Ρεμπέτικη φρασεολογία και άγνωστες λέξεις

Το Ρεμπέτικο Γλωσσάρι Συζήτηση για το Ρεμπέτικο Γλωσσάρι
2069

#2056
Στην αντίληψή μου, το Ρεμπέτικο Γλωσσάρι έχει όλα τα ελαττώματα του Ρεμπέτικου Φόρουμ, χωρίς ατυχώς να έχει το μοναδικό «πλεονέκτημα» του τελευταίου. Τι θέλω να πω; Ότι το Φόρουμ κατέληξε -με τα χρόνια και με τις επιλογές των υπευθύνων- να είναι, μεταφορικά μιλώντας, μία πολυώροφη πολυκατοικία: θες να βρεις για δημοτικό; θα βρεις. Θες να βρεις για παραδοσιακή μουσική; θα βρεις. Θες για τις ζυγιές της Κρήτης; Θα βρεις κλπ κλπ. Ξέφυγε δηλαδή από την πρώτη του εποχή και την πρώτη οριοθέτηση, που ανταποκρινόταν στην επιγραφή του («Ρεμπέτικο Φόρουμ»), πράγμα για το οποίο ασφαλώς και λυπάμαι και ενίσταμαι. Ωστόσο, προσωπικά, (και εδώ είναι το «πλεονέκτημά» του έναντι των μειονεκτημάτων του) μου επιτρέπει να μπαίνω στην πολυώροφη αυτή πολυκατοικία, να πηγαίνω στο ασανσέρ και να πατάω το κουμπί κατευθείαν για τον όροφο που με ενδιαφέρει, χωρίς να κοιτάω πουθενά αλλού.

Πράγμα που δεν συμβαίνει με το Ρεμπέτικο Γλωσσάρι. Αυτό είναι μια ισόγεια μονοκατοικία του ενός δωματίου! Παντοειδή λήμματα μέσα μεν, σε αλφαβητική σειρά αλλά χωρίς καμμία ταξινομική λογική, με μία όμως και μοναδική επιγραφή χωρίς επιλογή και διαφυγή. Ποιο είναι τώρα το δευτερογενές επιζήμιο αποτέλεσμα αυτού που περιγράφω και γιατί δίνω τόση σημασία, ώστε να απορείτε; Χρόνια τώρα, το «Ρεμπέτικο» Γλωσσάρι έχει αποσπαστεί από την πολυκατοικία που λέγεται Φόρουμ και κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, όχι μόνο με όλα τα λάθη που είχε και ακόμα ενδεχομένως έχει, αλλά ως ότι αυτό είναι γλωσσάρι του ρεμπέτικου. Ως τέτοιο έχει αρπακολληθεί δώθε κείθε στον διαδικτυακό γαλαξία και ως υπό την επιγραφή αυτή ταξιδεύει, χωρίς όμως και να ανταποκρίνεται, πάντα κατά την πρόσληψή μου, σε αυτήν. Έχει δηλαδή αποκτήσει -εκ των πραγμάτων και εκ της μεταχειρίσεως που έτυχε στο διαδίκτυο- αυτόνομη ζωή και ύπαρξη και άρα το θεωρώ στοιχειώδες όχι μόνο να απαλλαγεί κατά το δυνατόν από λάθη και ανακρίβειες αλλά και ο τίτλος να ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο.

Τι κάνουμε λοιπόν; Έχω ήδη εισηγηθεί σχετικά: είτε το ξαναβαφτίζουμε ως Γλωσσάρι του ελληνικού τραγουδιού (τη μεγαλύτερη τέλος πάντων δυνατή ομπρέλα) είτε τα «σπάμε και τα ξαναρίχνουμε»: φτιάχνουμε όσα γλωσσάρια θέλουμε, με πλήρη όμως κατά το δυνατόν ανταπόκριση τίτλου και περιεχομένου.

