Το μήνυμα διαγράφηκε μετά από αίτηση του συγγραφέα
ναι!! αυτες οι προσωπηκοτητες μπορουν να ‘‘μπουν’’ απο δημοτικο μεχρι λαικο και απο τζαζ μεχρι αραβικα και ινδικα …και να τα κανουν…αχταρμα!!!
Φίλε Κολέκτορα,
σου απαντώ με το ωραιότατο στιχάκι (του Ψαραντώνη;)
που έχεις για μότο σου :
Στην γ κ ρ ε μ ι σ μ ε ν η τους φωλια,απανω κ ε λ α η δ ο υ ν ε !
Γι’αυτο ζηλευω τα πουλια κι οχι γιατι πετουνε !
και ο νο(γ)ών νοείτω …
Όσον αφορά τον διαφορετικό ήχο που βγάζει κάθε οργανοπαίκτης στο κλαρίνο, πιστεύω έχει να κάνει περισσότερο με την προσωπική πρακτική του καθενός, κυρίως στο φύσημα του οργάνου. Γιατί και με το ίδιο κλαρίνο (ΛΑ π.χ.) να φυσήξουν δυο παίκτες, βγάζουν διαφορετικό ήχο. Και δεν μπορεί να γίνει σύγκριση ανάλογη με τρίχορδο ή τετράχορδο μπουζούκι του Χιώτη κλπ., γιατί είναι διαφορετικά τα όργανα και διαφορετική η μετάδοση του ήχου.
Κι επειδή ασχολείσαι και με το όργανο αυτό (κλαρίνο), παραθέτω τι έχει πει ο Γιάννης Βασιλόπουλος σε πολύ παλιά του συνέντευξη, μεταξύ άλλων, για το φύσημα και τον ήχο του κλαρίνου με δικά του λόγια σε γνωστό μουσικολόγο:
- Για πες μου, Γιάννη επειδή υπάρχουν διάφοροι τρόποι παιξίματος στο κλαρίνο, ο δικός σου τρόπος ποιος είναι; Δηλαδή πώς θα μπορούσαμε να τον περιγράψουμε για να δούμε μήπως κι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι σε θέλανε… ότι πέτυχες σαν εκτελεστής.
- Ναι, δεν… είχα ας πούμε, αυτό το… που είχαν οι άλλοι, αυτό που… το σαν κλαρίνο. Ήταν κάτι άλλο δηλαδή, δεν το αγρίευα το όργανο, γιατί το κλαρίνο, όταν δεν το προσέξεις, είναι άγριο όργανο. Κι εγώ δεν… κατάφερα, ας πούμε, να μην το αγριεύω…κι γι’ αυτό…στ’ αφτιά του κόσμου έδωσα…ότι το κλαρίνο…δεν είναι άγριο…όταν το αγριεύεις το όργανο, τότε αγριεύει κι αυτό.
- Αυτό όσον αφορά τον τρόπο που παίζεις.
- Ναι, με τον τρόπο, αλλά το περισσότερο είναι το…φύσημα. Το πιο πολύ είναι το φύσημα.
- Αυτό το βρήκες μόνος σου;
- Ναι…το βρήκα…ας πούμε…βέβαια το είχε κι ο πατέρας μου…αλλά εγώ το έφτιαξα κάπως, ας πούμε πιο καλό.
- Αυτό τώρα με το αφτί σου, έτσι δεν είναι;
- Με την ψυχή μου, με την ψυχή μου…
- Μπορούμε να πούμε ότι αυτό οφείλεται στην τέχνη σου; Γιατί κι άλλοι πολλοί ήταν οργανοπαίκτες…αυτό μπορούμε να πούμε ότι οφείλεται ότι ήσουν καλός οργανοπαίκτης;
- Εγώ, τι…δεν…δεν μπορώ να το πω…αυτοί…εγώ δεν μπορώ να το πω…(αμηχανία) γιατί…
- Μπορείς όμως να ξέρεις, από τον τρόπο που σε αντιμετώπιζαν, απ’ το ότι σε φωνάζανε, σε θέλανε…
- Ναι, με…ζητάγανε, ας πούμε, γιατί…είχα αρέσει πάρα πολύ στον κόσμο. Και σε συναδέλφους και στον κόσμο, ας πούμε, και γι’ αυτό…καλυτέρεψα και την ζωή μου κιόλα.
- Γιατί διαλέγεις το κλαρίνο Λα;
- Είναι…είναι πιο γεμάτο στο αφτί, είναι πιο σωστό από το ΝΤΟ. Γιατί το ΝΤΟ όσο σωστό να είναι θα φύγει λίγο.
