Ανακάλυψα οτι υπάρχει αυτό το βίντεο στο youtube και αποτελεί ζωντανή ηχογράφηση του Τσιτσανη.
Το 2004 είχα αγοράσει ένα διπλό CD το οποιο ήταν επετειακό για τα 20 χρόνια απο τον θάνατο του. ΤΟ διπλό αυτό CD περιέχει τραγούδια απο την ηχογράφηση που σας παραθετω πιο πανω.
Η ιστορία ξεκινάει απο πριν όμως, όταν ο Τσιτσάνης (μετα τον Θάνατο των Χιώτη και Παπαιωάννου) κυκλοφόρησε 3 βινύλια με τους εξής τίτλους:
1: Ο Τσιτσάνης τραγουδά Μάρκο
2: Ο Τσιτσάνης τραγουδά ελληνική λαϊκή μουσική (σε συνθέσεις Μπαγιαντέρα, Παπαιωάννου, Χιωτη κτλ)
3: Ο Τσιτσάνης τραγουδά Τσιτσάνη.
Τα βινύλια λοιπον αυτα (τραγουδια απο τα βινύλια) μεταφερθηκαν σε ψηφιακη μορφή στα CD που ειχα αγοράσει(που ειναι και στο βιντεο)
Το θέμα είναι οτι στο CD παίζει το Βουνό (του Χιώτη) και στο βιντεο στο 12:37 παίζει το Θεσσαλονικη μου μεγάλη φτωχομάνα(ή τουλάχιστον προσπαθεί να το παιξει) Ο Τσιτσάνης ήταν γνωστο πως ηταν ανταγωνιστικός με όλους και ειδικά με τον Χιώτη. Φαίνεται ότι μετα θάνατον τον αναγνώρισε σαν μεγάλο συνθέτη και έπαιζε και τραγούδια του.
Ο Τσιτσάνης πάντα συμπαθούσε τον Χιώτη, όπως και ο Χιώτης τον Τσιτσάνη. Απλά στον Τσιτσάνη δε του άρεσε ο εξευρωπαϊσμός της λαϊκής μουσικής και τα όσα έγραφε αργότερα ο Χιώτης. Έτσι με πρόφαση μια λογομαχία μεταξύ των δύο, ο Χιώτης αποφασίζει και γράφει τα “Σύρτε και φέρτε τον παπά” και το “Μάνα δυστυχισμένη” για να δείξει ότι μπορεί να γράψει και λαϊκά τραγούδια.
Πέραν όλων αυτών όμως πιστεύω πως ο Τσιτσάνης πάντα τον αγαπούσε και τον αναγνώρισε. Αυτό δεν έγινε αφού πέθαινε ο Χιώτης!
Σίγουρα υπήρχε αλληλοσεβασμός και αναγνώριση μεταξύ των δυο τεραστίων συνθετών γιατί όχι μόνο ηχογράφησαν ο ένας τραγούδια του αλλου αλλά έπαιξαν και μαζί σε κάποιες ηχογραφήσεις.
όπως εδώ https://m.youtube.com/watch?v=bAB9F1K3PGM
Μα ήδη ο ΧΙώτης απο το ξεκίνημα του είχε γράψει ρεμπέτικα όπως είναι : Το τσαρδάκι σου, ΤΟ παλιο μου μπουζουκάκι, ο Πασατέμπος, το χρήμα δεν το λογαριάζω και άλλα τόσα. Θέλω να πω, πως δεν είχε την ανάγκη να αποδείξει στον Τσιτσάνη ότι είχε δυνατότητες.
Σε εκείνη την λογομαχία ο Τσιτσάνης του ειπε: “σε παίζω ολόκληρο στο μπουζούκι μου” πράμα που (οσο καλος συνθέτης κι αν ειναι) δεν ισχυει. Δεν μπορει να παιξει σωστα την εισαγωγή του “Θεσσαλονικη μου μεγαλη φτωχομανα”, και σαν δεξιοτέχνης δεν ηταν όσο καλος όσο ο Χιώτης. Τώρα για τον αλληλοσεβασμό που λέτε, θα συμφωνήσω. Και βέβαια ο ένας υπολόγιζε τον άλλο. Με την εξής διαφορά! Ο Χιώτης δεν είχε πρόβλημα να πει καλές κουβέντες για τον Τσιτσάνη, όπως έχει πει: “Ο Τσιτσάνης είναι συνθέτης όχι τραγουδοποιος” “Ο Τσιτσάνης ήταν ο πρώτος που έγραψε εξευγενισμένα” (εχει πει καλές κουβέντες ο Χιώτης για τον Τσιτσανη).
