Ψάχνω κάποια παράδειγμα τραγουδιών (τίτλους) που ανήκουν στην κατηγορία “γιουρούκικος ζειμπέκικος”. Θα χαιρόμουνα πάρα πολύ για την βοήθειά σας!
όταν λέμε γιουρούκικο ζεϊμπέκικο αναφερόμαστε σε μελωδίες-σκοπούς της περιόδου ανώνυμης δημιουργίας, άρα τίτλους δεν μπορούμε να σου δώσουμε.
Ωστόσο, τα πρώτα αδέσποτα ζεϊμπέκικα (τούτ’οι μπάτσοι… κ.α) ή του Μάρκου (Σκύλα, Ντερβίσης κ.τ.λ) έχουν στοιχεία από γιουρούκικους σκοπούς.
δες Λ.Τραγ. τεύχος 16 σελ. 50-51 για παρτιτούρες και για τα αποσπάσματα
http://www.klika.gr/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=220&Itemid=74
Φιλε Μπαμπη μηπως γνωριζεις την προελευση της λεξης γιουρουκικος???
Πάντως “γιουρούκι” σημαίνει άνθρωπος αξεστος, βάρβαρος και κουτός.
yuruk (με διαλυτικά και τα δύο): γρήγορος, ταχύς. Και κατ’ επέκτασιν, γρήγορο εννιάρι. Ο Μάρκος στην αυτοβιογραφία του τον γιουρούκικο τον έλεγε κατά λάθος “γιουρούτικο”. Υπάρχει και Yoruk (πάλι με διαλυτικά) που είναι ο Γιουρούκος, πληθυσμιακή ομάδα. Μπορεί αυτοί να ήταν οι άξεστοι κλπ., Ειρήνη.
Αντιγράφω απο την σελίδα www.rempetika.com ,που με τη σειρά της αντέγραψε απο το Βιβλίο “Μύθος Ρεμπέτικος-Μάρκος Βαμβακάρης” του Γ. Χριστοφυλάκη
" Ενίοτε χόρευε. Τα γιουρούκικα .Αυτά τα γιουρούκικα τα εχορεύανε οι Γιουρούκοι. Σε τεµέκ µέσα. Ο ένας πίσω από τον άλλονα,ως σαρανταποδαρούσα. Ο πρωτοχορευτής στην έξαρση του πάθους
εκράδαινε µάχαιραν. Χαράκωνε την κοιλίαν του και έβγαζε τ’ άντερα και τα κράτηγε στα χέρια. Έτσι τέλειωνε τον χορό. Μετά ρεβότανε και σε τέσσερις µέρες γινότανε περδίκι ξανά. Το «Μάνα µου µε σκοτώαανε» είναι άσος γιουρούκικο."
Οι Γιουρούκοι είναι νομαδική φυλή εξισλαμισμένη (κτηνοτρόφοι) που είχε εξαπλωθεί στα ευρύτερα Βαλκάνια απο την νοτιοανατολική τουρκία και έφτανε μέχρι Μακεδονία και Ήπειρο. Κατεβατά για την ιστορία τους μπορείτε να βρείτε πάμπολλα στο νετ…
Αν και δεν βλέπω ιδιαίτερη σχέση παρόλα αυτά θα το αναφέρω κι αυτό…Στην Οθωμαν. μουσική Yürük Semai είναι μια μουσική φόρμα για φωνή,που ανήκει στον κύκλο ενός Φασίλ (έργο που περιλαμβάνει διάφορες μουσικές φόρμες ορχηστρικές,φωνητικές,αυτοσχεδιαστικές -ταξίμια κτλ )
Νίκος
Νίκο ίσα ίσα που μάλλον υπάρχει σχέση. Πιθανότατα οι λόγιες συνθέσεις να έχουν στοιχεία από τις λαϊκές. Ξέρεις μήπως σε τί ρυθμό είναι το Yuruk Semai ? (υπάρχουν τα στοιχεία στο Ρωμιοί συνθέτες της Πόλης καθώς και ένα άρθρο του Νίκου Στεφανίδη για το Fαsil αλλά δεν τα έχω πρόχειρα…).
οι γιουρούκηδες ήταν και στρατιώτες (“αυτοί που πηγαίνουν γρήγορα”, δηλαδή Infanterie, δεν ξέρω την ελληνική λέξη). Παρ’ ολ αυτά ο χορός δικός τους ήταν αργός, ήταν ένας είδος ζειμπέκικος, ή το ίδιο).
