Είναι από τα λίγα κομμάτια που ακούς το “κοπάνημα”. Γενικά το κοπάνημα θέλει μέτρο, αλλιώς γίνεται φασαρία. Στα όσα λέει ο Ανεστάκος (με τον δικό του τρόπο) έχει δίκιο. Τα όργανα εκείνη την εποχή παίζονταν σε κλειστούς χώρους κυρίως ή σε παρέες. Ακόμα ο ηλεκτρισμός δεν υπήρχε καλά-καλά. (*)
(*) μια μικρή ιστορική αναδρομή για το ρεύμα στην Ελλάδα:
Το έτος 1889 φτάνει ο ηλεκτρισμός στην Ελλάδα. Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, η Γενική Εταιρεία Εργοληψιών κατασκευάζει στην οδό Αριστείδου, την πρώτη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το πρώτο κτίριο που φωτίζεται είναι τα Ανάκτορα και σύντομα ο ηλεκτροφωτισμός επεκτείνεται στο σημερινό ιστορικό κέντρο της πόλης. Τον ίδιο χρόνο το ηλεκτρικό ρεύμα φθάνει και στη Θεσσαλονίκη.
Δέκα χρόνια αργότερα κάνουν την εμφάνιση τους οι πολυεθνικές εταιρείες ηλεκτρισμού οπότε και η Αμερικάνικη εταιρεία Thomson-Houston με τη συμμετοχή της ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ιδρύουν την «Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία» που αναλαμβάνει την ηλεκτροδότηση μεγάλων πόλεων.
Μέχρι το 1929 θα έχουν ηλεκτροδοτηθεί 250 πόλεις με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων, όμως το ηλεκτρικό ρεύμα θα διατίθεται για κάποιες ώρες και με αρκετές διακοπές.
Στις πιο απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές, που ήταν οικονομικά ασύμφορο για τις μεγάλες εταιρείες να κατασκευάσουν μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την ηλεκτροδότηση αναλαμβάνουν ιδιώτες ή δημοτικές κοινότητες κατασκευάζοντας μικρά εργοστάσια. Το έτος 1950 υπήρχαν στην Ελλάδα περίπου 400 εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. (πηγή: heron.gr)
Δεν αντιλέγω αλλά δεν είναι θέμα ρεύματος ή όχι.Είναι τί αρέσει στον καθένα.Μην βλέπουμε όμως το τί γινότανε παλιά γιατί θα καταλήξουμε να λέμε αυτό που έλεγε ο Μουφλουζέλης ότι παίζανε χαμηλά για να μην τους ακούει ο σκοπός της φυλακής.
Έχω μια εντύπωση ότι το κοπάνημα είναι συνδεμένο κυρίως με το μοναχικό παίξιμο (προερχόμενο μάλλον από τον επίσης “μοναχικό” ταμπουρά), ενώ με ορχήστρα περιορίζεται έως και εξαφανίζεται αφού μετατρέπεται σε πλεονασμό, ή και σε θόρυβο αν δεν είναι μελετημένη η θέση του στο σύνολο.
Λαμπρό αν με ρωτάς για το παίξιμο του Μάρκου, απαντάω απλά και αγαπημένα, το λατρεύω. Και όταν Κοπανάει και όταν δεν. Επίσης στο καταντουζενι δεν Κοπανάει ακριβώς, έχει απλά πολλές ανοικτές. Εγώ μιλάω για την κουλτούρα του βαράω τις ανοικτές όλη την ώρα που δεν υπάρχει γενικά σε παλιά κομμάτια τόσο όσο νομίζουμε. Τώρα από κει και πέρα καθείς όπως θέλει. Εγώ Το μπουζούκι το θεωρώ όργανο δωματίου
Όπως είπε και ο Άγης παρακάτω, το παίξιμο με πολλές ανοιχτές έχει απευθείας ρίζες στο παίξιμο του ταμπουρά. Είναι παίξιμο αυτοσυνοδευόμενο. Σπάνια θα άκουγε κανείς κοπανήματα σε ορχήστες και ομαδικά παιξίματα. Άλλωστε και για αυτό οι ηχογραφήσεις με αυτό τον τρόπο παιξίματος είναι λίγες. Θα ταίριαζε σε περιπτώσεις όπως περιγράφονται από τον pepe:
ή του Ανεστάκου:
Ας μείνουμε όμως στην ουσία. Είναι ΚΑΙ αυτό ένας τρόπος παιξίματος αλλά γινόταν σπανιότερα απ’ όσο θέλουμε να νομίζουμε.
