Σκίτσα και εντυπώσεις από το ταξίδι του Κωστή Μπέζου στην Τουρκία το 1937

Προσωπικότητες
1

Ο Κωστής Μπέζος ταξίδεψε τον Γενάρη του 1937 (για πρώτη ίσως και τελευταία φορά) στην Κωνσταντινούπολη και κατέγραψε όλα όσα έζησε σε τέσσερις (4) συνέχειες στην εφημερίδα «Μακεδονία».

Τις εντυπώσεις και τα σκίτσα του δημοσιεύτηκαν στην «Μακεδονία» δύο μήνες μετά την παρουσία του στην Κωνσταντινούπολη.

Συγκεκριμένα εκτυπώθηκαν στις σελίδες της εφημερίδας της Θεσσαλονίκης στις 31 Μαρτίου, την 1η Απριλίου, στις 3 Απριλίου και στις 4 Απριλίου του 1937.

Η αρχή έγινε στις 31 Μαρτίου 1937.

Ο Κωστής Μπέζος στο πρώτο χρονογράφημα, εξιστορεί το ταξίδι πάνω στο πλοίο και εντυπωσιάζεται από την τακτική των Τούρκων να μπουκάρουν στο πλοίο και να ελέγχουν τα χαρτιά των επιβατών πριν αυτοί πατήσουν το πόδι τους στο έδαφος της γειτονικής χώρας.

Παράλληλα μεταφέρει τις πρώτες εικόνες της Κωνσταντινούπολης με τον Βόσπορο και την περιοχή του Πέραν με την μεγάλη εμπορική κίνηση.

Ο τίτλος του πρώτου χρονογραφήματος είναι ο παρακάτω

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31-3-1937 Α

Και τα δύο σκίτσα του Μπέζου από αυτό το δημοσίευμα είναι τα παρακάτω

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31-3-1937 Β

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31-3-1937 Γ

Το πρώτο χρονογράφημα δημοσιεύτηκε στην πρώτη

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31-3-1937 Α.pdf (1009,6 KB)

και στην πέμπτη σελίδα της «Μακεδονίας»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31-3-1937 Β.pdf (1,1 MB)

Την 1η Απριλίου 1937, δημοσιεύτηκε το δεύτερο κείμενο με τις εντυπώσεις του Μπέζου από το ταξίδι του στην Πόλη.

Ο Μπέζος περπατάει στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης και μεταφέρει το χρώμα της πολύβουης Πόλης. Παρατηρεί ότι η Τουρκοπούλα δεν ξεχωρίζει από τις ξένες, εξηγεί τι είναι ο «Τσορμπάς», πέφτει πάνω σε μία τεράστια προτομή του Κεμάλ Αττατούρκ, μιλάει για το «Γαλατά Σεράϊ» και τους μαθητές του και επισκέπτεται το «Λαμαρτίν Σοκάκ» με τις πλούσιες νεόδμητες πολυκατοικίες.

Ο τίτλος αυτής της δημοσίευσης είναι ο παρακάτω

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1-4-1937 Α

Το ένα και μοναδικό του σκίτσο της 1ης Απριλίου είναι αυτό

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1-4-1937 Β

Και αυτό το κείμενο δημοσιεύτηκε στην πρώτη και στην πέμπτη σελίδα της «Μακεδονίας»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1-4-1937 Α.pdf (1,1 MB)

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1-4-1937 Β.pdf (1,1 MB)

Το τρίτο κείμενο με τις εντυπώσεις και τα σκίτσα από το ταξίδι του Κ.Μπέζου στην Κωνσταντινούπολη δημοσιεύτηκε με τον παρακάτω τίτλο στις 3 Απριλίου 1937.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 3-4-1937 Α

Όπως γράφει και ο τίτλος, ο Μπέζος κατά την επίσκεψη του στην Κωνσταντινούπολη βρέθηκε στο ίδιο κέντρο με τον Κεμάλ Αττατούρκ και άκουσε να παίζουν Ελληνικά τραγούδια με πιο γνωστό σε μας από αυτά το «Γελεκάκι».

Το σκίτσο γι΄ αυτό το δημοσίευμα έχει πρωταγωνιστή τον Κεμάλ Αττατούρκ.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 3-4-1937 Β

Το χρονογράφημα δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα της «Μακεδονίας» στις 3 Απριλίου 1937.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 3-4-1937.pdf (1,0 MB)

Στις 4 Απριλίου του 1937 δημοσιεύτηκε το τέταρτο και τελευταίο χρονογράφημα του Μπέζου.

