Ως γνωστόν, το τετράχορδο μπουζούκι προϋπήρξε του Χιώτη, και δεν εννοώ το “Εριβάν” του δασκάλου του, που ξεχάστηκε. Επομένως, ο Χιώτης δεν πρόσθεσε, απλά, ένα ακόμα ζευγάρι χορδών, γιατί οκτάχορδα μπουζούκια υπήρξαν και πριν απ’ αυτόν. Ο Χιώτης έφτιαξε ένα “κιθαρομπούζουκο” δηλαδή ένα όργανο με τον ήχο του μπουζουκιού, αλλά με τη φιλοσοφία της κιθάρας στο αρμάτωμα. Έτσι άλλαξε άρδην η τεχνική του παιξίματος από κάθετη σε οριζόντια, με όλες τις εξελίξεις που αυτό έφερε, δηλαδή ταχύτητα στο παίξιμο και μοντέρνα, όχι πλέον ντουζενιάρικη αρμονική συνοδεία της μελωδίας από το ίδιο το σολιστικό όργανο, κάτι που στο “παλιό” μπουζούκι δεν μπορούσε να γίνει τόσο πλούσια. Ουσιαστικά ο Χιώτης εφηύρε ένα καινούργιο όργανο, την μπουζοκοκιθάρα που εμείς ονομάσαμε τετράχορδο, έχοντας ξεχάσει τα οκτάχορδα αρματώματα των μπουζουκιών 19ου και πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Αυτά ήταν μία εξέλιξη που βέβαια έγινε εφικτή όταν στα καινούργια μπουζούκια οι παίκτες εκμεταλλεύτηκαν τα επιπλέον δύο κλειδιά της κλειδιέρας, που η ευρωπαϊκή βιομηχανία έφτιαξε για το μαντολίνο και τη μαντόλα, αφού τα χοντρά μπράτσα των οργάνων επέτρεπαν “επιπλέον” χορδές χωρίς πρόβλημα αντοχής του μάνικου.
Καλημέρα και από μένα,
η γνώμη μου για την “κόντρα” τρίχορδου-τετράχορδου νομίζω ότι ξεκινάει από την πεποίθηση μας ότι αν παίζουμε (ή ακούμε ή προτιμούμε ή…ή…) το “καλύτερο” (όργανο, μουσική κτλ) τότε αυτόματα σημαίνει ότι είμαστε κι εμείς καλύτεροι…υπερέχουμε έναντι άλλων, τουλάχιστον, σε κρίση…Η σύγκριση νομίζω ότι αφορά περισσότερο δλδ τους εαυτούς μας πάρα τα όργανα.
Με το συμπέρασμα αυτό δε βγάζω έξω τον εαυτό μου, αφού όταν με ρωτάνε για μπουζούκι “κορδώνομαι” στην διευκρίνηση ότι μαθαίνω τρίχορδο (διευκρίνηση που την κάνω πάντα χωρίς να ερωτηθώ).
Δυο παρατηρήσεις και τελειώνω:
-Στην κιθάρα (κατά το wiki τουλ.) υπάρχουν 12 είδη…δε νομίζω ότι έχει νόημα να μπούμε σε συγκρίσεις ή να απορρίψουμε κάποιο είδος από την κατηγορία. διαφορετικά όργανα, για διαφορετική μουσική (όχι απαραίτητα) και διαφορετική αισθητική. το ότι τη δικιά μου αισθητική τη θεωρώ “καλύτερη” είναι δεδομένο αφού διαφορετικά θα είχα άλλη.
-Αν πάμε στα πρώτα ποστ του θέματος θα παρατηρήσετε ότι η φωτιά άναψε από μια λάθος διατύπωση του θέματος. Ο Paris7, στην αναζήτηση του για όργανο και επειδή δε μπορούσε να καταλάβει πιο προτιμάει σαν όργανο, ήθελε να μάθει αν η μετάβαση απο το ένα στο άλλο είναι το ίδιο εύκολη, ώστε αν επιλέξει κάτι που τελικά δεν τον εκφράζει να εκμεταλλευτεί καλύτερα τη γνώση που θα έχει αποκτήσει.
Αυτά από μένα
(έγινα λίγο κουραστικός)
Ποτέ δεν είναι αργά για μια διόρθωση που πιστεύω ότι κανέναν δε θα έβρισκε αντίθετο.
Καλησπέρα. Θα ήθελα να πω δυο πράγματα για το συγκεκριμένο θέμα χωρίς να θέλω να πάρω θέση ιδιαίτερα υπέρ του ενός ή του άλλου.