Συμφωνώ ότι είναι και αυτός ένας τρόπος παιξίματος.Έτσι και αλλιώς τα περισσότερα τραγούδια δεν έχουνε πολλές ανοιχτές.Αλλά κάποια πράγματα δεν τροποποιήθηκαν για χάρη των ηχογραφήσεων?Πολλοί δεν λένε ότι κιθάρα δεν συνόδευε συχνά το μπουζούκι?
Γενικά τον όρο προπολεμικό τον ακούμε συχνά.Οργανοποιοί λένε μπουζούκι με προπολεμικό ήχο.Άλλος λέει προπολεμικό παίξιμο.
Εγώ απλά λέω ο καθένας ας παίζει όπως τον εκφράζει το όργανο.
Στην τελική τα ντοκουμέντα που έχουμε από το Βραχνά δεν είναι προπολεμικά οπότε ίσως γούσταρε να παίζει έτσι ο άνθρωπος.
Και μπουζουκι υπαρχει με προπολεμικο ηχο και παικτες με προπολεμικο παιξιμο, ο δε συνδυασμος, προπολεμικος
Προπολεμικα μπουζουκια ηταν με μικροτερο μηκος χορδης, τσακιση πολλες φορες στο καπακι (αυτο ειναι ιταλικη τεχνικη του μαντολινου) και τα δυο αλλαζουν τον ηχο πολυ.
Προπολεμικο παιξιμο, ειναι πολυ περισσοτερες οι λεπτομερειες και καπως τα γραψανε οι συμφορουμιτες πριν καποια.
Στο σολο, στο κλεισιμο, ο Παπαιωαννου παιζει αλα βραχνας.
ΤΟ παιξιμο του βραχνα δεν ειναι καμια περιεργη τεχνη, ειναι αυτο που ειπαμε, παιξιμο αυτοσυνοδεια, παραδοσιακο πειραιωτικο μπουζουκι. Φυσικα και αυτο γουσταρε!
Το ξερω οτι ολα καλα! Θετεις ωραια πραγματα, που σηκωνουν κουβεντα.
Το ταμπουρισιο παιξιμο υποψιν, μπορει να ειναι εξαιρετικα απαιτητικο! Μπάμπης Γκολέζ - Στρίβε Λόγια - YouTube ρεσιταλ γκολε στο 3:43. Αλλα αξιζει να δειτε ολο το παιξιμο. Αναρωτηθειτε ποσα και ποσα εχει βαλει! Και ποσοι παιζουν ετσι!
Ενδιαφέρον κομμάτι της κουβέντας, ας δώσουμε λίγο βάση αν θέλετε.
Γουστάρεις μόνο ρεμπέτικο και μάλλον προπολεμικό, φανατικά.
Πιάνεις μπουζούκι να μάθεις γτ θες να παίζεις αυτά που σου αρέσουν.
Βγάζεις τραγούδια και κάποια στιγμή φτάνεις σε ένα επίπεδο που αρχίζουν και σε δελεάζουν πιο δεξιοτεχνικά/γρήγορα κομμάτια, οπότε αρχίζεις να μελετάς τέτοια…
Εάν γίνει αυτό το βήμα, νομοτελειακά καταλήγεις να παίζεις (και) Χιώτη, Ζαμπέτα, Λεμονόπουλο, Κορακάκη, κτλ…
Και οι περισσότεροι μπουζουξήδες που μπορούν να παίζουν τέτοια ρεπερτόρια, ενώ έχουν την ταχύτητα και την ικανοποίηση ότι κάτι πέτυχαν, ότι ανέβηκαν κλάση, έχουν φύγει από το ύφος του ρεμπέτη και έχουν ασπαστεί το ύφος του μπουζουξή.
Δηλαδή, πολλοί παίχτες ακολουθούν την ιστορική πορεία του μπουζουκιού.
Κι όμως, ενώ το αυτί τους επιτρέπει να ακούσουν τις νότες μιας προπολεμικής ηχογράφησης με λεπτομέρεια, όταν πάνε να τις αποδώσουν, το χέρι, πολλές φορές δεν βγάζει το χρώμα.
Θέλει μια στροφή στο παρελθόν μετά, μια εκ νέου επίσκεψη, σε κάθε κομμάτι, για να βρεις τι γίνεται, και τότε λες από μέσα σου “ρε φίλε, εδώ έχει ακόμα πολύ (φρέσκο, ζεστό, ζυμωτό, από ξυλόφουρνο) ψωμί”.
