Από που έλαβε την Μουσική του Επιρροή Ο Μάρκος;

Στη Σύρα, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια και απέκτησε τις πρώτες μουσικές προσλαμβάνουσες, υπήρχαν δύο μουσικοί κόσμοι (όπως και γενικότερα δύο κόσμοι): της Ερμούπολης και των χωριών. Ντόπιοι ήταν μόνο στα χωριά, οι Φραγκοσυριανοί. Οι Ερμουπολίτες, που ήταν περισσότεροι από όλους τους υπόλοιπους μαζί, ήταν φερτοί και ορθόδοξοι.

Στην Ερμούπολη, όπου υπήρχαν όλες οι κοινωνικές τάξεις ενός άστεως από τους βαθύπλουτους και εξευρωπαϊσμένους Χιώτες εφοπλιστές και μεγαλεμπόρους μέχρι τους λιμενεργάτες, υπήρχε όπερα, θεατρική μουσική (κωμειδύλλια, οπερέττες…), τραγούδια του συρμού για χοροεσπερίδες, το ελεφρό της εποχής, τα παραδοσιακά των πατρίδων όλων των μελών των λαϊκών τάξεων, και γενικά χίλιες δυο μουσικές, και ανάμεσά τους και το πρώιμο ανώνυμο ρεμπέτικο.

Στα χωριά υπήρχε η ντόπια δημοτική παράδοση, που είναι αιγιοπελαγίτικη. Συγγενική βέβαια με την παραδοσιακή μουσική άλλων νησιωτών που ζούσαν στην Ερμούπολη, μόνο που τα συριανά μέσα στη Σύρα έχουν ρίζες, ενώ τα μυκονιάτικα ή τα χιώτικα ήταν απλώς ανάμνηση. Απ’ όλα τα χωριά της Σύρας, η Απάνω Χώρα (σήμερα Άνω Σύρος), το χωριό του Βαμβακάρη, είναι το πιο κοντινό στην Ερμούπολη και αυτό που οι κάτοικοί του είχαν τα ταχτικότερα πάρε-δώσε με την Κάτω Χώρα, την Ερμούπολη.

Κατά παράδοση το κατεξοχήν αιγιοπελαγίτικο μουσικό όργανο είναι η τσαμπούνα. Ο Βαμβακάρης γεννήθηκε μέσα στην παράδοση της συριανής τσαμπούνας (ζαμπούνας κατά την τοπική ονομασία), αλλά αυτό δε φαίνεται να τον είχε επηρεάσει ιδιαίτερα. Άλλα στοιχεία όμως της αιγαιοπελαγίτικης παράδοσης έχουν αποτυπωθεί και στα δικά του τραγούδια, με κυριότερο βέβαια τη συρραφή αυτοτελών διστίχων.

Στην Αυτοβιογραφία του μιλάει για μερικά τραγούδια που τα έχει, ως ένα σημείο, δανειστεί από τα συριανά του ακούσματα. Θυμάμαι συγκεκριμένα ότι για το Φάληρο που πλένεσαι λέει «αυτό είναι παμπάλαιο συριανό»: προφανώς εννοεί τον σκοπό, όχι τα λόγια, και ο σκοπός δεν είναι βέβαια αυτόχθων κυκλαδίτικος. Θα υπήρχε όμως στη Σύρα, κάπου μέσα σ’ όλο της το πολιτισμικό μωσαϊκό, από τα παμπάλαια χρόνια, δηλαδή από πριν τον Μάρκο (μπορεί και ένα χρόνο πριν από αυτόν! :wink: ) Επίσης, για το «Να πεθάνεις» έχουν εντοπιστεί ηχογραφήσεις παλιότερες από του Μάρκου. Φυσικά, έχει επισημανθεί από παλιά ότι το δίστιχο «Ψηλά τα παραθύρια σου…» το αναφέρει ο Παπαδιαμάντης πολύ πριν τον Μάρκο, ενώ και η μελωδία του τραγουδιού του Μάρκου έχει εντοπιστεί ως «Παλαιστινέζικος» σκοπός στην Κω και ως ταμπαχανιώτικο στην Κρήτη.

Και λοιπά.

1 «Μου αρέσει»