Παίζω τετράχορδο αρκετά χρόνια, κάτι που ήρθε ως κάπως πιο φυσική μετάβαση από την κιθάρα με την οποία είχα ασχοληθεί αρχικά. Για να είμαι ειλικρινής όταν ξεκίνησα δεν ήξερα καν ότι υπάρχει και τρίχορδο. Μου έφερε μια μέρα ο πατέρας μου ως δώρο ένα φθηνό τετράχορδο, και έτσι άρχισα να ασχολούμαι.
Δεν ξέρω αν παίζει ιδιαίτερο ρόλο, αλλά παίζω μουσική εντελώς πρακτικά. Από θεωρία ξέρω λίγα πράγματα αλλά στηρίζομαι περισσότερο στο αυτί μου. Μέλημά μου είναι να βγάζω ένα κομμάτι όπως είναι κανονικά. Ένα “κουσούρι” που έχω είναι πως η παραμικρή διαφοροποίηση που ακούω όταν παίζει κάποιος ένα γνωστό κομμάτι μου χτυπάει αμέσως. Από εκεί και έπειτα, βρίσκω πως όταν παίζω προσπαθώ να εκμεταλλευτώ κυρίως τις 2 χαμηλές χορδές. Δηλαδή αποφεύγω όσο είναι εφικτό το κάθετο παίξιμο και στις 4 χορδές, επειδή ακριβώς στις μπουργάνες το ηχόχρωμα είναι διαφορετικό και δεν μου αρέσει σαν αποτέλεσμα. Μάλλον ακυρώνω ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του τετράχορδου, αλλά δε με πειράζει καθόλου αν αυτό που βγαίνει με ικανοποιεί ηχητικά.
Για κάμποσο καιρό έπρεπε να αποχωριστώ το καλό μου όργανο, γιατί είχα να το πάω για σέρβις σχεδόν μια 5ετία και το έδειχνε ότι ήθελε. Τότε ξέθαψα το παλιό μου τετράχορδο, το οποίο δεν ήταν ότι καλύτερο από θέμα ευκολίας καθώς είναι αρκετά σκευρωμένο. Το κούρδισα σαν 3χορδο(έκανα τη Φα Ρε) για να το χαλαρώσω λίγο και άρχισα να παίζω με αυτό. Μπορώ να πω ότι σταδιακά άρχισε να μου αρέσει, και πάρα πολύ. Ιδιαίτερα σε κομμάτια που ήταν το πολύ μέχρι το 60-70 μπορώ να πω πως από ένα σημείο και έπειτα μου έβγαινε κάτι πολύ φυσικό στο παίξιμο. Λες και έπαιζα χρόνια ένα πράγμα και μου ερχόταν πολύ άνετα. Το θέμα μου ήταν περισσότερο τα ακκόρντα. Είμαι κατά της φλυαρίας στο παίξιμο, και όταν παίζω με άλλους προτιμώ να συμμετέχω ρυθμικά όταν δεν έχει να παίξει το μπουζούκι κάποια εισαγωγή ή γέμισμα/ανταπόκριση. Από τη στιγμή που ψιλοσυνήθισα λιγάκι και τα ακκόρντα ένιωσα πως το τρίχορδο μου πάει, και δεν είναι κάτι που θα με χάλαγε να το έχω σαν κύριο και μοναδικό όργανο. Δεν θα μου έλειπε ιδιαίτερα η 4η χορδή. Μου μπήκαν και κάποιες σκέψεις να αποχωριστώ το δικό μου και να πάρω ένα τρίχορδο.
Στα του παιξίματος, δεν θα σταθώ τόσο στο ηχόχρωμα ή στη δυνατότητα να παίζεις με ανοιχτές χορδές και τον χαρακτηριστικό ήχο που δίνει αυτό. Χωρίς να είναι το ίδιο, και στο τετράχορδο μπορείς υπό προϋποθέσεις να το προσωμοιώσεις αυτό. Όταν παίζεις από Φα ματζόρε, παίζεις τις 3 πάνω ανοιχτές και μια χαρά ακούγεται.
