Ψάνων ένα παραδοσιακό τραγούδι με θέμα το “λαθρεμπόριο”. Όποιος μπορεί να βοηθάει να μου πει τον τίτλο ή τους στίχους. Ευχαριστώ πάρα πολύ εκ των προτέρων.
(ΝΠ)
Τα στοιχεία που δίνεις, Μάρθα, είναι λίγα. Πάντως, καθαρά παραδοσιακό τραγούδι, με την έννοια ότι ανήκει στην εποχή πρίν από την εισαγωγή της δισκογραφίας, δεν μού έρχεται στο νού. Υπάρχει “Ο λαθρέμπορος” του Παπάζογλου, που αρχίζει με τους στίχους “Τα κονομούσα έξυπνα, και πάντοτε στη ζούλα, γιατί είμουνα λαθρέμπορας και τα πουλούσα ούλα”. Ο ίδιος συνθέτης έχει γράψει και την “Πύλο”: “Σαν εγύριζα απ την Πύλο, έψαχνα για να βρω φίλο”. Η Πύλος ήταν τόπος εξορίας και συχνά πήγαιναν εκεί λαθρέμπορες ουσιών, όπως πραγματεύεται και το προηγούμενο τραγούδι. Άλλος λαθρέμπορας, του οποίου δεν θυμάμαι το όνομα του (φερόμενου ως;) συνθέτη, αρχίζει "Με μπαμπεσιά με πιάσανε, κι άδικα με δικάσανε, γιατί έκανα παρέα λαθρεμπόρους στον Πειραία. Και βεβαίως η πασίγνωστη Προύσα, “Να ξεφύγω δεν μπορούσα, σαν εγύριζα απ την Προύσα”. Αυτό είναι γραμμένο σε μουσική αδέσποτη μικρασιάτικη, που υπάρχει σε έκδοση 19ου αιώνα με τον τίτλο “Σμυρναίικο ζεϊμπέκικο” χωρίς στίχους, οργανικό. Και υπάρχουν σίγουρα και άλλα.
Νίκο, οι πληροφορίες που μου έδωσες είναι πολύ χρήσιμες. Ευχαριστώ πολύ. Είχα ενδιαφέρον να μάθω αν το θέμα “λαθρεμπόριο” ήταν και θέμα στα παραδοσιακά τραγούδια (φαίνεται ότι πραγματικά δεν ήταν).
“Με μπαμπεσιά με πιάσανε, κι άδικα με δικάσανε, γιατί έκανα παρέα λαθρεμπόρους στον Πειραία”.
Πιστεύω ότι δεν ξέρω αυτό το τραγούδι.
(ΝΠ)
Μάρθα, καταρχήν τα τραγούδια που ανέφερα και όλα τα εντασσόμενα στα αστικά λαϊκά του 20ού αιώνα και λίγο πρίν, όταν λένε για λαθρεμπόριο μιλάνε ουσιαστικά για εμπόριο ουσιών (χασίς και ηρωϊνη), που δεν είχαν ζήτηση έξω από την κοινωνία των “ρεμπετών”. Για τα άλλα είδη (τσιγάρα κυρίως, ενδεχομένως μπαχαρικά κλπ.) το λαθρεμπόριο άρχισε περίπου προς το τέλος του 19ου, γιατί προηγουμένως δεν υπήρχαν καλά οργανωμένα τελωνεία και αντίστοιχοι συστηματικοί έλεγχοι.
Αλλά την εποχή αυτή και αργότερα, δεν δημιουργούνται πιά καινούργια δημοτικά τραγούδια, ό τι υπάρχει είναι συνήθως προσαρμογές υπαρχόντων στίχων και μουσικής ώστε να περιγράψουν το καινούργιο γεγονός που έκανε εντύπωση. Έτσι, δύσκολα θα βρής “κοντραμπατζίδικα” παραδοσιακά τραγούδια.
"Με μπαμπεσιά με πιάσανε, κι άδικα με δικάσανε, γιατί έκανα παρέα λαθρεμπόρους στον Περαία.
Ο εισαγγελέας μ’ έκαψε και στα τεφτέρια (ποινικό μητρώο) μ έγραψε.
Και βγήκε ο λογαριασμός: φυλάκιση κι εκτοπισμός.
Πάρτονε, λέει, και ντογρού (κατευθείαν) τρία χρονάκια στου Συγγρού (φυλακές), κι άλλον έναν στην Ανάφη (νησάκι Αιγαίου, τόπος εξορίας), του λαθρέμπορα, να μάθει.
Ένορκοι μου τη σκάσατε, αλλά τον κόπο χάσατε, γιατί είμαστε μαγκιώροι (σπουδαίοι) όλοι εμείς οι λαθρεμπόροι.
Δεν έχω περισσότερα στοιχεία για το τραγούδι.
(|Σάκης Πάπιστας)
Υπάρχει και ο “ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΟΣ” του Γιώργου Καμβύση με τον Πετρόπουλο ή Παναγή Χαράλαμπο, του 1935.
Επίσης ο “ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΑΣ” του Β. Τσιτσάνη (1978).
Σ.Π.
(ΝΠ)
Ο λαθρέμπορος του Γ. Καμβύση, Σάκη, πρέπει να είναι αυτός που αναφέρω και εγώ στο προηγούμενο μήνυμα. Για κομμάτια μετά το 1960 (Τσιτσάνης, 1978) δεν είμαι ενημερωμένος.
