Επειδή οι σχέσεις κράτους-παράδοσης έρχονται και παρέρχονται και επειδή πολύς λόγος έγινε για την Τουρκία δείτε το.
Αν μη τι άλλο, θα λυθείτε στα γέλια…
1 «Μου αρέσει»
dimak, ακόμα μια φορά με βρίσκεις σύμφωνο.
Συμφωνώ γενικά με την τοποθέτηση του Dimak.Η συγκεκριμένη παράγραφος όμως , μου προκαλεί και εμένα ΤΡΟΜΟ!!!
Και μία σχολή με εθνικά χαρακτηριστικά και με την επωνυμία "Κέντρον Ερεύνης και Προβολή της Εθνικής Μουσικής (ΚΕ.Π.Ε.Μ.)", δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να είναι αποδεκτό το όνομα αυτό.
Εύλογοι προβληματισμοί και κατανοητοί τουλάχιστον από εμένα, όμως ανάγονται στη σφαίρα μιάς υπόθεσης που κάνεις και στα τυχόν αρνητικά της αποτελέσματα. Η αντίστοιχη εμπειρία από το εξωτερικό ( Αντολή και Δύση ) δεν έχει δείξει ( τουλάχιστον σε επίπεδα κατάχρησης ) αυτά που λές. Φυσικά λάθη υπάρχουν και θα είναι δύσκολος και επίπονος ο ευθύς δρόμος της μεσότητας , αλλά δεν μπορεί πιά η παράδοση ( η οποία μάλλον έχει εκλείψει ώς ενεργή αυθόρμητη δημιουργία κοινά απόδεκτή από την κοινότητα ) να παραμένει "αδέσποτη ", γιατί απλά έχουν περάσει αυτές οι εποχές. Οπως ίσως ξέρετε, πριν την επιτροπή των 3 “σοφών” της Βυζαντινής μουσικής ( Χρύσανθου κ.λ.π ) , κάθε δάσκαλος είχε το δικό του ύφος, αποδεκτό όμως από την τοπική εκκλησία, με ότι καλό ή κακό σημαίνει αυτό. Οταν η επιτροπή πήγε να οριοθετήσει τι είναι βυζαντινή μουσική, έγινε ο κακός χαμός, ο οποίος κρατεί έως σήμερα με το σχεδόν “ανάθεμα” της σχολής / ύφους Σ.Καρά από το Πατριαρχείο, μόλις εν έτει 2012 !!!
Το ίδιο γίνεται και με την παραδοασική/ λαϊκή μουσική , γι’αυτό και δεν μπαίνει το περίγραμμά της. Οι φορείς φοβούνται να το κάνουν και δυστυχώς θα συνεχίσουν.
Πάντως δεν θεωρώ ηλ@@@@ τους άλλους λαούς που το έκαναν ή έστω το προσπαθούν . Μπορούμε να τους μιμηθούμε αποφεύγοντας τα ήδη γνωστά λάθη τους.
