Ναι, αλλά το σκάφος είναι το ηχείο της πηγής! Δεν είναι μια επιπλέον αντήχηση (όπως το παράδειγμα του δωματίου που αναφέρεις). Αν στήσεις σ’ ένα χώρο μια γεννήτρια ήχου, ας πούμε ένα hi-fi ηχείο, θα στήσεις γούφερ και τουίντερ χωρίς το κουτί του; Τι ήχο θα βγάλει;
Μ’ όλο το σεβασμό, επιμένω ότι έχεις λάθος εκτίμηση.
Το καπάκι είναι αυτό που παράγει τήν δόνηση και η σκάφη ο χώρος όπου γίνονται οι ανακλάσεις. Διαφορετικά ανακλάται ο ήχος σε αδρό υλικό και διαφορετικά σε λείο.
Τα τοιχώματα των ηχείων δέν είναι από ξύλο μασίφ αλλά από αδρανές υλικό και το εσωτερικό τους είναι ντυμένο με υαλοβάμβακα.
Παρόλα αυτά, δεν είμαι ειδικός επί του θέματος οπότε πιθανόν όπως λες να κάνω λάθος.
Υποθέσεις κάνουμε.
Ας μιλήσει και κανένας ειδικότερος.
Με άλλο τόσο σεβασμό και εγώ, αφού από οργανοποιεία δεν σκαμπάζω, έχω κάνει όμως ηλεκτροακουστική.
Ο λόγος για τον οποίο ντύνουμε ένα μεγάφωνο με κουτί (που κακώς ονομάζεται ηχείο, αφού είναι εντελώς το αντίθετο), είναι ότι η ιδεώδης ηλεκτροακουστική πηγή ήχου θα ήταν ένα μεγάφωνο βιδωμένο στο κέντρο ενός τεράστιου σκληρού κόντρα πλακέ, διαμέτρου που τείνει προς το άπειρο. Αυτό που ενδιαφέρει είναι να μην υπάρχει ανάδραση με την πίσω μεριά και τα ηχητικά κύματα να προωθούνται μόνο προς τα εμπρός, χωρίς να περνάει ο ήχος και προς τα πίσω. Γιαυτό και τα πρώτα κουτιά μεγαφώνων (παλαιά ραδιόφωνα) είχαν το σχήμα που προσομοιάζει το δυνατόν καλύτερα προς το τεράστιο κόντρα πλακέ, ένα παραληλλεπίπεδο με ανοιχτή την πλάτη, πίσω. Η επόμενη βελτίωση, όταν έφυγαν τα «εντόσθια» του ραδιοφώνου από το κουτί, ήταν να κλείσει και η πλάτη, αλλά αφού προηγουμένως γεμίσουμε το εσωτερικό του κουτιού με μονωτικό υλικό (αραιό μεταξοβάμβακα αρχικά, υαλοβάμβακα αργότερα) ώστε να μην πάλλεται ο αέρας μέσα στο κουτί και να μην παράγεται ήχος εκεί μέσα.
Στο μουσικό όργανο αντίθετα, επιδιώκουμε να πάλλεται ο αέρας μέσα στο ηχείο και ο παραγόμενος έτσι ήχος να βγαίνει προς τα έξω (προς όλες τις κατευθύνσεις, όχι μόνο μπροστά όπως με το μεγάφωνο), από την τρύπα ή τις σχισμές. Έτσι λοιπόν, και εγώ θα έβλεπα ανάγκη να μην αποσβένεται ο ήχος στο εσωτερικό του οργάνου αλλά το αντίθετο.
Από εδώ και πέρα, ο λόγος στους ειδικούς.
Φυσικά και δε θέλουμε απόσβεση στα ηχητικά κύματα , στο εσωτερικό του οργάνου.
Η νότα που παράγεται από τον όγκο του αέρα που εμπεριέχεται στο όργανο σε συνδυασμό με τη θέση, τό σχήμα και το εμβαδόν της ηχητικής τρύπας ( αυτό που στη φυσική λέγεται αντηχείο Helmholtz ) είναι πολύ συγκεκριμένη, και παίζει το δικό της ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Το ήξερε πολύ καλά και ο Α.Σταθόπουλος :088:(ενώ πολλοί σύγχρονοι, το αγνοούν παντελώς!). Αν ύπήρχε μεγάλη απόσβεση, θα ήταν πρός βλάβην κατ`αρχήν αυτής της συγκεκριμένης συχνότητας.