Σχετικα για το βιβλίο “Μύθος Ρεμπέτικος-Μάρκος Βαμβακάρης” του Γ. Χριστοφυλάκη>
ποιός είναι αυτός ο Χριστοφιλάκης, διάβασα λίγο και το στυλ του μου φαίνεται πολύ ιδιαίτερο.
Ευχαριστώ για πληροφορίες!
“Νίκο ίσα ίσα που μάλλον υπάρχει σχέση. Πιθανότατα οι λόγιες συνθέσεις να έχουν στοιχεία από τις λαϊκές. Ξέρεις μήπως σε τί ρυθμό είναι το Yuruk Semai ?”
Από την ιστοσελίδα Jas’s Middle Eastern Rhythms List
yuruuk samaa`ii (6/8=3+3)
[‘Turkish origins’]
D-T-T-D-T-__,
Φυσικά δεν αναφέρεται στο γιουρούκικο ζεϊμπέκικο
δεν θέλω να μπω σε μονοπάτια που δεν γνωρίζω καλά, αλλά στην Τουρκία δεν υπάρχει μόνο 1 είδος ζεϊμπέκικου.
Στο “λαϊκό τραγούδι” (δεν θυμάμαι τεύχος όμως…) υπάρχει αναλυτικό άρθρο για τους χορούς αυτούς.
Το ξέρω και εγώ, αλλά για μένα πρόκειται βασικά για το ίδιο φαινόμενα που βλέπω και στο τσάμικο (ένας χαρακτηριστικός χορός με πάρα πολλές παραλλαγές).
Κάπου παλιότερα θυμάμαι πως είχαμε ξανακάνει σχετική κουβέντα για τα είδη και την εξέλιξη του ζεϊμπέκικου και είχα παραθέσει ένα απόσπασμα -που στην αναζήτηση δεν το βρίσκω- από την ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΜΠΙΝΗ.
'Ενα εξαιρετικού ενδιαφέροντος απόσπασμα, με τις απόψεις τού ίδιου του Μπίνη -που σαν “Αϊβαλιώτης” σίγουρα είχε γνώση- καθώς και μαρτυρίες από τον Τσαρούχη, τον Περιστέρη και τον Κασιμάτη.
Το ξαναβάζω.
Απόσπασμα από την βιογραφία τού Τάκη Μπίνη, [b]ΒΙΟΣ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΣ - “μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ” - Ιωάννα Κλειάσιου, Εκδόσεις Ντέφι, 2004.
[/b]
"… Kατά τη γνώμη του Tσαρούχη…
… Κι όλα αυτά έγιναν –κατά τις αφηγήσεις του Σπύρου Περιστέρη και του Zαχαρία Kασιμάτη– στα μέσα του 19ου αιώνα, στη Σμύρνη και στο Aϊβαλί. … "
[b]
ΣΗΜ :
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΣΒΗΣΤΗΚΕ.
ΕΞΗΓΩ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΣΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΟΣΤ ΜΟΥ.[/b]
(γράφω με κώδικες για το φόβο των “Ιουδαίων” που όμως προέρχονται από πιό βόρεια)
Από τον καιρό του Μ. Κ. Αττ. (δημιουργία τ. εθνικής ταυτότητας) άρχισαν α) να τακτοποιούνται οι χοροί της επικράτειας σε ομάδες, μία των οποίων πήρε το όνομα Χοροί Ζαιημπαίκ και β) άρχισαν να χορογραφούνται έντονα οι χοροί αυτοί καθώς και όλοι οι άλλοι. Αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν σήμερα στην Τ. πολλοί χοροί που ονομάζονται έτσι και χορεύονται είτε από μοναχικό χορευτή, είτε κατά ζεύγη ανδρών (δύο, τέσσερις, έξη ή περισσότεροι) είτε και από γυναίκες. Ειδικά ο γυναικείος “Ζ” είναι ατόφιος ο γνωστός καρσιλαμάς. Οι ανδρικοί χοροί έχουν μεγάλη γκάμα χρονικών αγωγών, από πολύ αργοί (αγκίρλαμά) μέχρι πολύ γρήγοροι. Σήμερα οι χοροί Ζ. έχουν διαδοθεί σε όλη την επικράτεια και χορεύονται, εκτός ως “παράσταση” και σε γάμους και άλλα γλέντια.
Ιωάννα μου, το απόσπασμα που μας παραθέτεις από μόνο του θα ήταν αφορμή για μια αυτοτελή εργασία. Θα είμαι όμως όσο πιο σύντομος γίνεται.
Είναι προφανής ο θαυμασμός του Μπίνη για τον Τσαρούχη, αλλά αυτά που του είπε δεν στέκουν με τίποτα, επαναλαμβάνω με τίποτα.
