Εδώ και καιρό ήθελα να γράψω μερικά πράματα παραπάνω για τον Αθανασίου. Τώρα που υπάρχει χρόνος και επ’ αφορμής κάποιων μικρών ντοκουμέντων που έτυχε να βρω, τα παρουσιάζω όλα εδώ. Αρχικά όμως μια απαραίτητη επισήμανση. Για πολλά χρόνια υπάρχει μια παρανόηση όσον αφορά τα ονόματα Θανάσης Αθανασίου και Θανάσης Μπάστας. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι πρόκειται για δύο διαφορετικά πρόσωπα. Μην ξεχνάμε ότι ειδικά στην τέχνη η αναγνώριση της σωστής ταυτότητας δημιουργού/ερμηνευτή είναι πρωταρχικής σημασίας.
Ο μεν Θανάσης Αθανασίου γεννήθηκε το 1912 στη Σαντορίνη, μεγάλωσε στον Πειραιά και αργότερα έζησε για πολλά χρόνια στις Η.Π.Α., προτού επιστρέψει τελικά στην Ελλάδα και στην Αίγινα όπου και έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του (πέθανε το 2002). Υπήρξε μουσικός του μπουζουκιού και του μπαγλαμά (κάποτε επαγγελματικά αλλά αργότερα κυρίως ερασιτεχνικά) και οργανοποιός, μεταξύ άλλων εργασιών. Το παρατσούκλι του ήταν “Πειραιώτης” και πολλές φορές έτσι τον συναντάμε σε ετικέτες δίσκων (π.χ. “Α. Πειραιώτης”). Ήταν επίσης γνωστός και ως μπαρμπα-Θανάσης, ο ρεμπέτης από την Αίγινα ή απλά Θανασάκης.
Ο δε Θανάσης Μπάστας πρέπει να γεννήθηκε γύρω στα 1916, είχε το παρατσούκλι “Συριανός”, λόγω καταγωγής, και πέθανε το 2007. Έπαιζε μπουζούκι και δίδασκε. Δεν γράφω παραπάνω για τον Μπάστα γιατί δεν γνωρίζω καλά την ιστορία του αλλά και μόνο αυτά πιστεύω ότι αρκούν. Όσοι ξέρουν περισσότερα για τον Μπάστα μπορούν να συμπληρώσουν στο φόρουμ ό,τι χρειάζεται.
Τα περισσότερα βίντεο στο youtube, αλλά και διάφορα σχόλια σε ιστοσελίδες, αποδίδουν τις ηχογραφήσεις του Αθανασίου στον Μπάστα. Για να γίνει πιο σαφές σε όσους ενδιαφέρονται να μάθουν: στις ηχογραφήσεις που έγιναν από την παρέα του Αθανασίου στην Αμερική (Γιορταμάκης, Διαμαντής, Χαλικιάς, κ.ά.) και που κυκλοφόρησαν με τα εμπορικά σήματα Boheme, ή Liberty, ή Athena και που αφορούν ως επί το πλείστον διασκευές ή επανεκτελέσεις συνθέσεων άλλων λαϊκών δημιουργών ΔΕΝ συμμετέχει ο Μπάστας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις πρόκειται για τον Θανάση Αθανασίου.
Ας περάσουμε τώρα στα μικρά ντοκουμέντα που ανέφερα προηγουμένως. Όλα προέρχονται από τον Charlie Ulyatt, τον οποίο και ευχαριστώ θερμά για την παραχώρησή τους. Αρχικά, δύο φωτογραφίες όπου απεικονίζεται ένας μπαγλαμάς που πολύ πιθανώς κατασκευάστηκε από τον Αθανασίου γύρω στα 1990, έτος κατά το οποίο ο Charlie τον αγόρασε από τον ίδιο τον Αθανασίου σε επίσκεψή του στην Αίγινα. Γράφω “πολύ πιθανώς” διότι κατόπιν συνομιλίας με τον φίλο Aydin Chaloupka (ο οποίος στο παρελθόν μας έχει δώσει σημαντικά στοιχεία για τον Τζακ Χαλικιά), μου θύμισε ότι ο Αθανασίου στα τελευταία χρόνια της ζωής του (λέγεται ότι) συνήθιζε να πουλάει όργανα άλλων για να τα βγάλει πέρα. Επομένως, υπάρχει μια πιθανότητα να μην έχει κατασκευαστεί από τον ίδιο. Όπως και να 'χει, ιδού:
Ο Charlie Ulyatt είχε επίσης ζητήσει από τον Αθανασίου να του υπογράψει μια κόπια του βιβλίου Road to Rembetika της Gail Holst που είχε μαζί του εκείνο τον καιρό:
Σε ταξίδι του στην Αίγινα το 2019, ο Charlie επισκέφτηκε το σπίτι που έμενε ο Αθανασίου και τράβηκε μερικές φωτογραφίες. Καταλαβαίνω τώρα γιατί άρεσε τόσο πολύ στον Αθανασίου η Αίγινα. Όμορφο σπίτι εξωτερικά που σε προκαταλαμβάνει θετικά:
Τέλος, μια μικρή αναφορά στον Αθανασίου υπάρχει σε ένα τουριστικό οδηγό του 1991 για την Αίγινα με τίτλο The key to Aegina :
Περιμένω στο επόμενο διάστημα να μου διηγηθεί ο Charlie ό,τι θυμάται, μετά από τόσα χρόνια, γύρω από την αλληλεπίδρασή του με τον Αθανασίου στο λίγο διάστημα που τον γνώρισε. Αν βγει κάτι ουσιαστικό, θα το γράψω εδώ. Ένα πράγμα που μου είπε ήδη είναι ότι σε ερώτησή του προς τον Αθανασίου αν έπαιξε ποτέ με τον Βαμβακάρη, ο Αθανασίου έγνεψε καταφατικά και μιμούμενος με τα χέρια του τον μποξέρ είπε ότι του άρεσε να χρησιμοποιεί τις γροθιές του, αφήνοντας να εννοηθεί ότι (για άγνωστο σε εμάς λόγο) δεν πολυσυμπαθούσε τον Μάρκο.
Επίσης, μπορείτε να παρακολουθείτε το κανάλι Ρεμπέτικα του ΑΘανασίου που είναι αφιερωμένο στη μουσική του. Το προσεχές διάστημα θα ανέβουν, για λόγους πληρότητας, οι υπόλοιπες ηχογραφήσεις που έκανε σε Αμερική το διάστημα 1948-1955 και οι λιγοστές εμφανίσεις του στη δισκογραφία εντός Ελλάδος το διάστημα 1937-1938.
Και μιας και κατά καιρούς πολλοί ζητάνε την αυτοβιογραφία του Αθανασίου, την ανεβάζω εδώ για να υπάρχει μόνιμα:
Θανάσης Αθανασίου - Αυτή είναι η ζωή μου (1997).pdf (4,0 MB)
