδή, μόλις είδα το μήνυμά σου, θυμήθηκα ότι κάποτε έχει γράψει σχετικά ο Σαραντάκος, και -όπως συνήθως- από τα σχόλια ήρθαν στο φως κι άλλες πληροφορίες και συσχετισμοί. Αν θες κάνε μια αναζήτηση στο μπλογκ του.

Χαιρετισμούς,

Περικλής

2016

γεμενί (τουρκ. yemeni): χρωματιστός γυναικείος κεφαλόδεσμος από διαφανές ύφασμα (φακιόλι/τσεμπέρι/μαντίλα)
[“όσες κεντιές και βελονιές έχει το γεμενί σου/τόσα βενέτικα φλουριά αξίζει το κορμί σου”]

τα γεμενιά: ελαφρά υποδήματα οικιακής χρήσης/πέδιλα/συρτοπάπουτσα

(πηγή: Ι. Σταματάκος, Λεξικόν της νέας ελληνικής γλώσσης, 1952)

2017

Το λεξικό μου (Τουρκο- Ελληνικό Λεξικό, έκδοση Κέντρου ανατολικών γλωσσών και πολιτισμού) καταχωρεί (και αυτό) και τις δύο έννοιες: 1: χειροποίητο σταμπωτό μαντήλι και 2: (είδος παπουτσιού) γεμενί. Αξιοσημείωτο ότι τηρείται η ίδια σειρά αναφοράς των δύο αντικειμένων, όπως και στο λεξικό του Σταματάκου, αλλά χωρίς να δηλώνεται η σύνδεση με τις παντόφλες μόνο στον πληθυντικό.

Κάτι ακόμα ενδιαφέρον: με την ίδια ακριβώς ορθογραφία γράφονται και τα Yemen και Υemenli, που σημαίνουν Υεμένη και Υεμενίτης. Μία ένδειξη για πιθανή ετυμολόγηση: το είδος αυτό της μαντίλας ή παντόφλας ίσως θεωρήθηκε “εισαγωγή” από την Υεμένη.

2018

Οι χουθιστές φοράνε γεμενιά (Posted by sarant 14 Απριλίου, 2015):

2019

Η λέξη “γεμενί”, λοιπόν, έχει δυο διαφορετικές σημασίες και δεν έχει σχέση (όπως επισημαίνει και ο Νίκος) αν αναφέρεται σε ενικό ή πληθυντικό αριθμό:

  1. μαντήλι / τσεμπέρι / φακιόλι από χρωματιστό ελαφρύ ύφασμα (μεταξωτό, μερικές φορές)
    γνωστό από τη δημοτική μας παράδοση: [b] “Μαύρο γεμενί”[/b]

αλλά και από τη λογοτεχνία:
[το αναφέρουν και ο Παπαδιαμάντης "…«Εχόρευον τον συρτόν ή τον καλαματιανόν, κι ετραγουδούσαν το “Μαύρο γεμενί”…»
και ο Παλαμάς “…ποτίζει τα μυριστικά της, ψιθυρίζοντας το μαύρο γεμενί…”»
αλλά και ο Ν. Κασομούλης που μιλά στον πληθυντικό "…«με μέστια και τζαρούχια ποδημένοι είδος αλλόκοτον εις τα μάτια μας και με μανδήλια μαύρα και κατασπαστιά εις την κεφαλήν και γεμενιά…»] …και

  1. ελαφρά δερμάτινα παπούτσια ή παντόφλες όπως ακούγεται στο λαϊκό τραγούδι: [b] “Γιορτή ζεϊμπέκηδων”[/b]

και όπως αναφέρει και ο Ηλ. Πετρόπουλος στο βιβλίο του: [b]“Καπανταήδες και μαχαιροβγάλτες”[/b]
"…Μερικοί καπεταναίοι του 21 εμφανίζονται με γεμενιά, που ήτανε ελαφρότατα. Τα αγόραζαν στα παζάρια και ήταν φτιαγμένα από μαλακό κατσικίσιο δέρμα…Γεμενιά δε φόραγε όποιος κι όποιος.Τα γεμενιά ήταν απολύτως ακατάλληλα για τα κατσάβραχα και τις λάσπες. Οι επιπόλαιοι ενδυματολόγοι μας δεν καταλαβαίνανε γιατί ορισμένοι καταστόλιστοι καπεταναίοι ποζάρουν με γεμενιά. Η εξήγηση είναι απλή: ο φέρων γεμενιά δεν περπάταγε καταγής καθότι διέθετε δικό του άτι…»

Δυο διαφορετικές σημασίες, επομένως, για δυο διαφορετικά αντικείμενα, τα οποία όμως συνδέει η κοινή ετυμολογία:

που προέρχεται, ακριβώς, από το χώρο κατασκευής τους που είναι η Υεμένη.