Το ξύλο του ηχείου, γιά να επανέλθουμε στο θέμα μας, παίζει κι` αυτό το δικό του ρόλο, και αντιστοιχεί με τη σειρά του σε μιά άλλη, πολύ συγκεκριμένη συχνότητα. Ο σωστός συνδιασμός της με αυτήν του αντηχείου Helmholtz, αυτήν ολόκληρου του σώματος του οργάνου και αυτήν (αυτές, αν συμπεριλάβουμε και τους αρμονικούς της !) του καπακιού, είναι αυτός που θα δώσει το καλό η κακό τελικό ηχητικό αποτέλεσμα.
Η συγκεκριμένη εργασία, αυτό που λέμε «κούρδισμα» του οργάνου, δηλαδή ο σωστός συνδιασμός όλων αυτών των συχνοτήτων, είναι βασική εργασία που αν γνωρίζει να κάνει ο οργανοποιός, θα κάνει το σύνολο των οργάνων του να έχουν υψηλό ποιοτικά ηχητικό αποτέλεσμα.
Αλλιώς, αν βασίζεται στην καλή τύχη και μόνον, θα υπάρχουν μεγάλες ποιοτικές αποκλίσεις από όργανο σε όργανο (κάποια καλά, κάποια μέτρια και ίσως και κάποιο κακά !)
Η κατασκευή των οργάνων δεν μπορεί να είναι μόνο συναρμολόγηση κάποιων κομματιών ξύλου, αλλοιώς ο οργανοποιός θα ήταν απλά ξυλουργός!
Καλησπερα κι απο εμενα σε ολους.Θα ηθελα να πω τα εξης λιγα και απλα λογια για να μπορουν ολοι να καταλαβουν για πιο πραγμα μιλαμε.
τα πραγματα ειναι πολυ πιο απλα απο οτι παρουσιαζονται σε αυτην την συζητηση.Ολα τα ξυλα ειναι καλα για την κατασκευη ενος μουσικου οργανου.Το βασικοτερο απο ολα ειναι πως θα τα παντρεψεις μεταξυ τους.δεν χρειαζεται αλγοριθμος ουτε κλιμακα ηχομετρησης με ενα ονομα ακαταλαβιστικο για να φτιαξεις ενα καλο μπουζουκι μιας και μιλαμε για αυτο το οργανο.ουτε παιζει ιδιαιτερο ρολο το χαρτι που θα μπει.αρα καλυτερα να ειναι ομορφο μιας και θα καλυψει οπως και να εχει καποιες ατελειες και θα δεσει και το σκαφος για να αντεξει καλυτερα στον χρονο.ολη η κατασκευη ειναι μια αλυσιδα που αμα σπασει ενας κρικος τοτε το αποτελεσμα δεν ειναι το αναμενομενο.αν λοιπον ο οργανοποιος μετα απο δοκιμες καταληξει σε μια κατασκευη η οποια θα μπορει να του δωσει ποσοστο επιτυχιας πανω απο 90% θα μπορει να πει οτι εχει πετυχει.Το βασικοτερο ολων βεβαια ειναι οτι εαν ο κατασκευαστης ειναι και παιχτης τοτε βρισκεται σε ακομη πιο πλεονακτικη θεση.Ηκατασκευη του μπουζουκιου παρολο που φαινεται δυσκολη ειναι σχετικα ευκολη.αυτο που χρειαζεται ειναι αντιληψη αποψη και μεθοδος στην συναρμολογηση.Γιατι οπως εχω αναφερει ξανα 30 κομματια ξυλα ειναι τα οποια εαν τα συναρμολογησεις οπως πρεπει σε διαχωριζουν απο ξυλουργο και σε κανουν οργανοποιο.
Να χαιρετίσω και γω με τη σειρά μου τον Παναγιώτη. Καλώς ήρθες στο φόρουμ, ένα σημαντικό τόπο δημιουργικού διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων.
Λοιπόν, Παναγιώτη σε ένα μέ βρίσκεις απόλυτα σύμφωνο : στο ότι αυτός που κατασκευάζει ένα όργανο, πρέπει και να γνωρίζει σε κάποιο ικανοποιητικό βαθμό και να το χρησιμοποιεί.:088:Επίσης στο ότι η κατασκευή χρειάζεται αντίληψη, άποψη και μέθοδο. Και γνώση, να συμπληρώσω !
Δυστυχώς, σε όλα τα άλλα φαίνεται να διαφωνούμε ! Και εξηγούμαι :
Το ότι η οργανοποιία ξεκίνησε και εξελίχτηκε σαν μιά εμπειρική τέχνη, άσχετα αν τα αποτελέσματά της έφτασαν πολλές φορές σε υψηλά επίπεδα, δε σημαίνει πως πάντα θα συνεχίσει να υπάρχει με αυτό τον τρόπο. Για να καταλάβεις τι ακριβώς εννοώ, θα σε παρακαλούσα να ρίξεις μιά ματιά σε παλιότερο άρθρο μου, που έγραψα μαζί με το Γιώργο Παντελιά, στήν Κλίκα.http://www.klika.gr/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=306&Itemid=151 Εκεί θα δεις μιά παρουσίαση των βασικών μεθόδων έρευνας , σε ότι παλιότερα προσεγγίζαμε μόνο με την παρατήρηση, το αυτί και το ένστικτο.Τα πράγματα δεν είναι «πιό απλά», αλλά πολύ πιό δύσκολα απότι «παρουσιάζονται σαυτή τη συζήτηση»!