Ο τίτλος ήταν ο παρακάτω

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4-4-1937 Α

Σε αυτό ο Κ.Μπέζος εξιστορεί την περιπλάνηση του σε διάφορα γνωστά και άγνωστα μέρη της Κωνσταντινούπολης.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4-4-1937 Β

Σημειώνει την τρομερή επιτυχία που βίωνε την ίδια περίοδο ο Αττίκ με την «Μάντρα» του στην Πόλη, όπως και ο φίλος του και καλλιτέχνης Βασίλης Μεσσολογγίτης ο οποίος ζούσε εκείνη την περίοδο μόνιμα στην Τουρκία.

Στο τέλος του κειμένου γίνεται αναφορά στις τελευταίες στιγμές του Μπέζου πριν αναχωρήσει από την Τουρκία.

Το χρονογράφημα ολοκληρώνεται με τους στίχους του τραγουδιού «Δως μου την καρδιά μου πίσω», το οποίο ο Κώστας Μπέζος μελοποίησε όταν επέστρεψε πίσω στην Ελλάδα.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4-4-1937 Γ

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην πρώτη

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4-4-1937 Α.pdf (1,1 MB)

και στην πέμπτη σελίδα της «Μακεδονίας».

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 4-4-1937 Β.pdf (978,4 KB)

Μπορείτε να ακούσετε το τραγούδι εδώ

Και να δείτε την ετικέτα του δίσκου εδώ

AO-2700 ΔΟΣ ΜΟΥ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ ΠΙΣΩ_
AO-2700 ΔΟΣ ΜΟΥ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ ΠΙΣΩ_602×594 160 KB

8 «Μου αρέσει»
2

Γεια σου Φώτη. Από τη νεκρολογία του Βάρναλη είχα την εντύπωση ότι πήγαινε τακτικά

Ως κιθαριστής ήτανε μαέστρος κι ως τραγουδιστής περίφημος για τη λεπτή του τέχνη και το αληθινό αίσθημα. Πόσες φορές πηγαίναμε να τον βρούμε σε διάφορα κέντρα, όπου καταντούσε να διασκεδάζει το κοινό. Κάπου – κάπου τα μάζευε κι έφευγε με μερικούς άλλους συντρόφους για καλλιτεχνική περιοδεία στην Αίγυπτο και στην Πόλη. Ξαναγύριζε μετά καιρό στα παλιά του λημέρια και στις παλιές του συνήθειες με κέφι και παράδες. Και σε λίγο έτρωγε τους κόπους του και ξαναγινότανε σκιτσογράφος. Αυτήν τη δουλειά τη θεωρούσε ρουτινιέρικη. Κι αν μπορούσε, θα πλήρωνε όσα είχε για να την αποφύγει!

Στα σχόλια διαβάζουμε

Επιπλέον να πω ότι η οικογένεια Καλλίρη παρόλο που δεν μπόρεσε να βοηθήσει με συνέντευξη, έδωσε το φωτογραφικό υλικό για τον Κώστα Μπέζο(περίπου 80 φωτογραφίες του Μπέζου μαζί με άλλους μουσικούς, οπως Αττικ, Δανάη, Βάμπαρης, Στέφανος Μακρής από Τα Πολιτάκια!! κλπ)) που ήταν όλες αδημοσίευτες εκτός από αυτην που είχε βγάλει ο Κουνάδης που είναι ντυμένοι όλοι στα άσπρα ως Ασπρα Πουλιά. Πολλές απο αυτ΄ς τις φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν στην έκδοση με τα ρεμπέτικα και πολλές ακόμα θα δημοσιευτούν στην έκδοση με τις χαβάγιες Μπέζου. Επιπλέον οι φωτογραφίες βοήθησαν στην ανακάλυψη πολλών βιογραφικών στοιχείων για τον Μπέζο καθώς είχαν χειρόγραφη σημείωση και ημερομηνία από Μπέζο κι έτσι βλέπουμε τα ταξίδια του στην Αίγυπτο, Κωνσταντινούπολη, κλπ.

3

Γεια σου φίλε @emc και χρόνια πολλά.

Και εγώ αυτή την εντύπωση είχα.

Ο Βάρναλης δεν διευκρινίζει πόσες φορές πήγε στην Πόλη. Μπορεί και μία μπορεί και δύο και τρεις. Ξέρουμε ότι στην Αίγυπτο πήγε το 1934.