Για αυτό και δεν συμφωνώ με την τοποθέτηση ότι συντρέχει λόγος η αντιμετώπιση του Φόρουμ να στοιχεί προς την αντιμετώπιση του Γλωσσαρίου: το πρώτο είπαμε «κατέληξε» πολυώροφη πολυκατοικία, οπότε πάει κανείς στον όροφό του, ψιλοβολεύεται η κατάσταση. Στο Γλωσσάρι δεν υπάρχει επιλογή, το παίρνεις φορσέ το «πακέτο», και όλη τη συνοδό σύγχυση μαζί…

#2058:
Ατυχώς, αυτό που για σένα είναι «ευτυχώς», για μένα είναι «δυστυχώς» (η αρθρογραφία δηλαδή να μην περιορίζεται στο συγκεκριμένο είδος). Επίσης, δεν ξέρω εάν συνιστά επιχείρημα ότι δεν βρέθηκε κανείς να επερωτήσει τη μορφή που πήρε το Φόρουμ κλπ Δηλ. εκ της όποιας «αντιστάσεως» -ούσης ή μη ούσης- θα εξαρτάται η μετάθεση των ορίων εκάστοτε και όχι από το τι περιεχόμενο αντιστοιχεί στον τίτλο μας;
Τέλος, βλέπω ότι διαφωνούμε και με το περιεχόμενο του όρου «αστικολαϊκό τραγούδι», καθώς εσύ μοιάζει να ταυτίζεις ρεμπέτικο με αστικολαϊκό τραγούδι, ενώ για μένα ο τελευταίος όρος είναι πολύ ευρύτερος, οπότε…ζόρικα τα πράγματα…

2070

Ωραία. Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα και πιθανώς γόνιμα, και είναι καλό που ακούγονται. Σπεύδω να το πω αυτό πριν αποφανθώ με τι συμφωνώ και με τι όχι. Πιθανότατα, ακόμη και αναγνώστες που δε σκοπεύουν να τοποθετηθούν ολωσδιόλου, θα συμφωνήσουν ότι είναι καλό που κατατίθενται απόψεις.

Μ’ ένα όμως σημείο διαφωνώ κατευθείαν χωρίς να χρειαστώ πολλή σκέψη:

Δεν είναι λύση να μετονομαστεί το ρεμπέτικο γλωσσάρι σε γλωσσάρι του ελληνικού τραγουδιού ή οτιδήποτε τόσο ευρύ: επειδή παρεισέφρησαν πέντε λήμματα από αντάρτικα ή από ξέρω γω καντσονέτες, θα πρέπει ξαφνικά να βρεθούμε προ του τεράστιου κενού ότι έχουμε αφήσει όλα τα υπόλοιπα χιλιάδες αντάρτικα και τις καντσονέτες ακάλυπτα, και να πρέπει να τρέχουμε να τα καλύψουμε;

Αυτά προς το παρόν. Προφανώς θα επανέλθω, αλλά λέω να προχωράω λίγο λίγο ώστε να υπάρχει χώρος για όλους - αλλά και για να προλαβαίνω να μετρήσω την προσωπική μου γνώμη, που δεν είναι προαποφασισμένη αλλά υπό διαμόρφωση. Περιμένω και άλλων τοποθετήσεις (αλλά εξίσου, φυσικά, και δευτερολογίες, τριτολογίες κ.ο.κ. των ήδη συμμετεχόντων). Και όχι βέβαια μόνο από παρασάνταλο και συντονιστές - το ζήτημα έχει ενδιαφέρον για όλο το φόρουμ.

[Προφανώς για να μπορέσει να υπάρξει η απαραίτητη καλή διάθεση που προϋποθέτει μια τέτοια συζήτηση, είμαστε για άλλη μια φορά αναγκασμένοι να παραβλέψουμε στολίσματα όπως “μεταξύ των ελαττωμάτων του το φόρουμ έχει κι ένα μοναδικό πλεονέκτημα, ότι είναι καλά ταμπελιασμένο σαν σουπερμάρκετ”. Δεν είμαι τρελός Αντώνη.]

2071

1).

