Στη αυτοβιογραφία του, (από την έκδοση της Ελευθεροτυπίας σελίδες 166-167), ο Μάρκος Βαμβακάρης αναφέρεται στο πολύ γνωστό του τραγούδι «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά». Ο Μάρκος θυμάται ότι το έγραψε στα Τρίκαλα, μετά από περιοδεία που έκανε εκεί.
Στα Τρίκαλα επήγα προπολεμικά και κάθησα κάπου είκοσι πέντε, είκοσι μέρες κι εκεί στα Τρίκαλα επάνω έγραψα τους Ρεμπέτες. Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά εμένα μ΄αγαπούνε…
Γνωρίζουμε ότι το τραγούδι ηχογραφήθηκε το 1937 και κυκλοφόρησε για την φωνογραφική εταιρεία Parlophone με στοιχεία δίσκου Β-21915/GO-2711. Στην άλλη πλευρά του δίσκου, μπήκε το οργανικό «Ταξίμ Ζεϊμπέκικο» για το οποίο εδώ και 2-3 μέρες γίνονται σχόλια στο αντίστοιχο θέμα.
Για να επιβεβαιώσω τις θύμισες του Μάρκου, ξεφύλλισα τις δύο γνωστές εφημερίδες εκείνου του καιρού που εκδίδονταν στα Τρίκαλα. Αναφέρομαι στις εφημερίδες «Θάρρος» και «Αναγέννησις».
Αν και αρχικά η αναζήτηση δεν έβγαλε αποτελέσματα, εν τούτοις, μετά τα μέσα Μαΐου και συγκεκριμένα στις 18/5/1937 βρέθηκε η πρώτη αναφορά στην παρουσία του Μάρκου στα Τρίκαλα.
Ας δούμε αναλυτικά το αποτέλεσμα της έρευνας.
Στις 18/5/1937 στην εφημερίδα «Αναγέννησις», δημοσιεύεται η πρώτη (μικρή) διαφημιστική καταχώρηση για την λαϊκή ορχήστρα του Μάρκου, όπως μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω.
Όπως διαβάζουμε, ο Μάρκος έπαιξε στο εξοχικό κέντρο που βρίσκονταν στο Φρούριο των Τρικάλων.
Στο φρούριο το οποίο το είχαν κάνει κέντρο το΄γραψα αυτό και το λανσάρισα… θυμάται ο Μάρκος. Σύμφωνα με τον ίδιο, πήγε τρεις φορές στα Τρίκαλα προπολεμικά. Αυτή πρέπει να ήταν η πρώτη.
Την επόμενη μέρα, 19/5/1937, στην άλλη εφημερίδα των Τρικάλων, το «Θάρρος», βρίσκουμε πληρέστερη καταχώρηση για τον Μάρκο Βαμβακάρη και την παρουσία του στο Φρούριο.
Διαβάζουμε λοιπόν, ότι μαζί του ήταν ο Γιώργος Μπάτης αλλά και ο Σαμιωτάκης, που κατά πάσα πιθανότητα ήταν ο Κώστας Ρούκουνας. Αυτή η τριάδα ήταν που διασκέδαζε τον Μάιο του 1937 τους Τρικαλινούς στο Φρούριο της πόλης.
Η παραπάνω καταχώρηση δημοσιεύτηκε και την επόμενη μέρα στην ίδια εφημερίδα.
Αλλά για πόσες μέρες βρέθηκαν στα Τρίκαλα, ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Γιώργος Μπάτης και ο Κώστας Ρούκουνας;
Ακολουθώντας την εφημερίδα «Αναγέννησις», συμπεραίνουμε ότι ο Μάρκος, ο Μπάτης και ο Ρούκουνας, έπαιξαν σίγουρα μέχρι και τις 24/5/1937 στα Τρίκαλα, όταν δημοσιεύεται η τελευταία διαφημιστική καταχώρηση. Ακριβώς μία βδομάδα παρέμειναν στα Τρίκαλα και στο εξοχικό κέντρο στο Φρούριο της πόλης.