Η κατασκευή ενός καλού μπουζουκιού, δε διαφέρει καθόλου από την κατασκευή οποιουδήποτε άλλου εγχόρδου , κλασσικού η παραδοσιακού, και δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση ! Αν ήταν έτσι, τότε προς τι η τεράστια σε μέγεθος έρευνα , από επιστήμονες διάφορων ειδικοτήτων , μαζί με οργανοποιούς, που έχει ήδη αρχίσει από τον 18 αι. και συνεχίζεται μέχρι σήμερα ; Γιατί αυτή η τόσο σημαντική τεχνογνωσία, που ήδη έχει μπει δυναμικά στην κατασκευή των μουσικών οργάνων, δεν θάπρεπε να απασχολήσει και τα δικά μας , παραδοσιακά όργανα; Ας δούμε τι γίνεται ήδη στο χώρο της κιθάρας , όλων των ειδών, και των οργάνων ορχήστρας.
Και τώρα, ειδικότερα:
1.Γιατί θα πρέπει να καλύψει το οποιοδήποτε χαρτί ατέλειες; Τόσο δύσκολο είναι πιά να κατασκευάσουμε ένα ηχείο χωρίς καμμιά ατέλεια; Δε θάναι αυτό σημαντικό και για τον ήχο και για την εξέλιξη του οργάνου;
-
Ο οργανοποιός δεν καταλήγει ποτέ σε μιά κατασκευή που θα του δώσει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Ούτε οι μεγάλοι Σταντιβάρι, Γκουαρνέρι και Αμάτι ποτέ το έκαναν ! Έφτιαξαν αξεπέραστα όργανα, με μεγάλες τεχνικές διαφορές από το ένα στο άλλο ! Ποτέ δεν επανέλαβαν το ίδιο πράγμα. Πάντα δούλευαν κατά περίπτωση (και πάντα με επιτυχία). Ο λόγος ; Πολύ προφανής: ποτέ δύο κομμάτια ξύλου δεν έχουν ακριβώς τις ίδιες ιδιότητες (τιμές ελαστικότητας κατά τους τρεις άξονες).
-
Όλα τα ξύλα δεν είναι καλά γιά την κατασκευή οργάνων ! Γιατί υπάρχει π.χ. καπάκι 5 ευρώ και άλλο πάνω από 100 ; Υπάρχει και ο παράγοντας Q (ποιότητας) που ανάλογα με το ύψος της τιμής του, μας δείχνει πόση από την ενέργεια που διοχετεύουμε μετατρέπεται σε δόνηση και πόση χάνεται (μετατρέπεται σε θερμότητα). Ξύλα με χαμηλό Q είναι απλά, άχρηστα γιά την οργανοποιία, όπως και να τα «παντρέψεις» τίποτα δε θα γίνει!
-
Γιατί εγώ βγάζω πολύ πάνω από 30 τα ξύλα ενός μπουζουκιού;
Ο οργανοποιός ποτέ δεν πρέπει να είναι ικανοποιημένος από αυτό που κάνει! Πρέπει πάντα να ψάχνει να γνωρίσει τη δουλειά του σε βάθος, επεκτείνοντας το γνωστικό και ερευνητικό του πεδίο. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσει πως καταπιάστηκε με μιά πραγματικά μεγάλη και δύσκολη Τέχνη!
Σαν παλιότερος σ`αυτό το δρόμο, σου εύχομαι όλοψυχα, τα καλύτερα !
Καλημερα φιλε Νικο.Θα ηθελα να ζητησω συγγνωμη για το σχετικα γρηγορο και ελειπες μυνημα που εγραψα εχθες.Επειδη δεν ειμαι και πολυ καλος στα γραπτα μπορει σε καποια πραγματα που γραφω να παρεξηγουμαι. Η τελευταια λοιπον απαντηση σου ηταν εντελως κατανοητη και πιστευω οτι οποιος την διαβασε (οργανοποιος η οχι )να την καταλαβε κι αυτος.
