Τραγούδια των μειονοτήτων

Σλαβομακεδονικά τραγούδια υπήρξαν, όπως και σλαβομακεδονική γλώσσα, που μιλιόταν στην περιοχή της Μακεδονίας, ένα μείγμα ελληνικής και σλαβικής.
Στη δεκαετία του '50 αναγκάστηκαν οι κάτοικοι της περιοχής, παρουσία χωροφυλάκων, νομάρχων κ.λπ. να ορκιστούν ότι στο εξής θα μιλούσαν μόνο ελληνικά.
Σήμερα, υπάρχουν κάποιοι που μιλούν ακόμα αυτή τη γλώσσα, στην οποία ήταν γραμμένα αυτά τα τραγούδια.

Όσον αφορά στα πομάκικα.
Ο δάσκαλος Πέτρος Θεοχαρίδης πρώτος, γύρω στο '75 κατέγραψε τον παραδοσιακό πολιτισμό των Πομάκων (τα τραγούδια τους) και έγραψε και δυο λεξικά ελληνο-πομακικό και πομακο-ελληνικό
και στη συνέχεια το Δʼ Σώμα Στρατού {που ανέφερε ο Νίκος) κυκλοφόρησε ένα ακόμα πομακο-ελληνικό λεξικό., όχι τραγούδια.

Πομακικά τραγούδια κυκλοφόρησαν σε δίσκους από το Πολιτισμικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.
Πιο συγκεκριμένα εκδόθηκαν οι δίσκοι: «Τραγούδια και σκοποί των Πομάκων της Θράκης από τα Κιμμέρια και τα Άσκυρα Ξάνθης» (2005) και
«Πομάκικα τραγούδια από την ορεινή Ξάνθη με τη 'Νερμάν Μολλά", την Εμινέ Μπουρουτζή, το (2006).
Σημαντική η μουσική των Πομάκων, χωρίς όργανα ή με όργανα, φλογέρα, γκάιντα και σάζι.
Έχει καταγραφεί ένα αφηγηματικό τραγούδι το “Τρίμινα μπράτιε” “3 αδέλφια”, που θυμίζει το δικό μας “Γιοφύρι της Άρτας”, κάτι που επιβεβαιώνει τις πολιτισμικές επιδράσεις στα Βαλκάνια.

Για το Νίκο (και όποιον άλλο θα ήθελε να ακούσει πομάκικα), ένα:
“Tornala momka na voda”, Ξεκίνησε η κοπέλα για νερό.

Με ψάξιμο μπορούμε να εντοπίσουμε και άλλα.

Όχι, δε μιλάνε ελληνική διάλεκτο. Μιλάνε αυτό το …ακατονόμαστο, και είναι συμπαγείς γηγενείς πληθυσμοί. Το αν είναι έλληνες ή όχι, και τι σημαίνει έλληνας κλπ. ειλικρινά θα ήθελα να το αποφύγουμε γιατί δεν είναι μουσική συζήτηση και γιατί είναι ένα θέμα που πάντοτε προκαλεί παρεξηγήσεις.
Απλώς να εξηγήσω το “ακατονόμαστο”:
Ανάμεσα σε συγγενείς γλώσσες μπορούν να υπάρχουν διάλεκτοι που δεν είναι πολύ σαφές αν ανήκουν στη μία ή την άλλη γλώσσα. Για μας τους έλληνες αυτό είναι λίγο δύσκολο να το καταλάβουμε, γιατί καμία γλώσσα δεν έχει τόσο στενή συγγένεια με τα ελληνικά ώστε τα όρια να συγχέονται. Σε άλλες γλώσσες όμως συμβαίνει αυτό.
Οι σλάβικες γλώσσες (ρώσικα, βουλγάρικα, σέρβικα κλπ.) έχουν τέτοιες γκρίζες ζώνες. Επιπλέον δε, ακόμη και στην πιο καθαρή μορφή τους, ας πούμε την επίσημη, αυτή που διδάσκεται στα σχολεία της κάθε χώρας και που δεν ανήκει σε διάλεκτο, έχουν την ιδιαιτερότητα -έναντι άλλων γλωσσικών οικογενειών- ότι είναι πολύ κοντινές μεταξύ τους. Ρώσος με Βούλγαρο συνεννοούνται αρκετά άνετα μιλώντας ο καθένας τη δική του γλώσσα.