Το ίδιο, άνετα, μπορεί να γίνει με το γλωσσάρι.
Η πλειοψηφία των αναγνωστών του (έχω σαφέστατη εικόνα, μετά από όλα αυτά τα χρόνια ενασχόλησης) αναζητά συγκεκριμένα λήμματα, αδιαφορεί σχεδόν για κάποια άλλα και σίγουρα δεν κάθεται να ψειρίσει σε ποιο είδος ανήκουν, σε λαϊκό, ρεμπέτικο, έντεχνο ή δεν ξέρω και εγώ τι.

2). Για το ότι κυκλοφορεί ευρύτατα στο διαδίκτυο, και μάλιστα χωρίς αναφορά στην πηγή, ισχύει ό,τι ειπώθηκε στο 1.

3). Πάμε πάλι στο #2058.
Απάντησέ μου, Παρασάνταλε, εσύ με ποιο κριτήριο διαχωρίζεις “ρεμπέτικο” και “λαϊκό”, γιατί τόσα χρόνια, τόσοι ερευνητές - - και δεν εννοώ μόνο το χώρο του φόρουμ, εδώ, βέβαια - - δεν έχουν καταλήξει σε ένα σαφές συμπέρασμα.
Άρα, πώς θα γίνει η διάκριση, ποια λήμματα θα καταχωρίσουμε στη μια ή στην άλλη κατηγορία;
Και όσον αφορά, επίσης, τα χρονικά όρια;
Ας ανατρέξει κάποιος σε σχετικές συζητήσεις, να δει πόσες διαφορερτικές απόψεις έχουν διατυπωθεί, και τα λέμε μετά.

4). Είναι ελάχιστα τα λήμματα για τα οποία διατυπώνεις ενστάσεις για το αν χωρούν και σε ποια κατηγορία, αν πρώτα βέβαια ξεπεραστούν τα ερωτήματα του 3.
Τόσο που να αναρωτιέμαι αν αξίζει να διαθέτω το λιγοστό ελεύθερο χρόνο μου (το ίδιο και συ και οι υπόλοιποι, φαντάζομαι) σε τέτοια αδιέξοδη συζήτηση, αντί να προχωρούμε σε νέα λήμματα και εγώ σε διορθώσεις και συμπληρώσεις που οφείλω να κάνω στο γλωσσάρι.

5).

Δεν ισχυρίστηκα ποτέ κάτι παρόμοιο!

2072

Κατόπιν τούτου, τέλος από μένα.

2073

Θα ήθελα να παρακαλέσω να προσέξουμε κάτι: “Αστικολαϊκό” (τραγούδι ή ό,τι άλλο) σημαίνει "μείγμα αστικού και λαϊκού” (τραγουδιού ή άλλου /-ων) ή κάτι ανάμεσα, ακριβώς όπως “αργιλλοαμμώδες” έδαφος σημαίνει μείγμα εδάφους που περιέχει και άργιλλο και άμμο, ή “αρσενικοθήλυκο” κάτι που μπορεί να θεωρηθεί και αρσενικό και θηλυκό. Στις συζητήσεις μας, εδώ στο φόρουμ, τις σχετικές με την καθιέρωση κάποιου όρου που (ελπίζουμε ότι κάποτε) θα υποκαταστήσει το “Ρεμπέτικο” όπως το είχε εννοήσει και “λανσάρει” ο Πετρόπουλος, έχει προταθεί ο όρος “(ελληνικό) Αστικό λαϊκό τραγούδι”. Παρακαλώ, λοιπόν, να προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε αυτή την έκφραση και όχι το ‘αστικολαϊκό’.