Από πλευράς του ο Τσιτσάνης, υπολόγιζε τον Χιώτη και ναι υπηρχε ο αλληλοσεβασμος. ΟΜΩΣ νομιζω οτι ο Τσιτσάνης ζήλευε λίγο. Δεν ηθελε να εχει ο κόσμος τον Χιώτη πάνω από τον Τσιτσάνη. Διάβασα σε μια συνέντευξη του, κάτι τον ρωτά ο δημοσιογράφος, και καθώς απαντά ο Τσιτσάνης, ο δημοσιογράφος τον διακόπτει και του λεει: Μα κύριε Τσιτσάνη, ο Χιώτης μου είπε οτι… και τον ξανακόβει ο Τσιτσάνης και του λεει: “Δεν με ενδιαφέρει τι σου είπε ο Χιώτης!!”.
Δεν διαφωνώ μαζι σας, όμως πιστεύω οτι υπήρξε και μια ανταγωνιστικότητα απο πλευράς του Τσιτσάνη
O σκοπός δεν ήταν να αποδείξει τις δυνατότητες του, ο Τσιτσάνης άλλωστε ήξερε τι μπορεί να κάνει ο Χιώτης, το θέμα ήταν εάν συνέχιζε να γράφει λαϊκά όπως είχε γράψει παλιότερα ή έμενε μόνο στα “νέα”, τα εξευρωπαϊσμένα.
Όταν λες ότι υπήρξε ανταγωνιστικότητα, ουσιαστικά διαφωνείς μαζί μας! Ο Τσιτσάνης δεν το έβλεπε σαν ανταγωνισμό, απλά γινόταν αφοριστικός (για δεν του άρεσε κάτι διαφορετικό) σε ό,τι δεν ήταν λαϊκό, κάτι που αρκετοί το κάνουν μέχρι και σήμερα. Άρα δεν κρίνω εάν είναι σωστό ή λάθος, απλά λέω ότι δεν ήταν θέμα ανταγωνισμού. Είχαν απλά μια διαφορετική ματιά αντίληψης της μουσικής εκείνη την εποχή.
Το τι νομίζει ο καθένας μας είναι εντελώς υποκειμενικό.
Εγώ π.χ. νομίζω πώς όλοι οι συνθέτες ζήλεψαν το “μπουζουκάκι” του Χιώτη, επίσης την “αχάριστη” του Τσιτσάνη, το “κουρέλι” του Λαύκα, το “γεια σου περαία αθάνατε” του Γενίτσαρη.
Απλά πιστεύω ότι ο Τσιτσάνης έχει περισσότερα ζηλευτά τραγούδια απο τον Χιώτη.
Όσο για το θέμα της “δεξιοτεχνίας” εγώ διακρίνω δυο μεγάλους μπουζουξήδες!!!
Μιλαμε για δυο απολυτα καινοτομους συνθετες, δυο μυαλα που δεν συμβιβαστηκαν με το υπαρχον ακουσμα και εκαναν την υπερβαση. Σε αλλους αρεσει, σε αλλους οχι. Η κριτικη του Τσιλα στον Χιωτη ηταν η ιδια που εκανε και στα ινδικα. Δε νομιζω δηλαδη πως ηταν θεμα προσωπου, οσο θεμα ηχου και συνθεσης.
Κολησες με την εισαγωγη “Θεσσαλονικη μου μεγαλη φτωχομανα” .
Ο Τσιτσανης παιζει ζωντανα εκεινη την στιγμη και προφανως αυτο που τον ενδιαφερει ειναι να διασκεδασει ο κοσμος.
