[/QUOTE]
Η διαπίστωσή μου ότι η μουσική αλλαγή (π.χ. εγκατάλειψη ενός οργάνου) εξαρτάται από την κοινωνική αλλαγή (π.χ. εγκατάλειψη των περιστάσεων του βίου όπου χρησιμοποιόταν το όργανο) είναι βέβαια από κοινότοπη έως αυτονόητη.
Αυτονόητο ή όχι, είναι ένα θέμα που πρόσφατα άρχισε να απασχολεί συστηματικά την έρευνα. Παλιότερα έλεγαν μια γενικότητα του τύπου «ο σύγχρονος τρόπος ζωής» χωρίς πολλή-πολλή ανάλυση. Το να δεις όμως με συγκεκριμένες λεπτομέρειες ποια ήταν η κοινωνική αλλαγή, ποια η μουσική και ποια η σχέση τους, παραμένει κατά τη γνώμη μου ενδιαφέρον. Εξηγεί πολλά, όπως π.χ.: τα καινούργια όργανα που αντικατέστησαν τα παλιά, τι ακριβώς είχαν που τα έκανε πιο κατάλληλα ειδικά τώρα αλλά όχι παλιότερα; (Αν έχετε διαβάσει το “Κοντραμπάσο” του Ζύσκιντ, ένας μουσικός λέει: «ο λόγος που το τετράχορδο κ’μπάσο τελικά επικράτησε, μετά από πολλή κόντρα με το τρίχορδο, ήταν απλά ότι για το τετράχορδο έγραψαν καλύτεροι συνθέτες». Παίζει κι αυτό, αλλά συνήθως είναι πιο σύνθετα τα πράγματα.)
Διάβασα λοιπόν μια εξαιρετική πτυχιακή της Άρτας (πολύ ανώτερη από το επίπεδο που συνήθως θεωρείται αποδεκτό για πτυχιακή), που πραγματεύεται ακριβώς αυτό το ζήτημα, με αφορμή ένα τοπικό όργανο, πάλαι ποτέ κεντρικό στη ζωή του τόπου του και τώρα εγκαταλειμμένο: Αντωνία Τζερεφού,[i]Κοινωνικές μεταλλάξεις και ταυτοτικά σύμβολα: Η περίπτωση της λύρας στην Ελαφόνησο Λακωνίας 1930-1960.
[/i]Στα δικά μου πιάνω και το «μετά την εγκατάλειψη»: τι είναι αυτό που ξαναζωντανεύει ένα όργανο αφότου έχουν εκλείψει οι συνθήκες που το διατηρούσαν;