Αυτό που μου άρεσε στο τρίχορδο είναι πως η διαφορετική διάταξη της 3ης χορδής σου δίνει κάποια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία σε ορισμένα πράγματα. Για κάποιον που παίζει εντελώς πρακτικά όπως εγώ, το γεγονός ότι 1η και 3η χορδή είναι ίδιες βοηθάει πάρα πολύ. Και μου φάνηκε εντυπωσιακό κάτι που είχα δει σε βίντεο να δείχνει ο Βαγγέλης Τρίγκας, ότι δηλαδή μπορείς μεταξύ 3ης και 2η χορδής με άνοιγμα των δαχτύλων να αναπτύξεις μια ολόκληρη κλίμακα στην ίδια θέση(χωρίς να μετακινηθεί το χέρι).
Στη συνέχεια πήρα το καλό μου μπουζούκι πίσω επισκευασμένο, και είχε γίνει τόσο ωραίο ηχητικά και μαλακό στο παίξιμο, που δεν έχω ξαναπιάσει το “αυτοσχέδιο” τρίχορδο. Ωστόσο είναι κάτι που με τρώει, και κάποια στιγμή θέλω οπωσδήποτε να αποκτήσω ένα κανονικό τρίχορδο. Δεν μπορώ να πω ότι μ’αρέσει κάποιο περισσότερο. Απεναντίας μου φαίνεται ωραίο να έχει τη δυνατότητα να παίζει κάποιος σε ένα καλό επίπεδο και τα δύο. Και τα 2 μπουζούκια είναι, και κάθε ένα έχει τη μαγκιά του. Και το τρίχορδο και ας σε δυσκολεύει λίγο περισσότερο σε κάποια θέματα, αλλά και το τετράχορδο αν καταφέρεις έστω και ένα μικρό κομματάκι να προσεγγίσεις τον ήχο που έβγαζε ο Ζαμπέτας. Έχω και την εντύπωση πως δεν είναι όλα τα τετράχορδα για να τα βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι. Ηχητικά πάντα. Κάποια που έχουν πολύ μπάσο ήχο ομογουμένως δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα. Αλλά είμαι της άποψης πως υπάρχουν και τετράχορδα με πιο όμορφο ήχο από αυτά. Που όταν παίζεις μελωδία δεν έχουν ιδιαίτερη διαφορά συγκρινόμενα με ένα τρίχορδο.
Κλείνοντας, θα έλεγα πως αν έχω τη δυνατότητα θα ήθελα δύο μπουζούκια στην κατοχή μου. Το τετράχορδό μου, που επειδή κάνουμε και κανένα live με φίλους βολεύει παραπάνω για να συνοδεύουμε και λιγάκι, και ένα τρίχορδο στο οποίο δε θα μπει ποτέ μαγνήτης, και θα το έχω για να παίζω για μένα και να νιώσω ξανά αυτήν την ωραία αίσθηση που είχα με το “αυτοσχέδιο”. Και φυσικά να το μελετήσω περισσότερο.
Με συγχωρείτε που αρχίζω τη συζήτηση από την αρχή, αλλά νομίζω ότι η ερώτηση κατ’ουσίαν δεν απαντήθηκε.
Προσωπικά παίζω τετράχορδο μπουζούκι. Δε με απασχολεί αν και ποιό όργανο (τρίχορδο ή τετράχορδο)είναι πιο αυθεντικό ή πιο μάγκικο. Όλα μουσική βγάζουν και ψυχή.
Θέλω κάποια στιγμή να μάθω και τρίχορδο. Το ερώτημα είναι πόσο εύκολο είναι να μάθει κανείς το παίξιμο του τριχόρδου από την αρχή? και επειδή το ‘‘εύκολο’’ είναι σχετικό και σίγουρα κάποιος θα πει: αν έχεις μεράκι όλα γίνονται , θα ρωτήσω με ένα παράδειγμα.
Τι εννοούμε Εύκολο??
εννοούμε π.χ. αν ξέρεις μαθηματικά θα μάθεις και φυσική?? (δηλαδή η γνώση του ενός θα βοηθήσει)
ή εννοούμε ξέρω γαλλικά, μπορώ να μάθω και ιταλικά αν έχω όρεξη?? (άλλη γλώσσα…)
Ελπίζω να καταλαβαίνετε την απορία μου
Ευχαριστώ
καλώς ήρθες!
αφού το θέτεις έτσι, είναι σαν να μαθαίνεις ιταλικά μετά από γαλλικά. με την έννοια ότι είναι και τα δύο γλώσσες, πολύ κοντά η μια στην άλλη, με κοινές ρίζες, λέξεις και γραμματική. στην ουσία στην αρχή θα παίζεις μεσαία και καντίνι που είναι ίδιες, και θα συνηθίσεις να παίζεις πιο πολύ οριζόντια (πού έτσι κι αλλιώς το κάνεις στο τετράχορδο). σιγά-σιγά θα βάζεις στο παιχνίδι την μπουργάνα, είτε ως ισοκράτη (γεμάτες) είτε ως βοήθεια για γρήγορες φράσεις ή ανάλυση ακκόρντων.