Σιγα μην καθοταν να παιξει καρμπον τον Χιωτη λες και ηταν κανα παιδακι .
Στο τραγουδι στα τρικαλα στα δυο στενα ο Χιωτης παει σφαιρα το οργανο για να δειξει κατα καποιον τροπο την παικτικη ανωτεροτητα του και βεβαια αυτο δειχνει κομπλεξ κατωτεροτητας κατα την προσωπικη μου αποψη.
Και εξαιτιας αυτου του κομπλεξ,προσπαθησε και εγινε ο πιο γρηγορος της εποχης.
Πουθενα σε κανενα τραγουδι της εποχης δεν θα βρεις στοιχεια εντυπωσιασμου οπως αυτου.
Ο Τσιτσανης απτην αλλη κοιταζε να κανει σουξε και να κονομαει.
Φίλε Μπότη, να υπόθέσω πως η τρελή κιθάρα που παίζει εδώ είναι ο Χιώτης; Πολύ καλός!
Σχετικά με τη αναγνώριση των άλλων δημιουργών θέλω να πιστεύω πως μεγαλώνοντας ο Τσιτσάνης και αφού είχαν πια φύγει οι υπόλοιποι δεν μπορούσε να μην δει χωρίς πάθος και να μην αναγνωρίσει τους σημαντικούς του χώρου του και ο Χιώτης ήταν και ένας από αυτούς. Πολύ καλά μπουζούκια και οι δυό τους προφανώς με διαφορετικό χρώμα και στυλ ο καθένας. Μην ξεγελιέστε πάντως από τον ηλεκτρικό ήχο του Χιώτη: με φυσικό ήχο είχε πενιά που έσκιζε, και γρήγορος και καθαρός.
Ναι ομως οι άνθρωποι που έχουν κόμπλεξ δεν μιλούν με τα καλύτερα λόγια για τους άλλους. Ο Χιώτης δεν είπε ουτε μισή κουβέντα εναντίον του Τσιτσάνη. Αντιθέτως απο αυτα που διαβάζουμε εξυμνούσε τον Τσιτσάνη. Και ο Ζαμπέτας στην βιογραφία του λεει οτι ο Χιώτης ήταν ο μονος που ειπε θετική κουβέντα για τον Ζαμπέτα. Αντίθετα τον Τσιτσάνη δεν τον είδαμε πουθενά να μιλάει με θαυμασμό ενώσο ζούσε ο Χιώτης. Τώρα όσον αφορά τις δεξιοτεχνίες, εγω θα σου πω (χωρις να θελω να τον μειωσω)οτι έχω ακούσει συναυλίες ολόκληρες με τον Τσιτσάνη να παίζει. Του αναγνωρίζω οτι ειχε μια Α δεξιοτεχνια , είδικά σε αυτά που κάνει με τα τρέμουλα στις συγχορδίες. ΟΜΩΣ αν τον ακούσεις να παίζει ακόμα και δικά του σόλα, οταν προσπαθεί να παίξει γρήγορα, τρώει νότες. Ο Χιώτης ουτε μια.
ΕΠΙΣΗΣ! Ο Χιώτης έχει παίξει και έχει τραγουδήσει τραγούδια σε μικρότερους του (πχ Ζαμπέτα). Υπάρχει εκτέλεση του “Αφήνω γεια στην μάνα μου” από τον Χιώτη, και στα τραγούδια, το γράμμα , ο μαθητής και ο αράπης, παίζει ο ΧΙώτης. Θελω να μου πεις τραγούδια που τραγούδησε ο Τσιτσάνης (που θεωρεις οτι ηταν ακομπλεξάριστος) σε μικρότερους του συνθέτες. Ο Τσιτσάνης έκανε σουξε, αλλά σαν οργανοπαίχτης (αν και ειχε δεξιοτεχνια) δεν με εντυπωσιάζει ως μπουζουξής
[i]Στα χέρια του Τσιτσάνη το μπουζούκι ήταν ένα μαγικό όργανο. Δεν ξεπεράστηκε από κανέναν ο Τσιτσάνης. Κανένας δεν μπόρεσε να εκφραστεί σαν εκτελεστής όπως ο Τσιτσάνης. Δηλαδή, ο Χιώτης ξεπεράστηκε. Ηταν ένας βιρτουόζος, ένας δεξιοτέχνης. Βγήκαν παίκτες που τον ξεπεράσανε. Σε ταχύτητα, σε έτσι… Στον Τσιτσάνη στην έκφραση που είχε δεν τον ξεπέρασε κανένας. Δηλαδή, αν εγώ κάτσω και πω τι βλέπω στον Τσιτσάνη σαν το καλύτερο στοιχείο του ήταν ο πιο γλυκός εκτελεστής αυτού του οργάνου που άκουσα ποτέ. Και νομίζω όλοι μας.