ΥΓ. Στους παίχτες που κατέχουν το προπολεμικό παίξιμο εγώ ξέχασα να αναφέρω τον Σπύρο Γκούμα (που και σαν δάσκαλος έχει δώσει πολλά σε αυτό) και τον Βασίλη Σκούτα
Είναι νομίζω δεδομένο πως όταν ανεβαίνεις επίπεδο αλλάζει και το ύφος,χρώμα κλπ.Το ζητούμενο νομίζω είναι κανείς να μάθει να παίζει με προπολεμικό ύφος καλά ,πρωτού μπεί στα πιο δεξιοτεχνικά κομμάτια.Επίσης το ύφος αλλάζει λόγω και της χρήσης διαφορετικών δρόμων ανά εποχή.Άρα το καλύτερο θα ήταν η εντατική μελέτη έτσι ώστε όταν κάποιος γυρίσει στα προπολεμικά τραγούδια να ξαναπιάσει το ‘‘τουπέ’’.Ειδάλλως όσο το αφήσεις σε αφήνει…
Σαν ακροατής, και όχι παίχτης, έχω να σχολιάσω ότι οι τεχνικές του προπολεμικού παιξίματος, όπως τέλος πάντων κι αν το ορίσουμε, δεν είναι λιγότερο απαιτητικές από τις νεότερες, παρόλο που δε μας έρχεται εύκολα να τις χαρακτηρίσουμε (τις παλιές) με τη λέξη «δεξιοτεχνία». Δεν κοπανούσαν όπου να 'ναι οι παλαιοί. Απλώς έπαιζαν κομμάτια που κι ένας όχι προχωρημένος παίχτης μπορεί να τα αποδώσει και να αναγνωρίζονται, ενώ τα δεξιοτεχνικά του Χιώτη όχι. Στα παλιά η δεξιοτεχνία έγκειται στην ακριβή απόδοση του ύφους (χωρίς την οποία και πάλι βγαίνει το κομμάτι), ενώ στα νεότερα δεν είναι μόνο θέμα ύφους: εκεί, αν δεν μπορείς να το παίξεις, απλούστατα δεν μπορείς να βγάλεις το κομμάτι ολωσδιόλου.
Συμφωνώ απόλυτα με τον Περικλή. Τα παλιά κομμάτια είναι πολύ δεξιοτεχνικά παιγμένα και καθόλου εύκολα όπως νομίζουν πολλοί. Έχω ζήσει την δεκαετία του 80 και του 90 που τα παλιά κομμάτια τα αντιμετώπιζαν ως απλοϊκά και τα θεωρούσαν δεύτερης κατηγορίας.
Εξάλλου για μένα υπάρχει και το εξής παράδοξο σε αυτή την αντιμετώπιση. Τα προπολεμικά κομμάτια παίζονται από τεράστιους μουσικούς, (Σκαρβέλης, Περιστέρης, κλπ.). Μήπως αυτοί δεν είχαν την δυνατότητα να παίξουν πιο περίπλοκα;
Όπως λέει και ο Περικλής τους ένοιαζε να αποδώσουν το ύφος.
Σας ευχαριστω για το ενδιαφέρον. Εχετε να μου προτεινετε κατι, καποιες ασκήσεις κλπ για μελέτη πανω σε αυτο το υφος? Ξερω οτι πρεπει να ξεκινήσω μελέτη αλλα δεν εχω ιδέα απο που και πως να αρχισω.
To μυαλό σου και μόνο το μυαλό σου θα σε εξασκήσει. Ψάχνεις, ακούς προσεκτικά, σκέφτεσαι, προχωράς. Σε όλα βέβαια τα επίπεδα: τύπος οργάνου, στάση / τοποθέτηση χεριών, κράτημα πένας, και άλλα πολλά που μόνος σου πρέπει να τα βρεις, δεν υπάρχει σχολείο προλεμικού παιξίματος.
κοιτα πως κρατουσαν την πενα οι παλιοι, συμαντικο αυτο. και περνα τα κομματια και τα ταξιμια τους απο τους δισκους.και κυριως παιξε… ωρες ατελειωτες. οι ασκησεις ειναι για εκγυμναση των χεριων και οχι για το υφος. το το υφος θα το παρεις απο το ακουσμα.
Αυτό, Μιχάλη μου, πού θα βρει να το κοιτάξει; Ίσως καλύτερη διατύπωση θα ήταν κάτι σαν “δοκίμασε διάφορους τρόπους κρατήματος της πένας, προσπαθώντας απ’ το άκουσμα της πενιάς να καταλάβεις τί σε φέρνει κοντύτερα στο στόχο”
Ευτυχώς πλέον υπάρχουν βίντεο από παλιούς παίχτες (Μάρκος, Κερομύτης, κλπ) καθώς και δάσκαλοι που κατέχουν το παίξιμο αυτό. Έχουν αναφερθεί διάφορα ονόματα στην αρχή της κουβέντας, οι περισσότεροι κάνουν και μαθήματα αλλά μπορείς να τους δεις και ζωντανά (όπως είχαμε πει και τότε).
