Αριστερά και Ρεμπέτικο

Δεν μπορώ να πιστέψω , πως όταν όλοι αυτοί οι μεγάλοι δημιουργοί του ρεμπέτικου τραγουδιού συνθέτανε τα τραγούδια αυτά, είχανε κατά νού να κάνουνε κάποιου είδους προπαγάνδα.
Βασικά, το κυνηγητό που υπέστησαν αυτοί οι άνθρωποι, ήταν τότε μέρος της καθημερηνότητας, και αναγκαστικά, θα έμπαινε και σε κάποια τραγούδια σαν θεματολογία.

Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να έχει επηρρεάσει την γενικότητα αφού, σχεδόν όλη η ελλάδα σήμερα ακούει ρεμπέτικο, άσχετα αν με το άν είναι κάποιος αριστερός ή δεξιός κλπ.

Nα μην ξεχνάμε ότι από το διαδίκτυο η κουβέντα εύκολα αλλάζει νόημα, κι αυτό γιατί δεν είναι δυνατόν να αποτυπωθεί το ύφος, γι αυτό και δεν ενδείκνυται το διαδίκτυο για μεγάλες αναλύσεις. Μία θέση ίσως τεκμηριωμένη, ηλεκτρονικά μοιάζει σαν συνθηματολογία. Δε νομίζω επίσης ότι υπάρχει δημιουργία “ομάδων” σε αυτό το θέμα. Ο καθένας έχει τις θέσεις του, αλλά δε μπαίνει κανένας στο κέντρο και οι υπόλοιποι να στοχεύουν εναρμονισμένα. Απλά είναι λογικό αρκετοί να έχουν ίδιες ή παραπλήσιες απόψεις μεταξύ τους, όπως και το να υπάρχει μεγάλη συμμετοχή στο θέμα. Η ιστορική ακρίβεια φυσικά, πρέπει να εξυπηρετείται και να λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους. Προσωπικά, επ’ αυτού διατύπωσα τις απόψεις.
πχ είναι άτοπο να λέμε για το χ τραγούδι ότι μιλά για εξορία, και να αφήνουμε κατά μέρος το ποιοι πήγαιναν εξορία.
Και φυσικά θεωρώ σημαντικό να υπογραμμίζεται -όπως έγινε και από άλλους- η σημασία της λογοκρισίας, η οποία διαμόρφωσε την τελική έκδοση αρκετών τραγουδιών, σε σημείο που σήμερα να θέλει ψάξιμο για να βρεις το αληθινό νόημά τους ή που αφήνουν ακόμα το πεδίο συζήτησης ανοιχτό. Άλλος παράγοντας είναι η προτίμηση των δημιουργών να μιλάνε μετοφορικά στα τραγούδια, έτσι ώστε για άλλους σήμερα να μοιάζει πολιτικό το νόημα, και για άλλους καθημερινό ή κάτι άλλο.

Κάτι τελευταίο. Πατρότητα των τραγουδιών δεν υπάρχει, από το λαό προέρχονται, γι αυτό και λέγεται και “λαικό τραγούδι”, και το ρεμπέτικο “λαικό αστικό τραγούδι”. Επί του νοήματος ή των αφορμών που επηρέασαν το δημιουργό του χ τραγουδιού, σηκώνει κουβέντα η οποία σαφώς γίνεται.

Να καταθέσω λοιπον γνώσεις και απόψεις.

Δεν μου διαφεύγει η λογοκρισία κύριε Άλκη, ούτα είμαι αγνώμων για τους αγώνες της κοινωνίας τον αιώνα που πέρασε. Είμαι απο την Κοκκινιά, πώς θα μπορούσα να ξεχάσω? Αλλά, και πάλι δεν βλέπω την άμεση σύνδεση αποκλειστικά αριστεράς και ρεμπέτικου.

Στο τραγούδι του Απόστολου Καλδάρα “Σε ένα βράχο φαγωμένο” όπως και στον “Απόκληρο” του Βασίλη Τσιτσάνη, όπως σε τόσα ακόμα, δεν βλέπω το θέμα γιατί να είναι αποκλειστικά οι διωγμοί των κομμουνιστών και όχι γενικότερα ο κοινωνικός αποκλεισμός που υφίσταντο όσοι ήταν διαφορετικοί σε μια κοινωνία απαίδευτη.

Ο Μπαγιαντέρας, γνωστός φασαριατζής της εποχής, αν δεν λανθάνω, έγραψε τραγούδια για το ΕΑΜ ή τον ΕΛΑΣ? http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/culture/music/antartiko.htm
Νομίζω πως υμνεί τους αγωνιστές που πολεμούσαν τον Γερμανό κατακτητή κι όχι μια κομματική μερίδα.

Το ίδιο και ο Γενίτσαρης, επίσης καλόπαιδο, υμνεί τον Άρη τον οποίο τελικά δεν έχω μάθει αν διέγραψαν ή όχι? Ο οποίος Γενίτσαρης εστάλη στην Ίο μαζί με το Δελιά ώς δημόσιοι κίνδυνοι, ο πρώτος γιατί “μοίραζε φάπες με δελτίο” κι ο δεύτερος γιατί “ρουφούζε την ζουζού”.

Γενικά, όσοι δεν είχαν τα “επιθυμητά χαρακτηριστικά” εδιώκοντο και μάλιστα άσχημα. Δεν σημαίνει ότι ήταν όλοι κομμουνιστές και αυτό που με εκνευρίζει είναι μια συνεχής προσπάθεια καπελώματος μιας αριστερής ενιαίας ιδεολογίας από ένα κομματικό χώρο, λές και είανι προϊόν και υπάρχει επίσημος αντιπρόσωπος και όλοι οι υπόλοιποι πουλάνε απομιμήσεις.