Φίλε μου smxz8 αμα “φαίνεται” οτι μετά θάνατο αναγνώρισε τον Χιώτη σαν μεγάλο συνθέτη, αμα επαιξε αλλους συνθέτες,αμα παραδέχτηκε οτι πήγε να γράψη ινδική μελωδία (δεν την αντέγραψε) κοίτα σέ πόσους συνθέτες και τραγουδιστες από τόν Μεγάλο Μάρκο μέχρι και το θανατο του εδωσε τραγούδια,κοίτα τι ακόρντο κρατάει στην πιό κλασική φωτογραφία του 1941 και θα καταλάβεις τι μουσική γνώση ειχε και στο κάτω κάτω ηταν ο ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ .Να τους αφήσουμε εκει που ειναι και ας εχει ο καθένας την αποψη του.
Ως συνθέτης ο Τσιτσάνης δεν ξεπεράστηκε θα συμφωνήσω. Όμως πιο πανω σε αυτα που λεει ο Ακης Πάνου, φαίνεται η ανάγκη που είχε για να συγκρίνει τον Τσιτσάνη με τον Χιώτη. Γιατι να μην συγκρίνει τον Τσιτσάνη με τον Καλδάρα ή με τον Μητσάκη και θελει να τον συγκρίνει με τον Χιώτη; Ίσως ο Άκης Πάνου επειδή ήταν τρίχορδος να είχε ταμπού με τους τετράχορδους. Τώρα στο τέλος που λέει οτι ειναι ο πιο γλυκος εκτελεστής και οτι όλοι συμφωνούμε, ο ίδιος ο Άκης Πάνου μιλά για την γλυκύτητα της πενιάς του Ζαμπέτα (που κατα την γνώμη μου ειναι ο πιο γλυκός εκτελεστής).
Κατα τον Σπόρο: “Τον Χιώτη δεν τον έχουν καταλάβει ακόμη. Τώρα μπορεί να τον καταλάβουν σε 50 χρόνια δεν ξέρω”
Κατά τον Μωραϊτη: “Ο Χιώτης ήταν ο λαμπαδοφόρος που μας κράταγε το φως για να περπατάμε”- επισης απο μαρτυρία του Μωραϊτη ο Μάρκος είπε οτι ο Χιώτης είναι πολύ καλός
Κατά τον Ζαμπέτα: “Ο Χιώτης ήταν ο μόνος που είπε καλή κουβέντα για μένα, αλλά έτσι είναι.Άμα είσαι μεγάλος, δεν έχεις πρόβλημα να πεις καλές κουβέντες και για άλλους”
Κατά τον Μητσάκη,(όταν έφυγε απο μαχαζί και προσέλαβαν τον Χιώτη): “Το καλύτερο πράμα κάνανε. Εννοείται οτι ο Χιώτης είναι πολύ καλύτερος από μένα”
Βέβαια οι περισσότεροι από αυτούς που έγραψα έχουν πει και τα καλύτερα για τον Τσιτσάνη. Αλλά μην μειώνουμε την προσωπικότητα του Χιώτη (ο Ακης Πάνου δηλαδη)
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 20:51 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 20:48 —
Δεν μειωσα την μουσική γνώση του Τσιτσάνη. Του οφείλουμε πάραπολλα. Μονο σαν δεξιοτέχνης λεω οτι απλα υπήρχαν ανώτεροι του. (πραμα το οποίο λενε και για τον Ζαμπέτα ο οποίος κατεμε ειναι πρωτος)
Σε αυτο εχεις δικιο- ο Καθεις εχει τις απόψεις του
ΕΠΙΣΗΣ υπάρχει και η κλασική φωτογραφία του Χιώτη με το ακόρντο
Τελικά μπορούμε να βάλουμε βαθμίδες στη δεξιοτεχνία (όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας μας τον όρο “δεξιοτεχνία”) και να πούμε ότι ένας ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ ερμηνευτής του μπουζουκιού είναι κατώτερος από κάποιον άλλον;
Για τον Τσιτσάνη μιλάμε!!!