Για την Κων/πολη δύο είναι οι λόγοι που με κάνουν να πιστεύω ότι αυτή ήταν η πρώτη του φορά.

Από το 1929 και μετά, όταν πλέον το όνομα του αναγράφεται σχεδόν καθημερινά στις σελίδες των εφημερίδων με τα σκίτσα του, τις μουσικές του αναζητήσεις, τις σκηνογραφικές θεατρικές δουλειές του, και μέχρι το 1937, δεν έχω βρει αναφορές για περιοδεία του στην Κωνσταντινούπολη, εκτός αυτής.

Μπορεί όμως και να κάνω λάθος και να μην το έχω καταγράψει γιατί το χρονικό περιθώριο ανάμεσα στο 1929 και στο 1937 είναι τεράστιο.

Το δεύτερο που με κάνει να πω ότι αυτή ήταν ίσως η πρώτη και μάλλον τελευταία του επίσκεψη είναι το γεγονός ότι στα συγκεκριμένα χρονογραφήματα της «Μακεδονίας» δεν αναφέρει καθόλου παλιές του επισκέψεις στην Πόλη. Αν είχε πάει πιο πριν σίγουρα θα έδινε ένα μέτρο σύγκρισης του τότε με την κατάσταση που βρήκε το 1937.

Σε όσα αναφέρεται, φαίνεται να τα βλέπει για πρώτη φορά. Τα περιγράφει με έναν μεγάλο θαυμασμό θα έλεγα.

Αλλά όλα αυτά μπορεί να είναι μόνο στο μυαλό μου και κάποιος με στοιχεία να αποδείξει το αντίθετο. Μακάρι.

Η οικογένεια Καλλίρη σίγουρα θα ξέρει περισσότερα.

Σημ. σε αυτό το σκίτσο ο Μπέζος έχει πρωταγωνιστή τον εαυτό του

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31-3-1937 Γ

2 «Μου αρέσει»
4

Καλησπέρα και από εμένα. Ο Μπέζος ταξίδευε στην Κωνσταντινούπολη αρκετά συχνά, από ττις αρ΄χες της δεκαετίας σχεδόν κάθε χρόνο με τα Άσπρα Πουλια (μπάντα η οποία κάθε φορά απαρτιζόταν από διαφορετικά μέλη σε σύνθεση και σε αριθμό) και το 1934 μαζί με την Μάνδρα του Αττίκ μετά από την περιοδεία στην Αίγυπτο.
Το 1937 για παράδειγμα επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη από τον Μάϊο έως και τον Ιούλιο και μετά πάλι το Σεπτέμβριο και αυτό φυσικά το γνωρίζω τόσο από ευρήματα στον τύπο όσο και από το διαβατήριό του, καθώς είναι μέρος του αρχείου που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα μου και την έκδοση των δύο κυκλοφοριών της Olvido Records σε συνεργασία με τον Tony Klein, Gordon Ashworth και Σταύρο Κουρούση
Είναι πολλά αυτά που θέλω να μοιραστώ, αλλά εδώ και 7 περίπου χρόνια δουλεύω συστηματικά την έκδοση ενός βιβλίου και προσπαθώ αυτή η έκδοση να δώσει φως στη ζωή του Μπέζου και στην εποχή που έζησε μέσα από τις μαρτυρίες του ίδιου και μέσα από πλούσιο αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό.
Ελπίζω μέσα στον επόμενο χρόνο να τα έχω καταφέρει.
Καλή συνέχεια, Δημήτρης Κούρτης

5 «Μου αρέσει»
5

Δημήτρη καλωσόρισες στην παρέα και μπράβο για τη δουλειά που έχεις κάνει, ελπίζω να βγει το βιβλίο με το καλό. Μιλήσατε και με τη Λία Δημητρίου για φωτογραφίες ήδη από πριν την έκδοση των δίσκων, έτσι;

6

Ελπίζω και εγώ σύντομα να έχουμε στα χέρια μας το βιβλίο που ετοιμάζεις.

7

Γεια σου Δημήτρη και από εδώ! Καλή συνέχεια με το βιβλίο και τα άλλα πρότζεκτ σου.

8

Καλωσήρθες Fade. Πολύ ενδιαφέρον αυτό που μας προανακοινώνεις. Καλή δύναμη. Περιμένουμε το βιβλίο!

Στο μεταξύ, οτιδήποτε έχεις που να μπορείς να το μοιραστείς, να 'σαι σίγουρος ότι δε θα πέσει σε αδιάφορα αφτιά και μάτια.

1 «Μου αρέσει»