Από τη συντονιστική ομάδα: η δημοσίευση αυτή, καθώς και οι επόμενες, μεταφέρθηκαν εδώ από το θέμα “ρεπερτόριο ρεμπέτικων τραγουδιών σε ταβερνάκια”.
Λοιπόν, τώρα που… ξαναγίναμε φίλοι λέω να βάλω κάποια θεματάκια όπως:
α) σε διάρκεια 4 ωρών πως πρέπει να παρουσιάζουμε το ρεμπέτικο ώστε να μην κουράζει;
β) το ρεμπέτικο σηκώνει ανάμειξη με άλλα είδη;
γ) γιατί παρατηρείται στους καιρούς μας αναντιστοιχία καλών οργάνων και φωνών; (οι τραγουδιστές είναι είδος προς εξαφάνιση)
δ) μπορεί το ρεμπέτικο να κρατηθεί ζωντανό όταν δεν αναπαράγεται; (έστω και με κάτι διαφορετικό που να έχει όμως τις ρίζες του εκεί)
υγ. προτείνω --εφ’ όσον υπάρχει διάθεση για κουβέντα–να μην μπούμε σε διαδικασίες επώνυμης κριτικής, να προσπαθήσουμε δηλαδή να δούμε τα θέματα σαν γενικότητα και μόνο…
α)μπορεί ανετότατα επιλέγοντας μια σωστή σειρά κομματιών ως προς την ρυθμική αγωγή(μην του κοπανάς 5 καρσιλαμάδες στην σειρά),αλλαζοντας τονική (δεν υπάρχει μόνο ρε),και διαφοροποιώντας - διασκευάζοντας ελαφρως μερικές εκτελέσεις.
β)Με Σμυρνέικα και Παραδοσιακά πάει πολύ καλά, τωρα σε εξειδικευμένους χωρους πάει και με ΜαλαμοΠαπακωνσταντινέεικα ασματα.
γ)Δυσκολα θα βλέπεις τραγουδιστή σκέτο στα μαγαζιά που παίζουμε,οι καιροί ζορίσανε και μιλάμε για 2 ατομα σχημα οι 3 πλέον θεωρούνται πολυτέλεια,(φωνές εχω δει καλές μόνο που ειναι και μουσικοί μαζί ετσι βεβαια όπως πρέπει να είναι το σωστό)
δ)Μεχρις στιγμής έχει επιβιώσει αλλά ενω εχουμε καλούς παίχτες υπάρχει μεγάλη ελειψη συνθετών,πιστευω οτι αν στο μέλλον τροφοδοτηθεί με μερικά καλά (ρεμπετοειδή ) ασματα θα δώσει μια πνοή ανανέωσης που χρειάζεται
α) Όταν σε ένα καθαρά ρεμπέτικο πρόγραμμα παρουσιάζονται και οι δύο «σχολές» (σμυρναίικο και πειραιώτικο) με εναλλαγές στους ρυθμούς (απτάλικα, καρσιλαμάδε, ζειμπέκικα…) και εναλλαγές και στη θεματολογία (πχ να μη πιάνουμε όλους τους … «χάρους» μαζί… !), και με μερικά πιο «γνωστά» κομμάτια (από επανεκτελέσεις ) ενδιάμεσα, νομίζω ότι ικανοποιείται και ο «μυημένος» και ο «άσχετος» της παρέας που μπορεί να θέλει πιο πολλα γνωστά και περισσότερο λαικά κομμάτια, αλλά την επόμενη φορά που θα έρθει ήδη θα είναι «πιο μυημένος». Εξαρτάται και από τον μουσικό βέβαια που όταν δει ότι υπάρχουν αρκετοί «άσχετοι» στο κοινό του με δυο πληροφορίες για τα πιο «άγνωστα» ρεμπέτικα τους κάνει πιο «περίεργους» για να ψαχτούνε… Έτσι την επόμενη φορά μπορεί και να ζητήσουν αυτά τραγούδια !
