Ο Πάγκαλος και οι φούστες

Γεια σας,

Μια γνωστή μου που ερευνά τα λαϊκά τραγούδια των Ελληνοεβραίων σε ladino (εβραιο-ισπανικά) έχει μια απορία σχετικά με ένα τραγούδι, και σκέφτηκα ότι μπορείτε να βοηθήσετε:

There was a song in Judeo-Spanish written in 1926 about Pangalos (minister? Prime minister?), and about an order he issued of having skirts not-too-short.It mentions the order and that police would go on the streets and measure the skirts. Is there a historical basis to it?
Does anybody know about any Greek songs written about it?

The Judeo-Spanish song was written to the melody of a Greek song titled “Kremetai”. Does anybody know this song?

Thank you all for any information
Rivka from Israel

Λοιπόν, έχω βρει πληροφορίες για το διάταγμα του Πάγκαλου, που ήταν πραγματικό, όσο εξωφρενικό και να φαίνεται!

http://en.wikipedia.org/wiki/Theodoros_Pangalos_(general)

Και μια νόστιμη ελληνική αναφορά:

Είναι γνωστό στους παλιότερους το τραγούδι που λέει ότι “την εποχή του Πάγκαλου πούταν μακριές οι φούστες”. Πόσοι όμως ξέρουμε τις λεπτομέρειες της ιστορίας σύμφωνα με την οποία είχε δώσει εντολή ο μακαρίτης δικτάτορας Θόδωρος Πάγκαλος, παππούς του σημερινού υπουργού των Εξωτερικών) να σταματούν οι αστυνομικοί τις γυναίκες στο δρόμο και να μετράνε το ύψος της φούστας? Ο Ιωάννης Καλυβίτης, διευθυντής της νεοσύστατης αστυνομίας Πόλεων, θυμάται ότι κλήθηκε κάποτε στο πρωθυπουργικό γραφείο, όπου ο στρατηγός Θόδωρος Πάγκαλος, παρουσία της συζύγου του, ζήτησε από την Αστυνομία να εκδώσει διαταγή περί απαγορεύσεως κυκλοφορίας των γυναικών στους δρόμους με κοντή φούστα. Ο διευθυντής αστυνομίας μη μπορώντας να αρνηθεί τη διαταγή του τότε δικτάτορα, μηχανεύθηκε την εξής λύση. Επιστράτευσε μέσω του Τμήματος Ηθών τρεις ιερόδουλες, από τις πλέον ευπαρουσίαστες και προσυννενοήθηκε με έμπιστους αστυφύλακες του να τις συλλάβουν εικονικά. Εν τω μεταξύ είχαν ειδοποιηθεί φωτορεπόρτερς και όλοι μαζί με αγαστή σύμπνοια έδωσαν μεγάλη δημοσιότητα στις συλλήψεις. Τότε ο στρατηγός Θόδωρος Πάγκαλος θορυβήθηκε από την έκταση που πήρε το θέμα και προκειμένου ν αποφύγει την διεθνή γελοιοποίηση της Ελλάδας τηλεφώνησε στον αστυνομικό διευθυντή να αναστείλει το μέτρο.

Το τραγούδι είναι του Μητσάκη κατά το kithara vu, αλλά επιπλέον στοιχεία είναι ευπρόσδεκτα:

http://www.kithara.vu/ss.php?id=MTQzODMwMDQx&i=170

Επίσης βρήκα μια αναφορά στο βιβλίο του Νέαρχου Γεωργιάδη, που γράφει για ένα τραγούδι επιθεώρησης που διαπραγματεύεται το θέμα (ένα πρόσφορο θέμα για σάτιρα, φαντάζομαι!)

Μ’ αρέσουνε του Πάγκαλου τα γούστα
Που μας μάκρυνε τη φούστα

Ευχαριστώ εκ των προτέρων για πληροφορίες για αυτό και άλλα παρόμοια τραγούδια και για τη μελωδία του “Κρέμεται”, που μπορεί να είναι “ελαφρό” ή επιθεωρησιακό (;)τραγούδι, βέβαια.

Εύα

Καλησπέρα σας.