Η ΓΣΕΕ, από όσα είχαμε μάθει στην Γ Λυκείου, από καθαρό ενδιαφέρον της νεαράς ιστορικού στο φροντιστήριο, ξεπήδησε από την οργάνωση της εβραϊκης εμπορικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, της Federation, καθώς αποκαλείτο.

Στο πιο οργανωμένο και πρώτο κίνημα, την απεργία των καπνεργατών στον Πειραιά, πρωτοστάτησε ένας νέος δικηγόρος του οποίου το όνομα μου διαφεύγει αλλά δεν αναφέρεται ως κομμουνιστής. Περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο του Φερούση για τον Πειραιά. Στους υπόλοιπους, αγώνες, δεν γνωρίζω. Στο διαδίκτυο, μπορείτε να βρείτε πληροφορίες περί των γενικότερων κινητοποιήσεων του 1936 αλλα δεν τις παραβάλλω διότι μπορεί και να μεροληπτούν.Τα συμπεράσματα δικά σας.

Στα σχόλια του κύριου Νίκου δεν έχω να προσθέσω τίποτα, καθώς τα περί “Συννεφισμένης Κυριακής” τα θεωρούσα φήμες για αυτό και δεν τα είπα. τα περί Γενίτσαρη είναι γνωστά και αυτονόητα και τα περί Φ.Ανωγειανάκη δεν τα γνώριζα.

Η γνώμη μου ταυτίζεται με αυτήν του Μπάμπη και θα πώ κι εγώ πως δεν αντιπαρατίθεμαι αλλά δυσφορώ όταν “τσουβαλιάζομαι” χωρίς κριτήρια.

Τέλος, να σημειώσω πως δεν αμφισβητώ και κατακρίνω τους διωγμούς των ελεύθερων ανθρώπων(Πείτε τους όπως θέλετε,αριστερούς,αναρχικούς,όπως να είναι,οι λέξεις είναι μέσα και όχι ορισμοί). Αλλά επ’ ουδενί δεν τους περιορίζω υπό την ταμπέλα του ΚΚΕ. Μέλη της οικογενείας μου υπήρξαν αριστερότατοι μα όχι μέλη. Ποιός μπορεί να ξέρει τι ψήφιζε τότε κάποιος σε μια εποχή που φοβοσουν να το δηλώσεις ότι ήσουν αριστερός? Μόνο ένας καθεστωτικός, για να μην πώ ρουφιάνος…

Δεν καταλαβαίνω γιατί να διαγράψεις κάποιον που εγκρίνεις? Για τον Άρη μιλώ…

Όσο για την αναβίωση, κύριε Άλκη, δεν συμφωνείτε πως τα εργατικά στρώματα ήταν προσφορότερο έδαφος για να μπολιαστούν με ένα τραγούδι που γεννήθηκε στα χαμηλότερα στρώματα αλλά μεγάλωσε μέσα σε αυτά τα πλαίσια?

Δηλώνω Ελεύθερα Σκεπτόμενος Άνθρωπος, ούτε αριστερός, ούτε αναρχικός, ούτε ΚΚΕ, ούτε καμία ταμπέλα. Καμία ταμπέλα δεν φτάνει για να περιγράψει έναν Άνθρωπο.

Η εμπλοκή μου με το θέμα ήταν λόγω μιας προσπάθειας σύνδεσης και ταύτισης της μουσικής του λαού(άρρηκτα συνδεδεμένης με την αριστερή, ας την ονομάσω, ιδεολογία) με ένα κόμμα, την οποία προσπάθεια αντιλήφθηκα από τα πρώτα χρόνια μου στο Πολυτεχνείο και λυπήθηκα όταν διαπίστωσα πως υπάρχει ακόμα. Κι επειδή η μουσική αυτή είναι μέρος της ψυχούλας μου, δεν επιτρέπω να την “μολύνει” κανείς με ανακρίβειες κατ’ εμέ αποσκοπώντας σε κομματικά οφέλη και μη πω τίποτα παραπάνω, αλλά οφείλω να μετανοώ και να ανακαλώ ευθύς όταν τα επιχειρήματα της αντίθετης πλευράς είναι ορθά και λογικά.

Τέλος, να διαβεβαιώσω πως σε όλα τα λεγόμενα μου ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΙΧΝΟΣ ΕΙΡΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ αλλά καθαρά ΔΙΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ,ΟΡΘΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΟΥΜΕΝΩΝ.

Συγγνώμη γαι το μακροσκελές του μηνυματός μου.

Ο βορειοανατολικος θετει παρα μα παρα πολυ σωστα το ζητημα της παραθεσης και του διαλογου μεσω internetικων μυνηματων.Φιλε Στεφανε αν μπορεις(δεν το λεω ειρωνικα)ξαναδιαβασε τα ποσταρισματα μου.Μερικα απο αυτα που λες(ανθρωποι που δεν ηταν μελη του ΚΚΕ κτλ…) τα εχω αναφερει και εξηγησει,πιστευω δηλαδη,μπορει να μην μπορω να τα αποτυπωσω καλα.Γενικα δεν προσπαθω ουτε εγω,ουτε το ΚΚΕ να καπελωσει τιποτα,προσπαθουμε να αναδειξουμε αυτη την πλευρα του ρεμπετικου τραγουδιου που εχει να κανει με τους αγωνες που αναπτυχθηκαν τον 20ο αιωνα,μικρους και μεγαλους,οπου πρωτοστατησε το ΚΚΕ,τους αγωνες τους κανει ο λαος,για τον ρολο ενος κομμουνιστικου κομματος νεου τυπου θα παραπεμψω στο σχετικο βιβλιο του Λενιν,δεν ειναι εδω ο χωρος να το αναλυσω,υπαρχει στα βιβλιοπωλεια.Στις εξοριες λοιπον που πηγαν για χ-ψ λογους αυτοι οι καλλιτεχνες ΓΝΩΡΙΣΑΝ κομμουνιστες,καπου εκει αρχιζει η ιστορια,αλλα ακομα και αυτοι που δεν πηγαν εξορια ΣΙΓΟΥΡΑ γνωριζαν κομμουνιστες και τους αγωνες που εκαναν.Το ρεμπετικο ως λαϊκο τραγουδι,το ξαναειπα αλλωστε,εμπνεει και εμπνεεται απο ολες τις εκφανσεις τις καθημερινης ζωης,μια απο αυτες ηταν και οι αγωνες.Ο Μαρκος παρολο που ηταν βασιλικος ειχε αλλαξει σταση βλεποντας την αντισταση και τον εμφυλιο.Για την Συννεφιασμενη Κυριακη ηξερα την αλλη εκδοχη αλλα θα μπορουσε να ισχυει αυτο με την Λαρισα,η μοναδικη ενσταση ειναι οτι ο Βασιλης Τσιτσανης ειναι απο τα Τρικαλα.Ο παππους μου στο βουνο τραγουδουσε το ειμαι εργατης τιμημενος του Ρουκουνα…Νομιζω οτι κατι λεει αυτο.Δεν τσουβαλιαζεται τιποτα το επαναλαμβανω!Φιλικα!