- Το σι μπεμόλ δεν το χρησιμοποείς καθόλου;
- Όχι δεν…δηλαδή αυτό πήρα, αυτό μ’ άρεσε απ’ όλα τα όργανα, μ’ άρεσε το ΛΑ. Αλλά τα ίδια είναι σι μπεμόλ, λα, σολ, ας πούμε, είναι όργανα αυτά που ‘ναι πιο γλυκά στ’ αφτί.
- Θα παίξεις άλλο;
- Ναι, να σας κάνω ένα ουζάμ. (παίζει). Βέβαια αυτά…για να τα παίξουμε όπως πρέπει, ας πούμε, θέλουνε και κέφι αυτά, θέλουνε πολλά πράγματα…είναι κάτι που πρέπει να 'χεις πολύ κέφι για να παίξεις αυτό το είδος και να 'ναι και η ώρα.
[b] - Είδα ή μου φάνηκε ότι παίρνεις αναπνοή την ώρα που παίζεις;[/b]
- Ναι…
[b] - Μπορείς να παίζεις δηλαδή χωρίς διακοπή;[/b]
- Ναι, αμε! Δηλαδή μπορεί να κρατήσω και…μισή ώρα, χωρίς διακοπή.
[b] - Μόνο ο Ζουρνάς το κάνει.[/b]
- Ναι, ναι. Αυτό…ναι, βέβαια, είναι…μόνο ο Ζουρνάς το κάνει αυτό. Παίζω, ας πούμε, και μισή ώρα, χωρίς αναπνοή.
[b] - Γιάννη, ποιούς παλιούς οργανοπαίκτες εκτιμάς περισσότερο εσύ;[/b]
- Βέβαια αυτοί τώρα είναι πεθαμένοι, αλλά εμείς είχαμε στο Αγρίνιο, είχαμε κάποιον Φουσκομπούκα που έπαιζε κλαρίνο.
- Ο Πατέρας του Μόσχου.
- Ο Πατέρας του Μόσχου. Τον Φουσκομπούκα κι έναν άλλονε ο οποίος ήταν από το Μεσολλόγι, Μαργέλης, ο Χαράλαμπος. Αυτοί ήταν καλοί καλλιτέχνες. Ε…ο Φουσκομπούκας ήταν το ωραιότερο κλαρίνο που είχαμε!
- Τον έχεις ακούσει να παίζει ε;
- Βέβαια! Αλλά ήμουνα μικρός εγώ…τον πρόλαβα, πολύ λίγο, ας πούμε, γιατί ο Φουσκομπούκας έπαιζε με τον πατέρα μου 35 χρόνια μαζί.
- Δύο κλαρίνα;
- Ναι, δύο κλαρίνα. Και ήταν και καλοί φίλοι, βέβαια πέθαναν τώρα αυτοί είναι συγχωρεμένοι. Και σαν βιολί ήταν και κάποιος Τάκης Τζέμος, ο Κόρος, ο οποίος είναι…βέβαια στην Ελλάδα τώρα, έχουμε αυτόν, μόνο αυτόν. Γιατί, εντάξει, παίζουν κι άλλοι βιολιά, αλλά ε…ο Κόρος είναι κάτι άλλο, δηλαδή να λέμε την αλήθεια είναι κάτι που ας πούμε ο άνθρωπος το κατέχει πολύ. Το μόνο βιολί που μου αρέσει είναι αυτός εμένα προσωπικά.
- Τον Κυριακάτη τον είχες ακούσει;
- Ναι.
- Τον είχες ακούσει να παίζει;
- Τον είχα ακούσει χρόνια, όταν πρωτοήρθα στην Αθήνα εδώ, στο είδος του ήταν ωραίος.
- Αυτός έπαιζε με έναν δικό του τρόπο ε;
- Ναι, είχε έναν τρόπο…ήταν δημοτικός, στάνταρ δημοτικός. Ήταν πολύ καλός. Κυριακάτης, αν είχες ακουστά για τον Καρακό το Γιώργο, κι αυτός συγχωρεμένος είναι, αυτοί ήταν καλοί. Ήταν καλοί καλλιτέχνες όλοι, όλοι…
1 «Μου αρέσει»
Φίλε Ataste,
- όταν χρησιμοποιούμε το επώνυμο του συνομιλητή μας η ευγένεια επιβάλλει να βάζουμε μπροστά και ένα μικρό κάπα.
- Κατά τα λοιπά περί φυσήματος και πενιάς μπορούμε να κουβεβτιάζουμε ώρες.