Η χθεσινη μου παρεμβαση λοιπον (αν και ηταν λιγο ερειστικη )εκανε την δουλεια της.Ανοιγει ενα πολυ μεγαλο θεμα το οποιο πραγματικα δεν εχει αρχη και τελος.Θα χαρω ιδιαιτερα να ανταλαξω αποψεις και ιδεες με ολους τους φιλους οργανοποιους που γραφουν στο φορουμ.Θα ηθελα ομως αν γινεται να μιλαμε απλα για να μας καταλαβαινουν ολοι οσοι διαβαζουν αυτα που γραφουμε.
Παναγιώτη, καταλαβαίνω τη λογική του «να μιλάμε απλά για να μας καταλαβαίνουν όλοι όσοι διαβάζουν αυτά που γράφουμε». Αυτό προσπαθώ να κάνω και εγώ.
Στο χώρο μας (και όχι μόνο !) υπάρχει το φαινόμενο κάποιοι να μιλούν με όρους επιστημονικοφανείς, μόνο και μόνο γιά τη δημιουργία εντυπώσεων ! Φαντάζομαι πως κάποιος που γνωρίζει, μπορεί να καταλάβει πότε πρόκειται γιά κενό λόγο και πότε γιά σοβαρή και τεκμηριωμένη έρευνα και αναζήτηση πάνω στο αντικείμενο.
Πως να το κάνουμε όμως; Όσο απλά και να θέλουμε να μιλήσουμε, όταν πρέπει γιά παράδειγμα να μιλήσουμε γιά ιατρική θα μιλήσουμε με ιατρικούς όρους, για φυσική με όρους φυσικής, για οργανοποιία με όρους οργανοποιίας και για Τέχνη με τους αντίστοιχους.
Όσο επικίνδυνο (και ύποπτο) είναι να μιλάμε μπερδεμένα, άλλο τόσο επικίνδυνο όμως είναι και να υπεραπλουστεύουμε ! Δημιουργούμε έτσι στον τυχαίο αναγνώστη τη λαϊκίστικη εντύπωση ότι ο οργανοποιός, σε όλες τις περιπτώσεις, δεν κάνει και τίποτα το πιό εξειδικευμένο απ`τη συναρμολόγηση μερικών κομματιών ξύλου, το φτηνό από το ακριβό όργανο δεν έχουν ηχητικά καμμιά διαφορά (όχι πως κάποτε δεν μπορεί και να συμβεί !) και σε τελική ανάλυση (όχι ότι και αυτό δεν μπορεί να συμβεί! ) ο μάστορας που ζητάει κάτι περισσότερο απλά εξαπατά τους πελάτες του !
Πράγματι, δεν είναι πολύ δύσκολο να φτιάξει κάποιος ένα όργανο. Δυσκολότερο, είναι να γίνει κάποιος οργανοποιός. Ακόμα πιό δύσκολο όμως, είναι να μάθει κάποιος σε βάθος την Τέχνη της οργανοποιίας !
Δυστυχώς (η ευτυχώς!) γιά μας, μιά ζωή δεν είναι αρκετή…
Καλησπέρα κύριε Νίκο Φρονιμόπουλε διαβάζοντας τα μηνύματα σας και τα άρθρα σας στην κλίκα μου έχουν δημιουργηθεί κάποιες απορίες περί ποιότητας τέλειου ήχου, ηχείο χωρίς καμιά ατέλεια ή τέλειου καπακιού.
Στον δικό μου τον χώρο , είμαι Μηχανολόγος Μηχανικός , όταν θέλουμε να αναφερθούμε σε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα χρησιμοποιούμε πάντα την έκφραση “πολύ καλό αλλά όχι τέλειο” και οι κατεργασίες που κάνουμε έχουν ανοχές σε μικρόμετρα και όχι σε χιλιοστά όπως η πλειοψηφία των οργάνων. Για πιο λόγo στην Ελλάδα αναζητούμε πάντα το τέλειο?
Επίσης ποιος είναι ο ποσοτικός ορισμός του τέλειου ηχείου και όχι ο ποιοτικός διότι όπου και αν έχω διαβάσει η πλειοψηφία αναφέρεται σε ποιοτικές περιγραφές.
Επιπλέον πόσο της εκατό θα επηρεαστεί αρνητικά ο ήχος ενός μπουζουκιού αν κάποιος μάστορας καλύψει με χαρτί κάποιες μικροατέλειες του ηχείου για να μπορέσει ένας αγοραστής να κρίνει τι τελικά θα επιλέξει.
Ένα μπουζούκι χωρίς καμιά ατέλεια στο ηχείο το οποίο θα κοστίζει 2-3 μηνιάτικα τουλάχιστον για να το αποκτήσει κάπoιος ή ένα τον 400 Ευρώ από γνωστό οργανοποιείο?