Όχι ρε παιδιά, δεν πρωτοστάτησε το ΚΚΕ. Αυτό προσπαθώ να πώ ευγενικά. Ήταν κινήματα του λαού όπου πρωτοστάτησε ο λαός και μόνο και πάντα ο λαός. Πρώτα, είμαστε άνθρωποι-μέλη της κοινωνίας και μετά των επιμέρους ομάδων της (κομματα κλπ). Στις φυλακές μπήκανε ΚΑΙ μέλη του ΚΚΕ. Στην εξορία, εστάλησαν ΚΑΙ μέλη του ΚΚΕ. Εκτελέστηκαν ΚΑΙ μέλη του ΚΚΕ. Στην Μάντρα, στο Δίστομο, στα Καλάβρυτα εκτέλεσαν ΚΑΙ μέλη του ΚΚΕ. Δεν σημαίνει ότι πρωτοστάτησε το ΚΚΕ. Εϊναι πολύ βαρύ να λές πως ήσουν μπροστάρης, θέλει υπευθυνότητα, συνέπεια και συνέχεια. Εγώ συμφωνώ πως το πιθανότερο διότι δεν γνωρίζω και η ιστορία ερμηνεύεται πολυτρόπως μεταγενέστερα αλλα και δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω, το αντίθετο μάλιστα, είναι πως αρκετά μέλη του συμμετείχαν ενεργότατα στις κινητοποιήσεις της κοινωνίας μας, σαν ενεργά μέλη κι αυτοί πρωταρχικά και έπειτα διότι έτσι υπαγόρευαν τα πολιτικά τους φρονήματα.

Αλλά ξέφυγα και ζητώ συγγνώμη. Αυτή είναι η άποψη μου περί κινητοποιήσεων. Αλλά εντελώς εκτός θέματος. Συγγνώμη. Πάντα φιλικά Γιάννη. Άλλωστε, τι μας χωριζει? :slight_smile:

Δεν μας χωριζει τιποτα,πολλα ειναι αυτα που μας ενωνουν Στεφανε.Το καλυτερο θα ηταν αυτη την κουβεντα να την καναμε καπου αλλου,απο κοντα και οχι στο ιντερνετ.Δεν θελω να αναλυσω τον ρολο ενος κομμουνιστικου κομματος νεου τυπου εδω μεσα,ειπα υπαρχει το σχετικο βιβλιο του Λενιν στα βιβλιοπωλεια.Μπορεις να βρεις πολυ ευκολα στο ιντερνετ τους λογους και τα διαταγματα του βενιζελου, του μεταξα,των πρωθυπουργαδων-υπουργαδων,του γεωργιου παπανδρεου και τα συναφη,καθως και του παπαδοπουλου της επταετιας για να καταλαβεις ποιο κομμα στοχοποιουν,ποιο κομμα εχουν καταλαβει και αυτοι οι ιδιοι οτι οργανωνει και πρωτοστατει στους αγωνες,ξερουν πολυ καλα ποιος ειναι ο εχθρος τους.Αν αρχισω να φορτωνω εδω μεσα θα ειναι κακο για το φορουμ,μπορεις να ψαξεις.Τον αγωνα τον κανει ο ΛΑΟΣ,ΠΑΝΤΑ!!!Δεν μπορει να τον κανει ενα κομμα μονο του…Απο εκει μετριεται και η αποτελεσματικοτητα του…Ειναι ενας βασικος δεικτης…

Mου αρεσει που ξεφευγει ετσι το θεμα, και χαιρομαι που δεν βλεπω εμπαθειες, η εστω τρομερες κακιες… πιστευω οτι οι περισσοτεροι θελουμε να ειμαστε υγιως σκεπτομενοι, εξ ου και η κουβεντα αυτη. Το καλυτερο βεβαια θα ηταν να τα λεγαμε απο κοντα, αλλα αφου αυτο μας ελαχε, εστω. Παντως θα ηθελα να ακουσω λιγο περισσοτερα πραγματα για τη σχεση αριστερας-ρεμπετικου, οχι μονο στο τοτε, αλλα και στο τωρα, η αν θελετε καλυτερα, τη σχεση της αριστερας διαχρονικα και ειδικοτερα απο το '70 και μετα, ετσι οπως τεθηκε απο την αρχη. (οχι πως με χαλαει η ολη κουβεντα βεβαια) Και να κανονισουμε και κανα γλεντι εδω στα βορεια να τα λεμε οπως εσεις εκει κατω (δεν κολλαει με το θεμα, αλλα ειναι ευχη-παρακληση)…Καλο απογευμα σε ολους!