Με όλο αυτό ως δεδομένο, υπάρχουν σε διάφορα μέρη των Βαλκανίων γλωσσικές μορφές που ανήκουν ξεκάθαρα στη σλαβική γλωσσική οικογένεια αλλά δεν είναι σαφές (ή τουλάχιστον δεν είναι γνωστό σε μένα) αν ανήκουν στη βουλγαρική, τη σερβική ή τη σκοπιανή γλώσσα. Κάποια από αυτά τα μέρη είναι και στην Ελλάδα.
“Σλαβομακεδόνικα” λοιπόν είναι ένας περιγραφικός όρος, αρκετά γενικόλογος ομολογώ. “Σλαβο-” επειδή ανήκουν στη σλαβική γλωσσική οικογένεια, “-μακεδόνικα” επειδή γεωγραφικά εντοπίζονται στη Μακεδονία. Οι ίδιοι συνήθως τα λένε “ντόπια”, αλλά φυσικά ούτε αυτό είναι δόκιμος όρος. Η γλωσσολογική επιστημονική κοινότητα δε νομίζω ότι έχει καταλήξει σε κάποια κοινής αποδοχής ονομασία. Πάρ’ τ’ αβγό και κούρευ’ το.

Το προ δεκαετίας (περίπου) σιντί όχι μόνο το άκουσα, αλλά και το είδα και έγραφε απάνω σαφέστατα “με τη χορηγία του … σώματος στρατού” (για το νούμερο μπορεί να σφάλλω).

Έχουμε ξανασυζητήσει ότι πολλές παραδόσεις είναι κοινές όχι μόνο σε ολόκληρη τη Βαλκανική αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Η ιστορία του νεκρού αδελφού που επιστρέφει στον επάνω κόσμο για να τηρήσει την υπόσχεση που είχε δώσει στην αδελφή του, είναι ένα. Η θυσία ανθρώπου για να στεριώσει ένα κτίριο (π.χ. γεφύρι) είναι ουσιαστικά πανευρωπαϊκή παράδοση, εκεί στηρίζεται το έθιμο να σφάζεται κόκορας κατά τις θεμελιώσεις.

[Για τους Πομάκους, μιας κι έγραφα ταυτόχρονα με την Ελένη]:

Υπάρχουν ακόμη τα “Πομάκικα τραγούδια από τη Σμίνθη Ξάνθης με τον Μουσταφά Αχμετζίκ Νο 2” (άρα λογικά και το Νο 1), καθώς και ένα σχολικό αναγνωστικό της πομακικής που βγήκε το 1997 και δεν ξέρω αν χρησιμοποιήθηκε ποτέ στα σχολεία. Επίσης η πομάκικη εφημερίδα “Ζαγαλίσα” (έχω δειγματοληπτικά ένα φύλλο του 1998), μου φαίνεται δε ότι υπάρχουν στήλες στα πομάκικα και σε θρακιώτικες εφημερίδες ευρύτερης κυκλοφορίας. Τα πομάκικα είναι μια πολυμιγής γλώσσα σλαβικής βάσης και γράφονται με μια ειδική προσαρμογή του ελληνικού αλφαβήτου.

— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 00:14 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 00:05 —

Να ένα ακόμα. Δείτε την περιγραφή του βιντεακίου.

Μια διόρθωση:
Ο Θεοχαρίδης τη δεκαετία του '60 κατέγραψε 120 τόσα πομακικά τραγούδια σε κασέτες, με πλήρη στοιχεία, όπως τραγουδιστές, μουσικούς, περιοχές κ.λπ.
Το '96 η Θρακική Εταιρεία κυκλοφόρησε μια κασέτα με 14 πομακικά τραγούδια, μια δεύτερη το ‘97 με 11 τραγούδια και το 2000 ελληνικά και τουρκικά τραγούδια αποδοσμένα στην πομακική γλώσσα.
Ίσως, καθόλου απίθανο τελικά, χορηγός να ήταν το Σώμα Στρατού σ’ αυτή την προσπάθεια.