Τι σημαίνει όλα τα Ξύλα δεν είναι καλά για κατασκευή οργάνων πιό φυσικό μέγεθος το καθορίζει και επιπλέον ποία μετρητική συσκευή χρησιμοποιείται για να το προσδιορίσει διότι εκ φύσεως το ξύλο είναι ανομοιογενές υλικό?
Εμείς στην Μηχανολογία χρησιμοποιούμε την φασματογραφία και τους υπερήχους αλλά τα υλικά μας είναι στην πλειοψηφία τους ομοιογενούς δομής.
Αναφέρω όλα τα παραπάνω καθώς τυγχάνει να είμαι Μηχανολόγος Μηχανικός με εξειδίκευση στην ανάλυση ταλαντώσεων σε αμαξώματα με την μέθοδο Finite Element Analysis την οποία αναφέρετε σε πρόσφατο άρθρο σας. Mου έκανε εντύπωση η απλοϊκότητα της περιγραφής της μεθόδου, ιδικά το: 3) Ορίζουμε τι ιδιότητες έχει το υλικό που θέλουμε να αναλύσουμε (βάρος, ελαστικότητα στους τρεις άξονες, σκληρότητα στους τρεις άξονες κλπ.).
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Η σκληρότητα σε τρεις άξονες που αναφέρετε από όσο γνωρίζω δεν μετριέται με μη καταστρεπτικούς μεθόδους του υλικού. Αν πράγματι το καταστρέψατε το υλικό μετά είναι άτοπη η ανάλυση διότι άλλο υλικό θα μετράτε και άλλο θα χρησιμοποιείτε στο όργανο.
Θα ήθελα και εγώ να καταθέσω μερικές σκέψεις στο θέμα των ξύλων του ηχείου και της επιρροής τους στον ήχο του οργάνου - χωρίς βέβαια να είμαι ειδικός επί του θέματος.
- η παλμική δόνηση που δημιουργείται με το χτύπημα των χορδών δεν μεταδίδεται μόνο στο καπάκι αλλά και στο υπόλοιπο όργανο έστω και αν το καπάκι παίζει πρωταρχικό ρόλο. Με βάση την λογική αυτή οι ντούγες ανάλογα με την σκληρότητα του υλικού θα πάλλονται περισσότερο ή λιγότερο, συμμετέχοντας με διαφορετικό τρόπο στον συνολικό ήχο.
- Μήπως το πόσο σκληρό είναι το σκάφος δεν επηρρεάζει μόνο την δική του παλμική κίνηση αλλά και την παλμική κίνηση του καπακιού; Ίσως με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζει την παλμική κίνηση της χορδής ένα σκληρότερο ή μαλακότερο τάστο; (π.χ. από έντερο, πετονιά ή σύρμα)
- το εσωτερικό του σκάφους λειτουργεί ως ανακλαστήρας των ηχητικών κυμάτων. Όσο πιο πορώδες το υλικό ανάκλασης τόσο πιο γρήγορα ο ήχος σβήνει. Μήπως λοιπόν το είδος του ξύλου καθώς και το υλικό με το οποίο το σκάφος ντύνεται εσωτερικά επηρεάζουν αισθητά την διάρκεια του ήχου του οργάνου και όχι τόσο την ένταση ή την χροιά;
:241:
Φίλε tripas,
Αν πρόσεξες, ποτέ δε χρησιμοποίησα τους όρους «τέλειος ήχος», «τέλειο καπάκι» η «τέλειο σκάφος». Απλά μίλησα γιά σκάφη χωρίς τεχνικές ατέλειες (όχι μικρομετρικά) που να πρέπει να καλυφθούν, κάτι που με την ανάλογη προσοχή μπορεί να επιτευχθεί. Τεχνικά, στην Ελλάδα δεν «αναζητούμε πάντα το τέλειο» -όπως συνήθως συμβαίνει με την οργανοποιία άλλων χωρών- και καλό θα είναι κάποτε να το κάνουμε ! Και, πίστεψέ με το λέω μετά λόγου γνώσεως ( τριάντα χρόνια φούρναρης…) γιατί ξέρω πολύ καλά τι γίνοταν και τι γίνεται με την κατασκευή του σκάφους.
Ας γίνω πιό σαφής. Τι εννοώ ατέλειες :
- Κακές εφαρμογές.
2.Ανομοιόπαχες ντούγες, με «σκαλοπάτια» εσωτερικά, μιά και εξωτερικά θα έχουν τριφτεί.
3.Καψάλισμα από το σίδερο, εσωτερικά της ντούγας.
4.Κακές κολλήσεις και καταστροφή της οργανικής κόλλας που έχει χρησιμοποιηθεί. - Κενά που δε φαίνονται με το μάτι, κάτω από την κόλληση της κολάντζας.