Ναι Νίκο, αυτό που λέει “Με μπαμπεσιά με πιάσανε, κι άδικα με δικάσανε” είναι του Καμβύση.
Σ.Π.
“Οι κοντραμπατζήδες” με το Ρούκουνα (Κοντραμπατζήδες έξι-εφτά, μέσα σ’ ενα καΐκι, λαθραία εφορτώσανε απ’ τη Θεσσαλονίκη). Πρέπει να είναι και το παλιότερο.
Όλους σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Κοίταξα στο sealbs αλλά δυστυχώς δεν βρήκα το τραγούδι “οι κοντραμπατζήδες”. Έχω μεγάλη χαρά να μάθω τουλάχιστον τον στίχο ολόκληρο, γιατί μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον. Θα χαιρόμουνα πάλι για τη βοήθειά σας.
ΚΟΝΤΡΑΜΠΑΤΖΗΔΕΣ [Κώστα Ρούκουνα: στίχοι - μουσική] (Κ. Ρούκουνας) (ODEON GA 1919, 1936).
<u>Σημ.</u>:
- Κοντραμπατζής = λαθρέμπορος.
- Κοντραμπάντο = λαθρεμπόριο.
Σ.Π.
Μπορείς να δεις τους στίχους εδω :
http://www.klika.gr/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=117&Itemid=64& limit=1&limitstart=1
Ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία σου. Τώρα βρήκα και το τραγούδι (το έψαξα χωρίς “οι”).
ΜΑρθα το κοντραμπατζηδες το χω ανεβασει στο sealabs σε δυο εκτελεσεις - μια του ρουκουνα και μια μοντερνα του Παπαδεα με σαντουρι- τσεκαρε το και οι δυο version αξιζουν.
Παρακαλώ πες μου τις κατάλληλες λέξεις για να βρω τον Παπαδεά. Δεν έρχεται…
Ευχαριστώ πολύ
Μετά απο πολύ καιρό.
Έτυχε να βρω κάποιους άλλους Κοντραμπατζήδες,πιο παραδοσιακούς αλλά επίσης πολύ ωραίους.
ΥΓ Στο τραγούδι η Τράτα μας η κουρελού,κάποια στιγμή λέει: Απ’ τ’ Αϊβαλί κινήσανε μπαρούτι ή χασίσι φορτωμένοι(και στην συνέχεια: αλάργα μεθυσμένοι.από τι?). Πίστευα πως πάντα έλεγαν μπαρούτι ελέω λογοκρισίας κτλ. Τελικά βλέπουμε πως οι κοντραμπατζήδες αλλά και διάφορα άλλα πλωτά πρέπει να κουβαλούσαν και μπαρούτι,και πιο γενικά διάφορα παράνομα φορτία!
Αποστόλη, και η διακίνηση μπαρουτιού ήταν προφανέστατα απαγορευμένη, όλες τις εποχές αλλά, και αυτή έφερνε μεγάλα κέρδη σε γεμιτζή και πλήρωμα. Αν για την “τράτα” έχεις υπόψη την ηχογράφηση με τον Δούσα, μην ξεχνάς ότι είναι Αμερικής, όπου λογοκρισία δεν υπήρξε ποτέ. Αγάντα μεθυσμένοι λέει. Αγάντα είναι το παράγγελμα όπου, αφού πρώτα δοθεί “μόλα όλα”, σπρώχνουν με το κοντάρι το σκάφος μακρυά από το μώλο, να “αγαντάρει”, να απομακρυνθεί λίγο το σκάφος από πλώρα, ώστε να διευκολυνθούν οι επόμενες κινήσεις του ταξιδιού. Το “μεθυσμένοι” μάλλον υπονοείται ειρωνικά, αφού πρώτος απ’ όλους ο καπετάνιος θα τα είχε κοπανήσει.
Στην χθεσινή εκπομπή Balkan Express της ΕΤ3 (σε επανάληψη), ο δημοσιογράφος και συγγραφέας από την Μυτιλήνη, Στρατής Μπαλάσκας ανέφερε μερικά πράγματα.
Οι Κοντραμπατζήδες του Αϊβαλιού μετέφεραν με τις βάρκες τους συνήθως σαπούνι,λάδι,καπνό,χαρτί κ.α. Λαθρέμποροι καθώς ήταν, γλίτωναν τον φόρο που έπρεπε να δίνουν στον Σουλτάνο. Σε αυτό το παιχνίδι-μάχη, το κόντραμπάντο, χάθηκαν πολλές ζωές.
Επίσης, είχαν δημιουργήσει και ένα είδος φιλόπτωχου ταμείου το οποίο και ονόμαζαν ως “μερτικό του Άγιου” και ήταν συνήθως το 15% των κερδών τους από αυτού του είδους το λαθρεμπόριο. Τα χρήματα που μαζεύονταν δίνονταν στις οικογένειες των κοντραμπατζήδων που χάθηκαν στην μάχη του κοντραμπάντο. Επίσης χτίσανε και την εκκλησία της Παναγιάς των Ορφανών στο Αϊβαλί.
Να αναφερθεί επίσης ότι οι Κοντραμπατζήδες στο Αϊβαλί είχαν τα σπίτια τους κοντά ο ένας στον άλλο(σαν συνοικία).