ο Μπαγιαντέρας έγραψε τραγούδια και για το ΕΑΜ και για τον ΕΛΑΣ τα οποία για λόγους πασιφανέστατους δεν θα μπορούσαν να γραμμοφωνηθούν ποτέ…
το ίδιο ισχύει και για τους αριστερά σκεπτόμενους ρεμπέτες της εποχής. Ότι ήταν αδύνατον να γράψουν δηλ. πολιτικό λαικό τραγούδι σ’ ένα καθεστώς που και ο “βήχας” ακόμα πέρναγε απ’ τη λογοκρισία και τη δίωξη…
σε ό,τι αφορά το τραγούδι “σ’ ένα βράχο φαγωμένο” γράφτηκε απ’ τον Καλδάρα για τους εξόριστους οι οποίοι κακά τα ψέμματα στο σύνολό τους ήταν αριστεροί. Τι άλλο να ήταν δηλ οι εξόριστοι στον εμφύλιο;; (προσοχή! άλλο ΕΑΜ και άλλο εμφύλιος)…

ποτέ δεν υποστήριξα (ούτε άφησα αιχμές) ότι το ρεμπέτικο τραγούδι είναι αριστερό ή γέννημα κάποιου πολιτικού κινήματος. Η αντιπαράθεση ξεκίνησε από την σχέση της αριστεράς με το ρεμπέτικο. Εκεί νομίζω ότι πρέπει να εστιάσουμε, αλλιώς θα περιπλανιώμαστε σε συζήτηση εκτός θέματος όπως για παράδειγμα η σχέση του ΚΚΕ με τον Άρη.

Τώρα Στέφανε να μου επιτρέψεις να σε ρωτήσω:
που πραγματικά διέκρινες προσπάθεια ταύτισης της μουσικής του λαού και μάλιστα άρρηκτα συνδεδεμένη με την αριστερή ιδεολογία;;
σε ό,τι αφορά την αναβίωση --ξανά θα επαναλάβω-- ότι την ξεκίνησαν μουσικοί οι οποίοι είχαν σκέψη αριστερή (κυρίως φοιτητές). Δεν νομίζω απ’ αυτό να προκύπτει διάθεση “καπελώματος”! Και πως αλλιώς να το εκφράσω όταν λέω πράγματα έτσι όπως τα είδα! Οι ρεμπετομουσικοί του '80 ήμασταν μια παρέα όχι παραπάνω από 20 παιδιά τότε και μεταξύ μας φίλοι…
έτσι όπως εξελίσεται η κουβέντα δεν θα παραξενευτώ αν ακούσω κάποιον να λέει ότι για παράδειγμα ο 902 “καπηλεύεται” το λαικό μας τραγούδι!
ένα σταθμό έχουμε που το προβάλει, ας του βγάλουμε τα μάτια λοιπόν καθότι πράγμα συνηθισμένο στην ιδιοσυγκρασία μας…

Κύριε Άλκη,
Η μουσική του λαού, όπως είναι δηλαδή το σμυρνέικο, έπειτα το ρεμπέτικο και τέλος το καλό λαϊκό είναι άρρηκτα συνδεδεμένη νομίζω με την αριστερή ιδεολογία, όπως αυτή εκφράζεται με βάση της την ελεύθερη σκέψη και βούληση μαζι με το σεβασμο των ελευθεριων στο συνολό τους. Συμφωνώ πως η μουσική αναπόληση και όχι αναβίωση θα έλεγα, του ρεμπέτικου έγινε από αριστερούς κυρίως, χωρίς να είναι τίποτα απόλυτο. Μέλη της οικογενείας μου, συνομηλικά σας, με “εμβάπτισαν” στο ρεμπέτικο. Και όλοι μας οι σημερινοί μουσικοί σας ευχαριστούμε που το ωθήσατε να διαχυθεί και να το παραλάβουμε εμείς. Ξέρετε κι αν δεν το ξέρετε, μάθετε το πόσο σας εκτιμούμε εμείς τα νέα παιδιά που παίζουμε ρεμπέτικα και ξέρουμε τι κάνουμε, έχουμε συναίσθηση,συγκεκριμένα εσάς κύριε Άλκη που, μαζί με καμιά δεκαριά ακόμα μας δώσατε την φωτιά για να λαμπαδιάσουμε.

Θα χρησιμοποιήσω αποσπάσματα μηνυμάτων άλλων μελών, που οι απόψεις τους είναι σεβαστές και αποδεκτές, τουλάχιστον από εμένα, παρότι δεν συμφωνώ, αν και δεν το θεωρώ ορθόν μια και δεν γίνεται να βγούν συμπεράσματα από τα σπαράγματα του λόγου ενός ατόμου. Οπότε, θα παρακαλούσα, όσοι θέλετε, να διαβάσετε όλα και ολόκληρα τα μηνύματα των μελών στα οποία θα κάνω παραπομπές.

Γιάννη, θα μου επιτρέψεις να χρησιμοποιήσω τα λόγια σου, μια και βρισκόμαστε σε διαφορετικούς πόλους αυτής της συζήτησης.