2074

διαφωνώ με την μονοκαλλιέργεια του γλωσσαριού ή του φόρουμ. έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει απόλυτος διαχωρισμός ούτε στη μουσική ούτε στους μουσικούς, και αυτό ακριβώς είναι που γέννησε και έθρεψε το ρεμπέτικο. ανατολή και δύση, μικρασιάτικα και καντάδες, ελαφρά και βαρειά, σε μόνιμη αντιπαράθεση αλλά και πάντρεμα. μακριά από μας οι καθαρότητες, ειδικά όταν μιλάμε για την ίδια χρονική περίοδο.
ναι, μπορούμε να ξεχωρίσουμε ένα ρεμπέτικο από ένα λαϊκό, ένα αρχοντορεμπέτικο από ένα μάγκικο, ένα επιθεωρησιακό από ένα μουρμούρικο (ίσως και διαισθητικά κάποιες φορές, αν ξέρουμε γιατί μιλάμε). αλλά υπάρχουν πάντα εκείνες οι γκρίζες ζώνες, χρονικές ή ταξικές ή μουσικές. δεν μπορούμε να αγκαλιάσουμε το ρεμπέτικο χωρίς να αγγίξουμε και τα είδη με τα οποία συγγένευε ή συνυπήρχε.
παρεπιμπτόντως, ακόμα διαφωνώ (και νομίζω δεν είμαι ο μόνος) με τον επιστημονικό/μουσειακό όρο “αστικό λαϊκό τραγούδι”. είναι σαν να σταματήσουμε να λέμε “ροκ” και να λέμε “αγγλόφωνο αστικό τραγούδι της νεολαίας”.

τώρα αν του κυρίου παρασάνταλου δεν του φτάνει η θέση συντονιστή την οποία του προσέφερα, υπάρχει και η θέση αντμινιστρέιτορ αν επιθυμεί. επίσης με την αυτάρεσκη φλυαρία του σύντομα θα κατακτήσει τον τίτλο βασικού μέλους, 800 μηνύματα δεν είναι πολλά για έναν που αγαπάει να διυλίζει τον κώνωπα και να τσακώνεται διαδικτυακά.
άνθρωπέ μου, άσε τα βιβλία και το ίντερνετ και βρες καμιά παρέα ή κανένα ταβερνάκι να ξελαμπικάρεις μπας και νοιώσεις το ρεμπέτικο. τότε ίσως να μπορέσεις να κάνεις καλόπιστη κριτική για κάτι που αγαπάς και βιώνεις, όχι να ψάχνεις αφορμή να κατηγορήσεις και να τραβήξεις λίγο την προσοχή.

2075

Το γλωσσάρι είναι μια χαρά όπως είναι.
If it ain’t broke, don’t fix it.

Just my 2 cents.

2076

Ροκ το λες εσύ, Νίκο (που σου ρίχνω κοντά μιάμιση γενιά), και το λές σήμερα. Εγώ το είπα Ρόκ εντ ρόλλ (αυτό κι αν είναι μουσειακό…) το 1955, λίγους μήνες πριν δώ στο σινεμά την ταινία “Η ζούγκλα του μαυροπίνακα”, που ξεκίναγε τους τίτλους της με το Rock around the clock του Bill Haley και των comets του. Eμαθα και να το χορεύω. Ροκ εντ ρόλλ έμαθα να χορεύω, όχι ροκ. Το έμαθα βλέποντας ναύτες του έκτου στόλου στην Αίγλη, στο Ζάππειο, να χορεύουν με κορίτσια, μάλλον κόρες των αξιωματικών της Αμερικανικής Αποστολής εν Ελλάδι, που κάτω απ’ τα φουρώ τους φόραγαν σορτσάκια αντί εσώρουχο, γιατί οι εποχές ήταν πουριτανικές. Μετά το ξέχασα γιατί, βλέπεις, η βιομηχανία δίσκων μας λάνσαρε το Καλύψω και κάποιος Μπελαφόντε έλεγε Νταίη – ό, ντέεεηο, ό, μίστερ Τάλλιμαν, τάληρο η μπανάναααα, μπας και πουλήσει και κάτι ακόμα, όταν έδειξε κάμψη το ροκ εντ ρόλλ. Το ξαναθυμήθηκα όμως, τη δεκαετία ΄60, προς το τέλος της, όταν άκουσα την jazz rock version του Fire and rain, που μου άρεσε τόσο πολύ τραγουδισμένο απ’ τους Blood, sweat and tears. Και σου οφείλω εδώ μία διευκρίνιση, κι ας πέρασαν από τότε κάποια χρονάκια: Με αυτό το συγκρότημα το είχα ακούσει (και μάθει) το τραγούδι, ποτέ με τον Johnny Cash, που τον είχες αναφέρει εδώ στο φόρουμ όταν, παραξενεμένος (θαρρώ) με άκουσες να το τραγουδώ συνοδεία γρατζουνίσματος κάποιο πρωϊνό, σε κάποια μάζωξη στο εικοσπενταράκι. Ναι, τη δεκαετία ΄60 είχαμε, πιά, ρόκ. Και λίγο αργότερα heavy metal, punk, new wave, rap και δεν ξέρω ΄γώ τι άλλο.