Κατά τη γνώμη μου σε τέτοια θέμα δεν υπάρχουν βαθμίδες. Καθένας τους ξεχωριστά, κάποιοι εξ αυτών και σε ομάδες ή/και όλοι μαζί έχουν προσθέσει το λιθαράκι τους (μην πω “ογκόλιθο” και χαρακτηριστώ από μερικούς εδώ μέσα ως γραφικός) στην ελληνική μουσική ιστορία. Άνθρωποι που με το ταλέντο τους, τα βιώματα τους, τον τρόπο έκφρασής τους φεύγοντας άφησαν πίσω τους έργο μικρό ή μεγάλο, αναγκάζοντας έμμεσα όλους εμάς να ασχολούμαστε μαζί τους.
Είναι αδικία λοιπόν για καθέναν από αυτούς να τον βάζουμε στη λογική της κρίσης και της σύγκρισης όταν δεν υπάρχει βάση για όλα αυτά. Καθένας ό,τι έκανε το έκανε με έναν τρόπο μοναδικό. Σε αυτό πρέπει να μείνουμε και να μην διυλίζουμε τον κώνωπα. Ούτως ή άλλως ελάχιστοι εξ ημών μπορούμε να κάνουμε ό,τι έκαναν εκείνοι πριν τόσα χρόνια, υπό εκείνες τις συνθήκες. Άρα ας σεβαστούμε τα όσα πρόσφεραν και με τον τρόπο που τα πρόσφεραν και ας μη γινόμαστε κυνηγοί φαντασμάτων, ψάχνοντας για απαντήσεις που δε μπορούν να δοθούν παρά μόνο μέσα από εικασίες …
Ε τότε πως είναι δυνατόν να τον πρόσεξαν οι δισκογραφικές και ο Περδικόπουλος και να έπαιξε τραγούδια σαν μπουζουξής πρίν γίνει μεγάλος και τρανός συνθέτης ;
Πάντως, έτσι όπως το έθεσες είναι σαν να υποτιμάς την αντίληψη ολων όσων θεωρούν τον Τσιτσάνη δεξιοτέχνη.
Είμαι και εγώ ένας απ αυτούς.
Επιτρέψτε μου να σας πω οτι η κουβέντα σας ξεφεύγει. Πρώτα για τα κόμπλεξ του Τσιτσάνη και μετά για το αν ήταν τελικά καλός μουσικός…
Αν απ’ όλο το φάσμα του λαϊκού τραγουδιού, απο τις διαθέσιμες αναλύσεις σε μουσικολογικό επίπεδο, εσείς καταφεύγετε στο να κρίνετε αν ο Τσιτσάνης είχε κόμπλεξ, ή στο τέλος αν δεν ήξερε να βαράει το μπουζούκι…υπάρχει πρόβλημα, επιστρέψτε μου ξανά.
Κάνω την παρατήρηση μόνο και μόνο επειδή 6 χρόνια στο φόρουμ, έχω μπουχτίσει με μερικούς που απο τα δόλια τα τραγούδια καταλαβαίνουν οτι και εσείς.
Δεν λεω ίσως έχουν υπωθεί, ίσως έχουν γραφτεί, αλλά οκ οφ τόπικ ας τα συζητήσουμε σε μια παρέα-αν βοηθάει αυτό σε κάτι-
αλλά να ανοίγουμε θέμα για να συζητήσουμε τέτοια πράγματα. …δεν βοηθάει.
Μπορούμε καλύτερα…