Φίλε Δημήτρη Ν.,
- πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο προικισμένος μουσικός έχει (πανω απ’ όλα) ΕΥΗΚΩΟΝ ΟΥΣ (ανοιχτά αυτιά, θα λέγαμε) και είναι εκπληκτικό να δούμε κάποτε τις απρόσμενες (και ανύποπτες) επιδράσεις στο παίξιμο των καλών μουσικών της Λαϊκής Παραδοασιακής Μουσικής.
Γενικότερα, η μέxρι τώρα συζήτηση περιορίισθηκε -βλέπω- στα περί μουσικής “καθαρότητας” και όχι στα περί καθαρής μουσικότητας (των κορυφαιων κλαρινοπαιχτών που ανέφερα . ως άνω) !!!
Τα περί φυσήματος και πενιάς θέλουν ώρες συζήτησης.
Τώρα όσον αφορά την μουσικότητα των παραπάνω μουσικών που ανέφερες, προσωπικά δεν την αμφισβητώ καθόλου. Ίσα - ίσα που τον Σταύρο τον Παζαρέντη, έτυχε να τον γνωρίσω κι από κοντά μερικές φορές. Και δεν είναι μεγάλος παίκτης μόνο στα διάφορα πνευστά, αλλά και σε άλλα όργανα, κάτι που δεν το ήξερα πριν τον δω και τον ακούσω από κοντά. Θυμάμαι ένα περιστατικό, σ’ ένα στούντιο ηχογράφησης, που άφησε το κλαρίνο κι έπιασε ένα άλλο όργανο, μαγεύοντας όλους τους μουσικούς που βρίσκονταν εκεί.
Όσο για τον Βασίλη Σαλέα, το όνομα του είναι γνωστό και εκτός Ελλάδας.
O Σταυράκης λοιπόν, ¨Αταστε (δεκτή η συγνώμη σου), εκτός από άριστος παίχτης είναι πολύ καλό παιδί.
Εδώ ταξιμάρει στην Τουρκική Τηλεόραση
Εάν μπούμε στην διαδικασία να πούμε για κάθε έναν κλαριτζή ξεχωριστά τότε την πατήσαμε!!! Δεν θα βγάλουμε και συμπέρασμα για το θέμα που άνοιξες φίλε Γιάννη.
Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό και να το λάβουμε όλοι υπόψιν ότι, άλλο πράγμα είναι να μιλάμε για την μουσικότητα και την δεξιοτεχνία ενός κλαρινίστα και άλλο για την παραδοσιακή μουσική και το ύφος αυτής, μέσα από το παίξιμο του κλαρινίστα.
Όλοι οι μουσικοί που αναφέρθηκαν από τον Γιάννη είναι εξαιρετικοί χειριστές του κλαρίνου, αυτό δεν φτάνει όμως για να χαρακτηρισθεί κάποιος και μεγαθήριο της παραδοσιακού κλαρίνου!!
Π.χ. Ο Γιώργος Μάγκας είναι απίστευτος χειριστής και με γλώσσα πολυβόλο, παίζει σε διπλάσιες ταχύτητες από ότι έπαιζε ο Τάσος Χαλκιάς ΑΛΛΑ το ύφος και η φύσσα του Χαλκιά είναι το κάτι άλλο. Είναι παράδοση. Μπροστά του ο Μάγκας είναι τίποτα.
Εγώ λοιπόν, δεν λογαριάζω την δεξιοτεχνία μπροστά στο ύφος.
Συμφωνώ απόλυτα Δημήτρη.Όπως το ίδιο συμβαίνει και με γνωστούς μπουζουξήδες.Και εμένα μ’αρέσει τό ύφος μερικών και όχι η δεξιοτεχνία κάποιοων άλλων.
Κι εγώ συμφωνώ με το “ύφος”, την μελωδικότητα, τον ερωτισμό που μπορεί να βγάλει
με τον κατάλληλο χειρισμό και την σχέση που έχει ο μουσικός με το όργανο που χειρίζεται …
Η δεξιοτεχνία, είναι παραδεκτή, αξιοθαύμαστη ίσως από τους πολλούς, αλλά κι εμένα
προσωπικά δεν με συγκινεί ιδιαίτερα, ώστε να μείνω με το στόμα ανοιχτό …
'Οσο για το κλαρίνο, μου αρέσει να το ακούω σε δημοτικά ακούσματα, με μια εξαίρεση …
'Ετυχε κάποτε στο Παλαί Ντε Σπορ στην Σαλονίκη, καλεσμένος από το Εργατικό Κέντρο,
να παίξει ο κ.Σαλέας δημοτικά ακούσματα, αλλά και άλλα διάφορα κομμάτια …
Κάποιοι (και στην παρέα μου) “ξίνισαν τα μούτρα”, εμένα προσωπικά με ενθουσίασε !!!
