Δεν ειναι μονο στην ηπειρο. Γενικα στα βουνα δεν εχει παει το ανατολιτικο παιξιμο, κραταν ακομα τα ελληνικα στοιχεια και τραγουδια.
1 «Μου αρέσει»
Σε κάποιες ορεινές περιοχές και κυρίως όπου υπάρχει το σαρακατσάνικο ή το βλάχικο στοιχείο στη μουσική, όντως κρατάει καλύτερα το ελληνικό στοιχείο.
Δεν πάνε και οι ρομά μουσικοί τόσο πολύ σε τέτοια γλέντια.
Αλλά σε αυτό που λες ότι δεν έχει πάει ακόμα το ανατολίτικο παίξιμο στα βουνά δε συμφωνώ και πολύ. Δεν είναι απόλυτο.
Παραθέτω ενδεικτικά ένα βίντεο από ορεινό χωριό της Κοζάνης με υψόμετρο 980μ. απ’ ό τι διάβασα.
Το γλέντι τουλάχιστον για μένα είναι “αρκουδιάρικο” μέχρι και ηλεκτρονικά κρουστά…και κάποιοι στίχοι σε αράβικη γλώσσα; Τι μουσική παράδοση έχει αυτό το χωριό δε γνωρίζω.
1 «Μου αρέσει»
καλα βρηκες και’συ παράδειγμα!
Γιάννης Καψάλης(απο την γνωστη οικογένεια Καψάληδων) , Μακης Τσίκος, λαμπρο παράδειγμα προς αποφυγή.
οπου πανε αυτα παίζουν γυφτοτσιφτετέλια. καμια σχέση με παραδοσιακά 
1 «Μου αρέσει»
Και πώς λειτουργεί το γλέντι σ’ αυτά τα πανηγύρια; Με παραγγελίες, ή τα όργανα παίζουν ό,τι θέλουν;
Ε τι παράδειγμα να έφερνα όταν ο michael palmo λέει:
Και εδώ που τα λέμε δεν είναι μόνο ο Καψάλης και ο Τσίκος που τα παίζουν αυτά είναι και πολλοί άλλοι που κάνουν αυτό το πρόγραμμα στα πανηγύρια. Εδώ πάλι παρόμοιο πρόγραμμα από άλλους και που; Σε χωριό των Τζουμέρκων!
Από τότε που οι ορχήστρες άρχισαν να πληρώνονται στους γάμους, στα πανηγύρια και στα κέντρα από τους διοργανωτές των γλεντιών σταμάτησε η σειρά χορού, η παραγγελιά και η πληρωμή (χαρτούρα) από τους χορευτές στην ορχήστρα. Αυτό είναι που έφερε τη μεγάλη “τούμπα”.
Εδώ και χρόνια εκτός σπανίων εξαιρέσεων οι ορχήστρες παίζουν ό τι θέλουν και ο πολύς κόσμος ακολουθεί γιατί έτσι τους έχουν μάθει. Αρέσει, δεν αρέσει αυτός ο “αρκουδιάρικος τζετζελές” γίνεται με αυτές τις ορχήστρες. Για μένα κακώς άλλαξε το παλιό κατεστημένο με τις παραγγελίες και τη σειρά χορού.
Από όσο θυμάμαι κάποιοι πολιτιστικοί σύλλογοι που άρχισαν να αναλαμβάνουν-οργανώνουν μουσικές εκδηλώσεις ήταν οι πρώτοι που αλλάξαν το παλιό έθιμο της παραγγελίας με τη δικαιολογία, πληρώνουμε την ορχήστρα για να υπάρχει ελεύθερη πίστα και να μπορεί να χορεύει κανείς “ελεύθερα” χωρίς περιορισμό.
Και οι ορχήστρες αν υπάρξει καμιά αντίδραση από τον κόσμο απαντάνε αν χρειαστεί: “κάνουμε πρόγραμμα, δε δεχόμαστε παραγγελίες”.
Δηλαδή όποιος παραγγείλει (με την πρόθεση προφανώς να πληρώσει) δε θα του το παίξουν; Καταλαβαίνω ότι δεν είναι πια αυτός ο τρόπος που γίνεται -άλλωστε αυτή την απάντηση φανταζόμουν-, αλλά κάποιοι δε θα κάνουν τις παρεγγελίες τους έστω και κατ’ εξαίρεση;
Για μια ορχήστρα είναι πιο εύκολο να παίξει προβαρισμένο πρόγραμμα παρά να έχει το πολύ μεγαλύτερο ρεπερτόριο που χρειάζεται για να παίζει παραγγελίες.