Ρεπορτάζ για τον Μάρκο δεν βρέθηκε, πέραν ενός μικρού σχολίου που έγινε στις 22/5/1937 στην εφημερίδα «Αναγέννησις» και το οποίο είναι το παρακάτω. Στο σχόλιο της εφημερίδας διαβάζουμε, ότι το εξοχικό κέντρο κατακλύζεται από το Τρικαλινό κοινό.
Σε όλες (συνολικά 7) τις διαφημιστικές καταχωρήσεις στις δύο εφημερίδες των Τρικάλων, ο Βαμβακάρης αναφέρεται με το μικρό του όνομα. Το επίθετο του ήταν περιττό, καθώς ήταν πανελληνίως γνωστός με το μικρό του όνομα.
Γυρίζοντας στην Αθήνα, ο Μάρκος Βαμβακάρης ηχογράφησε στα αυλάκια του δίσκου 78 στροφών, κατά πάσα πιθανότητα τον Ιούνιο του 1937, το περίφημο τραγούδι του «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά». Φαίνεται δηλαδή, να ισχύει η τοποθέτηση του, ότι το τραγούδι το εμπνεύστηκε κατά την περιοδεία του στα Τρίκαλα. Η αποδοχή των Τρικαλινών στον Συριανό μουσικό, πρέπει να ήταν καθολική και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον ίδιο.
Στις 31/8/1937 και στην Πειραϊκή εφημερίδα «Θάρρος», δημοσιεύτηκε κείμενο του Γ. Β-ς, με τίτλο «Τι είναι αλήθεια το ρεμπέτικο τραγούδι»*, στο οποίο γίνεται αναφορά στο τραγούδι «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά».
Σύμφωνα με τον συντάκτη, το τραγούδι μόλις είχε κυκλοφορήσει στην αγορά.
Για την ιστορία πρέπει να αναφερθεί, ότι ο Βασίλης Τσιτσάνης δεν φαίνεται να συμμετείχε μαζί με τους Μάρκο, Μπάτη και Ρούκουνα στην κομπανία τους.
Ο Μάρκος θυμάται στην αυτοβιογραφία του, ότι γνώρισε την οικογένεια Τσιτσάνη, λέγοντας ότι ο Χρήστος (Κίτσος) Τσιτσάνης ήξερε να παίζει λίγο μπουζουκάκι. Όχι σαν τον Βασίλη αλλά σίγουρα ήταν γνώστης του τρίχορδου.
Εγνώρισα και τους ανθρώπους του Τσιτσάνη. Έναν αδελφό εκεί πέρα έχει ο Τσιτσάνης, ο οποίος τον έχει βοηθήσει πολύ τον Τσιτσάνη. Γράφει τραγούδια και παίζει και μπουζουκάκι, αλλά όχι σαν τον Τσιτσάνη ε; Χρίστο. Αυτός πίνει κάνα κρασάκι, πιο φουκαράς, πιο φτωχός και μου φαίνεται πως είναι καλύτερο σκαρί από τον Τσιτσάνη. Σκάλες πιο αψηλά απ΄το Βασίλη σε χαρακτήρα .
Για τον Βασίλη Τσιτσάνη, θα ανεβάσω σύντομα θέμα για την παρουσία του στα Τρίκαλα σαράντα (40) σχεδόν μέρες μετά τον Μάρκο, στο νήμα «Περδικόπουλος-Τσιτσάνης στα Τρίκαλα».
Ακολουθεί, το τραγούδι και η ετικέτα από το «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά».
*Το πλήρες κείμενο του Γ. Β-ς στην εφημερίδα «Θάρρος» του Πειραιά, με τον τίτλο - «Τι είναι αλήθεια το ρεμπέτικο τραγούδι» Ο ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ - είναι το παρακάτω.
ΘΑΡΡΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 31-8-1937.pdf (447,0 KB)
Η χρονολογία που δίνεται, ανοίγοντας το αρχείο, είναι 31/7/1937 αντί του σωστού 31/8/1937.