Για του πού πέθανε ο Αλέξανδρος και το τι απέγιναν οι στρατιώτες του δεν θα μας πληροφορήσει η γνώμη οποιουδήποτε, ούτε και του Τσαρούχη, παρά η ιστορική έρευνα που ως γνωστόν ακόμα το ψάχνει.
Ονομάστηκαν Ζεϊμπέκηδες λοιπόν, οι Έλληνες αυτοί, κατά τον Τσαρούχη, «από την άγρια παλληκαριά τους». Δηλαδή Ζ. σημαίνει παλληκάρι; Όποιος βρή τη σωστή ετυμολογία της λέξης κερδίζει χρυσούν ωρολόγιον.
Οι Μακελλάρηδες (τουρκικά: κασσάπ ογλάν) ήταν, φαίνεται, Αρβανίτες (Αρναούτ στα τούρκικα) και κάθε Πάσχα στην Πόλη χόρευαν τον «Αρναούτικο» που φαίνεται πως ήταν ο πρόγονος του χασάπικου. Τεκμηριωμένο αυτό. Τα περί πιασίματος απʼ τους ώμους, διαβάσεως του Γρανικού ποταμού κλπ. που τα έχω διαβάσει και αλλού εκτός Μπίνη, ας μην τα σχολιάσω, μπαίνουν απλά στον ογκώδη φάκελλο των Αρχαίων Ημών Προγόνων και του Εκείνων Κλέους. Όμως, άλλο Ζεϊμπέκικος και άλλο Αρναούτικος / χασάπικος.
«Μαγάρισμα» λοιπόν η δημιουργία παραλλαγών, ωραίων παραλλαγών, του Ζ. από τους Τούρκους. Άς είναι. Αν κάτι τέτοιο είχαν κάνει Έλληνες, θα μιλάγαμε με θαυμασμό για πλούτο της ελληνικής λαϊκής χορογραφίας. Και μιλάμε, βέβαια, γιατί η παραλλαγή του ελληνικού αστικού ζεϊμπέκικου είναι και ωραία και ελληνική. Αν κάποιος Τούρκος τη θεωρήσει «μαγάρισμα» τι θα πούμε τότε; Ως εδώ όμως, δεν έχω χρόνο για περισσότερα.
Προς τί το μαίνος και η σχολαστικότητα βρε Νίκο; απαντάς τάχα σε επιστημονικά τεκμηριωμένο κείμενο για την καταγωγή του Ζεϊμπέκικου και του Χασάπικου;
ΥΓ
Είδατε πως ξηγηθήκανε οι “Ιουδαίοι” στρατηλάτες; Βεβαίως, δε θα μπω σε μπουρδολογία του τύπου “η γείτονα έχει πολύ δρόμο ακόμα για να μπει στην ΕΕ” κλπ, σάμπως η ΕΕ είνάι όαση πολιτισμού δημοκρατίας και ευημερίας των Λαών - θου κύριε φυλακήν το στόματί μου… Έτερον εκάτερον όμως.
Συμφωνώ με το Νίκο, ωραία ιστορούλα την οποία δεν μπορώ να πιστεύω. Νίκο, δεν κατάλαβα γιατί έγραψες το πρώτο πόστιγκ σου με κώδικες…ποιούς φοβάσαι?
Επίσης δεν κατάλαβα το εξής>
τι εννοεί ο Μπίνης με το “Αιβαλιώτικο”? Τι δομή έχει αυτός ο χορός που είναι ο γνήσιος ζειμπέκικος (αντιλαλούν οι φυλακές…)? Είναι αυτός που συχνά λέγεται “παλιός” ή αυτός που λέγεται “καινούργιος”?
Σας παρακαλώ να μου το πειτε. Ευχαριστώ πολύ
Νίκο,
Θα σε παρακαλέσω - και νομίζω και οι περισσότεροι φίλοι εδώ θα το ήθελαν - ακριβώς για να μπουν κάποια πράγματα στη θέση τους, να μας μεταφέρεις ( αν μπορείς ) στοιχεία που προσκόμισες από την προσωπική σου έρευνα αλλά και από το Συνέδριο, στο οποίο πρόσφατα συμμετείχες, για τους Ζεϊμπέκους.
Θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να δούμε τις απόψεις των Τούρκων και όχι μόνο, για την προέλευση - καταγωγή της φυλής αυτής, ίσως και κάποια στοιχεία ετυμολογίας…
Ευχαριστώ εκ των προτέρων…
Ζητώ συγγνώμη εκ των προτερων…
αλλά, η βιογραφία ακομα και ενός σημαντικού ρεμπέτη δεν μπορεί να είναι “ιστορική πηγή” για άντληση πληροφοριών, εδώ για τους Ζεϊμπέκους, τεκμηριωμένων: απαιτειται συστηματική μελέτη από ειδικούς επιστήμονες κάθε λογής.
Εγώ μόνο το βιβλίο του Κοροβίνη γνωρίζω.
Ο κ. Πολίτης θα ήθελα να μας πει βιβλιογραφία για τους Ζεϊμπέκους, πληρεστερη.
Εσβησα το -παραπάνω- κείμενο από τη βιογραφία τού Μπίνη, που παραθέτει τις απόψεις του “άσχετου” Τσαρούχη, του “αμόρφωτου” Περιστέρη, του “παραμυθά” Κασιμάτη και του “παπαρολόγου” Μπίνη ως… αναξιόπιστο και επειδή σας μπερδεύει στις…έρευνές σας !
Οποιος το χρειαστεί, το βιβλίο πωλείται -ακόμα.
Καλά, βρε Νίκο…
Απ’ όλο το κείμενο εσύ -που εννοείται πως έχεις και δεύτερη ματιά στα γραφόμενα- σημείωσες και κράτησες για το πού πέθανε ο Αλέξανδρος; Ή αν οι Σμυρνιοί πρόσφυγες οτιδήποτε τουρκικό το υποτιμούσαν, μιας και τους θύμιζε άλλα πράματα; (για το “μαγάρισαν” μιλάω).
Ή μήπως ήθελες να κάνω λογοκρισία στα λεγόμενα του Μπίνη και να σου παραθέσω αποσπασματικά ό,τι μας “βόλευε”;
Τώρα, αν κάποια στοιχεία που μας έδινε το απόσπασμα (το “σβησθέν”) τα είχαν παρουσιάσει μεγαλοσχήμονες ειδικοί ερευνητές, λαογράφοι, μουσικολόγοι κλπ (που φαίνεται, τόσα χρόνια, πως δεν τα έχουν διαβάσει ή τα αποκρύπτουν, γιατί υπάρχουν σε κείμενα περιηγητών και βυζαντινών συγγραφέων) και όχι ένας ασήμαντος για εσάς αλκοολικός-περιθωριακός ρεμπέτης (με την “μεταξική” έννοια του όρου) θα τα επικαλείσθε !
Λοιπόν, για να βάλουμε τα πράματα στη θέση τους -όπως τονίζει η Ελένη- και για να βάλουμε στη θέση τους και τους “αφελείς” παλιότερους δημιουργούς, ερευνητές και συγγραφείς, δεν μας αναφέρεις τι ειπώθηκε σε κείνο το συνέδριο;
Ήταν κανας σοβαρός ερευνητής εκεί; Κανας Ακσόι, κανας Κετέντζογλου… Ή ήταν οι αντίστοιχοι σαν κι εμάς, Τούρκοι λάτρεις του “ανατολικο-μεσογειακού πολιτισμού”;
ΥΓ1:
Για τον Νίκο Π.
Ποιος σου είπε εσένα ότι δεν υπήρχε αρναούτικος ζεϊμπέκικος; Μ@λάκες ήταν οι γεροντόμαγκες Σμυρνιοί που τον παραγγέλνανε και τον χορεύανε; Κι αυτοί άσχετοι ; Μπράβοοοοοο…
ΥΓ2:
Για την Ειρήνη Ν.
- Μάθε, πως η κάθε βιογραφία και η κάθε μαρτυρία είναι η πηγή για τους ειδικούς επιστήμονες. Ειδικά στην εθνομουσικοκολογία, λαογραφία και την κοινωνική ανθρωπολογία, η διερεύνηση των δεδομένων εκεί στηρίζεται. Στους προβληματισμούς, σκέψεις, αναλύσεις και συμπερασμάτα από τις πρωτογενείς πηγές…
- Θεωρείς επιστημονική προσέγγιση, δηλαδή, το πόνημα του -φίλου μου- Θωμά; Χμμμ… Θα του το πω ! Θα ενθουσιαστεί !
- Απορρίπτεις όλες τις βιογραφίες σαν αναξιόπιστες πηγές, ή έχεις κάποιες που “δεν τις παίρνει το ποτάμι”;
- Αναζήτησε και τα :
Μπουλέντ Ακσόι - “Η συμβολή των περιφερειακών μουσικών παραδόσεων στην κλασική οθωμανική μουσική”
Βλαδίμηρου Μιρμίρογλου - “Οι Δερβίσαι”