Όσο γιά το χαρτί…είτε καλύψεις είτε δεν καλύψεις μικροατέλειες, ότι είναι να γίνει θα γίνει !
Το ότι όλα τα ξύλα δεν είναι καλά γιά την κατασκευή οργάνων, το θεωρώ αυταπόδεικτο. Ανάφερα τον παράγοντα Q , μετρήσιμο με σχετικό πρόγραμμα. Επίσης ξύλα με υψηλό «damping» είναι ακατάλληλα, διότι δεν ευνοούν τη μετάδοση του ήχου.
Σε ένα άρθρο, αλλά πολύ περισσότερο σε ένα φόρουμ, δεν μπορείς να αναπτύξεις σε βάθος μιά έρευνα , αλλά όσο γίνεται με απλά λόγια. όπως είπε και ο Παναγιώτης, να παρουσιάσεις το χώρο που αυτή κινείται και τις βασικές μεθόδους που χρησιμοποιείς.
Μόνο γιά τον προσδιορισμό της συχνότητας Helmholtz δουλέψαμε πάνω από πέντε μήνες, κάνοντας αναρίθμητα πειράματα και υπολογισμούς! Δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική, οδηγός μας είναι η διεθνής σχετική βιβλιογραφία.
Η Finite Element Analysis γίνεται από ανάλογο πρόγραμμα. Το τροφοδοτήσαμε με μέσες τιμές του υλικού μας (ερυθρελάτη, στην περίπτωση) που πήραμε πάλι από τη σχετική βιβλιογραφία, για να κάνουμε αντιπαραβολή με τα αντίστοιχα διαγράμματα Chladni που πήραμε με τη μέθοδο που αναλυτικά περιέγραψα.
Τέλος ο Paixnidiatoras, στη δεύτερη παρατήρησή του ( Μήπως το πόσο σκληρό είναι το σκάφος δεν επηρρεάζει μόνο την δική του παλμική κίνηση αλλά και την παλμική κίνηση του καπακιού ) έχει πολύ δίκιο. Όντως, η συνεργασία αυτών των δυό, διακριτών συχνοτήτων, είναι πολύ ουσιαστική σέ όλα τα όργανα. Οι δύο αυτές συχνότητες πρέπει να έχουν τέτοια διαφορά ώστε να συνεργάζονται και όχι να αλληλοαναιρούνται ! Κάτι πολύ γνωστό και από τη σύγχρονη έρευνα και από την παλιά, παραδοσιακή τεχνική κουρδίσματος εμπρός και πίσω καπακιού των οργάνων της οικογένειας των βιολοειδών η της κιθάρας.
διαβαζοντας το θεμα αυτο μου διμιουργηθηκε η εξης απορια…εαν κατα την κατασκευη “δουλεψεις” και εσωτερικα τις ντουγιες και τις τριψεις και περιποιηθεις οπως το εξωτερικο μερος του σκαφους, θα εχει διαφορα στον ηχο-ποιοτητα απο ενα ιδιων υλικων αλλα “ακατεργαστο” εσωτερικα και χαρτωμενο?
Βασικά την ίδια απορία έχω και εγώ αλλά για το καπάκι…δηλαδή ένα άτριφτο εσωτερικά καπάκι από ένα τριμμένο δείχνει μόνο τη διαφορά στη βαριεμάρα του μάστορα ή αντανακλά και στον ήχο…?
εαν κατα την κατασκευη “δουλεψεις” και εσωτερικα τις ντουγιες και τις τριψεις και περιποιηθεις οπως το εξωτερικο μερος του σκαφους, θα εχει διαφορα στον ηχο-ποιοτητα απο ενα ιδιων υλικων αλλα “ακατεργαστο” εσωτερικα και χαρτωμενο?
δηλαδή ένα άτριφτο εσωτερικά καπάκι από ένα τριμμένο δείχνει μόνο τη διαφορά στη βαριεμάρα του μάστορα ή αντανακλά και στον ήχο…?
Δεν είναι θέμα βαριεμάρας. Είναι θέμα οικονομίας και μαζικής παραγωγής. Είναι ένα από εκείνα τα “μικρά” που ξεχωρίζει για παράδειγμα το στραντιβάριους από το βιολί μαζικής παραγωγής, την καλή κιθάρα απ’ την κακή, το μπουζούκι που το πληρώνεις πιο ακριβά από το “άλλο”. Με ηχητικό αποτέλεσμα που μπορεί τα περισσότερα αυτιά να μην κατανοούν, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει…
Ας πάρουμε δύο παραδείγματα που πιστεύω απαντούν τα αναφερόμενα ερωτήματα.