2020

Σχόλια [b]

1)[/b]λήμμα βιδάνιο

Ως παράδειγμα στίχου για τη β΄ σημασία μπορεί να αναγραφεί (μια και δεν υπάρχει):
«Ο επαγγελματίας» Γρηγόρης Ασίκης (1932):
«Και σε ταβέρνα όποιος πάει, κρασί και για τηγάνι, κι όταν σε βλέπουν πως μεθάς, σου βάζουνε βιδάνι». [b]

2)[/b]λήμμα μαστραπάς

Παράδειγμα στίχου (μια και δεν υπάρχει):
«Προξενιά στο Γιώργο», Γρηγόρης Ασίκης (1932):
«Που ‘ν’ η σκάφη κι ο κουβάς/πλάι του κι ο μαστραπάς». [b]

3)[/b] λήμμα ΑΧΕΠΑ

Ο ελληνικός τίτλος καλό θα ήταν να γίνει «Αμερικανο-Ελληνική Εκπαιδευτική Προοδευτική Οργάνωση» (αντί «Αμερικανική Ελληνική Εκπαιδευτική Προοδευτική Εταιρεία»), καθώς έτσι αναγράφεται στο Καταστατικό της.

Και επειδή θεωρώ ότι το λήμμα είναι υπερβολικά λακωνικό στη σχετική πληροφόρηση, βρίσκω σκόπιμο να προσθέσω μερικά στοιχεία:
Τον Ιούλιο του 1922 οκτώ Έλληνες μετανάστες στην Ατλάντα της Αμερικής εμπνεύστηκαν να ιδρύσουν αυτή την οργάνωση, με στόχο τη συσπείρωση των Ελλήνων μεταναστών, προκειμένου για την αντιμετώπιση ποικίλων προβλημάτων στη νέα πραγματικότητα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ομογενειακή-ελληνική Οργάνωση σήμερα παγκοσμίως, σκοπός της οποίας -όπως αναφέρεται στο Καταστατικό της- είναι η «προβολή του Ελληνισμού σε όλο τον κόσμο, η ενίσχυση της παιδείας, η φιλανθρωπία, η ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής στα κοινά (η προβολή της οικογενειακής και ατομικής άμιλλας), η προαγωγή του πατριωτισμού, η προώθηση και η υποστήριξη των εθνικών θεμάτων, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας». Επισημαίνω, τέλος και μια ορισμένη καχυποψία που υφίσταται από ετών στην Ελλάδα για αυτή την Οργάνωση, για την οποία όπως φαίνεται δεν είναι άμοιρη ευθυνών και η εκάστοτε «γραμμή» που ακολούθησε η ίδια.

[b]4) [/b]Λήμμα [b]κονιόρος[/b]

Εδώ κατʼ αρχάς έχω μια πρώτη απορία. Αναφέρεται ότι η λέξη ακούγεται σε μια «παραλλαγή» της «Μόρτισσας χασικλούς» του Μάρκου. Επειδή δεν την έχω ξανασυναντήσει αυτή την «παραλλαγή», θα ήθελα περισσότερες πληροφορίες για το πού, πότε και από ποιους ακουγόταν/ακούγεται αυτή η παραλλαγή. Εάν πάντως δεν είναι δισκογραφημένη, όπως εικάζω, επισημαίνω την άποψή μου ότι καλό θα ήταν το Γλωσσάρι να αφορά μόνον επί του τι πράγματι δισκογραφήθηκε και όχι επί του τι ενδεχομένως κάποτε ακούσαμε κάποιους να τραγουδούν: έτσι θα έχουμε πραγματολογικότερη εικόνα των πραγμάτων.

Η δεύτερη απορία μου έχει να κάνει με την ίδια τη λέξη «κονιόρος» και με το γεγονός ότι στη συζήτηση αναφέρεται ότι τη λέξη τη συναντάμε σε «μεσαιωνικά κείμενα σε Επτάνησα και Κρήτη». Εδώ θα μπορούσαμε να έχουμε σχετικές παραπομπές, τόσο κειμενικές όσο και σημασιολογικές, γιατί -όσο κοίταξα- δεν την βρήκα πουθενά λημματογραφημένη αυτή τη λέξη, και μάλιστα, αν δεν κάνω λάθος, ούτε στο Μεσαιωνικό Λεξικό του Κριαρά.