Να προσθέσω ένα ακόμα: "Kukavitskana kukova" "Η κουκουβάγια κελαηδεί.

Ένα ντοκιμαντέρ που θα ήταν ενδιαφέρον αν καταλαβαίναμε τη γλώσσα. Είναι μάλλον από τη βουλγαρική τηλεόραση, για τους Πομάκους και τη μουσική τους (και στην Ελλάδα).
Γύρω στο 3:30 τον γελαστό κύριο τον ρωτάνε αν ξέρει κι άλλα τραγούδια, και λέει “βέβαια, και τούρκικα, και ελληνικά, πολλά!”. Μετά τον ρωτάνε κάτι άλλο και η απάντηση, με άλλο τόνο φωνής, πιο σοβαρό, πιο σίγουρο, είναι “πομάκικα”. Μάλλον η ερώτηση θα ήταν κάτι του τύπου “ποια αγαπάς περισσότερο” ή “ποια σε εκφράζουν” ή “ποια ξέρεις καλύτερα”, υποθέτω.

Σε διάφορα άλλα βίντεα εκεί γύρω βρήκα πράγματι, Ελένη, και φλογέρες και γκάιντες και σάζια. Επίσης το ιδιότυπα παιγμένο μπουζούκι του Αχμετζίκ. (Τον είχα αναφέρει και σ’ αυτή τη συζήτηση).

ωραίος ο αχμετζίκ! και το μπουζούκι τετράχορδο που έχει βγάλει την τρίτη χορδή, κουρδισμένο και παιγμένο σαν σάζι (ρε-σολ-ντο μπουργάνα)…
στον “κούκο που λαλεί” παίζει κάτι που ακούγεται σαν ντο ματζόρε πεντατονική (αντί για ντο ματζόρε) πριν καταλήξει στο ρε μινόρε.

για τα ζητήματα που παίζουν τα κράτη στην πλάτη των σλαβομακεδόνων και των πομάκων δεν θα αναφερθώ περισσότερο, υπάρχουν πιο νηφάλιοι από μένα που απαντήσαν στον πίκινο.

“Πομάκικα τραγούδια από τη Σμίνθη Ξάνθης” με τον Μ. Αχμετσίκ , “Πομάκικα δημοτικά τραγούδια από τη Γλαύκη Ξάνθης” με τον Α. Ρόγγο και "Πομάκικα τραγούδια από την ορεινή Ξάνθη) όλοι από τις εκδόσεις “ΣΠΑΝΙΔΗ” (Ξάνθη, τηλ 25410 27544, http://www.spanidis.gr )

Εδώ συμφωνώ.

Ελένη παραθέτεις τις πηγές αν θέλεις να ψαχτώ περαιτέρω;

Κατά τʼ άλλα φίλοι Περικλή και Νίκο (και στη δικιά μου και στη δικιά σου πλάτη τα παίζουν φίλε μου τα παίγνιά τους οι ψευτοποκαδόροι, εδώ και χρόνια, αλλά το ξέρεις φαντάζομαι), εγώ δεν έκανα καμμιά νύξη σε πολιτική βάση. Αλλά όταν στα βίντεο ακούω σλάβικα-σκοπιανά, συγνώμη αλλά δε θα τα πω με το ζόρι „μακεδόνικα“! Αφού ο όρος παραπέμπει σε ελληνική γεωγραφική κλίμακα και στην Μακεδονία μιλάνε νέα ελληνικά.