[ol]
[li]Τα “σκαφτά” όργανα τα λειαίνουμε ή τ’ αφήνουμε έτσι στην τύχη με το που θα δημιουργηθεί μια κοιλότητα ικανή να ενισχύσει τον ήχο που παράγει η χορδή; Η απάντηση νομίζω προφανής.[/li][li]Μεγάλος γνωστός μουσικός οίκος πουλά “γιαπωνέζικα” πιάνα που φτιάχνονται βιομηχανικά με συγκεκριμμένες διαδικασίες που επαναλαμβάνονται με σχετική ακρίβεια και μηχανικά. Τα τελευταία χρόνια κάποια εξ’ αυτών (τα “φτηνά” - μισή τιμή) παράγονται σε τρίτες χώρες με ουσιαστικές διαφορές στο εσωτερικό φινίρισμα και μόνον. Άτριφτα αντηχεία κλπ. Εύκολα κανείς μπορεί να αντιληφθεί τις διαφορές στο ηχητικό αποτέλεσμα κάνοντας μια βόλτα στα μαγαζιά του… Και έχουμε να κάνουμε με αντηχεία ικανών διαστάσεων και όχι με τα 5-10 λίτρα των μπουζουκιών![/li][/ol]
Όσο για τα πεπαιδευμένα αυτιά που προανέφερα. Δεν θα ξεχάσω σε μουσική εκδήλωση σε Αθηναϊκό κινηματογράφο!!! που έκανε προ αμνημονεύτων… το εξατάξιο γυμνάσιο που φοιτούσα, συμμαθητής μου (ήδη χαρακτηρισμένος ως βιρτουόζος) εμφάνισε την καινούργια του πανάκριβη κιθάρα και ενώ έπαιζε το κομμάτι του στην πρόβα (εν μέσω του αναμενόμενου θορύβου που έκαναν 100 εξημμένα 16χρονα) με την παλιά δασκάλα του να παρακολουθεί από τα πίσω καθίσματα, ενώ εγώ στα μπροστά άκουγα μαγεμμένος την κιθάρα που αντηχούσε σαν πιάνο…, έμεινα κάγκελο όταν η γηραιά κυρία τον ρώτησε γιατί τρίζει η κιθάρα σε κάποιο σημείο!!!
Γρηγόρη, συμφωνώ με αυτά που λες αλλά το ρωτάω γιατί έχω ένα μαντολίνο με άτριφτο εσωτερικά καπάκι (αλλά αρκετά προσεγμένο ως προς την υπόλοιπη κατασκευή…) και είναι Παναγή…και αναρωτιέμαι αν οι μάστορες λόγω φόρτου εργασίας (πολλές παραγελίες) το παρέλειπαν συνειδητά αλλά έχοντας διαπιστώσει ότι, από όλες τις άλλες εργασίες πάνω στο όργανο, το τρίψιμο του καπακιού συνεισφέρει τα ελάχιστα στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα δεν τους ένοιαζε ιδιαίτερα…επίσης έχω δει και αρκετά όργανα Απαρτιάν με άτριφτο καπάκι (μαντολίνα και κιθάρες)…και οι 2 περιπτώσεις δεν αφορούν μάστορες που έχουν ταυτιστεί με κακοτεχνίες ή με προχειρότητες…
Μέσα στα όργανα, συνήθως ποτέ κανείς δεν κοιτά και έτσι πολλά μπορεί να συμβαίνουν !:080:
Θα έλεγα πως γενικά οι νεώτεροι μάστορες, από αυτή την άποψη είναι καλύτεροι από τους παλιότερους.
Αν και κάποια από αυτά τα όργανα μπορεί να διαθέτουν από συμπαθητικό έως και πάρα πολύ καλό ήχο, αυτό δε σημαίνει πως αυτή η αντιμετώπιση της κατασκευής μπορεί να γίνει και κανόνας ! Και πάλι θα πω, ας κοιτάξουμε τι γίνεται στην οργανοποιία πέρα απ`την αυλή μας. Γιατί εκεί να μη συμβαίνουν παρόμοια πράγματα;
Σήμερα βέβαια υπάρχουν μηχανήματα και έτσι πολύ σπάνια θα βρείς άτριφτα, εσωτερικά, καπάκια, μιά και δεν απαιτείται γι`αυτό παρά ελάχιστος χρόνος. Οστόσο εσωτερικά, κάποιος επισκευαστής ανακαλύπτει πολλές φορές διάφορες άλλες κακοτεχνίες.
Τώρα, γιά την επίδραση όλων αυτών στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα: Οποιαδήποτε αλλάζει πάνω σε ένα όργανο (καπάκι που τρίβεται, σκάφος που λειαίνεται, καμάρι που λεπταίνει κ.λ.π) θα έχει μικρή η μεγάλη επίπτωση και στον ήχο. Πόσο; Κάποτε ελάχιστη και κάποτε δραματική !