Σε κάθε περίπτωση φίλε dimak, νιώθω τι λές ρεαλιστικά και συναισθηματικά και ίσως έχεις δίκιο, αλλά επειδή πλέον το παιχνίδι παίζεται σε άλλα διπλωματικά και πολιτικο/νομικά επίπεδα, στα οποία η ελλάδα είναι πάντα ουραγός και της πιάνουν τον κω@@@@, δεν ενστερνίζομαι τα όσα λές. -
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 22:21 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 22:09 —
Το εθνικό δεν είναι ούτε το εθνικιστικό, αλλά ούτε και το εθνομηδενιστικό. Είμαστε ότι ήμαστε, όπως είμαστε , άνθρωποι με διακριτά χαρακτηριστικά εμφάνισης και πολιτισμού που συμπτωματικά έτυχε να γεννηθούμε εδώ. Αλλοι φεύγουν από εδώ και πάνε αλλού και άλλοι από αλλού ( πρόσφυγες κ.λ.π ) θελουν να έρθουν εδώ. Αυτά από μόνα τους δεν μας κάνουν ανώτερους σε κάτι, αντιθέτως μπορεί να μας δημιουργούν και έλλειμα και επιτέλους το να έχει κάποιος πολιτιστική ταυτότητα δεν είναι επικριτέο, ούτε μεπτόν , το δε δημοτικό, δηλ. λαϊκό στοιχείο κυνηγήθηκε από την μεν δεξιά ώς τραγούδι μπας κλάς των περιθωρίων , των κατατρεγμένων και των βλάχων ( χωριατών ) , η αριστερά του ΚΚΕ το θέωρησε κάποτε ώς τραγούδι της ντεκατέντσιας και της κάμας ( sic ). Μην τρελλαθούμε τώρα. Ο Μάρκος και ο Τσιτσάνης δεν ήταν ούτε δεξιοί, ούτε αριστεροί, ούτε εθνικιστές, ούτε εθνομηδενιστές. Ηταν οι δημιουργοί της καρδιάς μας που κατέθεσαν ψυχή και δη, ελληνική λαϊκή μουσική παιδεία αποδεκτή και αρεστή από το Δήμο/ Λαό. Μην τους χαρίζουμε δεξιά ή αριστερά , δεν τους αξίζει, τους μικραίνει … Είναι η προσωποποίηση και η διακριτή/ ξεχωριστή ελληνική μουσική οντότητα στη πολυεθνική χοάνη της ανατολικής μεσογείου …
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 22:26 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 22:21 —
Ελα τώρα … το πάς/πάτε αλλού … Μα ο Θ.Π δεν ήθελε , ούτε θέλει να μελετάει γενικώς την μουσική . θέλει να μελετάει την ελληνική, ή εθνική μουσική ( τέλος ). Διακριτά και ξεχωριστά από τα άλλα είδη μουσικής. Πώς θα έρπεπε να την λέει δηλαδή για να πάρει άδεια από το Πρωτοδικείο για τη χρήση τη επωνυμίας ; ή ελληνική, ή εθνικής, ελληνικής λαϊκής κ.λ.π Δεν μπορούσε να λέει της Ινδικής μουσικής και να επαιζε / δίδασκε την ελληνική … 
Άδραξα την ευκαιρία με τα λόγια του φίλου dimak.Το ρεμπέτικο και οτιδήποτε Ελληνικό,όχι επειδή θέλουμε να το εθνικοποιήσουμε αλλά επειδή έτσι είναι,το πολεμάν παντού ακόμα και σήμερα.Πριν από 1 μήνα,δηλαδή από τα 90 χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής,ένας απίστευτος τύπος έγραψε ένα άρθρο για τα τουρκολαικά τραγούδια που ακούγαν πάντα οι Έλληνες και εννοούσε όλα τα Μικρασιάτικα τραγούδια(καρσιλαμάδες,τσιφτετέλια,ζεϊμπέκικα κλπ) και θεωρούσε λοιπόν πως ο Τούντας,Παπάζογλου,Σκαρβέλης,Νταλγκάς,Ασίκης και πολλοί άλλοι είναι Τούρκοι και ότι αυτά όλα είναι Τούρκικα!Και αυτός ο τύπος,ο άσχετος,βρήκε και την μέρα να τα γράψει.Αν βρω το άρθρο θα το ανεβάσω να το δείτε!Και έλεγε και άλλα περί φορεσιών κτλ…
Μια μικρή παρένθεση αυτά τα ολίγα…
Αν η γνώση των Ελλήνων μουσικών των αρχών του αιώνα στο κανονάκι και στο ούτι είχε αποτυπωθεί με κάποιο τρόπο οργανωμένα, κάπου, σε χαρτί, σε σημειώσεις, οτιδήποτε, δεν θα τρέχαμε εδώ και κάποια χρόνια στη γείτονα χώρα για να ξαναμάθουμε τα όργανα αυτά σχεδόν από το μηδέν.
Καλώς ή κακώς, η οργάνωση της γνώσης και η πιστοποίηση αυτής της γνώσης μέσω του πτυχίου είναι απόλυτα χρήσιμη. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να αμφισβητείται η χρησιμότητα του πτυχίου, που δεν είναι μόνο ένα εμπορεύσιμο προϊόν, αλλά και επίσης το αποτύπωμα της αφομοίωσης μιας οργανωμένης ύλης με συγκεκριμένο περιεχόμενο και σκοπό.
