Από την συζήτηση με τα κάλαντα (και με το αρμιδάκι) με ιντριγκάρει αυτή η θεώρηση ότι σε πολλά τραγούδια η βάση είναι ο δεκαπεντασύλλαβος (8+7) και με τα τσακίσματα καταλήγουμε σε μια αγνώριστη μορφή. Το “στης πικροδάφνης το ανθό” το ήξερα αλλά τώρα το βλέπω με άλλη ματιά. Άλλη περίπτωση είναι και η Ελενάρα. Εδώ με τον Νταλγκά.
Μου φαίνεται η περίπτωση αυτή μοιάζει με τον Καπετανάκη.
Τα στιχάκια που λέει ο Νταλγκάς είναι (βγάζουμε εκτός τα επιφωνήματα):
Ελένη Ελενάρα μου
εσύ είσαι η μπαρμπουνάρα μου
κι αν δε σε αποκτήσω
θα πάω ν’ αυτοκτονήσω
Με άλλους παίζεις και γελάς
και μένανε με παρατάς
κάτσε και συλλογήσου
τα νιάτα μου λυπήσου
Τη μάνα σου τη μάγισσα
τη μάνα σου τη μάγισσα
ούζο θα την ποτίσω
ούζο θα την ποτίσω
Να πέσεις ν’ αποκοιμηθείς
να πέσεις ν’ αποκοιμηθείς
να ρθω να σου μιλήσω
να ρθω να σου φιλήσω
Για να σου πω τον πόνο μου
Ελένη ζηλεμένη μου
πο 'χω στα σωθικά μου
και καίγεται η καρδιά μου
Σε κάθε στροφή ο 15σύλλαβος φτιάχνεται από τον 1ο (ή/και 2ο) με τον 3ο (ή/και 4ο) στίχο
Σε σχέση με την συζήτηση με τον Καπετανάκη έχουμε όλων των λογιών τις παραλλαγές.
Στην πρώτη, δεύτερη και πέμπτη στροφή έχουμε έναν αυτόνομο 15σύλλαβο και νόημα βγαίνει (ειδικά στην πρώτη) μόνο με την εμπλοκή του τέταρτου στίχου (τσάκισμα)
Η τρίτη και η τέταρτη στροφή έχουν ενδιαφέρον. Εδώ φαίνεται ότι στέρεψε η έμπνευση και έχουμε επανάληψη των στίχων. Αλλά παρατηρούμε ότι αν απομονώσουμε τους δεκαπαντασύλλαβους τότε μπορεί να υπάρχει δίστιχο ως εξής:
Τη μάνα σου τη μάγισσα ούζο θα την ποτίσω
να πέσει ν’ αποκοιμηθεί να ρθω να σου μιλήσω (ή να ρθω να σου φιλήσω).
Δηλαδή, όπως με το “πότισες/πότισε” στον Καπετανάκη, μπορεί να φτιαχτεί ένα δίστιχο με συνεπές νόημα αν αντί για “πέσεις/αποκοιμηθείς” (η Ελένη) πούμε “πέσει/αποκοιμηθεί” (η μάνα της)
Την Ελενάρα την πήρανε οι Ναξιώτες και έκαναν το σκοπό της Αροχλάδας με πολλές και διαφορετικές στροφές. Δεν έχω πρόχειρο το πώς το διαχειρίζονται.
ΥΓ. Εδώ υπάρχουν παραδείγματα και από την Νάξο και από την Κύπρο