Το «Μουσικό Πολύτροπο» το γνωρίζω από μια απόσταση. Είναι μια μουσικοθεατρική ομάδα που τα μέλη της αργά αργά αντικαθίστανται όσο αλλάζει χρόνο με το χρόνο ο πληθυσμός του Πανεπιστημίου Θεσσ/νίκης: ούτε κανείς εκτός από τον ίδιο τον Καϊμάκη είναι μόνιμος όλα αυτά τα χρόνια, αλλά ούτε και απότομη αλλαγή σύνθεσης έγινε ποτέ. Δε συνδέεται με κάποιο τμήμα -βασικά δεν είναι πανεπιστημιακή ομάδα, μάλλον το πανεπιστήμιο είναι απλώς ο χώρος όπου έχουν την ευκαιρία να γνωριστούν.
Ο Καϊμάκης είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά με τι καταπιάνεται. Τον πρωτοέμαθα μέσα από μια σύντομη μελέτη του για τον αρχαιοελληνικό αυλό, όπου αναζητεί τα ίχνη του όπως σώζονται σήμερα σε διάφορα λαϊκά όργανα Ελλάδας, Ιταλίας, Αιγύπτου και άλλων χωρών, και μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι όλα τα σύγχρονα όργανα για τα οποία μιλούσε τα είχε παίξει ο ίδιος. Έχω διαβάσει πάρα πολλές αναφορές σε παραδοσιακά όργανα, ιδίως πνευστά, και μπορώ να σας βεβαιώσω ότι η διαφορά ανάμεσα σ’ ένα συγγραφέα που έχει πιάσει το όργανο στα χέρια του και σ’ έναν που απλώς παρατηρεί είναι τεράστια.
Αρκετά από τα τραγούδια του Μουσικού Πολύτροπου προέρχονται από καταγραφές που κάνει η ίδια η ομάδα σε ειδικές εξορμήσεις.
Αλλά πέρα από τις καταγραφές, το φανερό σκέλος της δουλειάς της ομάδας είναι οι παραστάσεις. Πρόκειται για ορισμένα θεατρικά δρώμενα, περιορισμένα στον αριθμό, που επαναλαμβάνονται από χρονιά σε χρονιά -δε βγάζουν κάθε φορά καινούργιο έργο. Τα έργα αυτά στηρίζονται στα τραγούδια. Δεν ξέρω κατά πόσο υπάρχει και πεζός λόγος ενδιάμεσα ή αν το κείμενο είναι 100% τραγούδια.
Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι το βασικό κόνσεπτ στηρίζεται σε δύο σημεία:
α) Ότι το δημοτικό τραγούδι, στις κοινωνίες όπου ήκμαζε, δεν ήταν μουσική για ακρόαση και τέρψη αλλά λειτουργική μουσική, μουσική που τη χρησιμοποιούμε για να κάνουμε κάτι (τελετουργίες στον κύκλο του χρόνου, στον κύκλο της ζωής κλπ.).
β) Ότι το θέατρο είναι δράμα, δράση, δρώμενο: ο ηθοποιός δεν παρουσιάζει απλώς κάτι στους θεατές αλλά το ζει ο ίδιος εκείνη τη στιγμή (και, διά της μεθέξεως, το ζει και ο θεατής). Βασική αρχή στο θέατρο ούτως ή άλλως, αλλά ιδιαίτερα στο αρχαίο δράμα και ακόμη πιο έντονα στους προδρόμους του αρχαίου δράματος, τα βακχικά δρώμενα.
Πάνω σ’ αυτούς τους δύο άξονες λοιπόν, που είναι εμφανώς πολύ συγγενείς μεταξύ τους, χτίζονται αυτά τα έργα τα οποία απογυμνώνονται από λεπτομέρειες και κρατάνε μόνο κάποια πολύ κεντρικά στοιχεία, εκείνα που παραμένουν αιώνια επίκαιρα, από το αρχαίο δράμα και το νεοελληνικό (τελευταίοι 10 αιώνες) δημοτικό τραγούδι μέχρι σήμερα.
Το αιώνιο, υπερχρονικό και συνεπώς αρχέγονο αυτό στοιχείο υπογραμμίζεται και σημειολογικά, με την επιλογή να είναι όλα τα τραγούδια με φωνές, χωρίς καθόλου όργανα ή το πολύ με ένα τύμπανο, μια φλογέρα, άντε μια γκάιντα -ελάχιστα και στοιχειώδη όργανα.
Αν κανείς εδωμέσα έχει διατελέσει μέλος της ομάδας θα ήθελα πολύ ν’ ακούσω τη δική του κατάθεση.