Η οργάνωση της ύλης, το περιεχόμενο της και ο τρόπος με τον οποίο το κράτος την εκμεταλλεύεται είναι μια άλλη συζήτηση, και θεωρώ ότι δεν πρέπει αυτά τα δύο να μπερδεύονται μεταξύ τους.
1 «Μου αρέσει»
Ανόητοι ( μήν πώ καμιά χειρότερη λέξη ), υπήρχαν πάντα που έλεγαν τέτοιες μπούρδες σαν αυτού του ανεκδιήγητου τύπου που μας παρέθεσες φίλε Gilles , ήδη από την εποχή της “Εστίας” στα τέλη του 19ου αι. αρχές 20ου που αποδοκίμαζαν τα καφέ αμάν/ σαντούρ κ.λ.π και από την άλλη πήγαιναν στη ζούλα και άκουγαν αμανέδες στα καπηλειά. Ο άνθρωπος ήταν πάνοτε κομπλεξικό , ατελές όν σε όλες του τις εκφάνσεις, ειδικά δε τα καλλιτεχνικά ; άστα νά πάνε. Σεβόμενος την μνήμη “ιερών τεράτων” της παραδοσιακής και λαϊκής μας μουσικής, πού είχα την τύχη κάποτε ( έστω και για λίγο ) να μαθητεύσω δίπλα τους, - δεν θα αναφέρω τα ονομάτά τους -, αλλά έλεγαν αρκετές ανοησίες ακόμα και για το είδος που υπηρετούσαν, καθώς και πάμπολλες κακίες ο ένας για τον άλλο. Αλλα στο πάλκο ο ένας δίπλα στον άλλο κυρίες & κύριοι, φαινόντουσαν αγαπημένοι …
Κρατάμε τα καλά τους και συνεχίζουμε …
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 00:56 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 00:53 —
ΣΥΜΦΩΝΩ μέχρι κεραίας !!!
Υπάρχει τουλάχιστον ένα τρανταχτό παράδειγμα ενασχόλησης και προώθησης μιας συγκεκριμένης μορφής “παράδοσης” από τη μεριά του ελληνικού κράτους. Αναφέρομαι στην περίοδο της χούντας.
Πως θα την αξιολογούσαμε?
Επίσης υπάρχει ενασχόληση του ελληνικού κράτους με το μπουζούκι και το ρεμπέτικο. Ανεφέρομαι στην εποχή του διωγμού και της λογοκρισίας.
Πως την αξιολογούμε.
Υπάρχει η ενασχόληση του ελληνικού κράτους με την κοινότητα των πομάκων , τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους.
Πως την αξιολογούμε?
Τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι το σημερινό ελληνικό κράτος θα συμπεριφερθεί , με αντικειμενικό, φιλικό ως προς το σύνολο της παράδοσης, τρόπο?
Στην τελική τι είδους κρατική καταξίωση πρέπει να λάβει το μπουζούκι και για ποιο λόγο?
Το κράτος στη σημερινή του μορφή θα μπορούσε να ασχοληθεί -και το κάνει ακόμα και αν δεν το καταλαβαίνουμε- με την παράδοση , με τις δύο δυνατές εκδοχές του. Την εθνικιστική και την αγοραία.
Νομίζω ότι κάνουμε το λάθος να συγχέουμε το κράτος με την κοινωνία και το κρατικό με το δημόσιο.
Στη σφαίρα του “δημόσιου”, που περιλαμβάνει ολόκληρο το φάσμα της χωρίς μεσολαβητές ανθρώπινης επικοινωνίας, το μπουζούκι, το ρεμπέτικο και η παράδοση, ζουν βασιλέυουν. Αναπαράγονται οι παλιές φόρμες, παράγονται νέες στα χνάρια των παλιών, μεταλαμπαδεύονται και διδάσκονται. Τραγουδιούνται και χορεύονται. Κάθε μέρα, από κανονικούς ανθρώπους, σε καθημερινούς χώρους.
Φυσικά και η γνώση , η οργάνωσή της , η διδασκαλία είναι πολύ σημαντικό ζήτημα, μόνο που είναι ανεξάρτητο από το κράτος.