το ζητούμενο όμως είναι να μπεις στην ουσία, εκεί που πραγματικά επιλέγει κανείς όργανο: του σαλονιού τα γαλλικά, πιο μεσογειακά τα ιταλικά. άσε που το ρε-λα-ρε λέγεται “ιταλικό κούρδισμα”! η μουσική δεν είναι μόνο νότες, είναι το πώς τις παίζεις.
υγ: μα καλά, αυτό το θρεντ πώς μου είχε ξεφύγει τόσα χρόνια;;;
Ευχαριστώ πολύ για την απάντηση, ενδιαφέρουσα προσέγγιση. Να ρωτήσω και κάτι ακόμα.
Προσωπικά (φαντάζομαι και οι περισσότεροι) όταν παίζω ένα τραγούδι, παίζω εισαγωγή και γεμίσματα, αλλά αν πρέπει να τραγουδήσω παράλληλα, παίζω συγχορδίες.
Πως λειτουργεί το τρίχορδο? Το ρωτάω γιατί έχω παρατηρήσει σε τρίχορδους να παίζουν φράσεις τη στιγμή που τραγουδούν. Κάνω λάθος?
Ευχαριστώ και πάλι
στο ρεμπέτικο και στο παραδοσιακό, συνήθως τα σολιστικά όργανα παίζουν την μελωδία της φωνής, μαζί με την φωνή. αυτό κάνει κάποιος όταν παίζει μπουζούκι και τραγουδάει.
το παίξιμο με τις συγχορδίες γίνεται όταν υπάρχει μόνο ένα όργανο, πχ κιθάρα. δηλαδή μελωδία της εισαγωγής, ακκόρντα πίσω από την φωνή, και ίσως κάποια γεμίσματα ανάμεσα στους στίχους. το λεγόμενο παίξιμο της ταβέρνας, υπάρχουν ακόμα παππούδες που παίζουν έτσι!
Νομίζω ότι αν, την ώρα που τραγουδάς, σου φανεί (α) πιο ταιριαστό ή (β) πιο εύκολο να παίζεις στο μπουζούκι συγχορδίες, ή οτιδήποτε άλλο που να αποτελεί διακριτική συνοδεία και όχι πλήρες (μελωδικό) παίξιμο, θα το κάνεις τόσο στο 3χ όσο και στο 4χ. Στην αντίστροφη περίπτωση, αν θεωρείς πιο ταιριαστό το μελωδικό παίξιμο και τεχνικά δε σε δυσκολεύει να το κάνεις ταυτόχρονα με το τραγούδι, θα παίξεις μελωδικά.
Δε νομίζω ότι ισχύουν άλλα στο 4χ απ’ ό,τι στο 3χ, στο συγκεκριμένο ζήτημα.
(Άλλος μπορεί ακόμη και να μην παίζει καθόλου όσο διαρκούν οι φωνητικές φράσεις. Ή να κάνει με το μπουζούκι δεύτερες στον εαυτό του που τραγουδάει, ή κόντρα φωνές -εννοώ να ανεβαίνει το όργανο όταν κατεβαίνει η φωνή κλπ.-, που φαντάζει πάρα πολύ δύσκολο αλλά συνηθίζεται. Χίλιες επιλογές υπάρχουν. Το «σωστό» δεν είναι έτσι στο 3χ και έτσι στο 4χ, αλλά μάλλον αυτό που θα σου φανεί πιο ωραίο όταν ακούς άλλους να παίζουν, και εφόσον μπορείς να το αποδώσεις ικανοποιητικά και να αισθάνεσαι άνετα όταν το κάνεις.)
Σε κάθε περίπτωση, προέχει να βγει καλά η φωνή. Αν η φωνή μουντζουρώσει, το όργανο δεν τη σώζει. (Αλλά, φυσικά, αυτό δεν αφορά το ερώτημα για τις διαφορές 3χ-4χ, αλλά το ερώτημα “τι γίνεται όταν τραγουδώ και παίζω ταυτόχρονα”.)
