Μετά απο δύο χρόνια επιστρέφω στο θέμα γιατί βρήκα κάποια πράγματα που πιστεύω είναι ενδιαφέρον να ειπωθούν.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης στα κομμάτια Καραντουζένι-Αράπ (δίσκος parlophon 21654,Δεκέμβρης του 1932) και (Εφουμερναμ ενα βραδυ-Ταξιμ σερφ) Ιούνιος του 1933(πηγή για τις ημερομηνίες Charles Howard)χρησιμοποιεί όπως έχουμε προαναφέρει ψιλό κούρδισμα με το ρε κουρδισμένο σε φα. κουρδισμα δηλαδή φα-ντο-φα.Αυτό συμβαίνει μόνο σε αυτούς τους δύο δίσκους που είναι και οι πρώτοι του. Σε αυτά λοιπόν τα κομμάτια όμως συμβαίνει και κάτι ακόμα ,ο Μάρκος έχει αρματωμένη την μεσαία περιοχή με μονή χορδή και όχι με ζεύγος.
Μονή γιατί του επέτρεπε έτσι να χαλαρώσει την τάση του οργάνου αρκετά και να κουρδίσει αρκετά ψηλά χωρίς να δημιουργήσει πρόβλημα στο όργανο.Να θυμηθούμε πως αυτή την συγκεκριμένη τακτική την συναντάμαι σε περιγραφές περιηγητών αλλά και σε μπουζούκια της περιόδου του ρεμπέτικου.Πχ όπως ο περίφημος μπαγλαμάς Μάγκας του Γιώργου Μπάτη είχε μονή 1η και 2η χορδή και μόνο στην περιοχή της μπουργάνας ζεύγος.Επίσης στην γνωστή φωτό του Μπάτη από τα λεμονάδικα με το περίεργο κιθαρόνάκι σε στυλ γιουκουλέλι.Το μπουζούκι που κρατά ο μεσαίος μάγκας έχει μονή χορδή και την πάνω τριπλή ,τριπλή πάλί για τον ίδιο λόγο ,υπήρχε αρκετή χαλάρωση και τους επέτρεπει άνετα να κάνουν αυτό που θέλουν.
Στο πραγματικά αξιοσημείωτο άρθρο του Πέτρου Μουστάκα Αρμάτωμα του μπουζουκιού στις αρχές του 20ου αιώνα
http://www.tar.gr/content/content/files/Moustakas-Armatwma-bouzoukioy-arxes-20ou-aiwna-Tar.gr-2.pdf.pdf
βλέπουμε την φώτο αυτή σε καθαρή ανάλυση και μεγενθυμένη στην σελ 4.Ομως στο ίδιο άρθρο σελ 9 κάνει αναφορά στον Αναστάσιο Σταθόπουλο και σε αυτά που αναφέρει ο ίδιος μάστορας για τις χορδές ."Δια τα ψιλά, ήτοι 1η και 3η μεταχειρησθήτε καρέλα αρ. 1 Μπουργάνες ήτοι μπάσες εκάστη $0.05 αι 12 $0.35. "Δια ζίλη μεταχειρισθήτε καρέλα 000.
Στην συνέχεια ο Μουστάκας, κάνει μια σπουδαία παράθεση για το τι αντιστοιχούσαν αυτά τα μεγέθη στην αμερικάνικη οργανοποιία. Αυτό που βλέπουμε είναι πως το 1 είναι η σημερινή 10 αρα χορδή ,δηλαδή η πρώτη χορδή του μαντολίνου΄.Έχωντας στο μυαλό μας το απόσπασμα του Μάρκου απο την βιογραφία που αναφέρθηκε απο τον χρήστη Antoine σε προηγούμενο μύνημα, λεει οτι έπαιρναν το Μι της κιθαρας για πρώτη χορδή ,συμπεραίνουμε πως συμπίπτει με την πρώτη χορδή του του μαντολίνου που είναι επίσης μι .Σήμερα οι περισσότεροι από μάς δεν βάζουμε 10 αρες χορδές στα μπουζούκια θεωρώντας πως είναι πολύ λεπτές .Φυσικά τα μεγέθη αυτά ταιριάζουν καλά στα παλία όργανα με τις κλίμακες που είναι αρκετά μικρότερες. Για την ζίλη που αναφέρει ο Σταθόπουλος πως έχει μέγεθος 7 αρας χορδής είναι δηλαδή υπερβολικά ψιλή .Αυτή η ζίλη φτάνω στο συμπέρασμα πως δεν είναι άλλη από την βοηθητική χορδή δηλαδή την τρίτη χορδή όταν επρόκειτο για κατάσταση τριπλής η τετραπλής χορδής που συνέβαινε στην περιοχής της μπουργάνας .Είναι πολύ σημαντικό όμως πως αυτήν την τακτική αναφέρει ο Σταθόπουλος σαν επιλογή που δείχνει πως ήταν αρκετά συνηθισμένο.Φυσικά αυτό το γνωρίζουμε μέχρι στιγμής και το έχουμε συζητήσει ξανά για όλα τα παλιά όργανα τα οποία ΄φερουν σημάδια από τετραπλές η τριπλές χορδές στην περιοχή της μπουργάνας και όχι μόνο, σε κάποιες περιπτώσεις.Η χαμηλή τάση της ζίλης βοηθούσε το όργανο στο να κουρδιστεί σωστά .Οποιός έχει προσπαθήσει να κουρδίσει τριπλή χορδή θα διαπιστώσει οτί δεν είναι καθόλου εύκολο αφού το όργανο ξεκουρδίζεται συνεχώς λόγω της μεγάλης τάσης που ασκούν οι χορδές και είναι πολύ δύσκολο να ταιριάξουν οι φωνές.Με τις χαλαρές ζίλιες βοηθητικές αυτό ήταν πολύ πιο εύκολο ,το κούρδισμα έβγαινε σωστά και εν γένη και το όργανο δεν κινδύνευε.
1 «Μου αρέσει»