Φαντάζομαι ότι κανείς δεν περιμένει από το φόρουμ , έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες γνώσης γύρω από το αστικό λαικό τραγούδι, να αποκτήσει κρατική πιστοποίηση ή χρηματοδότηση.
Ευτυχώς, σήμερα , είναι σχεδόν αδύνατον να σταματήσει να μεταδίδεται και να καταγράφεται η γνώση. Τουλάχιστον μέχρις ώτου σταματήσουν να υπάρχουν άνθρωποι που να ενδιαφέρονται για αυτή τη γνώση. Καλώς ή κακώς ότι γράφεται σήμερα και ότι ηχογαφείται διασώζεται. Εκτός και καταρεύσει όλο το διαδικτυακό σύμπαν…
Υ.Γ Άπό τους βασικότερους άξονες συγκρότησης των πανεπηστημίων, ελληνικών και ξένων , ήταν (δυστυχώς παύει να είναι) η ανεξαρτησία τους από το κράτος και την αγορά.
-dimak, νομίζω όλοι εδω μέσα τα αξιολογούμε αρνητικά και ώς παράδειγμα προς αποφυγήν. Ομως από τις εισηγήσεις που άκουσα στη διημερίδα δεν διεφάνει τάση προς τα εκεί, αντιθέτως μάλιστα ο καθηγ. Αποστολόπουλος τα έθιξε όλα αυτά που λές και πολύ περισσότερο με ένα ωραίο μεστό λόγο και προβληματισμό. Αν ποτέ οργανωθούμε στο θέμα αυτό ( της διδασκαλίας τηςπαράδοσης - που καλώς ή κακώς δεν θα γίνει, τουλάχιστον σύντομα - , στην Ελλάδα ) πιστέυω πως θα το κάνουμε καλύτερα από τα λάθη των άλλων λαών σε παρόμοια θέματα.
.
Δεν νομίζω πώς θα σταματήσει αυτό άν οργανωθούμε. Σε καμία τέχνη ή επιστήμη δεν σταμάτησε η πρόοδος και η εμεπιρία, επειδή κάποιος πήρε κάποτε πτυχίο…
Σίγουρα, αλλά δεν πιστεύωπώς θα μας βλάψει κιόλας. Πάντως γιανα γίνουν αυτά πουλέει ο Θ.Π και ενδεχομένως και άλλοι θέλει τόαο μακρύ δρόμο που θα είναι σχεδόν αδύνατον να υλοιποιηθούν τα σχέδια αυτά.
Οπότε μάλλον εδώ ανταλλάσσουμε σκέψεις " περί όνου σκιάς" …
Η βασική μας διαφωνία (καλά κάνει και υπάρχει) είναι ότι υποστηρίζω ότι το έργο της καταγρφής της γνώσης, της συστηματοποίησης της διδασκαλίας, της ίδιας της ύπαρξης της παράδοσης , του μπουζουκιού κτλ, είναι έργο και ευθύνη δική σου και δική μου. Και όλων όσων αγαπάνε και ζούνε με αυτήν, από όποιο πόστο και με κάθε πρόσφορο τρόπο.
Δεν περιμένω από το κράτος τίποτα και πολύ περισσότερο, δε ζητιανεύω τίποτα.
ΣΥΜΦΩΝΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ ΑΠΟΛΥΤΩΣ … Απλά από το σοβαρό δημοκρατικό κράτος, που είναι η γραφειοκρατική οργάνωση της έννοιας παράδοση ( δηλ. οι παιδικές μας μνήμες είναι η πατρίδα κατά τον Γ.Σεφέρη ) , που δυστυχώς όμως το ανάστημα του Ελλαδικού κράτους ποτέ δεν υπήρξε τέτοιο και σοβαρό, όπως επαγωγικά ορθά συμπέρανες , ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΗΜΑ και σοβαρά και όποτε το έκανε το έκανε αισχρά και ατυχώς, ομοίως όπως συμπέρανες.