Για μένα είναι σημαντικό, εκτός από καλός μουσικός, όποιος παίζει ρεμπέτικα να τα αγαπάει, να μη βαριέται , γιατί όταν το κοινό ακούει «επίπεδους» και βαριεστημένους τραγουδιστές, βαριέται και το ίδιο!
β) Εξαρτάται. Όταν πάω σε μαγαζί με ρεμπέτικα, δεν περιμένω να ακούσω Καζαντζίδη. Όταν το πρόγραμμα λέει «λαικά-ρεμπέτικα» περιμένω να ακούσω και καλά λαικά, και ρεμπέτικα από τις δύο «σχολές» (σμυρναίικα και πειραιώτικα).
Θα πω πάλι για το «Καφενείο η Ωραία Ελλάς» του Κοντάκη στην Μητροπόλεως, που ξεκινούσαν με λίγα «έντεχνα», συνεχίζανε με καλά λαικά και τελειώνανε με ρεμπέτικα, παραδοσιακά και…αυτοσχεδιασμούς!
Ο μουσικός πρέπει να συμμετέχει και να πιάνει τον παλμό του κόσμου σ ένα πολυσυλλεκτικό («διαδραστικό», θα έλεγα ) πρόγραμμα, όχι απλά να «διεκπεραιώνει» μια play list.
γ) Εγώ νομίζω το αντίθετο, Άλκη! Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε πολύ καλές νέες φωνές, δημιουργούς δεν έχουμε. (Βέβαια στα μαγαζιά το ρεπερτόριο έχει αυστηρές διαχωριστικές γραμμές: ή έχουμε άποψη και το παλεύουμε, ή το κάνουμε και ολίγον σκυλάδικο για να βγάλουμε τα έξοδα…).
δ) Πιστεύω ΑΠΟΛΥΤΑ ότι το ρεμπέτικο θα παραμείνει ζωντανό όπως και το παραδοσιακό μας τραγούδι (με διάφορα σκαμπανεβάσματα, ανάλογα με τις κοινωνικές συνθήκες), το βλέπω στο πείσμα των νέων παιδιών που ασχολούνται μ αυτό. Όσο για την αναπαραγωγή, δεν πιστεύω τόσο στη «μίμηση» του ρεμπέτικου (πόσοι Ξαρχάκοι μπορούν να βγουν?) όσο στο τελευταίο που αναφέρεις, στο «μπόλιασμα» που νομίζω ότι αρκετοί δημιουργοί το προσπαθήσανε και εξακολουθούν να το «δουλεύουν» με μερικά εξαιρετικά αποτελέσματα .
α)Συμφωνω με τον Γιωργο Σταυρακελλη.
β)Ρεμπετικα-Παλια λαϊκα.Μπορεις να τα συνδυαζεις αυτα τα 2.Δινοντας το σωστο υφος και δειχνοντας σεβασμο στα κομματια.Παραδοσιακα και Σμυρνεϊκα εμεις δεν παιζουμε πολλα αλλα οντως ειναι στο πνευμα και σιγουρα μπορεις να τα μπλεξεις πολυ ομορφα στο ρεμπετικο προγραμμα.Γενικα ειναι κ μια επιλογη που εχεις.Παιζεις μονο ρεμπετικα ή κανεις ενα προγραμμα πιανοντας ολο το φασμα της καλης λαϊκης μουσικης μεχρι ακομα και τις αρχες της δεκαετιας του 70;Εγω τα εκτιμαω και τα 2.Δεν ειναι απαραιτητα το ενα καλυτερο απο το αλλο.Ακομα και ο Σκουτας Μηταρακης που εχουν κατα βαση ρεμπετικο προγραμμα επιλεγουν και μεταγενεστερα κομματια(http://www.youtube.com/watch?v=OD2qJtuVYVU&feature=relmfu) και τα συνδυαζουν πανεμορφα προσεχοντας το υφος και την ποιοτητα.(Μεγαλοι καλλιτεχνες το ζευγος αυτο…).Μην τα πολυλογω θεωρω οτι στα μεταπολεμικα υπαρχει εξισου τεραστιος πλουτος με την περιοδο του ρεμπετικου που δεν παιζεται στα μαγαζακια και για να πω την αληθεια ειναι και αυτα που μου αρεσουν προσωπικα εμενα πιο πολυ(αυτη η δεκαετια του 50…αχ τι γραφτηκε τοτε).