2021

Δε θα το έλεγα “αντάρτικο”, αλλά το ερώτημά μου είναι αν όντως πρόκειται για τραγούδι του 1975.
Απ’ όσο γνωρίζω, το τραγούδι είναι προπολεμικό, σύγχρονο των γεγονότων στα οποία αναφέρεται, και βέβαια αδισκογράφητο στην εποχή του.

2022

https://www.youtube.com/watch?v=unuMtVSdzdw

2023

Δε νομίζω ότι στο λινκ αυτό είναι σωστά τα στοιχεία για τους συντελεστές του τραγουδιού.
Εδώ ο “Μπεζαντάκος” αναφέρεται σαν “λαϊκό της πόλης”, και αυτό είναι νομίζω και το σωστό.
Δε βρήκα καλές φωτο από το οπισθόφυλλο του δίσκου “Τραγούδια από το αντάρτικο λημέρι” του Πάνου Τζαβέλα, αλλά ξέροντας ότι γράφει “λαϊκό της πόλης” μπορείς να το ξεχωρίσεις σε αυτή τη φωτο από το οπισθόφυλλο.
Το ίδιο αχνά και θολά, εφόσον γνωρίζεις ήδη τι γράφει, φαίνεται κι εδώ αν δεις το βίντεο σε φουλ σκρην.

2024

Ούτε η μία, ούτε η άλλη φωτογραφία του οπισθόφυλλου βοήθησε. Άγη, νομίζω ότι ανάμεσά μας εσύ είσαι ίσως ο καταλληλότερος να βρεις το δίσκο, να διαβάσεις και να μας ενημερώσεις. Ίσως και από εσωτερικό ένθετο, αν υπάρχει.

2025

Προσωπικά θεωρώ ότι ελάχιστη ή καμμία σημασία δεν έχει εάν το εν λόγω άσμα είναι ανώνυμο της εποχής ή εάν προέβαλε επʼ αυτού ψήγματα πνευματικής ιδιοκτησίας ο Τζαβέλας και το αντάρτικο λημέρι του, που το δισκογράφησε το 1975.

Η ουσία που μας αφορά εδώ, ως ρεμπέτικο φόρουμ που φτιάνουμε Ρεμπέτικο Γλωσσάρι, συνοψίζεται, κατʼ εμέ ως εξής: το 2009 ένα μέλος του Φόρουμ θεώρησε ότι έπρεπε να γίνει λήμμα ο Μπεζεντάκος και παρέπεμψε στον Π. Τζαβέλα που «τραγούδησε» την περίπτωσή του. Κακώς, κατά την ταπεινή μου γνώμη, εισακούστηκε η πρόταση αυτή και δημιουργήθηκε λήμμα με τέτοια αφορμή, διότι είπαμε βάζουμε λήμματα που συναντάμε στα ρεμπέτικα κλπ κλπ …μην τα ξαναλέω και κουράζω. Και διότι, επίσης, με τη λογική αυτή, θα μπορούσε κάποιος να προτείνει και το λήμμα π.χ. «Μαγγανάς», παραπέμποντας στο τραγούδι «Του Μαγγανά» (λέμε τώρα)…

Ωστόσο, ο Μπεζεντάκος προωθήθηκε στο λημματολόγιο του «ρεμπέτικου» γλωσσαρίου. Τα χρόνια πέρασαν και, είτε από άγνοια του ρεμπέτικου δίσκου για τον Γυφτοδημόπουλο είτε γιατί δεν έτυχε να προσεχθεί από κάποιον φορουμίτη, παρέμεινε η ετέρα πλευρά του δράματος αμνημόνευτη και αλημματογράφητη, παρότι εκείνη ήταν που «εδικαιούτο» με τα όλα της μια θέση στο «ρεμπέτικο» γλωσσάρι, εφόσον δύο ρεμπέτικοι δίσκοι της εποχής καταγράφουν τον θανόντα Γυφτοδημόπουλο.

Τώρα λοιπόν είναι η στιγμή να δημιουργηθεί μόνο ένα λήμμα («Γυφτοδημόπουλος»), μέσα στο οποίο να γίνει και λόγος για τον Μπεζεντάκο και για το ότι η δραπέτευσή του έγινε τραγούδι από την πολιτικοϊδεολογική παράταξή του.