Τι πρέπει να ζητάμε εμείς οι “ερασιτέχνες” του είδους ( νομίζω / πιστεύω ): " ΚΡΑΤΟΣ ΣΟΒΑΡΕΨΟΥ ΚΑΙ ΜΗΝ ΕΘΕΛΟΤΥΦΛΕΙΣ. Είμαστε κι’ εμείς εδώ και αναγνώρισέ μας με κριτήρια που εμείς ( δηλ. ενεργοί θεωρητικοί και πρακτικοί του είδους ) που ξέρουμε τα κριτήρια θα ορίσουμε και όχι κάποια επιτροπή σου χαρτογιακάδων άσχετων με το θέμα .
Βεβαίως δεν θα γίνει ποτέ … αλλά λέμε τώρα …
Καλό Σ.Κ
Ευχαριστώ για την απάντηση.
Αφού είναι έτσι τα πράγματα στη Δύση και Ανατολή, ας γίνει και στην Ελλάδα. Εξάλλου δίνουν που δίνουν κάποια πτυχία, στα παραδοσιακά όργανα ορισμένα από τα Ελληνικά Ωδεία, ας βάλουν και την κρατική σφραγίδα.
Δηλαδή αφού θα γίνει επίσημα η αναγνώρισή της από το κράτος, και μπει κρατική σφραγίδα στα πτυχία-διπλώματα, θα πρέπει απαραίτητα να καθιερωθεί μία πανελλαδική μέθοδος διδασκαλίας και μετάδοσης της παραδοσιακής/λαϊκής μουσικής; Στα άλλα κράτη της Δύσης-Ανατολής, τι γίνεται με αυτό; Πιστεύω ότι κάθε περιοχή θα πρέπει να κρατήσει τη δική του τοπική διάλεκτο (ύφος, ρυθμούς, κ.λπ.) για να μη χαθεί.
Πιστεύεις οι φορείς φοβούνται ότι μπορεί να προκύψουν διαμάχες, όπως στη Βυζαντινή μουσική (το έχω ακούσει ότι δεν αποδέχονται τη σχολή/ύφος του Σίμωνα Καρά) και για αυτό δεν το προχωρούν, ή υπάρχουν άλλοι λόγοι;
Ναί σίγουρα. Οτι θα γίνει οριοθέτηση ύφους ρεπερτορίου κ.λ.π ( ώς εν αφορά την ύλη και τις εξετάσεις ) θα γίνει σίγουρα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πώς θα σταματήσει η εξωωδειακή δημιουργία. Αν είναι δυνατόν. Οποιος παίρνει πανεπιστημιακό πτυχίο, δεν σημαίνει πώς σταματάει να δημιουργεί περαιτέρω ώς επιστήμονας …
Και στα υπόλοιπα κράτη ( Δύση - Ανατολή ) υπάρχει οριοθέτηση ύλης, κ.λ.π Τα ιδιοχρώματα τείνουν να εκλείψουν δυστυχώς παγκοσμίως. Είναι κάτι που επισημαίνουν οι εθνομουσικολόγοι γι’ αυτό καταγράφουν τους τελευταίους εκφραστές μπας και τα σώσουν σε ηχογραφήσεις για μελλοντικές διδασκαλίες.