Στην Κρήτη, τον καιρό που άρχισε η μετάβαση από το 100% παραγγελίες στη συμφωνία, συνηθιζόταν να ανακοινώνεται ότι η ορχήστρα είναι πληρωμένη (δηλαδή χορέψτε ελεύθερα). Πλέον η ορχήστρα πάντα είναι πληρωμένη (τουλάχιστον στα μέρη που έχω δει), ωστόσο μία φορά άκουσα και την ανακοίνωση. Αλλά οπωσδήποτε κάποιοι κάνουν και παραγγελίες.
Ναι όπως προείπα υπάρχουν και σπάνιες εξαιρέσεις. Αλλά ανάλογα τι θα ζητήσει ο άλλος από κάτω και σε ποια ώρα του προγράμματος. Αρκετοί δε γνωρίζουν και πολλά από το παραδοσιακό ρεπερτόριο και θα το αποφύγουν λέγοντας π.χ. “τώρα ο κόσμος χορεύει συρτά, έλα πιο μετά” ή “δεν προλαβαίνω τώρα, τώρα βγαίνει άλλος τραγουδιστής”.
Βολικά τους έρχεται μόνο, αν είναι και τους παραγγείλλουν κάνα δικό τους τραγούδι που θα είναι και στο ρυθμό που θα παίζουν εκείνη τη στιγμή.
Ε ναι έτσι είναι σήμερα. Αν όμως επικρατούσε ακόμα το παλιό έθιμο με την παραγγελλία θα ήταν αναγκασμένοι να μάθουν και το ανάλογο ρεπερτόριο που θα είχε ζήτηση. Γιατί τότε οι χορευτές που παραγγέλναν τους πληρώναν.
Ε, φαντάζομαι ότι σε κάθε συγκεκριμένο τόπο και οι παραγγελίες θα ήταν αναμενόμενες. Δε θα ερχόταν ο καθένας να παραγγείλει το τελευταίο άσχετο χιτάκι που άκουσε στο ράδιο, το ρεπερτόριο του τόπου θα ζητούσαν.
Εντωμεταξύ, δεν ξέρω βέβαια για κάθε τόπο αλλά γενικά αρκετές φορές, όταν γίνονται παραγγελίες με τον παλιό τρόπο, κάποιοι ζητάνε απλώς τον χορό κι όχι συγκεκριμένο κομμάτι.
Ναι αυτό πιστεύω θα ισχύει παντού…
Δε μπορεί όμως κάποιος να θέλει τον τάδε συρτό κλπ αντί έτσι γενικά συρτό; Στα μπουζούκια η παραγγελιά δεν ήταν πολλές φορές για συγκεκριμένο τραγούδι;
ανεφερα την λεξη ‘‘γενικα’’ δεν ειπα οτι ειναι το απολυτο. οπως πολυ σωστα ανεφερες μετα. το γενικα δεν σημαινει καθολου, σημαινει γενικα. παραδοσιακε, σε ποσες δουλειες εχεις παιξει στα ορεινα γενικα? και τους επαιξες τουρκοαραβικα μοτιβα? διοτι κι εγω εχω παιξει ντιρινταχτα, και σε βλαχοχωρια μαλιστα, εφοσον τα ηθελαν οι νεοι φυσικα που ζουν στις πολεις πλεον, και τα ακουν ολα, αλλα αυτο δεν αλλαζει την αναλογια σε σχεση καμπου και ορεινων. στην συντριπτικη πλειοψηφια, στις δουλειες που εχω παει εγω τουλαχιστον, εχουμε παιξει κυριως κλασικο δημοτικο και λιγο νεοδημοτικο. για τα ορεινα μιλαω παντα ετσι? επισεις τα τελευταια χρονια και πολυ λαουτο σε καποια μερη. και δεν ειναι θεμα υψομετρου αλλα το ποιοι ζουν εκει και το τι ακουν και θελουν να ακουσουν. επισεις περα απο το ανατολιτικο, υπαρχει και το νεο το δημοτικο η σκυλοδημοτικο που το λεν αλλοι. και αυτο πλεον εχει παει και στα ορεινα πολυ, αλλα εχει μεινει και το κλασικο δημοτικο, το ζηταν ακομα.
1 «Μου αρέσει»
Δεν έχει σημασία σε πόσες δουλειές έχει πάει να παίξει ο καθένας μας στα ορεινά γενικά και τι έχει παίξει, αλλά τι βλέπουμε να γίνεται γενικά και στα ορεινά. Δηλαδή κατά πόσο αποδέχεται ο κόσμος αυτο το ρέπερτόριο που αποκαλείς και εσύ ντιριντάχτα.
Το λέω και πιο απλά και ξεκάθαρα.