γ)Φωνες.Δυσκολο θεμα.Εμεις εχουμε γυναικεια αλλα και παλι το θεμα αυτο απαιτει πολυ δουλεια και δεν δινεται το ειδικο βαρος που του πρεπει.Το παραμελουμε αρκετα,περιοριζεται συνηθως στο να βρεις απλα τον τονο που βολευει.
δ)Μα το ρεμπετικο κρατιεται ζωντανο.Αποδειξη ειναι και το φορουμ και οι κουβεντες που γινονται και πρωτα απο ολα τα σχηματα που το αναπαραγουν με πιστη σε ολα αυτα μαγαζια…
Παρακολουθησα με πολλη προσοχη τα γραφεντα στο θεμα και θα ηθελα να προσθεσω δυο-τρεις κουβεντες.
1] η μουσικη ειναι ενα δεντρο με πολλα κλαδια , εμεις διαλεγουμε σε ποιο ''η σε ποια θα κατσουμε.
2] οι ασχολουμενοι σημερα με τη μουσικη ειναι σαφως πιο μορφωμενοι [μουσικα] απο τους παλαιοτερους αλλα τους λειπουν δυο βασικα σημεια α] το συναισθημα και β] τα βιωματα. Σκεφτειτε μονο οτι οι περισσοτεροι απο τους μεγαλους του ρεμπετικου δεν διαβαζαν παρτιτουρες και ηταν αυτοδιδακτοι.
3] υπαρχει σαφης ενδεια στιχων.
Αποτελεσμα ειναι να μην γραφονται ‘‘μεγαλα’’ τραγουδια και να επιστρεφουμε στα παλια.
Τελος,αν μου επιτρεπετε, θα ηθελα να σας μεταφερω λιγους στιχους μου, ετσι για την πλακα και μονο.
ΤΑ ΖΑΡΙΑ
Ξεκινησα απ’ τ’ απογευμα
παραδες φορτωμενος
κι απ’ τις αναποδες ζαριες
ξημερωσα χαμενος.
[R] Σπασε μαγκα τα κοκκαλα
σπαστα και ξαναριχτα
κι αν δεν μας κατσει η ζαρια
δεν θα τελειωσει η νυχτα.
Κατι ψιλα μου μεινανε
τα βαζω ολα μεσα
το μονο που μ’ απομεινε
να παιξω και τα ρεστα.
Παιδιά θα μιλήσω από την μεριά των ακροατών που είναι σχετικά μυημένοι.Υπάρχει σήμερα μια πολύ δυνατή ομάδα νέων μουσικών και τραγουδιστών του ρεμπέτικου και παραδοσιακού μας τραγουδιού που προσπαθεί να περάσει στά μαγαζιά πολύ καλό πρόγραμμα και σίγουρα ψαγμένο.Το πρόβλημα όπως ξέρουμε όλοι είναι το κοινό που δυστυχώς δέν ακούει.Οι σωστοί ακροατές πλέον είναι μετρημένοι.Αυτοί λοιπόν οι ταλαίπωροι ακροατές όσοι έχουν χρόνο περιφέρονται πρώτα αναγνωριστικά έξω από τα μαγαζιά για να ακούσουν τί παιζεται μέσα γιά να πάνε άλλη μέρα η συλλέγουν πληροφορίες συνεχώς από τούς ομοιοπαθείς φίλους τους γιά να μην αναλώσουν τζάμπα χρήμα καί την εξοδό τους (ειδικά οι παντρεμένοι).Στα μαγαζιά αυτά που θα καταλήξουν τις περισσότερες φορές πληρώνουν γιά αμφιβόλου ποιότητας φαγητό και ποτό παίρνουν και τα περιττά κιλά τους μόνο για να ακούσουν τη μουσική πού τους ενδιαφέρει.Αυτοί οι ηρωικοί ακροατές που δέν κάθονται σπιτάκι τους να ακούσουν από την δισκοθήκη τους ζητάνε από τούς μουσικούς τού ρεμπέτικού κυρίως που αγαπάνε να παίζουν σωστά, να μήν βαριούνται να είναι κάπως προβαρισμένοι και ας έχει τό πρόγραμμα λαϊκά και έντεχνα σέ μία ροή μελετημένη.Ετσι νομίζω θα κερδίσουν καί το άσχετο κοινό και η ζωντανή ελληνική μουσική δέν θα σβήσει.