“Σε σχέση με το θέμα τώρα θα ηθελα να πω οτι το ρεμπετικο τραγούδι ειναι ξεκαθαρα ταξικό,ειναι λαϊκό τραγούδι που προέρχεται απο τα γεννοφάσκια της εργατικής ταξης και την διαπερνά σε όλο της το φάσμα.Πόσοι ρεμπετες εξύμνησαν τους αγώνες του λαού που πρωτοστατούσε το ΚΚΕ ,αυτο το “Αριστερά” εδώ μου κάθεται,αγωνες δικαιους,αγωνες καθημερινους,ανθρωποι του μόχθου ήταν και αυτοί.Η κατάθεση μιας λιστας τραγουδιων θα ηταν ασκοπη.Το θέμα είναι λοιπον οχι η καθ’ εδρας μελέτη και αποτύπωση της σχεσης του ΚΚΕ με το ρεμπετικο,οπου πολλοί καλοθελητές καθηγητάδες “αριστεροί” και “αριστερουληδες” ,καλοπληρωμένοι για να επιτελέσουν αυτόν τον ρόλο θα βγουν και θα πουν πολλά,αλλα το πως το ρεμπέτικο κατέκλυσε όλη το εργατικό κινημα στην χώρα μας,πως το ενέπνευσε και πως εμπνευστηκε από αυτο.Για να προλάβω τα κακως κείμενα,το ΚΚΕ και η ΚΝΕ ανεκαθεν ειχαν και εχουν μέτωπο κατα των ναρκωτικών,εκει πατανε ολοι αυτοι οι “μελετητες” και διατυμπανιζουν οτι το ΚΚΕ εκραζε το ρεμπετικο…Αλλα λογια να αγαπιομαστε κυριοι…”

και

“Κυριοι που κατηγορειτε το ΚΚΕ για την σχεση του με το ρεμπετικο,αναλογιστειτε ποιος αλλος χωρος διοργανωνει εκδηλωσεις με τετοια θεματολογια,σε ποιανου τα φεστιβαλ υπαρχουν αφιερωματα και εκδηλωσεις για το ρεμπετικο,σε ποια αλλη εφημεριδα πλην του Ριζοσπαστη ειδατε για τον Βαμβακαρη,τον Τουντα,τον Μπαγιαντερα,τον Τσιτσανη,τον Καλδαρα και αυτα αν θελετε τα παραθετω επιτοπου αν ζητηθει.Σας παρακαλω λοιπον να λειπουν τα ψεματα και οι υποκρισιες, δηθενιες τυπου “τι κριμα που το ΚΚΕ εκραζε το ρεμπετικο,αρα εσεις μην μιλατε”,μπορει ο καθενας να πει την αποψη του, να υπαρξει αντιπαραθεση,να παρατεθουν επιχειρηματα αλλα τα σχολια διχως επεξηγηση ειναι για τον κουβα των σκουπιδιων.”

Βέβαια, μετά αναδιατυπώνει και συμφωνώ:

“Σε καμια περοπτωση δεν ηθελα να πω πως ρεμπετικο ακουνε ΜΟΝΟ στο ΚΚΕ,προφανως, και αυτο ειναι λογικο αν αναλογιστει αυτη τη στιγμη των συσχετισμο των κομματων στην κοινωνια,καουνε και αλλοι.Αυτο που ηθελα να πω ειναι το ποιος στηριζει αυτο το ειδος μουσικης ΠΡΑΚΤΙΚΑ απο ολο το πολιτικο φασμα της χωρας,αυτο και μονο αυτο.Επισης προσπαθησα να δωσω μια εξηγηση για την επιφυλακτικη σταση που υπηρχε ανα καποιες δεκαετιες.”

Αλλά και πάλι:

"Γιγας στους γιγαντες ο Ντιμιτροφ,ναι κυριε Κωστη,διδασκομαστε απο την ιστορια,βγαζουμε συμπερασματα,τραγουδαμε και τραγουδια που περιγραφουν αγωνες και θυσιες.Δηλαδη με την λογικη αυτη να μην παιζουμε και να μην τραγουδαμε τον Αποκληρο,το Κανε λιγακι υπομονη,το Καποια μανα αναστεναζει,το 100 δραχμες την μερα,τις Φαμπρικες,την Μπολσεβικα,το Νυχτωσε χωρις φεγγαρι,το Αντιλαλουν οι φυλακες και τοσα αλλα να μην μακρυγορω…Στενη αντιληψη περι μουσικης,επισης για τα χρονικα ορια που βαζετε θα επρεπε να μην παιζεται και να μην τραγουδιεται καν το ρεμπετικο…

Δεν γινεται συγγνωμη κιολας να γραφονται απο ρεμπετες τοσα τραγουδια για τους αγωνες του λαου και του ΚΚΕ και το ΚΚΕ να απαρνειται το ρεμπετικο,για σκεφτειτε λιγο καλα…Αντιλαλουν οι φυλακες,τα Αναπλι και ο Γεντι Κουλες,ξερουμε τι ειναι αυτα τα δυο μερη,κυριε Κωστακη που λετε για τον Βαμβακαρη…Οι ανταρτες παλευαν για το δικιο και την λευτερια,μεσα σε αυτα τα πλαισια προσπαθουσαν να αντιπαρατεθουν με ολες αυτες τις καταστασεις που καθηλωναν τον λαο,που συνειδητα η αστικη ταξη αξιοποιουσε για να μην μπει ο κοσμος στον αγωνα,τα ναρκωτικα,τους τεκεδες και την αδρανη σταση.Ειπα και πριν θεωρω οτι μια τετοια κατασταση δεν ερχεται απο μονη της,εντασσονται τα παντα μεσα σε ενα ιστορικο πλαισιο."

“…δεν λεω σε καμια περιπτωση οτι μονο το ΚΚΕ κανει εκδηλωσεις με ρεμπετικα τραγουδια αλλα η εκδηλωση απεχει φωτος απο το γλεντι,γλεντι γινεται και στην ταβερνα,γλεντι γινεται και στα μπουζουκια με την λογικη που το βαζεισ εσυ.Αυτο που εχει πραγματικη αξια ειναι η μελετη,η αναλυση, η ιστορικη αναδρομη και τοσα αλλα που συνθετουν την μουσικη οντοτητα του ρεμπετικου.”