Πιστεύεις ότι σήμερα στα περισσότερα ορεινά χωριά αν πήγαιναν π.χ. ο Καψάλης, ο Σαφέτης, η Βέρρα, η Τσαμπά και παρουσίαζαν το γνωστό πρόγραμμά τους, δεν θα τους αποδεχόταν ο κόσμος; Θα είχαν αποτυχία; Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά από αυτά που βλέπω δεν πιστεύω ότι δε θα τους αποδέχονταν. Γιατί όπως είπα και σε προηγούμενο μήνυμα “τον πολύ κόσμο γενικά όπως τον λαλούν πηγαίνει”.
Υ.Σ. pepe
Ξέχασα να αναφέρω ότι από τότε που άλλαξε το παλιό κατεστημένο με την χαρτούρα να μοιράζεται εξίσου το ίδιο σε όλα τα μέλη της ορχήστρας, άλλαξε και ο τρόπος αμοιβής στα μέλη της ορχήστρας. Σήμερα κάνουν κουμάντο οι τραγουδιστές και λιγότερο κάποια κλαρίνα που θεωρούνται τα ονόματα. Αυτοί παίρνουν τα πακέτα και οι ίδιοι καθορίζουν το μεροκάματο που θα πάρει το κάθε μέλος της ορχήστρας και είναι πολύ δυσανάλογα τα ποσά. Με άλλα λόγια, οι οργανοπαίχτες σήμερα γίναν υπάλληλοι των τραγουδιστών και μιλάω βέβαια σε ορχήστρες σαν αυτές με τα βίντεο που παρέθεσα. Και σίγουρα κάποιοι που δεν ήταν μαθημένοι με αυτά τα δεδομένα μην μπορώντας να το αποδεχτούν σταματήσανε και το επάγγελμα αυτό ή μπορεί να πάνε σε λίγες δουλειές μόνο με τους όρους που θέλουν αυτοί, δηλαδή με ίσα μερτικά στη δουλειά.
1 «Μου αρέσει»
Στα μπουζούκια η παραγγελία είναι (ήταν) συνήθως για ζεϊμπέκικο, επομένως ατομική. Και φυσικά παρήγγελνες αυτό που ήθελες. Στα δημοτικά η παραγγελία είναι για να χορέψει μια ολόκληρη παρέα. Θα μου πεις, και πάλι δεν υπάρχουν προτιμήσεις; Μπορούν να υπάρχουν, αλλά συνολικά δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα…
1 «Μου αρέσει»
Άσχετο με το Ξηρόμερο, σχετικό ίσως με τη συζήτηση, ίσως να το ξανάγραψα εδώ στο φόρουμ. Πριν από χρόνια, στην Κύπρο, πάω σε ένα κατάστημα να αγοράσω χορδές και ακούω την εξής ατάκα, σαν παράπονο, από ένα επαγγελματία μουσικό προς άλλο (παραφράζω ελαφρά):
Σκοτωνόμαστε να μάθουμε το τελευταίο τραγούδι του Τερζή, κι ο κόσμος μας ζητά να παίξουμε την πορτοκαλιά του Καραβά.
Εμ, φταίει που δε μας αρέσουν οι ταμπέλες (εμένα πάντα μου άρεσαν)!
Και του Τερζή πρέπει να παίζονται, αφού υπάρχει κόσμος που τα θέλει. Η μουσική γενικά είναι για να παίζεται. Το θέμα είναι να οριοθετείται κάπως το τι μπορεί κανείς να περιμένει από κάθε μουσικό, κάθε χώρο και κάθε περίσταση. Αν κρέμαγε ο καθένας μία ταμπέλα «εδώ τα τελευταία σουξέ του Τερζή! (για πορτοκαλιά του Καραβά παρακάτω)», όλοι θα ήταν ευχαριστημένοι.
Πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Μου έκανε να θυμηθώ μια συνέντευξη με τον Κώστα Αριστόπουλο, όπου μεταξύ άλλων μιλάει για την παραγγελία/χαρτούρα στα πανηγύρια και πως έχουν αλλάξει τα πράγματα στα νεότερα χρόνια (δείτε ειδικά από 20 λεπτά και μετά και προς το τέλος του βίντεο).