[/b]
[SIZE=2]Αγαπητε φιλε ogdoitis αυτο ειδες σε αυτη τη ταβερνα;Μερικες φορες τα ισοπεδωνουμε ολα…Κ στην Αθηνα ειναι κ ποσες αλλες,μην τρελαθουμε τελειως τωρα…Η γενικευση και το τσουβαλιασμα στον χωρο δεν κανει καλο,κριτικη με ουσια χρειαζεται…
Γιάνν’ς, χαλάρωσε και άσε τον άνθρωπο να πει αυτό που θέλει. Εσύ κατάλαβες άλλ’ αντ’ άλλων. Τι σχέση έχει η αγαπημένη του ταβέρνα με την τοποθέτησή του; Πού βλέπεις τσουβάλιασμα σε μία γενική, θεωρητική τοποθέτηση σαν του ogdoitis; Που, μεταξύ μας, είναι και σωστή!!!
Κι εσύ δηλώνεις την Σκάλα του Μιλάνου, ε! και; Μόνο αυτή υπάρχει πια στο Βόλο;!!!
Ξανά διάβασε το μήνυμά του με προσοχή, σε παρακαλώ.
Φιλικά.
Αγαπητέ φίλε Γιανν΄ς φυσικά και δεν μιλώ γιά το Εφήμερον που ειδικά στο κεντρικό του δωμάτιο έχουν γίνει μεγάλες μουσικές βραδιές πραγματικά σάν μυσταγωγίες (είναι μία από τίς λίγες εξαιρέσεις που δέν σε απασχολεί το φαγητό μόνο λίγο ίσως οι τιμές ειδικά τώρα με την κρίση).Μίλησα ίσως και με λίγη δόση χιούμορ γενικά γιά το τι τραβάνε κάποιοι που θέλουν να ακούσουν και που εδώ και χρόνια ενισχύουν τα μουσικά σχήματα που αγαπούν πέφτοντας όμως στήν εκμετάλευση τών περισσοτέρων ιδιοκτητων τών μαγαζιών.
Η Σκαλα δυστυχως δεν υπαρχει πια.Το Εφημερον το ζηλευω παρα πολυ μονο και μονο απο τα βιντεο που βλεπω.Δημητρη δεν το ειπα με νευρα ουτε για να επιτεθω στον ανθρωπο.Χαλαρος ειμαι.Αυτο που καταλαβα εγω ειναι οτι στην πλειοψηφια τους οι μουσικοι που παιζουν στα μαγαζια βαριουνται,παιζουν απροβαριστοι κ δεν παιζουν σωστα.Μπορει και να καταλαβα λαθος.Οχι ολοι,η πλειοψηφια.Σχωρα με ογδοιτη!
Οι “μυημένοι” ήσαν πάντα μετρημένοι στα δάκτυλα. Το κοινό του ρεμπέτικου ήταν και είναι σε μια μέση --ας το πούμε-- κατάσταση. Το σίγουρο είναι ότι αν τα ψαγμένα τραγούδια πέσουν μαζικά το κοινό δεν θα ακολουθήσει.