ΝΑι οι φορείς φοβούνται διαμάχες, όπως και στη Βυζαντινή μουσική, αλλά κυρίως αυτοί που έχουν την σφραγίδα της μουσικής παιδείας του κράτους είναι της ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ και όπως αντιλαμβάνεσαι δεν θέλουν ισότιμη , κρατικά αναγωρισμένη την παραδοασιακο/λαϊκή μουσική, γι’ αυτό κάνουν την πάπια. Βλέπουν ότι και οι παραδοσιακο/λαϊκοί δεν έχουν μία κοινή στάση στο θεμα και κωλλυσιεργούν, επί δεκαετίες. … 
Γι’ αυτό και τώρα δεν θα γίνει τίποτα …
μπουζούκι με ροταριανό όμιλο, dna και παρθενώνες; ευχαριστώ, δεν θα πάρω…
όπου γάμος και χαρά, η Βασίλω πρώτη…
Τελοσπάντων, η δική μου άποψη είναι πως σε ΟΛΑ τα μουσικά όργανα να υπάρχει επίσημη σφραγίδα και αναγνώριση του υπουργείου, να είναι ΟΛΑ ΙΣΟΤΙΜΑ, τι πάει να πει π.χ. το πιάνο είναι αναγνωρισμένο όργανο από το κράτος και το μπουζούκι όχι; ή μήπως πρόκειται για το μπουζούκι της Μπάρμπι από τα Jumbo; Η διδασκαλία του σαφώς και θα τυποποιηθεί, όπως είναι τυποποιημένη και του πιάνου, γι αυτό και οι περισσότεροι πιανίστες-απόφοιτοι ωδείων αν δεν έχουν παρτιτούρα απλά δεν παίζουν… κι ας έχουν πτυχίο με άριστα… Αν τους πει κανείς να ακούσουν ένα τραγούδι και να το παίξουν, θα ζοριστούν κι ας παίζουν απ’ έξω κι ανακατωτά το 1ο κοντσέρτο για πιάνο του Σοπέν, που λέει ο λόγος… από την άλλη, αν ένας μπουζουξής είναι καθαρά εμπειρικός, δεν νομίζω να τον βλάψει να μάθει να διαβάζει μια παρτιτούρα…
Το πόσο καλός οργανοπαίχτης θα γίνει κανείς εξαρτάται από τον ίδιο, το πόσο θα ψαχτεί, θα αναζητήσει τη γνώση, θα συναναστραφεί με συναδέλφους, θα ανταλλάξει απόψεις… Δεν περιμένω από το κράτος τίποτα, εδώ θα καταργήσουν σε λίγο τα μουσικά σχολεία, μην τυχόν και ξεφύγει κανένα πρόβατο από το μαντρί… μην τυχόν και μορφωθούμε και αποκτήσουμε μουσική παιδεία, αλίμονο… ας αναγνωριστούν λοιπόν όλα τα όργανα κι ας διδαχτούν έστω αποστειρωμένα… τα θεμέλια θα έχουν μπει ήδη. Γιατί όποιος αγαπά αυτό που κάνει δεν θα μείνει εκεί, θα πάει παραπέρα…
[Elafi… από την άλλη, αν ένας μπουζουξής είναι καθαρά εμπειρικός, δεν νομίζω να τον βλάψει να μάθει να διαβάζει μια παρτιτούρα…
Το πόσο καλός οργανοπαίχτης θα γίνει κανείς εξαρτάται από τον ίδιο, το πόσο θα ψαχτεί, θα αναζητήσει τη γνώση, θα συναναστραφεί με συναδέλφους, θα ανταλλάξει απόψεις…
’
Θυμαμαι μια συνεντευξη του γνωστου Κωστα Παπαδοπουλου που ελεγε ότι για να παιξουν μαζι με τον Λακη Καρνεζη στην ορχηστρα του Μικη εκατσαν στο θρανιο του ωδειου και εμαθαν μουσικη και παρτιτουρα και οτι το περιφημο ορχηστρικο “οι χαρταετοι” απο την ταινια Γειτονια των Αγγελων το έμαθαν απο παρτιτουρα!!!
Το σιγτακί ξέχασες…
Ο Παπαδόπουλος έχει πτυχίο αρμονίας. Άργησε να το πάρει, αρκετά μεγάλος σε σχέση με την ήδη καριέρα του. Ίσως και να έχει προχωρήσει απο την αρμονία με αντίστιξη, αλλά δεν θυμαμαι (Θα το ψάξω αύριο). Δεν φεύγω απο το θέμα έχει και αυτό την αξία του καθώς μιλάμε για πτυχία και μπουζούκι
Άλλωστε ένα από τα θέματα που διάβασα πως ειπώθηκαν στη διημερίδα ήταν η κρατική αναγνώριση του πτυχίου μπουζουκιού. Όλα τα παραδοσιακά όργανα θα έπρεπε να αναγνωριστούν επίσημα, έστω κι αν κάποια πράγματα δεν θα γίνουν όπως πρέπει και το αδιάφορο (και) σε θέματα παιδείας κράτος θα φροντίσει γι αυτό. Από την άλλη, είμαστε τυχεροί που ζούμε σε μία εποχή που υπάρχει το διαδίκτυο και έτσι μαθαίνουμε όσα το κράτος απαξιεεί να μας διδάξει, συνομιλούμε, ανταλλάσσουμε απόψεις…