“το μαντίλι”, “Γαλλία” και τα άλλα του συναφιού, τα λέτε κι εσείς που παίζετε δημοτικά ή είναι της “παλιάς σχολής” μουσικών;
Και εδώ ο Αριστόπουλος παίζει με τον Καρναβά πριν σαράντα χρόνια:
Η ηχόληψη δεν είναι καλή, αλλά μια που μιλάμε για Ξηρόμερο…
Το κανάλι του dimvangeli έχει και άλλα ωραία βίντεο, όπως αυτό για τους Ζουμπαίους:
1 «Μου αρέσει»
εδω διαφωνω, καθως, παραδειγμα, νομιζω πως δεν ειναι το ιδιο στην γνωση και στην πειρα, ο επαγγελματιας μαγειρας που εχει εργαστει σε μαγαζια και μαγαζια, με την κυρα μαρω που εργαζεται στο μεζεδοπωλειο της γειτονιας. ακι οι δυο στην εστιαση ειναι ομως, φαγητα βγαζουν. ηθελα απλως να ξερω αν μιλαω με καποιον της δουλειας της δημοτικης, γι’αυτο σε ρωτησα. αλλα ενταξει αφου δεν θες, μη μου λες, δεν πειραζει. παντως αυτα που λες, ολα μεσα ειναι, ολα ισχυουν, καθως το πραγμα της μουσικης ειναι ρευστο και εξελλισεται διαρκως. αλλα δεν ειναι ολα ετσι ουτε παντου. υπαρχουν και αλλα. οι φιρμες αυτες παραδειγμα, δεν κανουν παντου το ιδιο προγραμμα, επισεις η αναλογια δημοτικου και μη δημοτικου στο προγραμμα αλλαζει απο τοπο σε τοπο. επισεις σε πολλα χωρια, ο λογος που τους παιρνουν, ειναι οικονομικος. για να τραβηξουν κοσμο και να βγουν τα εξοδα και να μεινει ενδεχομενος και κατι για τον συλλογο. το κοινο επισεις δεν ειναι το ιδιο οπως πριν 20 και 30 και 40 χρονια.
εγω τα βλεπω ο ιδιος, καθως ανεβαινω στα ορεινα να παιξω. και με λαουτο και με ηλ.κιθαρα. και σε κανονικες δουλειες, οχι στημενα χορευτικα.
ο κοσμος οσο περναει ο καιρος, το αποδεχεται ολο και περισσοτερο καθως ειναι τα ακουσματα των νεων στα μπαρακια της πολης. οποτε αν τα κουσουν και στο χωριο, δεν θα τους χαλασει. αλλα παιζει ρολο οταν σε καλουν τα μπαλαμε να τους παιξεις, για ποιο λογο σε καλουν τι και θελουν να ακουσουν. ακομα και το ιδιο το χωριο στην γιορτη της ομαδας μπορει να φερει τη φιρμα για να κανει ‘‘χαμο’’ οπως λεν τελευταια. και σε αλλη εκδηλωση να εχουν λαουτα ντεφια με χορευτικα και να χορευει παλι ο ιδιος κοσμος με δημοτικα. αλλα για τα ορεινα που λεγαμε γενικα, οτι εχω δει εγω και απο αλλους συναδελφους που μιλαμε, οχι. τωρα κακως βεβαια μιλαμε, διοτι το δημοτικο ειναι κατα τοπους. ορεινη ειναι και η βερδικουσια ορεινη και η κρανια. στην βερδικουσια θελουν και γυφτικα και σολο κιθαρα, στην κρανια οχι. ηπειρο και βλαχικα. υπαρχουν και αλλα πολλα για την δημοτικη δουλεια που βαριεμαι να τα γραψω τωρα… αλλα οπως ειπες κι εσυ…
2 «Μου αρέσει»
Καλησπέρα στην ομάδα.
Τυγχάνει να έχω διπλή καταγωγή από Λαμία και Κρήτη (μεγαλωμένος σε χωριό της Φθιώτιδος) , έχω ίδια εμπειρία σχετικά με τα πανηγύρια και την εξέλιξη τους .
Στην Φθιώτιδα όταν ο χορός ήταν επί πληρωμή , υπήρχε καλύτερη ποιότητα μουσικής από την ορχήστρα , καθώς πέρα από τους εφετζήδες, τις πρωινές ώρες έμεναν για να χορέψουν αυτοί που ήξεραν και να ακούν και να χορεύουν. Αλλά τις περισσότερες φορές έπεφτε πολύ ξύλο, από ανυπόμονους ή πιωμένους που ‘έσπαγαν’ την σειρά χορού και άρχιζε το ροντέο. Αυτό είχε σαν συνέπεια χαμένα λεφτά για το μαγαζί , για αυτό αποφάσισαν τα μαγαζιά να πληρώνουν την ορχήστρα και ο χορός να είναι δωρεάν. Και κάπου εκεί ξέφτισε το πράγμα …
Στη δε Κρήτη, θυμάμαι από μικρός να χορεύουν όλοι και όποιος έδινε παραγγελιά τότε πλήρωνε , το οποίο ισχύει ακόμη και σήμερα.
Στην Κρήτη η κατάσταση είναι καλύτερη - σχετικά - καθώς έχει πολλούς σοβαρούς παραδοσιακούς μουσικούς που έχουν το κοινό τους, αλλά και εδώ παρατηρώ ότι έχει αρχίσει να εμφανίζονται βραδιές με σκυλοπαραδοσιακές - μουσικά καταστάσεις, πιώματα , ξύλο και άλλα ωραία σκηνικά.
2 «Μου αρέσει»