“Το Αναπλι η αλλιως Ακροναυπλια,φυλακη,εξορια οπου φυλακιστηκαν και βασανιστηκαν χιλιαδες μελη και στελεχη του ΚΚΕ.Γεντι Κουλε,φυλακη στην Θεσσαλονικη,οπου φυλακιστηκαν και βασανιστηκαν εκατονταδες μελη και στελεχη του ΚΚΕ.Ικαρια,μερος εξοριας οπου φυλακιστηκαν χιλιαδες μελη και στελεχη του ΚΚΕ.Ολα αυτα φιλε Στεφανε δεν εγιναν τυχαια.Δεν τους βαζαν φυλακη επειδη ηταν κακοι ανθρωποι,κατι εκαναν,οργανωναν την παλη.Για αυτα τα συγκεκριμενα 3 μερη υπαρχουν τα παρακατω τραγουδια…Αντιλαλουν οι φυλακες,Νυχτωσε χωρις φεγγαρι,Καποια μανα αναστεναζει.Σε αυτα αναφερονται ξεκαθαρα,υπαρχουν και αλλα τραγουδια οπου αναφερονται πλαγιως.Συννεφιασμενη Κυριακη,Κανε λιγακι υπομονη,Οι φαμπρικες,ειναι μονο λιγα απο αυτα…Δεν θελω να μπω σε μια τετοια διαδικασια γιατι υπαρχουν παρα πολλα και η λιστα δεν ειναι καθολου καλη λυση.”

“Οπως αναφερθηκε και απο αλλους το ζητημα της λογοκρισιας επαιζε πολυ σημαντικο ρολο στην καταγραφη των στιχων.Για παραδειγμα την ιδια στιγμη που δεν μπορουσες καν να αναφερεις την λεξη ΚΚΕ πηγαινοντας μια βολτα με τους φιλους σου,πως θα μπορουσε ενας συνθετης να την βαλει στα τραγουδια του.Επισης ο Βασιλης Τσιτσανης ηταν ΕΑΜιτης ας μην το ξεχναμε.Ο Βαγγέλης Σωφρονίου, ο Νίκος Μάθεσης, ο Μπαγιαντέρας, ο Δερβενιώτης και άλλοι ήταν οπαδοί και ψηφοφόροι του ΚΚΕ. Μάλιστα ο πρώτος ήτανε γνωστός και με το παρατσούκλι «Βαγγελάκης ο κομμουνιστής». Ο τελευταίος υπέστη διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες για το λόγο αυτό. Ο Γενίτσαρης, ο Μαρίνος Γαβριήλ, ο Τσιτσάνης, ο Χιώτης, ο Καλδάρας, ο Μπακάλης, ο Σπύρος Καλφόπουλος, ο Κούλης Σκαρπέλης, ο Ορφέας Κρεούζης, ο Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, η Λιλή η Θεσσαλονικιά, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Κώστας Παπαδόπουλος και πολλοί άλλοι υπέστησαν διώξεις για πολιτικούς λόγους.
Και κατι τελευταιο ο Αρης Βελουχιωτης διαγραφηκε απο το ΚΚΕ αλλα εξακολουθησε να ειναι αρχιστρατηγος του ΕΛΑΣ,κατι που αποτελουσε ΕΠΙΛΟΓΗ του ΚΚΕ.”

Είναι τέτοια η συχνότητα της αναφοράς ρεμπετών - ΚΚΕ και αποκλειστικά αυτών των δύο που η συσχέτιση τους επέρχεται ως λογικό συμπέρασμα, έτι περισσότερο όταν κανένας δεν δείχνει να διαφωνεί με αυτήν. Ειδικά, η αναφορά περί χαζο-φεστιβάλ, γλεντιών κλπ σε αντιπαράθεση με οργανωμένες αναδρομές κι αφιερώματα αφήνει σαφείς εντυπώσεις. Τέλος, δεν μπόρεσα να καταλάβω πως ξαφνικά, από την Αριστερά γενικά, πήγαμε στο ΚΚΕ και κανείς δεν αναδιατύπωσε? Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε.

Γιάννη μου, συγγνώμη, αν χρησιμοποιώ λάθος τα νοήματα σου, απλά τα δίνω όπως εγώ τα ερμήνευσα. Αν σε έχω παρερμηνεύσει, ζητώ ταπεινά συγγνώμη.

Όσο, για τον 902, κάποιες εκπομπές του, είναι όαση για τους εραστές της σκέψης, μέσα κι εμείς οι του ρεμπέτικου, αλλά δεν μπορώ να πώ όλες γιατι δεν γνωρίζω. Θα είναι άδικος και μη αντικειμενικός όμως και ντροπή του σε όποιον πει ότι ο 902 “καπηλεύεται” το λαϊκό τραγούδι και ντροπή για τον 902 αν το κάνει, που δεν θέλω να το πιστέψω ότι το κάνει. Τέτοια θέματα ανήκουν στα “εν ού παικτοίς” για εμένα.

Να πώ όμως ότι χαίρομαι που καταφέρνουμε να συζητήσουμε κόσμια τόσοι τόση ώρα. Αν μή τι άλλο, είναι ευχάριστο. Διότι θυμάμαι δυσάρεστα περιστατικά στο παρελθόν. :slight_smile:

Αν ακομα εχεις την απορια ,αλλα και γιατι χρησιμοποιησα το αποσπασμα αυτο απο το κειμενο σου,στο θεμα “Εκδηλωση στην Ανω πολη Της Σαλονικης για τον Βασιλη Τσιτσανη” ,ριξε μια ματια, δινοντας εμφαση στη χρονοσημασνση των μηνυματων, εκει:

Το ενδιαφέρον στοιχείο στο Ρεμπέτικο νομίζω πως είναι η μεγάλη του διεισδυτικότητα και ότι κατάφερε λίγο πολύ να απευθυνθεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και έτσι να καταστεί το πρώτο όντως πανελλήνιο τραγούδι.
Η σύνδεσή του με οποιαδήποτε πολιτική παράταξη είναι μάλλον άτοπη. Προφανώς πολλοί λαϊκοί δημιουργοί, όπως ο Κυριαζής,ο Δερβενιώτης, ο Καλφόπουλος, ήταν αριστεροί και μες στον εμφύλιο γράφτηκαν υπέροχα τραγούδια, όπως το Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι, περιγραφικά των διώξεων που υφίσταντο οι αριστεροί.
Πάντως παρά την αναμφισβήτητη απήχηση αυτών των τραγουδιών και σε αριστερό ακροατήριο, εκείνη την εποχή η Αριστερά μάλλον θεωρούσε το Ρεμπέτικο ως τραγούδι που ταιριάζει κυρίως σε παρακρατικούς τραμπούκους.Από τον λαό προέρχονταν και οι παρακρατικοί και οι βασανιστές,λογικό ήταν να τους αρέσουν τα λαϊκά τραγούδια με ιδιαίτερη προτίμηση βέβαια στα μάγκικα και χασικλίδικα.
Εν πάση περιπτώσει εμένα με έλκει η πολυφωνία και η πολυσυλλεκτικότητα του Ρεμπέτικου, έτσι δίπλα στους αρκετούς αριστερούς δημιουργούς,που έστω και εμμέσως εξέφρασαν σε κάποια τραγούδια την ιδεολογία τους, υπήρχε και ο βασιλόφρων Μάρκος, ο οποίος κι έγραψε ένα εξαίρετο χασάπικο για την επάνοδο του Γεωργίου Β’.

Λίγο βαρύ μου φαίνεται αυτό Παναγιώτη.

Και ατεκμηρίωτο. Προσπαθώ να μάθω ποιά είναι αυτή η άποψη της Αριστεράς για το ρεμπέτικο κι απάντηση δεν παιρνω. Δεν είναι ωραίο να πετάμε κουβέντες στα γκαβά. Και δεν είναι μπηχτή, απλά προσπαθώ να μάθω κι εγώ.

Δεν θα γράψω απο το κεφάλι μου. Απο την αυτοβιογραφία τα αντιγράφω και θα τα σχολιάσω μετά. " Εγω, νέο παιδί τότε, δεν παρακολουθούσα την πολιτική και τα κόμματα. Πάντως θυμάμαι τις φασαρίες των βενιζελικών με τους βασιλικούς. Τα διάβαζα τότε. Ήμουνα δε βασιλικός. Μου άρεσε η βασιλεία. Ο Βενιζέλος κακό χρόνο να’ χει, αυτός ήτανε η αιτία που καταστάφηκε η Ελλάδα…" και συνεχίζει να μιλάει για την Μικρασιατική καταστροφή και τους πρόσφυγες.
Είναι συμαντικό να ερμηνεύσουμε τι μπορεί να εννοεί ένας απλός άνθρωπος - λαϊκός λέγοντας οτι ήταν βασιλικός την εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής. Και πόσο καλά άραγε μπορούσε ο Βαμβακάρης να εννοείσει τι είναι η βασιλεία στην ολότητά της. Έχω κοραστεί να λένε βασιλικό τον Μάρκο.
Ο Βαμβακάρης για όποιον ξέρει να διαβάζει λίγο πιο κάτω στην αυτοβιογραφία του που λέει για το ΕΑΜ, για την ασφάλεια, τι του έλεγε ο κάθε χώρος… λέει και για τραγούδια που έγραψε στην Κατοχή μέσα.
Τέλος, ούτε αριστερός ήταν, ούτε δεξιός ήταν. Ήταν ο Βαμβακάρης. Με την αγνότητά του, με την ζωή του τεκέ κ.λ.π
Δεν είναι απαραίτητα καλό αυτό που λέω, αλλά εμένα έτσι μου φαίνεται.

Εγώ πάλι, δεν καταλαβαίνω γιατί να κάνουμε τον Μάρκο αριστερό ή κάτι άλλο από αυτό που λέει ότι ήταν: αφού ήταν βασιλικός. Του άρεσε η βασιλεία. Αν εμένα μου αρέσει π.χ. η Παπαρήγα, είμαι αυτό που λέω, εάν μου αρέσει ο Μητσοτάκης είμαι αυτό που λέω…

στίχοι του Μάρκου…

''΄Θέλω να γίνω ισχυρός ωσάν τον Μουσολίνι,
ωσάν τον Χίτλερ ζόρικος π’ούτε ψιλή δεν δίνει.

Σαν τον Κεμάλ που έκανε μεγάλη την Τουρκία,
και κάνουν κόζι οι ΄Ελληνες κι έχουνε απορία.

Κι εσύ βρε Στάλιν αρχηγέ του κόσμου το καμάρι,
όλοι οι εργάτες σ’ αγαπούν γιατί είσαι παλικάρι.’’
(πηγή: Ηλ. Πετρόπουλος, Τα μικρά ρεμπέτικα)

μπορεί να βγάλει άκρη κανείς για συγκεκριμένη ιδεολογικοπολιτική τοποθέτηση του Μάρκου;;
μετά το ‘60 ήταν έξω φρενών με τη στάση του βασιλιά στα τότε πολιτικά πράγματα της χώρας…
μάλλον ο Μάρκος τους αγαπούσε όλους απ’ τη μια και τους είχε χε…ους απ’ την άλλη…

Βρε Μπάμπη που τα έγραψα εγω αυτά που είπες; Σε καμια περίπτωση δεν θέλω να τον κάνω αριστερο. Απλά ήθελα να σκεφτείτε λίγο παραπάνω.
Συμφωνώ με το Άλκη.