Οπότε εμείς οι “ψαγμένοι επαγγελματίες” τι θα πρέπει να κάνουμε; Αν παίξουμε για πάρτυ μας και αποκομένοι απ’ το κοινό έχουμε χάσει το παιχνίδι. Αν απαξιώσουμε τους ακροατές θα μας απαξιώσουν κι’ αυτοί. Στις σημερινές εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες πρέπει να έχουμε συνείδηση του ρόλου μας αν θέλουμε το ρεμπέτικο να επιζήσει…
Όσο ψαγμένος και να είναι κάποιος αν ακούσει 30 ζειμπεκοχασάπικα στη σειρά είναι δυνατόν να μην βαρεθεί; Και ο διάβολος θα έσκαγε…
Εγώ πάλι, προσωπικά, δε θέλω ν’ ακούω «ρεμπέτικα και λαϊκά». Δεν έχω καμία αντίρρηση να υπάρχουν και τέτοια προγράμματα, αλλά δε θα τα προτιμήσω. Ακόμη κι αν πιάσουμε ένα πολύ στενό είδος, π.χ. “καθαρόαιμο ρεμπέτικο” ή και ακόμη στενότερο, “μόνο πειραιώτικα των τάδε δεκαετιών”, υπάρχει ανεξάντλητη καβάντζα τραγουδιών. Με σωστή διαχείριση των κανόνων που προαναφέρατε (όχι όλα τα ζεϊμπέκικα Ρε Χιτζάζ στη σειρά, όχι όλα τα άγνωστα στη σειρά κλπ.) και με λίγη τύχη ως προς τη διάθεση και την αγωγή του κοινού μπορεί να γίνει πολύ δυνατό πρόγραμμα.
Συνήθως πολλοί σκέφτονται: μη βάλουμε αυστηρά ένα είδος, για να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Σέβομαι απολύτως αυτή τη σκέψη. Όμως ενώ με το «ρεμπέτικα παλιά και καινούργια και σμυρναίκια και λαϊκά» θα ευχαριστηθούν όσοι έχουν ένα από αυτά τα είδη ως αγαπημένο, αυτοί που τους αρέσει να ακούνε ένα πράγμα κάθε φορά, και που δε θεωρούν την πολλή εναλλαγή ως απαραίτητο προσόν ενός προγράμματος, δε θα ευχαριστηθούν ποτέ.
Θα μου πεις, πόσοι είναι αυτοί; Γιατί να κάνουμε αυτωνών το χατίρι και όχι όλων των υπολοίπων;
Ε, μια στα τόσα ας γίνεται και αυτωνών όμως! Το 'χω καημό μια φορά στη ζωή μου να ακούσω 3-4 ώρες μόνο μουρμούρικα, και δεν έχει συμβεί ποτέ! Αν είμαι γύρω στα είκοσι χρόνια ακροατής, το να συνέβαινε μια φορά στα 20 χρόνια δε θα ήταν και τόσο κατάφωρη καταπίεση για όλους τους άλλους που δεν αντέχουν το ίδιο και το ίδιο.
Όσο για το τι γίνεται με τα άγνωστα τραγούδια, μην ξεχνάμε ότι οι παλιοί έπαιζαν κυρίως άγνωστα τραγούδια, αφού όσα σήμερα είναι κλασικά κάποια στιγμή είχαν μόλις γραφτεί και πρωτοπαρουσιάζονταν! Το ίδιο ακριβώς που γίνεται και σήμερα σε κάθε άλλο είδος μουσικής εκτός από τα «κλασικού ρεπερτορίου».
Οι παλιοί έπαιζαν τα σουξέ της εποχής των. Τα καινούργια τραγούδια τα δοκίμαζαν στο κόσμο και αν δεν περνούσαν, τα άφηναν στη μπάντα, μέχρι που τα ξέχναγαν και οι ίδιοι. Θα πω ένα περιστατικό όπως μου το περιέγραψε ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, ιδρυτής της οπισθοδρομικής κομπανίας. Είχε έρθει στο μαγαζί να τους ακούσει ο Απόστολος Καλδάρας και προς τιμήν του, του έπαιξαν το “είμαι τσιγάρο λαικό”. Το οποίο βέβαια --προς έκπληξιν όλων-- δεν το θυμόταν καν!..