Να σας πω το άλλο ανόητο παράδειγμα: αν εγώ μετά από τόσα χρόνια στη Γερμανία (και από γραφειοκρατικής πλευράς επίσημα „γερμανός“), τσακώσω το μπουζούκι, αρχίζω τα ντουζένια και αναρτήσω βίντεο με τη μουτσούνα μου στο youtube με τον τίτλο „Δείγμα γερμανικής φολκλορικής μουσικής“, τί θα μου έλεγε ο γερμανός;

Αντίστοιχα, τί θα μου έλεγε ο ινδός (εκεί να δεις μουσική παράδοση!) για τα ινδοπρεπή του ʼ60;

ΥΓ Ωραίος μαγκίτης φαίνεται ο Αχμετζίκ, θα τον ακούσω το απόγευμα μια και δεν έχω την δυνατότητα τώρα από τη δουλειά…

Αφού ο όρος παραπέμπει σε ελληνική γεωγραφική κλίμακα και στην Μακεδονία μιλάνε νέα ελληνικά.

Αυτό συμβαίνει σχετικά πρόσφατα, βέβαια. Από τις δεκαετίες του 20 και 30 που εγκαταστάθηκαν οι Πόντιοι στη Μακεδονία πολλοί κάτοικοι της ελληνικής Μακεδονίας μιλούσαν ποντιακά, και αρκετοί τουρκικά, όπως η οικογένεια της πεθεράς μου. Ίσως γι αυτό τους πήραν στο ψιλό οι ντόπιοι και τους έλεγαν “τουρκομερίτες” και “τουρκόσπορους” και γελούσαν με τη γλώσσα τους… Από τις ιστορίες που έχω ακούσει από τους συγγενείς μου “στας Σέρρας”, οι Έλληνες ελληνόφωνοι Μακεδόνες δεν τους δέχτηκαν ακριβώς με ανοιχτές αγκάλες, κι ας ήταν απόγονοι, όπως λένε, “των αρχαίων ημών προγόνων”. Σίγουρα είχαν κι οι ντόπιοι τους λόγους τους που πήραν μια τέτοια στάση. Απλώς ήθελα να πω πως η κρίση για το ποιος είναι βέρος Έλληνας/Μακεδόνας και ποια είναι η γλώσσα της ελληνικής Μακεδονίας εξαλθάται από πολλούς παράγοντες, ιστορικούς και κοινωνικούς…

Όσο για τα “σλαβικό-σκοπιανά”…αν δεν έχουν καμιά σχέση με την ελληνική Μακεδονία, τι γίνεται με τα αρβανίτικα τραγούδια; Μήπως θα πρέπει να τους βαφτίσουμε “αλβανικά” ή “της Τίρανας” (σε αναλογία με τα Σκοπιανά), μια που στην Ελλάδα μιλάνε τα νέα ελληνικά; Δεν το λέω με ειρωνική διάθεση, αναρωτιέμαι ειλικρινά τι γίνεται με τη μουσική των μη ελληνόφωνων Ελλήνων (εννοώ αυτούς που εκτός από τα ελληνικά ξέρουν/μιλάνε κάποια άλλη γλώσσα) και πως την κατατάσσουμε.

Εύα

Τάσου Κωστόπουλου, [:ο δημοσιογράφος της “Ελευθεροτυπίας” , γνωστός πιο πολύ από τον “Ιό”]
“Η απαγορευμένη γλώσσα”, εκδ. “Μαύρη Λίστα”, 2000.

Μια αντικειμενική προσέγγιση στο θέμα, με πληθώρα στοιχείων, τα οποία διασταυρώνονται και από άλλες πηγές ιστορικές και μη.

Ένα παράδειγμα: Εφημερίδα “Εμπρός”, 1-8-1959.

Υ.Γ. Ας έχουμε υπόψη μας ότι οι κάτοικοι των συνοριακών περιοχών είναι συνήθως δίγλωσσοι.
[Τρομερή εντύπωση μάς έκανε το καλοκαίρι ,στην περιοχή της Ξάνθης, πόσο καλά γνωρίζουν τα τουρκικά και τα μιλούν άνετα, όχι μόνο ηλικιωμένοι, αλλά και νέοι, και μετανάστες στη Γερμανία, εδώ και μια εικοσαετία!]
Στην περιοχή της Μακεδονίας υπήρχαν δίγλωσσοι και των δυο κοινοτήτων.
Με τη χάραξη των συνόρων, ακολούθησε εθνοκάθαρση. Οι εναπομείναντες στα ελληνικά χωρικά ύδατα έπρεπε να μιλούν ελληνικά και να ξεχάσουν την άλλη γλώσσα, το ίδιο προφανώς θα συνέβη και με το άλλο κομμάτι, που έζησε στην ΠΓΔΜ.
Αλήθεια, και ο Σέμσης είχε καταγωγή από την περιοχή της ΠΓΔΜ, από τη Στρώμνιτσα.