Μην ξεχναμε και πως εκεινες οι εποχες ηταν πιο “ευκολες”, απο την αποψη οτι δεν υπηρχε καταιγισμος πληροφορησης, δεν μπορουσε κανεις να ξερει για την Αριστερα αυτα που ξερουμε σημερα, ειδικα αν προερχοταν απο επαρχια, αλλα και “δυσκολες” καθως η προπαγανδα (κρατικη ή αντι-κρατικη)κινουταν στα μετεμφυλιακα πλαισια, υπηρχε καταπιεση που ουτε τη φανταζομαστε σημερα και φοβεροι διωγμοι για ανθρωπους οι οποιοι ακομα και αν δεν ηταν αριστεροι, ηταν ανθρωποι προοδευτικοι και βαθια λαϊκοι. Σε τουτες τις δυσκολες εποχες, ηταν πιο ευκολο να μπερδευεται καποιος και να απλουστευει τα πραγματα σε σχεση με το σημερα… π.χ. Δεν χρειζοταν καποιος για να ειναι αριστερος να εχει διαβασει τα απαντα του Λενιν (οχι πως ειναι τωρα βεβαια), και δεξιος γιατι πραγματικα ηξερε τι σημαινει βασιλεια… Με την αγραμματοσυνη που κυριαρχουσε, υπηρχε ξεκαθαρα η ταξικη θεση (σημερα ειναι δυσδιακριτη ωρες-ωρες) και οι συναισθηματικοι δεσμοι που αναπτυσσονταν. Αυτα για το προηγουμενο, δηλαδη ο Μαρκος ουτε ηξερε γιατι επρεπε να ειναι αριστερος (αν και ταξικα θα μπορουσε) ουτε βασιλικος (εβλεπε στο προσωπο του Βενιζελου την Μικρασιατικη Καταστροφη, χωρις ισως να μπορει να την συνδεσει και με αλλους παραγοντες)…Αυτα ως σκεψη και προβληματισμο απο μενα…

Ένα θέμα που επανέρχεται τακτικά στις συζητήσεις μας.

Κατʼ αρχήν, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τι γράφουν οι ίδιοι οι αριστεροί στις αφηγήσεις τους από τις φυλακές και τις εξορίες.
Όπου ΠΟΥΘΕΝΑ δεν προκύπτει ρητή απαγόρευση του ρεμπέτικου, από πλευράς κανονιστικής του κομματικού λόγου ή έστω καθοδηγητικής που να αφορά την πολιτισμική πολιτική των κρατούμενων κομμουνιστών.

Από τη στιγμή όμως του εγκλεισμού και της συνύπαρξης στις ίδιες φυλακές ποινικών και αριστερών κρατούμενων (από το 1914 κιόλας που έχουμε στη χώρα μας τους πρώτους έγκλειστους για ιδεολογικούς λόγους) προκύπτει η αναγκαιότητα – και υπάρχουν και σχετικές οδηγίες - διαφοροποίησής τους από ό,τι γενικά πρέσβευε αυτό που θα λέγαμε «κουλτούρα της παρανομίας» των ποινικών, δηλαδή, ουσίες, επίδειξη δύναμης, οπλοφορία, παραβατική συμπεριφορά, μέχρι και διασκέδαση στους κοινούς αυτούς χώρους διαβίωσης.

Ήταν - για εκείνη την εποχή και με αυτά τα δεδομένα - μια αναγκαιότητα αναπόφευκτη, για να μην ταυτιστούν οι αριστεροί έγκλειστοι με το παραβατικό αυτό κομμάτι της κοινωνίας και για να μην περάσουν στη συνείδηση της κοινωνίας ως εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, κάτι που θα τους συνόδευε εφʼ όρου ζωής και τους ίδιους και την οικογένειά τους γενεές δεκατέσσερες…
Ξαναγυρνάμε στις μαρτυρίες των έγκλειστων αριστερών σχετικά με τη μουσική που άκουγαν, όταν πια διαχωρίστηκαν από το ποινικό κομμάτι.
Όπου, εκτός από εμβατήρια κυρίως και δημοτικά, ρεμπέτικα ακούνε και τα παραφράζουν, μάλιστα.
Το ρεμπέτικο κυριαρχεί, ίσως και λόγω του ότι δεν είχαμε στη χώρα μας προλεταριακού τύπου τραγούδι, όπως στη Δύση,
Θυμίζω το «Βάρκα γιαλό» με τις δυο παραφράσεις του, όπως προέκυψαν από έγκλειστους αριστερούς.
Οι γραπτές μαρτυρίες, πάμπολλες.
Το 1949 στις φυλακές της Κεφαλλονιάς αντιλαλούσε ολόκληρη η φυλακή από ρεμπέτικα, τελευταίο κατευόδιο σε δυο δεκάδες κρατούμενους που θα εκετλούνταν την επόμενη.
Έχουμε και τη μαρτυρία του Θεοδωράκη πως στη Μακρόνησο μάθαιναν χασάπικο μέσα στις σκηνές, με συνοδεία ρεμπέτικης χορωδίας.

Να θυμίσω επίσης πως από τέλος της δεκαετίας του ʼ40 στους κόλπους του ΚΚΕ και της προοδευτικής διανόησης μέσω των εντύπων (Ριζοσπάστης, Επιθεώρηση Τέχνης, περιοδικό Θέατρο ) ξεκίνησε εκείνος ο εποικοδομητικός διάλογος – που δεν ήταν μόνο μουσικολογικός, ήταν βαθύτατα πολιτικός – με θέμα το ρεμπέτικο.

Είναι παραλογισμός να μιλάμε για πολεμική της αριστεράς απέναντι στο ρεμπέτικο.
Η αριστερή ιδεολογία αντιπαρατίθεται με την αστική ιδεολογία, δεν είχε κανένα λόγο να αντιπαραταχθεί με το ρεμπέτικο…

Ελενη, συμφωνω απολυτα μαζι σου. Αυτα που γραφεις ειναι εξαιρετικα! Δεν θα μπορουσα να πω κατι καλυτερα…