Ενδιαφέρουσα θα ήταν μια μικρή αναφορά σε σατιρικά τραγούδια, ανάλογα με αυτό που ανέφερε η Εύα. Για να δούμε πώς “εξοστράκιζαν” ό,τι τους πίκραινε.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η “Βαρβάρα”,τραγούδι του 1937, του Τούντα ή του Γιοβάν Τσαούς, το οποίο απαγορεύτηκε από τη δικτατορία του Μεταξά, δήθεν γιατί προσέβαλε τη δημόσια αιδώ. Κατά σύμπτωση Βαρβάρα έλεγαν και την κόρη του Μεταξά…
ʼλλο ένα που μου ήρθε στο νου είναι η “Πολυξένη”, του Ζαμπέτα,(1962):
“Τι να γίνει Πολυξένη
η ζωή μας ακριβαίνει,
πάρε φάβα και κρεμμύδια,
πάρε και καμμιά ελιά
να φάει η φαμελιά…”

Φυσικά πρέπει να έχουν γραφτεί πολλά άλλα τέτοιου είδους τραγούδια.

Ελένη.

Και εγώ νομίζω ότι το τραγούδι είναι του Μητσάκη. Πάντως, πριν θορυβηθεί ο Πάγκαλος και ανακαλέσει, είχε ήδη επιβάλει πρόστιμα σε αρκετές μη πόρνες Αθηναίες, όπως ξέρω από προσωπικές μαρτυρίες της μητέρας μου και των θειάδων μου, που ήταν νεαρά κορίτσια τότε.

Η «Βαρβάρα», στο όνομα του Τούντα ο οποίος όμως αντέγραψε πασίγνωστη στη Ρουμανία μελωδία, και με εκτελεστή τον Γιοβάν Τσαούς, όχι μόνο απαγορεύτηκε αλλά υπήρξε και η αφορμή για την επιβολή λογοκρισίας οργανωμένης και μακροβιότατης, όπως νοιώσαμε και στο δικό μας πετσί μεταπολεμικά. Τόσο στα λόγια, για προάσπιση της δημοσίας αιδούς όσο και στη μουσική, για «την αποφυγήν νοθείας και διαστροφής του γνησίου πνεύματος της παραδόσεως της ελληνικής μουσικής» (Βλησίδης, «Όψεις του ρεμπέτικου, σ. 56).

Σ’ευχαριστώ Νίκο για τις πληροφορίες, που στηρίζονται και στην προσωπική σου εμπειρία.

Μήπως θα μπορούσε κανείς να με βοηθήσει με το άλλο τραγουδάκι; Σύμφωνα με το Γεωργιάδη, ο “αθηνογράφος” Γιάννης Καιροφύλης έχει γράψει γι’ αυτό σ’ένα από τα βιβλία του, “Αθήνα του μεσοπολέμου”. Είναι κανένας εδώ που το έχει πρόχειρο και μπορεί να το κοιτάξει; Θα επανέλθω με πληροφορίες για τις σελίδες.

Επίσης, γνωρίζει κανείς τον σκοπό/τραγούδι “Κρέμεται”; Φαίνεται πως αναφέρεται στον ποδόγυρο των καημένων γυναικών επί Παγκάλου!

Εύα

ποιος καλος ανθρωπος θα μπορεσει να μου στειλει αυτο το τελειο ασμα που ακουσα μολις προχθες στο ραδιοφωνακι του Γιωργη Β. αλλα δεν προλαβα να γραψω;
Θα ειμουνα παρα πολυ υποχρεος !! :088:

Μανος

Τι να γίνει Πολυξένη;

Δε βαριέσαι (Πολυξένη).1962 είπες;Σίγουρα;
http://rapidshare.com/files/25689634/zampetas_-_polikseni.mp3.html

Τα στοιχεια τα δωσε η Ελενη, εγω δεν γνωριζω. Παντως αυτο ειναι τα ασμα, χιλια ευχαριστω!

:090:

Και μια διόρθωση στα παραπάνω:
Όπως είπαμε σε άλλο τόπικ, http://www.rembetiko.gr/forums/showthread.php?p=144627&highlight=�������+���������#post144627

“Βαρβάρα” δεν έλεγαν καμιά από τις δυο κόρες του Μεταξά.

Ήταν ένα σατιρικό τραγούδι της εποχής, που μπορεί και να υπονοούσε τη μια από τις δυο…

Θες και την εκτελεση του Τζωτζη απο το Περιβολι του ουρανου ;;

κιαμε! Σα σου βολει να μου το πεψεις , εμενα δε με χαλα! Προχθες ταπαιξες καπακι, αλλα μεχρι να βρω το καταλληλο προγραμμα …

Ευχαριστω εκ προοιμιου!