Καλησπέρα Eva,

μια απορία: γιατί χρησιμοποιείς τον όρο “ελληνική Μακεδονία”; Υπάρχει μήπως μή-ελληνική;

Ξαναγράφω: μη μπερδεύουμε τις διαλέκτους (πχ ποντιακά), έπειτα πχ ακόμα και οι γερμανοί έχουν διαλέκτους, αν ακούσεις κανένα Schwabe, δλδ νοτιογερμανό να μιλάει δε καταλαβαίνεις γρι, παρόλαυτα, γερμανικά μιλάνε!

Άλλο πράμμα η διάλεκτος, άλλο μια ολωσδιόλου ξένη γλώσσα…

Τα υπόλοιπα περί “καθαρότητας των φυλών”, δε τα σχολιάζω, ούτε νόημα έχει, ούτε και στο χώρο ανήκουν.

ΥΓ Ευχαριστώ Ελένη!

Μα Πίκινε, αυτοί δεν είναι μετανάστες! Δεν ήρθαν από αλλού εκεί που είναι τώρα. Εκεί ήταν και τους βρήκε η χάραξη των συνόρων, ακριβώς όπως τους Πομάκους, τους Έλλληνες της Β. Ηπείρου κλπ.

Υγιής αντίδραση. Είδαμε ότι το πώς θα τα ονομάσουμε είναι ακανθώδες ζήτημα. Εμένα μου προκαλεί αμηχανία (εξού και η λέξη ακατονόμαστο πιο πριν). Αλλά δεν μπορείς να τα πεις και σκοπιανά, εκτός αν είναι βέβαιον ότι είναι σκοπιανά.

Μα από την ελληνική αυτή περιοχή προέρχονται αυτά τα τραγούδια. Θα μου πεις: “πώς είσαι τόσο σίγουρος; Εγώ ακούω γυφτοσκοπιανά.”
Δεν είμαι σίγουρος. Απλώς δεν το αποκλείω. Αυτό που ακούω εγώ είναι:
-ρυθμοί και ηχοχρώματα που υπάρχουν σ’ αυτή την περιοχή της Μακεδονίας, μόνο που συνήθως τα ακούμε χωρίς στίχους (ωστόσο πολλοί χοροί προβάλλονται από τα φολκλορικά με το σλάβικο όνομά τους: Ελένο Μόμε, Ζάραμο, Πούστσενο, Τικφέσκινο κλπ.)
-μια ορχήστρα που αποτελεί την πιο σκυλοπανηγυρτζήδικη εκδοχή της (δυτικο)μακεδονικής μπάντας χάλκινων
-στίχους που δεν τους καταλαβαίνω, ώστε να έχω μια γνώμη για το αν είναι δημοτικοί ή φτιαχτοί
-κόσμο που χορεύει και δείχνει να είναι στο στοιχείο του.

Μπορεί το συγκρότημα να είναι από την ΠΓΔΜ. Αλλά μπορεί και να μην είναι. Τα τραγούδια τους μπορεί να είναι παραδοσιακά από τη Μακεδονία, ή παραδοσιακά από την ΠΓΔΜ, ή δικά τους (του συγκροτήματος), ή Σκοπιανών τραγουδοποιών. Δεν μπορώ να το ξέρω αυτό, απαιτεί ειδική εξοικείωση.

Εδώ είναι όλο το θέμα. Στη Μακεδονία η μητρική γλώσσα δεν είναι για όλους τα νέα Ελληνικά.