Στη συναυλία αυτή, Πελαγία, αν θυμάσαι ήταν και η Γλυκερία.
Όσο για υτούς τους “ξυνούς” πουλες, άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι…ή μάλλον τι (δεν) ακούνε ένας θεός ξέρει ! Χαχα…
Πράγματι, πρόκειται για την ίδια συναυλία με την Γλυκερία και μάλλον τύχαμε μαζί !!!
Συγκέντρωσε πολύ κόσμο από παντού και ο άνθρωπος ήταν “μαγικός” !!!
Ο καθένας μας έχει τα μάτια του, τα αυτιά του και τα δικά του κριτήρια …
Για τον λόγο αυτό υπάρχουν ποικίλα γούστα, κάτι που αρέσει σε σένα δεν αρέσει σε μένα κ.ο.κ.
Αλλά, “τις αξίες”, σε οποιονδήποτε τομέα, δεν μπορεί να τις ακυρώνει ο κάθε άσχετος, είναι ανοσιούργημα …
Για το σπουδαίο κλαρινίστα Γιάννη Βασιλόπουλο, που έφυγε από τη ζωή, ένα [b][u] αφιέρωμα της ΕΡΤ,[/b][/u] που αξίζει να δει κανείς.
Μια εξαιρετική ιστοσελίδα για το κλαρίνο και όχι μόνο:
1 «Μου αρέσει»
Έφυγε από τη ζωή ο γνωστός κλαρινίστας της μεταπολεμικής εποχής Γιάννης Βασιλόπουλος. Το Σάββατο 5 Φεβρουαρίου έγινε η κηδεία του στο Καματερό, συνοδεία της μπάντας του Δήμου. Τον αποχαιρέτησαν γνωστά ονόματα του δημοτικού και λαικού τραγουδιού με τους οποίους είχε συνεργαστεί, αλλά και πολύς κόσμος. Από το λίγο που τον γνώρισα, μου έχει μείνει το αρχοντικό του παράστημα και η επιβλητική του παρουσία στο πάλκο. Γιάννης Βασιλόπουλος όπως τα είπε:
Γεννήθηκα στο Αγρίνιο το 1939. Ο πατέρας μου και η μάνα Αγρινιώτες. Ο παππούλης μου Γιάννης Βασιλόπουλος, από την Κωνσταντινούπολη ήρθε στη Φιλιππιάδα. Η γιαγιά μου από το Μεσολόγγι. Τσιγγάνα. Είμαστε χριστιανοί ορθόδοξοι. Υπηρέτησα φαντάρος στην Τρίπολη. Τα καλύτερα κλαρίνα που άκουγα τότες ήταν: ο Χαράλαμπος Μαργιέλης, ο Κώστας Φουσκομπούκας (ο πατέρας του Αριστείδη Μόσχου), ο Βασίλης Τουρκοβασίλης από την Πρέβεζα, ο Βάγιος Μαλλιάρας, και ο Γουρνόπουλος από τη Βουργιά Μεσολογγίου. Οι θείοι μου, Κώστας και Γρηγόρης έπαιζαν κλαρίνο. Ο Χριστόφορος σαντούρι, ο Μήτσος τραγουδούσε μαζί με τον πατέρα μου Γιώργο Βασιλόπουλο, από τα καλύτερα κλαρίνα, μ’ έβγαλαν στην πιάτσα.
