Η ορχήστρα του βωβού κινηματογράφου Πουλακάκη στο Ηράκλειο το 1924.
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης
<<Η κρητική μουσική είναι γνωστή για την χρήση τριών εγχόρδων οργάνων: της λύρας, του βιολιού και του λαγούτου. Η παραδοσιακή μουσική ζυγιά (δυο) οργάνων είναι, λύρα-λαγούτο και βιολί–λαγούτο. Συχνά συνυπάρχει η κιθάρα και ενίοτε το μαντολίνο, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί τα κρουστά και το μπάσο. Η χρήση των οργάνων και τα μουσικά σχήματα ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Κίσαμος (βιολί-λαγούτο), το Ρέθυμνο (λύρα- λαγούτο) και το Λασίθι (βιολί-λαγούτο). Στην ύπαιθρο του νομού Ηρακλείου συνυπάρχουν οι ζυγιές βιολί-λαγούτο (Πεδιάδα, Βιάννος) και λύρα-λαγούτο. Αυτή που είναι άγνωστη και έχει αγνοηθεί είναι η παραδοσιακή μουσική της πόλης του Μεγάλου Κάστρου (Ηράκλειο).>>
Ωραίο κείμενο! Περιγράφει μια κατάσταση που χονδρικά ήταν γνωστή (προσωπικά εννοείται ότι δεν ήξερα τόσα ονόματα, χρονολογίες κλπ., αλλά τη γενική εικόνα ναι) υπό μία οπτική που ποτέ δεν είχα σκεφτεί…
Ο Αλιγιζάκης έχει ασχοληθεί πολύ με τη μουσική του «Μεγάλου Κάστρου», της πόλεως του Ηρακλείου, βλ. και εδώ:
ο Γεώργιος Χουρμούζιος (Κύπριος, διευθυντής στο Ωδείο «Απόλλων», 1884-1976).
Ο οποίος νομίζω ήρθε εξόριστος μετά τα Οκτωβριανά του 1931, κάποια αποσπάσματα της Ερωφίλης και άλλων συνθέσεων του έχουν συμπεριληφθεί στο δίσκο «15 Κλασικά λαϊκά τραγούδια» της μικτής χορωδίας και μαντολινάτας Αγ. Δημητρίου Ηρακλείου Κρήτης.
Είχαμε συζητήσει μια εκπομπή της ΕΡΤ για το μαντολίνο, όπου αναφέρονται οι πρώτες κρητικές μαντολινάτες γύρω στο 1900 που έπαιζαν ανάμεσα σε άλλα πιο δυτικού τύπου κομμάτια, τον πηδηχτό.
“ο Κωνσταντίνος Σφακιανάκης (διευθυντής του Βενιζέλειου Ωδείου Χανίων και του Ελληνικού Ωδείου Αθηνών, 1890-1946)”
Ο Κώστας Σφακιανάκης υπήρξε αξιοπρόσεκτη περίπτωση.
Αξιανάγνωστα οπωσδήποτε τα πρωτοποριακά κείμενά του από το 1925 «Ζωντανοί ελληνικοί ρυθμοί» (Φιλική Εταιρεία, έτος Α΄, τεύχος 2: σελ. 50-59) και «Η αρχαία ελληνική μουσική και η σχέση της με τη βυζαντινή και τη δημοτική) (Φιλική Εταιρεία, έτος Α΄, τεύχος 5-6: σελ. 193-199)