Γι`αυτό, θα βάλω αντίθετα το ερώτημα : Μήπως, αλήθεια, πιστεύει κανείς πως φροντίζοντας όλα αυτά υπάρχει περίπτωση να βλάψουμε το ηχητικό αποτέλεσμα ???
Συμφωνω μαζι σου απολυτα νικο.κεθε τι που κανεις πανω στο οργανο προσφερει θετικα η αρνητικα στην ποιοτητα του ηχου.Πιστευω επισης οτι η εμπειρια που αποκτας με τα χρονια σε καθοδηγει ωστε να διαλεξεις συγκεκριμενα ξυλα για συγκεκριμενους ηχους και ηχοχρωματα.Ειναι ομωσ και λιγο εμφυτο.
οσο για το θεμα του ατριφτου καπακιου απο κατω τι να πω?Προφανως αυτος που το κανει δεν ενδιαφερεται πραγματικα εαν θα παιξει καλα το οργανο η οχι.Η θεωρει οτι δεν παιζει ρολο.Αυτο ομως προσωπικα το εχω δει μονο σε παλαιοτερες κατασκευες.
Θεωρω οτι η συνεχης αναζητηση και ο πειραματισμος πανω στην κατασκευη μπορουν να μας βοηθησουν στην καλυτερευση του ηχου .
Δοκιμασα πριν απο τρια χρονια την λευκα στο σκαφος και μπορω να πω οτι με ενθουσιασε το αποτελεσμα.Καπακια ελληνικα απο δραμα με φαρδυ νερο και μανικο απο φλαμουρι .Επαιξαν φανταστικα!!!Και μεχρι σημερα κανενα προβλημα με το μαλακο ξυλο απο λευκα στο σκαφος.(τα οργανα αυτα ηταν δυο και τα εκανα δωρο στον κουμπαρο και στον γαμπρο μου μιας και δεν εμπιστευτηκα να τα πουλησω!!!)
Το ξύλο της λεύκας είναι πολύ μαλακό και ελαφρύ. Έτσι, αν και δεν την έχω χρησιμοποιήσει (ακόμη και γιά τάκους προτιμώ το φλαμούρι) μπορώ να φανταστώ πως το ηχητικό αποτέλεσμα πρέπει να πλησιάζει αυτό της βαμένης καρυδιάς, που κατά κόρον χρησιμοποιείται και δίνει ένα μεσαίο ηχόχρωμα, που έχουν συνηθίσει οι μπουζουξήδες να ακούνε από το όργανο.
Και αυτή δε την χρησιμοποιώ (βαμένη καρυδιά) τα τελευταία 20 χρόνια, απλά διοτί με την κατεργασία βαφής (χρήση υδροχλωρικού οξέως) καταστρέφεται εντελώς το ένα από τα συστατικά του ξύλου (ημικυταρίνη).
Νομίζω, καλά έκανες και δεν πούλησες τα όργανα με σκάφος λεύκας.Το πρόβλημα είναι τι θα γίνει στο μέλλον με την κατά πλάτος συρρίκνωση, που είναι μεγαλύτερη σε τέτοια, μαλακά ξύλα (κάτι που δε συμβαίνει στη βαμένη καρυδιά).
Θα έλεγα, να παρακολουθήσεις τη συμπεριφορά των οργάνων γιά αρκετά ακόμη χρόνια (πέντε τουλάχιστον!) πρίν αποφασίσεις να εντάξεις τη λεύκα στην παραγωγή !
ΥΓ. Τα μαλακά ξύλα μπορεί να στεγνώνουν γρηγορότερα , δίνοντάς μας τη δυνατότητα να τα χρησιμοποιήσουμε μετά από 5-6 χρόνια, αυτό δε σημαίνει όμως πως έχει ολοκληρωθεί και η διαδικασία συρρίκνωσης!
Κε Φρονιμόπουλε
μπορείτε να μας πείτε και δυο λόγια για το ανάποδο? Δηλαδή για ηχείο από σκληρά ξύλα…ας πούμε εγώ έχω δει ένα μαντολίνο του Μούρτζινο όπου το σκάφος ήταν φτιαγμένο από έβενο…επίσης έχω ακούσει ότι και ο Ζοζέφ στα πολύ καλά του όργανα έβαζε εβένινο σκάφος…και ρωτάω γιάτι να μπουν στον κόπο να χρησιμοποιήσουν ένα μάλλον δύσχρηστο ξύλο για λύγισμα όπως ο έβενος? Θεωρούσαν ότι το ηχητικό αποτέλεσμα θα τους αποζημίωνε?