Προσπαθώντας να δημιουργήσουμε μια μικρή ρεμπετομπάντα, βρήκαμε μια κοπέλα που παίζει ακορντεόν.
Παίζει αρκετά χρόνια, αλλά κάνει κλασσικό ακορντεόν σε ωδείο. Δηλαδή δυστυχώς μηδενικές γνώσεις όσον αφορά το λαϊκό τρόπο παιξίματος του οργάνου.
Η ερώτησή μου έχει να κάνει με το εξής. Γνωρίζει κανείς πηγές μουσικής πληροφόρησης για το ακορντεόν όσον αφορά τον λαϊκό τρόπο παιξίματος; Υπάρχουν πουθενά παρτιτούρες ρεμπέτικων τραγουδιών για ακορντεόν (στο διαδίκτυο αλλά και στην αγορά) ή τι χρειάζεται για την μετεγραφή ενός ρεμπέτικου κομματιού στο ακορντεόν. Επίσης πώς θα μπορούσε το ακορντεόν να συνυπάρξει μαζί με μπουζούκι και κιθάρα σε μια ορχήστρα.
Όπως νομίζω πολλοί μπορείτε να φανταστείτε, ένας ακορντεονίστας (η ακορντεονίστρια στην περίπτωσή μας) είναι πραγματικός θησαυρός για μια ρεμπέτικη μπάντα. :090:
Βέβαια, μπορείς να τραβήξεις πίσω χρονικά, όπου σε κάποια -πολύ δυνατά- κομμάτια επικρατεί η λεγόμενη φύσα (είδος ακκορντεόν)…εδώ βασιλεύει ο Αντώνης Αμιράλης ή Παπατζής!
Καλές αναζητήσεις και αυστηρή προσήλωση στις πρώτες εκτελέσεις!
ΥΓ Κι αφού μένεις Αθήνα, αναζήτησε ν’ ακούσεις ζωντανά τον Νίκο Μπουλούμπαση…θα καταλάβεις τί θα πεί ρεμπέτικο ακκορντέον, ο άνθρωπος είναι ασυναγώνιστος!
Επίσης ηχογραφήσεις καλές θα μπορούσε να βρει ψάχνοντας τραγούδια που ηχογραφήθηκαν σε Σμύρνη και Πόλη,στις αρχές του προηγούμενου αιώνα! Διαμάντια πραγματικά!
Χρήστο ο Νίκος Μπουλούμπασης , είναι ο ακκορντεονίστας-μπαγιανίστας,που έπαιξε μαζί μας,στο τέλος της μεγάλης εκδήλωσης του φόρουμ,στην μηχανική καλλιέργεια.Θυμίσου τον.Αν τον χρειαστής,πάρε με τηλ.
Ευχαριστώ πολύ όλους για τις απαντήσεις σας. Κυρίως ψάχνουμε υλικό, παρτιτούρες ή ακόμα καλύτερα μεθοδολογία. Πράγματα τα οποία όμως φαντάζομαι πρέπει να είναι ιδιαίτερα σπάνια και δυσεύρετα…
Ειδικά μεθοδολογία φαντάζομαι δεν θα υπάρχει κανείς που να έχει γράψει κάτι…
Μια επαφή και εξοικείωση με τους δρόμους θα φέρει τον παίχτη σας κατευθείαν σε επαφή με το ρεπερτόριο. Το λαϊκό ακκορντεόν υποθέτω πως τεχνικά δεν θα έχει πάρα πολλές διαφορές από τα άλλα είδη, τουλάχιστον σε βασικά στάδια. Γενικά όμως, σχεδόν ποτέ δεν παίζει ακόρντα στις πρώτες εκτελέσεις. Χρησιμοποιείται δηλαδή σχεδόν αποκλειστικά το ένα χέρι, για να παιχτεί μελωδία. Επίσης ίσως γίνονται κάποιες συγκεκριμένες τρίλιες, μιμούμενο τον τρόπο παιξίματος του μπουζουκιού.
