Και στην Τουρκία και στην Ελλάδα έχουμε ένα τεράστιο κενό συλλογικής μεταβίβασης γνώσης στο “λόγιο” επίπεδο, που οφείλεται σε έναν μόνο, αλλά κοινό και στις δύο χώρες λόγο: Η παραδοσιακή μουσική ήταν εξοβελισμένη από το “λόγιο επίπεδο” επί πολλές δεκαετίες (στην Ελλάδα περισσότερες). Εδώ, η “στροφή προς τη Δύση” άρχισε από τις αρχές του 19ου αιώνα, πρώτα στους δυτικοσπουδαγμένους, παγιώθηκε επί (χοντρικότατα) Ελληνικού Κράτους και συνέχισε έτσι μέχρι (χοντρικότατα) το πρώτο τρίτο του 20ού αιώνα. Από το χρονικό αυτό σημείο αρχίζουν κάποιοι λόγιοι, κυρίως ασχολούμενοι με τα μουσικά πράγματα, να συνειδητοποιούν ότι υπάρχει μία μουσική παράδοση που δεν είναι εξοβελιστέα αλλά μπορούσε και θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για την περεταίρω σφυρηλάτηση εθνικής ταυτότητας. Στην Τουρκία, η στροφή προς τη Δύση ξεκινάει πάρα πολύ απότομα και με στιλ “αποφασίζομεν και διατάσσομεν” επί Κεμάλ (δες το ωραιότατο φιλμάκι με τους τζαντάρμες, το σινανάι και την Ωδή στη Χαρά του Μπετόβεν). Πολύ γρήγορα όμως, το καθεστώς συνειδητοποιεί ότι δεν επιτρέπεται να παραχωρήσει στους Άραβες, Πέρσες, Έλληνες και άλλους την αποκλειστική χρήση της μη ευρωπαϊκής μουσικής και έτσι έχουμε την “καθιέρωση” Τουρκικής εθνικής μουσικής από τον Ραούφ Γιεχτά Μπέη, με το γνωστό άρθρο του σε (γαλλική νομίζω) παγκόσμια μουσική εγκυκλοπαίδεια όπου πρωτοπαρουσιάστηκε η Τουρκική μουσική.
Το κενό αυτό, στα δικά μας μουσικά πράγματα, είναι υπεύθυνο για το χάος που υπάρχει ακόμα και σήμερα τόσο στην οργανολογία όσο και στο θέμα των κουρδισμάτων. Κανένας άνθρωπος με επιστημονικό τρόπο σκέψης δεν ασχολήθηκε με την παραδοσιακή μουσική επί πολλές δεκαετίες, με αποτέλεσμα να ψάχνουμε σήμερα και οι πηγές που ανακαλύπτουμε να είναι είτε από κείμενα που ο συγγραφέας τους δεν είχε ιδέαν από παραδοσιακή μουσική, είτε από λαϊκά κείμενα ή καταγραφές όπου οι φορείς της παράδοσης δεν είχαν κανένα λόγο να σκεφτούν ρασιοναλιστικά και να πράξουν ανάλογα, ονομάζοντας π.χ. το καθένα όργανο της μεγάλης οικογένειας των μακρυμάνικων λαουτοειδών με ένα συγκεκριμένο από τα διατιθέμενα πάρα πολλά ονόματα, με χρήση λογικής τύπου “το μεγάλο θα το λέμε μπουζούκι”, “το μικρό θα το λέμε τζουρά” κλπ.
Αναρωτιέμαι εδώ, κατά πόσον “έχουμε τη νομιμοποίηση” να προχωρήσουμε κάποια στιγμή στις απαραίτητες αυτές ταξινομήσεις, που θα ευκολύνουν τη ζωή και την εργασία και των ερευνητών, και των σημερινών μουσικών. Η απάντηση θα μπορούσε να είναι όχι μόνο “ναί, την έχουμε την νομιμοποίηση” αλλά να βρεθεί επί τέλους και κάποιος που να δώσει ένα πρώτο σχέδιο ταξινόμησης με πιθανότητες να γίνει ευρύτερα δεκτό. Αναμένεται ο κατάλληλος άνθρωπος, η στιγμή είναι σίγουρα κατάλληλη.