Γεια χαρα.Ειμαι τριχορδος και οσες φορες επιασα 4χορδο στα χερια μου δε με τραβηξε ποτε.Δε το αλλαζω με τιποτα,οταν αγορασα μπουζουκι πηγα μονος,χωρις ιδεα για μουσικη, μπουζουκια κλπ.Το χερι μου πηγε σε 3χορδο και δε μετανιωσα γι’αυτο ποτε.Ομως.
Ενας παικτης εχει δικο του υφος οταν παιζει ασχετως οργανου(εκτος απο τους…ωδειακους).Ετσι λοιπον και ακουσω 4χορδο με λιτοτητα,καθαροτητα και δωρικο υφος μου κανει μια χαρα(σπανιως γινεται).Δηλ.ο παικτης να φανερωσει τη ψυχη του,μην τον οδηγησει το καθετο παιξιμι του 4χορδου σε 2 σελιδες νοτες ανα sec!Πχ ποσο ωραιο ειναι και το 4χορδο φαινεται στο παιξιμο του Μωραιτη,που ειναι και παλιος τριχορδος.Πραγματικα ωραια αισθηση.Συμπερασμα,αν εισαι ο εαυτος σου,κι οχι να θες να’σαι ο Χιωτης η ο Τσιτσανης κλπ,σεβεσαι το κομματι που εκτελεις,εστω κι αν το’χεις ‘‘κλαδεψει’’ σε 1-2 σημεια για να βγει,θα ειναι σιγουρα ωραιο αυτο που θα ακουστει.Καθαρα,απλα και τιμια.
Υ.Γ.Φυσικα παντα προσπαθεις να βελτιωνεσαι κοιτωντας αυτους τους μεγαλους σολιστες.Αλλα μαλλον δε φτανει μια ζωη για να τους φτασουμε(φτασω),οποτε δινω και στο δικο μου υφος σημασια…
Το τρίχορδο και το τετράχορδο ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Το μπουζούκι. Τετράχορδα υπήρχαν και παλιά, το ξέρουν οι συμφορουμίτες αυτό. Η προσέγγιση είναι διαφορετική. Το τετράχορδο έχει χριστεί στις συνειδήσεις των περισσοτέρων, ως πιο σολιστικό όργανο κ.λ.π. λόγω της νοοτροπίας του κατεξοχήν παίκτη, του Χιώτη, να χορεύει γρήγορα στο παίξιμο του. Αυτό έμεινε. Τώρα όσον αφορά το παίξιμο των οργάνων, μπορούν να παιχτούν το ίδιο από έναν παίκτη, αλλά υπάρχουν πάντα διαφορές. Το τετράχορδο δε σου δίνει την ευκαρία να παίξεις πολύ ανοικτά από τους βασικούς τόνους, όχι ότι δε γίνεται. Στο τρίχορδο, έχει σημασία πώς παίζει πάνω κάτω κάποιος. Επειδή το παίξιμο είναι οριζόντιο και το όργανο έχει δυο φωνές, το κάνει ένα ιδιαίτερο νυκτό με προσωπικότητα. Άρχισε όμως να χρησιμοποιείται το τετράχορδο, επειδή το παίξιμο στο τρίχορδο είχε αρχίσει να έχει άλλες απαιτήσεις.
Μπορεί να λατρεύω τον Μπέμπη, π.χ., ή τον αγγέλου, αλλά το παίξιμο τους στο τρίχορδο, διαφέρει ελάχιστα από το παίξιμο κάποιων σε τετράχορδο. Το τρίχορδο πέρασε μια τρικυμία δεξιοτεχνίας, που οδήγησε σε απαράμιλλες αλλαγές τη μουσική μας. Πολύ απλά, όταν η αρμονία κινείται πέρα από την τροπικότητα και μπαίνουν μέσα οι αναλύσεις των συγχορδιών και το γρήγορο παίξιμο ως η νοοτροπία δεκαετιών, δεν έχει να κάνει με τρίχορδο τετράχορδο. Π.χ. ο Ζαμπέτας έπαιζε εκφραστικά με τετράχορδο και με έναν ιδιαίτερο υπέροχο τρόπο. Οπότε για μένα είναι η νοοτροπία. Οι πιο πολλοί εδώ, γουστάρουν την εκφραστικότητα. Πιο εκφραστικοί και ιδιαίτεροι παίκτες από αυτούς του τρίχορδου δεν έχει, οπότε ιδού! Να πως επιλέγεις όργανο για μένα. ΑΝ γουστάρεις τετράχορδο πιο πολύ, go ahead! Δεν τίθεται θέμα καλύτερου! Αλλά αν θες να παίξεις μάρκο, ξες ποια πορτα βαρας.