Θα σου πρότεινα να ενορχηστρώνετε τα κομμάτια σας με επαναλήψεις, ή να παίζει δεύτερη φωνή το ακκορντεόν.
Σιγά σιγά όμως…όλα θέλουν το χρόνο τους…
Λαϊκός ακκορντεονίστας είναι επίσης ο Λάζαρος Κουλαξίζης, ψάξετε τις ηχογραφήσεις του. Και ο Μιχάλης Μουστάκης των Φατμέ μου φαίνεται ότι μελέτησε και επηρεάστηκε πάρα πολύ από το λαϊκό παίξιμο του οργάνου.
Ο Παπατζής και άλλοι εκείνης της εποχής έπαιζαν φύσα, όχι ακορντεόν. Ναι μεν εκπληκτικό παίξιμο και δείχνει ένα δρόμο που αξίζει ν’ ακολουθήσει κανείς, αλλά από κάποιο σημείο και πέρα οι δυνατότητες των δύο οργάνων διαφοροποιούνται.
Η φύσα π.χ. έχει κάποιες νότες που βγαίνουν από το ίδιο πλήκτρο, μία στην «εισπνοή» και άλλη στην «εκπνοή». Έτσι βγάζει ένα στακάτο που είναι πολύ χαρακτηριστικό του οργάνου, και μάλιστα φυσικό του χαρακτηριστικό, όχι εφέ. Στο ακορντεόν ντάξει, φαντάζομαι ότι θα μπορεί κανείς να το αναπαραγάγει, αλλά με τελείως διαφορετικό τρόπο και εκεί θα είναι πλέον εφέ (δηλ. αποτέλεσμα ειδικής τεχνικής, όχι φυσικό χαρακτηριστικό του οργάνου).
Στον Μποχώρη προσέξτε το σημείο 2’30’’ και μετά: μοιάζει να παίζει παράλληλες οκτάβες με τα ίδια πλήκτρα. Δεν έχω ιδέα πώς γίνεται αυτό, αλλά ακούγεται σαν κάτι που θα ήταν λίγο αφύσικο για έναν ακορντεονίστα: τον φαντάζομαι με τα δάχτυλα του δεξιού τεντωμένα και άκαμπτα να χορεύει σαν τρελός πάνω κάτω στο πληκτρολόγιο, καταβάλλοντας απείρως μεγαλύτερη προσπάθεια απ’ όσην αναλογεί στο αποτέλεσμα -ένα αποτέλεσμα που προφανώς στη φύσα παράγεται πιο αβίαστα.
Νομίζω ότι μεταγενέστερες ηχογραφήσεις με κανονικό ακορντεόν, και μάλιστα ενσωματωμένο στην ενορχήστρωση αντί να αναλαμβάνει όλο το κομμάτι μόνο του, θα βοηθήσουν περισσότερο.
Ενα τετοιο οργανο ειχε ερθει στα χερια μιας φιλης μου (δε θυμαμαι τωρα λεπτομερειες, ή το βρηκε σε καποιο γιουσουρουμ ή το εσωσε απο τα σκουπιδια κλπ) αλλα δεν εχει ιδεα πως λεγεται ή πως παιζεται. Εντελως συμπτωματικα εκεινη την περιοδο εκανε μαθηματα ακορντεον, οποτε ρωτησε την καθηγητρια της η οποια ουτε κ εκεινη ειχε ξαναδει παρομοιο οργανο. Δε θυμαμαι αν παιζει, αλλα ειναι σε πολυ καλη κατασταση οποτε θα επισκευαζεται ευκολα οπωσδηποτε, σε περιπτωση που δεν παιζει. Γνωριζει κανεις που μπορω να βρω πληροφοριες για το πως παιζεται?