Κουμπαρακι ούλα καλά !!

Μονο ασου να το λαγωνεψω μια ολια γιατι ποθες ειναι χωσμενο στο σκληρο τον ενα, τον αλλο ιντα να σου πω εδα …

Απατος σου, εισαι απου παε ;; Κισαμιτης Αποκορωνιωτης, για κανε μου χαμπαρι …

Το λοιπος ασε να το βρω και ξια μου, θα στο μπεψω ντελογο !!

Κάπ απ κάτ, κάτ κάν γκαπ γκαπ…

Ουριστε ;;

Βλαχικα ηταν αυτα ;;

“'Χαρακτηριστικό παράδειγμα η “Βαρβάρα”,τραγούδι του 1937, του Τούντα ή του Γιοβάν Τσαούς, το οποίο απαγορεύτηκε από τη δικτατορία του Μεταξά”

Γιατί εγώ ρε παιδιά νομίζω ότι η “ΒΑΡΒΑΡΑ” είναι του ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ σε στίχους Κ.ΓΟΝΤΙΚΑ; Μάλιστα απ’ότι λέγεται έφαγε και πολύ ξύλο απ’την δικτατορία του ΜΕΤΑΞΑ για αυτό το τραγούδι.

Αλλη “Βαρβάρα” αυτή ρε Νίκο. Κι άλλη η Αγιαβαρβάρα στην Ευριπίδου, όπως πας για Παραλία (βοήθειά μας)…
:090:

Με τη Βαρβάρα στην Κόρινθο καμία σχέση?:019:

Βοήθειά μας ΑΡΗ. Μήπως το έχεις το άσμα να μου το στείλης γιατί με έπιασες αδιάβαστο ;

ελα συντεκνε, εγω’ μαι απο την αλλη μπαντα, Γεραπετριτης (τση εξοριας)!

Νασαι καλα για το ασμα, επηρα το και το καταχωνιασα στ’αρμαρι.

Μανος

Το τραγούδι “Πολυξένη” είναι του Γιώργου Ζαμπέτα σε στίχους τού Θάνου Σοφού. Περιλαμβάνεται στον δίσκο “Ντοκουμέντα” (Olympic SBL 1106) του 1975.
Ένας συγκλονιστικός δίσκος, φτιαγμένος ειδικά για τους στίχους τού Ξενοφώντα Φιλέρη, που είχε γράψει δώδεκα τραγούδια από τη δράση των σαλταδόρων, των πιτσιρικάδων του Βύρωνα, και τα 8 τα μελοποίησε και τα είπε ο Ζαμπέτας.
Αναζητήστε αυτό το δίσκο, να ακούσετε μεταξύ των άλλων προσεκτικά και τα εξαιρετικά : Το πιτσιρίκι, η Κομμαντατούρα, Μάνα ήρθανε ληστές…

Αναφέρει ο Ζαμπέτας, με την καυστική του γλώσσα, την ειδική του ματιά και τη ντομπροσύνη που πάντα τον διέκρινε, στη βιογραφία του “Βίος και Πολιτεία και η βρόχα έπιπτε… στρέιτ θρου” -που όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι έχω επιμεληθεί και εκδώσει το 1997:

“… Κάναμε καλά τραγούδια με τον Φώντα, κοινωνικά και πολιτικά στο είδος τους. Τραγούδια πραγματικά ντοκουμέντα της Κατοχής.
Αλλά, ούτε η εταιρία τα προώθησε, ούτε κανείς έπιασε το νόημα. Όλοι τους ήτανε στο Θεοδωράκη. Μεταπολίτευση Θεοδωράκης. Αντιπολίτευση, οξωπολίτευση, παραπολίτευση, ξεπολίτευση, κάργα πολίτευση, να ο Θεοδωράκης πάλι! Ήτανε ειδικός στα πολιτικά αυτός, στα αντιστασιακά.
Να ο Θεοδωράκης, να ο Θεοδωράκης! Να η Μελίνα, να ο Θεοδωράκης, να ‘σου κι ο Νταλάρας, να ο Θεοδωράκης.
Τέλειωσε, αυτό ισχύει μόνο, εκεί τ’ αρχίσαμε, εκεί τα αφήσαμε. Ποιος θα κοιτάξει αν γράφεται τίποτε άλλο…”.

Να το στείλο ρε Νίκο, αλλά πού;