Σήμερα όλοι, υποθέτω, ξέρουν ελληνικά, γιατί τα έμαθαν στο σχολείο και γιατί είναι η κοινή γλώσσα επικοινωνίας στην Ελλάδα που άμα δεν την ξέρεις πέφτεις στην απομόνωση, και επίσης γιατί τους επιβλήθηκε με τους βίαιους τρόπους που προανέφερε η Ελένη. Ωστόσο σε πολλά χωριά η καθαυτό δική τους γλώσσα δεν είναι η ελληνική.
Μητρικές γλώσσες στη Μακεδονία είναι και αυτό το πώς-να-το-πούμε σλάβικο ιδίωμα, και τα βλάχικα, και τα αρβανίτικα, και τα Ρομανί (γύφτικα), παλιότερα και τα Λαντίνο (“ισπανοεβραίικα” -αυτά εξαλείφθηκαν), αν πιάσουμε και τους πρόσγυγες υπήρχαν και οι τουρκόφωνοι Καππαδόκες, χώρια οι ελληνικές διάλεκτοι (καππαδόκικα, ποντιακά)… Μην ψάχνεις να βρεις ομοιογένεια.
Θα ξέρεις πιθανότατα τη γαλλική λέξη Macedoine [μασεντουάν = μακεδονική (επίθετο στο θηλυκό) αλλά και Μακεδονία]: σημαίνει φρουτοσαλάτα ανάμεικτη από όλων των ειδών τα φρούτα. Δεν τη χρησιμοποιούν σαν λογοπαίγνιο, ανήκει κανονικά στο κουζινικό λεξιλόγιο της γαλλικής. Υπάρχει και το ανέκδοτο με τον Βενιζέλο που, κατά το δείπνο που ακολούθησε κάποια διπλωματική συνάντηση, του πρόσφεραν φρουτοσαλάτα λέγοντας “Θα πάρετε και λίγη μασεντουάν;”, και απήντησε “Θα την πάρω όλη”.


Δίγλωσσοι ήταν όσοι ζούσαν σε πιο ανοιχτές κοινωνίες: σε πόλεις, σε χωριά-σταυροδρόμια κλπ. Σε πιο απομονωμένα χωριά υπήρχαν και μονόγλωσσοι, που δεν είχαν ακούσει ποτέ ελληνικά.

Ο Σέμσης μικρός έφυγε από τη Στρώμνιτσα και πήγε στη Θεσσαλονίκη να μάθει βιολί, αλλά η μαθητεία απέτυχε γιατί δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με τον ελληνόφωνο δάσκαλο.

Περικλή τί να σου πω;

Δεν είμαι γλωσσολόγος, αλλά είχα για μια 2ετία και πλέον συγκάτοικο σκοπιανό (με την παρέα του έχουμε κάνει τρελλά γλέντια, ένας εξ αυτών μάλιστα γυφτοσκοπιανός): εγώ στα βίντεο σλάβικα ακούω.

Όπως σωστά ειπώθηκε, οι περσότεροι βαλκάνιοι (βούλγαροι, σέρβοι, σκοπιανοί) συννενοούνται μια χαρά αναμεταξύ τους, καθότι η γλώσσα είναι ουσιαστικά κοινή, όπως επίσης και το κυριλλικό αλφάβητο.

Όπως και να χει, ελληνικά δεν ακούω…και μίγμα να ήτανε (που το αρνούμαι κάθετα) θα πιάναμε τη μία ή την άλλη λέξη (όπως στα κυπριακά, ποντιακά, κρητικά ή δε ξέρω τί άλλο).

ΥΓ Σχετικά με το Σέμση: αγόρασα πρόσφατα την αγγλική βιογραφία του υπό LisbetTorp, θα επανέλθω εν καιρώ…

Φυσικά σλάβικα ακούς. Ούτε εγώ ακούω ελληνικά.

Απλώς δεν είμαι γνώστης αυτών των γλωσσών ώστε να πω τι σλάβικα είναι: βουλγάρικα ή σκοπιανά ή άλλο τι. Είπαμε: “σλάβικα” δεν είναι η ονομασία μιας γλώσσας αλλά μιας ομάδας γλωσσών.