Για του Πίκινου. Τη συζήτηση που παρέπεμψα, πάρ’ την μέχρι το τέλος και θα καταλάβεις. Από άλλο ξεκινάει και σε άλλο καταλήγει, γι’ αυτό έγραψα προηγουμένως ότι «αρμόνικα» λέγονται δάφορα όργανα.
Το σημείο όπου στον Μποχώρη ακούγονται παράλληλες οκτάβες, τώρα που το ξανασκέφτομαι, θυμίζει ίσως κάτι που να έχει και στις δύο πλευρές «πληκτρολόγια» σαν αυτό που, στις φτγρ του sealabs, έχει μόνο το δεξί χέρι. Τέτοιο όργανο με διπλό πληκτρολόγιο τύπου γραφομηχανής είναι η κονσερτίνα, ένα πολύ μικρούλι ακορντεονοειδές που, και πάλι, άλλη νότα βγάζει φυσώντας κι άλλη ρουφώντας.
Ακκορντεόν χωρίς κλαβιέ πιάνου, δηλαδή με κουμπιά και από τις δύο πλευρές, παίζειο Γάλλος φίλος και συνεργάτης μου Υβ. Όταν τον ρώτησαν τις προάλλες τί είναι το όργανο που παίζει, είπε ότι είναι ακορντεόν, το οποίο απλά είναι παλαιότερου στυλ. Δηλαδή η προσθήκη κλαβιέ, είναι μια εποχή πιο μετά από την έκδοση με μπουτόν.
Όσο για τα μεγέθη ακκορντεόν, μπορεί απλά κάποια να είναι μικρότερα σε μέγεθος για πρακτικούς λόγους, αλλά τουλάχιστον στη Γαλλία τα θεωρούν ονομάζουν όλα ακορντεόν και όχι με άλλο όνομα.
Στα βιβλία μου “Πολίτικα χασάπικα και χασαποσέρβικα” και “Oriental Accordeon” υπάρχει λεπτομερής καταγραφή όσον αφορά το λαϊκό-ρεμπέτικο-παραδοσιακό τρόπο παιξίματος του ακκορντεόν. Μπορείς να τα βρεις στην Αθήνα στο κατάστημα του Παναγιώτη Ζαφειρίου (www.panaccordeon.gr), στη Θεσσαλονίκη στον Μουσικό Οίκο Μαυρομουστάκη (Καστριτσίου 4) ή μέσω της ιστοσελίδας μου (www.spirosmelissanidis.gr) άμεσα από μένα
Εγώ θα έλεγα οτι εδώ πρόκετια απλά για την χρήση δύο ρεγκίστρα, που παίζονται ταυτόχρονα με ενα κουμπί. Τα Ακκορτεον εχουν συνήθος πολλαπλά “αρμόνια” για το ίδιο κουμπι, π.χ. μπασο και πριμα, και μπορείς να επιλέξεις πιά να χρησιμοποίσεις. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδω: http://en.wikipedia.org/wiki/Accordion_reed_ranks_and_switches
Δεν ξέρω αν αυτό που θα πω βοηθάει καθόλου, αλλά μιας και το μήνυμα του Γιώργου Δ. κολλάει πολύ με μια συζήτηση που έτυχε να έχω μόλις προχθές, θα την παραθέσω.
Μιλούσα με μια ακορντεονίστρια. Η ίδια παίζει και μπαγιάν, δηλ. ακορντεόν που έχει κουμπιά και στο δεξί χέρι (αντί για κλαβιέ τύπου πιάνου), ενώ τα κλασικά ακορντεόν έχουν μόνο στο αριστερό, στα μπάσα. Είχαμε όμως μπροστά μας το κανονικό ακορντεόν, όχι το μπαγιάν.