Αγαπητέ Αλκη αυτή η περίπτωση γιά τον Απόστολο Καλδάρα σίγουρα ισχύει και γιά πολλούς άλλους μεγάλους λαϊκούς δημιουργούς(Μητσάκης,Χιώτης κλπ) οπότε τι καθόμαστε τώρα και συζητάμε γιά ψαγμένα τραγούδια.Ας αφεθούμε στήν τρέλλα μας εμείς οι λίγοι μυημένοι ακροατές(εξάλλου ακόμα υπάρχουν στέκια πού παίζονται αρκετά <άγνωστα>) και εσείς οι μουσικοί ας φτιάχνετε πρόγραμμα που θα έχετε λίγο προετοιμάσει ώστε και εσείς όσο μπορείτε να γουστάρετε και να ακούγεται σωστά στα αυτιά τών περισσοτέρων.Αυτά για όσο αντέχουν ακόμα τα μαγαζιά γιατί σέ λίγο πολύ φοβάμαι όλοι θά συναντηθούμε στούς δρόμους όπου εσείς θα παίζετε και εμείς θα σάς ακούμε.
Ακόμα και στους δρόμους να φτάσουμε, την ίδια γνώμη θα έχω να προτείνω. Το κοινό δεν θα το φέρουμε ποτέ μαζί μας αν αγνοήσουμε την στάθμη της ποιότητάς του, όποια και να είναι.
Και για να μην παρεξηγηθώ, δεν είμαι κατά των ψαγμένων τραγουδιών, απλά διαφωνώ με τη λάθος “δοσολογία”…
Προφανώς οι “δρόμοι” ήταν σχήμα λόγου και όχι το κύριο θέμα. Ωστόσο έχω να πω ότι ο δρόμος είναι αλλιώς, και είναι μάλλον υπέρ του καλλιτέχνη:
Αφενός, κανείς ακροατής δεν έρχεται με προκατασκευασμένες προσδοκίες και αξιώσεις. Περαστικοί είναι.
Αφετέρου, σ’ όποιον δεν αρέσει απλά δεν κάθεται, και δεν υπάρχει παρεξήγηση. Άρα δεν “οφείλεις” να του αρέσεις. Συνήθως οι 9,9 στους 10 δεν κάθονται, αλλά δε θα στεναχωρηθείς γι’ αυτό, ούτε θα σου κάνει κανείς παράπονα.
Στο δρόμο δεν έχεις αφεντικά, ούτε καν τον πελάτη. Κανείς δε σου λέει τι να κάνεις, και όποιον κερδίσεις τον έχεις κερδίσει με τους δικούς σου όρους, άρα (κατ’ αρχήν) θα είναι κάποιος που έχει τους ίδιους όρους μ’ εσένα.
Και άλλα προτερήματα έχει ο δρόμος. Ίσως όχι ακαταμάχητα για όλους -γούστα είναι αυτά. Βέβαια αυτό που δεν έχει είναι η κατάσταση που θα δημιουργηθεί σ’ ένα μαγαζί μέσα από συνύπαρξη και αλληλεπίδραση πολλών ωρών συνεχόμενα με μια ή περισσότερες καλές παρέες. Αλλά άμα βγεις στο δρόμο, το συγκεκριμένο το έχεις αποκλείσει εξ αρχής, οπότε και πάλι χαμένος δε βγαίνεις.
πρόσφατο σημείο των καιρών: βγαίνεις να παίξεις στο δρόμο με ανοιχτή θήκη μπροστά, και επειδή είσαι κοντά στην πιάτσα των μικροπωλητών ο κόσμος συνέχεια ρωτάει πόσο πουλάς τα όργανα, τα μπουφάν, το κράνος κλπ… ακόμα και την ώρα που παίζεις!