Εμάς ποτέ δεν μας είπαν “γύφτοι”. Επίσημα ντυμένοι έρχονταν και μας έπαιρναν με τα άλογα για τους γάμους και τα πανηγύρια. Αιτωλοκαρνανία, Άρτα, Πρέβεζα, Πάτρα σέβονταν τα όργανα. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν προσωπικότητες. Στην Αθήνα ήρθα 18 χρονών. Σε ένα πανηγύρι στην Πάτρα με άκουσε ο Γιώργος Παπασιδέρης και με πήρε να γραμμοφωνήσουμε. Πρώτο μαγαζί του Δημήτρη Μασούρα στην Ομόνοια ο “Ευρώτας”, μετά με τον Δημήτρη Ζάχο στην πλατεία Βάθης στην “Ζούγκλα”. Έπαιξα με τον Κώστα Ρούκουνα στην Ηπείρου, τη Σοφία Κολυτήρη, την Τασία Βέρα, τον Γιώργο Παπασιδέρη, τον Γιώργο Μειντανά και πολλούς άλλους. Μ’ άκουσε ο Στέλιος Καζαντζίδης και με έβαλε στο δίσκο στην Κολούμπια. Το μεροκάμματο 30-60 δρχ. στις αρχές του '60. Τώρα είμαι πρώτο όνομα και είναι ανάλογο. Είμαι αυτοδίδακτος και όταν εκτελώ στο όργανο δίνω την ψυχή μου. Όπως αγαπώ το παιδί μου αγαπώ και το όργανο. Παίζω το λα κλαρίνο γιατί είναι πιο σωστό από το ντο, δεν αγριεύει το όργανο. Το λα είναι πιο γεμάτο στο αφτί. Το κλαρίνο που 'χω το πήρα 100 δρχ. από το σακκούλι ενός βλάχου. Είναι πάνω από 100 χρονών όργανο. Ο άνθρωπος δεν ήξερε τι μου ‘δωσε. Το παν στο κλαρίνο είναι το φύσημα και οι ανάσες. Το φύσημα πρέπει να είναι ταιριασμένο με τα δάχτυλα, διαφορετικά “αλλού παπάς αλλού τα ράσα του”. Η ανάσα από την μύτη μόνη της. Μόνο εγώ να το καταλαβαίνω. Άμα το νιώσει ο ακροατής πάει χάλασε το κομμάτι. Κάποτε με κάλεσε ο Μίκης Θεοδωράκης και με πήγε ο Γιάννης ο Πέτσας (κιθάρα). Όταν πήγα στο στούντιο, ήταν 30 με 40 μουσικοί και ο Μίκης Θεοδωράκης μου ‘δωσε την παρτιτούρα και λέω του Γιάννη: “Τι μου δίνει εδώ; Μου 'δωσε μια παρτιτούρα”. Μαέστρο δεν διαβάζει τις νότες του είπε ο Γιάννης και ο Μίκης ήθελε να με διώξει και όπως κάθισε στο πιάνο του λέω: “Δάσκαλε παίξε και θα παίξω”. Τα ‘χασε ο Μίκης και γυρίζει και λέει: “Πώς είναι δυνατόν να κρατάει τόσες φωνές στο μυαλό του!”. Πηγαίνοντας για Θεσσαλονίκη, μου λέει “θα σε μάθω μουσική”. Εν τω μεταξύ τον πιάσανε - χούντα ήτανε - και δεν είχα την τύχη να προλάβω να διαβάσω μαζί του. Από μικρός μ’ άρεσε η Βυζαντινή μουσική, παίρνω το όργανο, συγκεντρώνομαι και κατεβάζω αυτά που θέλω πατώντας στους δρόμους της Βυζαντινής μουσικής ράστ, σαμπάχ, ουσάκ, νέβα, χιτζάζ, νιαβέντι κ.α. Μπορώ να παίξω τα πιο δύσκολα κομμάτια αρκεί να τ’ ακούσω μια φορά. Έχω παίξει κλαρίνο στο δίσκο του Σταύρου Ξαρχάκου “η Ελλάδα της Μελίνας” και τώρα θα κάνω μια δουλειά με τον Χριστόδουλο Χάλαρη. Τι άλλο θέλεις! Έχω τρία κορίτσια και δύο αγόρια παντρεμένα και με εγγόνια. Την γυναίκα μου την έχασα. Μ’ αρέσει το ωραίο ντύσιμο, το βρήκαμε από τη γενιά του πατέρα μας. Είναι παράδοση. Ο άνθρωπος δεν ζει για να γεμίζει την κοιλιά του αλλά για να μοσχοβολάει.
Υπογραφή
Γιάννης Βασιλόπουλος
1 «Μου αρέσει»
“…από τη Βουργιά Μεσολογγίου.”
Μάλλον πρόκειται για ορθογραφικό λάθος. Εννοεί το χωριό Γουριά.
έφυγε και ο Βαγγέλης Κοκκώνης …
Ο Νίκος Καψάλης ταλαντούχος παίκτης στο κλαρίνο και όχι μόνο, που καταγόταν από την Ήπειρο, έφυγε από κοντά μας στην ηλικία των 32 χρόνων από την ανίατη ασθένεια, στις 26 Οκτωβρίου 2011.
Θεός σχωρέστον. Κρίμα και στον μπαρμπα-Γρηγόρη, πού 'ταν ‘‘παιδί’’ και διάδοχός του…
Κάποια ενδιαφέροντα βίντεο όπου ο μεγάλος Ηπειρώτης Κλαρινίστας Πετρολούκας Χαλκιάς μιλάει για την καλλιτεχνική του πορεία-καριέρα.
1 «Μου αρέσει»