Εγώ μιλούσα για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας που είχαν τα τουρκικά σαν μητρική γλώσσα…και ήταν αρκετοί. Ξέρω προσωπικά άτομα στην ηλικία μου που μιλούσαν μόνο τουρκικά με τους γιαγιάδες και τους παππούδες τους. Θυμάμαι μια φορά που πήγαμε με εκδρομικό στην Τουρκία με μια παρέα από Έλληνες και οι πιο πολλοί επικοινωνούσαν αρκετά άνετα με τους Τούρκους, παρόλο που τα τουρκικά τους ήταν κάπως “παλιομοδίτικα”.

Εμένα προσωπικά δεν με ενοχλεί να λένε “τα Σκόπια” Μακεδονία, αλλά δεν θα μπω σε αυτό το ζήτημα γιατί δεν θα βρούμε άκρη!

Εύα

Μόνο που συγχέεις τα ιερά των παππούδων μας (κι εγώ μικρασιάτης είμαι στην καταγωγή, από Προύσσα και Σμύρνη) στην κουβέντα. Οι μικρασιάτες ήταν αυτούσιοι έλληνες, με μητρική τους τα ελληνικά και άριστη γνώση των τούρκικων αφού ζούσαν στο εκεί περιβάλλον. Τί σχέση έχουν οι μικρασιάτες γνώστες της τουρκικής με τον -από κούνια σλαβόφωνο- που παίζει, τραγουδάει και το γλεντάει με το δικαίωμά του;

(Όσες φορές και να πήγα στο ελληνικό προξενείο εδώ, πάντα πετύχαινα κατόχους ελληνικών διαβατηρίων (κυρίως από Έβρο), συννενόηση όμως στα ελληννικά…γιοκ με τον υπάλληλο του προξενείου (στην καλύτερη των περιπτώσεων, σε κάκιστα γερμανικά)! Και φυσικά, δε μπορώ να χαρακτηρίσω «μειονότητα» τους ανθρώπους αυτούς, από τη στιγμή που είναι και με τη βούλα ισότιμοι πολίτες του κράτους.)

Τα χαιρετίσματα μου στη ωραία Στοκχόλμη (μόνο καλές αναμνήσεις έχω ευτυχώς από κει!). Και να μή θυμάσαι την ελληνική σου ιδιότητα (και μάλιστα από τας Σέρρας) μόνο στα ελληνικά events τύπου rebetika naetter ʼκει πάνω στην παγωμένη Σουηδία….

ΥΓ Κούρασα με τις αλλεπάλληλες παρεμβάσεις, σταματάω εδώ. Ευχαριστώ τον Περικλή και την Ελένη!

σχέση έχουν οι μικρασιάτες γνώστες της τουρκικής με τον -από κούνια σλαβόφωνο- που παίζει, τραγουδάει και το γλεντάει με το δικαίωμά του;[/FONT]

Δεν θα σε κουράσω άλλο με τις παρεμβάσεις μου, απλώς θέλω να διευκρινίσω (θα το ξέρουν οι παλιοί φορουμίτες) ότι δεν είμαι “γνήσια” Ελληνίδα, και ότι οι συγγενείς μου στην Ελλάδα είναι μόνο εξ αγχιστείας, που λένε (παρόλο που μετά από τόσα χρόνια τους νιώθω δικούς μου). Ίσως για αυτό δεν με απασχολεί τόσο πολύ το “μακεδονικό”. Αυτό που με κάνει εντύπωση, πέραν από το πολιτικό σκέλος της υπόθεσης, είναι η εμφανής υπεροπτική στάση που έχουν μερικοί Έλληνες (οι παρόντες εξαιρούνται, βέβαια!) απεναντι στους γείτονές τους, και ειδικά στους “σκοπιανούς.” Συναντάς Ελληναράδες (με το συμπάθειο!) που δεν έχουν ούτε μόρφωση ούτε καλλιέργεια, και περιφανεύονται για την ανωτερότητά τους, που εγώ για να είναι ειλικρινής, δεν ξέρω που τη βρίσκουν. Συγνώμη για το εκτός θέματος, αλλά αυτή η στάση μου κάθεται λιγάκι στο λαιμό!