Όπως ο καθένας που δεν ξέρει ακορντεόν, είχα την απορία πώς βρίσκουν το δρόμο τους οι ακορντεονίστες μέσα στις δεκάδες κουμπιά του αριστερού χεριού, που δεν έχουν καμία προφανή λογική για να τα ξεχωρίσεις. Με τα πλήκτρα το καταλαβαίνω: έχεις άσπρα μακριά και μαύρα κοντά, κι έχεις έναν οδηγό. Με τα κουμπάκια τι γίνεται;
Σημειωτέον, η διάταξή τους είναι περίπου ως εξής:
ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο
.ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο
…ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο
…ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο
Φυσικά υπάρχει μια εξήγηση, που όμως δεν την κατάλαβα γιατί δεν ξέρω το όργανο κι έτσι δεν την παραθέτω. Το ενδιαφέρον όμως ήτανε ότι κατά τη γνώμη της, το μπαγιάν, που είναι κι απ’ τις δυο μεριές έτσι, είναι πολύ πιο εύκολο, και ότι η ίδια θα το συνιστούσε οπωσδήποτε για ξεκίνημα σε οποιονδήποτε, εκτός από όσους ήδη παίζουν πιάνο. Γιατί; Γιατί μπορεί αυτή η διάταξη να είναι περίεργη, είναι όμως συμμετρική ανάμεσα στα δύο χέρια. Αντίθετα η διάταξη του κλαβιέ φαίνεται μεν σαφέστερη σε όποιον την ξέρει ήδη, αλλά απαιτεί από τον ακορντεονίστα να σκέφτεται εντελώς αλλιώς με το δεξί του χέρι απ’ ό,τι με το αριστερό.
Μ’ αυτό το δεδομένο, το να παίζεις παράλληλες οκτάβες σ’ ένα όργανο με κουμπάκια κι απ’ τα δύο χέρια, τοποθετημένα συμμετρικά, είναι ό,τι ευκολότερο και προφανέστερο μετά τη σκέτη μονοφωνία. Φυσικά αυτό δεν αποκλείει την περίπτωση που αναφέρει ο Γιώργος με τα ρεζίστρα, υπήρχαν όμως τέτοια πράγματα τότε;
Γιατί να μην υπήρχαν, αυτή η πατέντα να παίζεις δύο οκτάβες και περισσότερες οκτάβες ή άλλες αρμονικές ταυτόχρονα με ένα πλήκτρο υπήρχε στο εκλησιαστικό όργανο εδώ και αιώνες και υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ οργάνου, αρμόνιου και ακκορντεόν.
Έχοντας παίξει με γάλλους άγγλους και σκωτσέζους ακκορντεονίστες και με βάση τελείως τουριστική αντίληψη της κατάστασης για φιλλανδία κλπ : Υπάρχει το λεγόμενο piano accordion με πληκτρολόγιο πιάνου στο δεξί, που χρησιμοποιείται στην Ιταλία, την Σκωτία κλπ, και το button accordion που είναι πιο δημοφιλές στη Γαλλία, τη Φιλλανδία κλπ. Το μπαγιάν είναι μια ιδιαίτερη ρωσσική περίπτωση button accordion, αν και στην Ελλάδα πλέον τα λέτε όλα μπαγιάν. Το αριστερό και το δεξί δεν είναι συμμετρικά, στο αριστερό υπάρχουν κουμπιά για μπάσο, ματζιόρε, μινόρε, έβδομη και ελαττωμένη συγχορδία ενώ στο δεξί μόνο νότες, αν μιλούμε για ακκορντεόν, εκτός κι αν είναι το λεγόμενο free bass που έχει μόνο νότες και αριστερά αλλά είναι η εξαίρεση. Για το ρωσσικό μπαγιάν δεν είμαι σίγουρος τι ισχύει. Μικρότερα όργανα μπορεί να μην έχουν τις ελαττωμένες ή και τις έβδομες. Αυτό σε αντίθεση με το μπαντονεόν, κονσερτίνα κλπ που δεν έχουν καθόλου κουμπιά συγχορδιών, μόνο νότες και από τις δύο πλευρές.