2026

Λίγο δεν καταλαβαίνω την πρόταση του παρασάνταλου…

α) Κακώς λημματογραφείται ο Μπεζεντάκος γιατί η μνεία του ονόματός του είναι σε μη ρεμπέτικο τραγούδι:

Μέχρι εδώ είναι σαφές. Μπορεί κανείς βέβαια να αντιτείνει ότι το ρεμπέτικο γλωσσάρι είναι και λίγο διευρυμένο, δεδομένου ότι τα όρια του ρεμπέτικου δεν είναι απολύτως συγκεκριμένα. Είτε κλίνει κανείς προς τη τη μία είτε προς την άλλη άποψη, και στις δύο περιπτώσεις καταλαβαίνουμε το γιατί.

β) Κακώς δεν λημματογραφείται ο Γυφτοδημόπουλος, γιατί αυτός υπάρχει σε ρεμπέτικο τραγούδι.

Σαφές κι αυτό.

Τι δουλειά όμως έχει να μετακομίσει ο Μπεζεντάκος στο λήμμα του Γυφτοδημόπουλου, από τη στιγμή μάλιστα που στο τραγούδι με τον Κασιμάτη δε γίνεται κανένας λόγος για τον Μπεζεντάκο; Αν δε θέλουμε τον Μπεζεντάκο ως ξεχωριστό λήμμα, η μόνη λογική αιτιολόγηση είναι ότι το τραγούδι του Τζαβέλα δεν είναι ρεμπέτικο, όχι ότι υπάρχει καταλληλότερος τόπος στο Γλωσσάρι (δηλ. το άλλο λήμμα) για να αναφερθεί.

Πάντως θα συνιστούσα μεγάλη περίσκεψη πριν στηρίξουμε οποιαδήποτε πρόταση στο αν ένα τραγούδι είναι ρεμπέτικο ή όχι, γιατί αυτό προϋποθέτει σαφή και οικουμενικά αποδεκτή οριοθέτηση του ρεμπέτικου, κάτι που ως γνωστόν δεν έχει συμβεί. Για παράδειγμα, παρασάνταλε, εγώ τον «Γυφτοδημόπουλο» θα τον κατέτασσα μάλλον στις ρίμες παρά στα ρεμπέτικα.

2027
  1. Ο Μπεζεντάκος -προφανώς και δικαιωματικώς- είναι μετακομιστέος στο λήμμα Γυφτοδημόπουλου διότι, ενώ δεν δικαιούται να γίνει λήμμα ο ίδιος σε ρεμπέτικο γλωσσάρι, ήταν το δεύτερο κρίσιμο πρόσωπο του ιστορικού αυτού γεγονότος. Δεν μπορείς να περιγράψεις τα περί θανάτου του αστυνομικού χωρίς αναφορά στον Μπεζεντάκο, πώς θα γίνει… Για να στο πω και ανάποδα: εάν π.χ. είχε βγει κάνα τραγούδι σαν του «Μαγγανά» για τον Γυφτοδημόπουλο και από την άλλη είχε βγεί κάνα ρεμπέτικο για τον Μπεζεντάκο, τα πράγματα θα ήταν αντίστροφα: λήμμα θα έφκιανα για τον Μπεζεντάκο στο ρεμπέτικο γλωσσάρι, στο οποίο λήμμα θα έγραφα και περί Γυφτοδημόπουλου λέγοντας ότι του κάνανε και τραγούδι (εξωρεμπέτικο) οι ομοϊδεάτες του.

2)Σε ό,τι με αφορά, ομολογώ δεν χρειάζομαι καμμία περίσκεψη για να κατατάξω τον «Γυφτοδημόπουλο» στα ρεμπέτικα, ανεξαρτήτως του ρόλου που μπορεί να έχει διαδραματίσει η «ρίμα» στη εκφραστική αποκρυστάλλωση του τραγουδιού.

2028

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι δε συμφωνούν όλοι για το πόσο ρεμπέτικο είναι ένα τραγούδι, ο.ε.δ…

Γι’ αυτό το λόγο, και από σεβασμό στη δουλειά που έχει ήδη γίνει, είμαι υπέρ μιας άλφα χαλαρότητας ως προς τα όρια του γλωσσαριού. Πιθανότατα θα συμφωνούσα με τη δική σου αυστηρότητα αν το γλωσσάρι επρόκειτο να ξεκινήσει τώρα (είμαι κι εγώ φίλος των ταξινομήσεων, ακόμη και στα δυσκολοταξινόμητα αντικείμενα), αλλά τώρα το δέχομαι έτσι όπως είναι. Άλλο βέβαια το να γίνονται διορθώσεις όπου πρέπει.