Σε “Greek night” έχω να πάω κάτι χρόνια, μακάρι να είχα την ευκαιρία να πάω, ειδικά που πολλές φορές η διασκέδαση εδώ στην Στοκχόλμη είναι πιο γνήσια και πιο ωραία από ό,τι στα μαγαζιά της Ελλάδας. Έχουμε, π.χ. μία λαϊκορεμπέτικη κομπανία που παίζει στα γλέντια της ελληνικής κοινότητας, το ΤΑΞΙΜΙ, που τύφλα να έχουν οι ελληνικές ορχήστρες!

Όσο για τους τουρκόφωνους Έλληνες, δεν ξέρω για τους άλλους, αλλά η γιαγιά του άντρα μου (που ήταν Πόντια στην καταγωγή) δεν ήξερε γκρι ελληνικά όταν ήρθε στην Ελλάδα (ούτε και ποντιακά) και μέχρι το γερατειά της τα ελληνικά τα μιλούσε σπαστά. Με τον άντρα της και με τα παιδιά της μιλούσε τουρκικά, και η πεθερά μου ακόμα μιλάει στα τουρκικά καμιά φορά με τις αδελφές της, ιδίως όταν δεν θέλουν να καταλάβουμε τι λένε!:wink:

Δεν ήθελα να συγκρίνω τους Μικρασιάτες Έλληνες με τους σλαβόφωνους, απλώς ήθελα να πω πως υπήρχαν Έλληνες που ζούσαν στη Μακεδονία, αλλά δεν είχαν τα ελληνικά σαν μητρική γλώσσα, αν με μητρική γλώσσα εννοείς τη γλώσσα που μιλάς στο σπίτι σου, με τη μάνα σου.

Εύα

Λοιπόν, φαίνεται ότι τα πομάκικα έχουν αρχίσει να σπάνε το καθεστώς αφάνειας. Αυτό το βιντεάκι τραβήχτηκε σε μια εκδήλωση στη Δράμα, όπου παρουσιάστηκαν τραγούδια με την προαναφερθείσα Εμινέ Μπουρουτζή. Πριν το τραγούδι ένας δάσκαλος των Πομακοχωριών κάνει μια σύντομη εισαγωγή, όπου αναφέρεται και στην πρόσφατη δισκογραφική κίνηση, η οποία είναι αξιόλογη θα έλεγα.

Φαίνεται ότι η Εμινέ είναι επαγγελματίας τραγουδίστρια. Δεν είναι μικρή υπόθεση να βγάλουν μια τραγουδίστρια οι Πομάκοι -σίγουρα υπάρχουν πολλές περιοχές με πληθυσμό όσο όλοι οι Πομάκοι της Ελλάδας χωρίς κανέναν επαγγελματία τραγουδιστή- αν και γενικά η επαγγελματοποίηση δεν ωφελεί την παράδοση.

Το σχήμα που τη συνοδεύει αποτελείται από τα όργανα που υποτίθεται ότι αποτελούν μια τυπική θρακιώτικη παραδοσιακή ορχήστρα: γκάιντα, καβάλι, ακορντεόν, λαούτο, νταούλι (με άλλα λόγια ορχήστρα βουλγαρικού σοσιαλιστικού φολκλόρ μαζί μ’ ένα φίλο τους λαουτιέρη). Μου δίνεται η εντύπωση ότι η πομάκικη παράδοση ορμά πλησίστια προς το μουσείο. Ακολουθώντας με λίγη καθυστέρηση το παράδειγμα όλων των υπόλοιπων Ελλήνων οι Πομάκοι οργανώνουν χορευτικά, παραδοσιακές ορχήστρες, τραγουδιστές και εκδηλώσεις, ώστε να αναλάβουν αυτοί την παράδοση και να απαλλαγεί ο λαός από τη μέριμνα να τη διατηρεί ο ίδιος όπως τόσα χρόνια…

Απ’ όσα είδα σε βιντεάκια αυτές τις μέρες, ψηφίζω Αχμετζίκ δγκωτό.

Για την πεθερά της Ευας.
Τουρκόφωνοι Πόντιοι ήταν οι λεγόμενοι μ-παφραλήδες,οι
πρωταγωνιστές του αντάρτικου του Δυτικού Πόντου.