Όλα, λοιπόν, αυτά τα επί μέρους μουσικά είδη, rock and roll, heavy metal, punk, new wave, rap και ίσως και κάποια ακόμα, είναι διακεκριμένα μεταξύ τους μουσικά είδη της αμερικάνικης εμπορικής μουσικής των δεκαετιών από 1950 μέχρι μπόλικες δεκαετίες αργότερα. Δεν είναι όμως όλα “ροκ”. Θα μπορούσαμε λοιπόν να τα μαζέψουμε όλα μαζί και να τους δόσουμε έναν “συμπεριληπτικό τίτλο” περίπου σαν

, 1950 – περ. 2010. Καταλαβαίνεις τώρα, γιατί έγραψα το #2064;

Προσυπογράφω και με τα δύο χέρια. Κι αν είχα δέκα, θα προσυπέγραφα και με τα δέκα.

2077

Χωρίς να θέλω να προσβάλω κανέναν εδώ μέσα,θα πώ κάτι πού θέλει να βγεί πολύ καιρό από το στόμα μου,και το βαστάω γιά μένα.
Το να ψάχνουνε μερικοί να βρούνε κάποιον καινούργιο ορο καί τίτλο γιά τα τραγούδια πού αγαπάμε ολοι,μπορώ να το δεχτώ ,αν και το βλέπω δίχως νόημα.
Αλλά το να ψαχνόμαστε και να ρωτάμε ,τι είναι ρεμπέτης,τί είναι ρεμπέτικο,ποιά είναι η διαφορά του ρεμπέτικου απο τα αλλα είδη τής λαϊκής μουσικής και τα λοιπά,μού λέει προσωπικά εμένα οτι πολλοί μιλούν και κάνουν τούς σπουδαίους εδώ μέσα, χωρίς να εχουν ιδέα γιά ποιό πράμα μιλάνε.
Καί οτι , οσα βιβλία και αν διαβάσει και να γράψει κανείς πάνω στο θέμα ,και οσα οργανα και να παίζει,αν δέν το εχει μέσα η ψυχή του,δέν πρόκειται να το καταλάβει ποτέ.
Καμιά φορά γιά να εξηγήσεις κάτι,χρειάζεται να γράψεις εκατό βιβλία,αλλά καμιά φορά φτάνει να πείς δυό λέξεις.Αν ο αλλος δέν μπορεί να νοιώσει τι εννοείς ,αστο καλύτερα.
Πάντα με καλή καρδιά…:088:

2078

Έχασε η Βενετιά βελόνι!..

2079

#2065: Γεια σου Κιθροκούκουλα με τις μαγαρισιές σου τις έμορφες!

    [b]#2069[/b]  Να κι η κουτσουλίτσα του Ψίκινου: πίσω ρενομπούρμπουλο!
2080

Πολύ καλά ειπωμένα. Η προσωπική εμπειρία ειναι η καλύτερη πηγή.

Κατά τα άλλα, είναι και θα είναι δύσκολο να βάλεις μοναδικές ταμπέλες στην μουσική. Κάποιος θα μπορούσε κιολας να πει οτι “λαικό τραγούδι” και “pop τραγούδι” (λόγω ετυμολογίας) είναι το ίδιο πράγμα, ενω όλοι στην Ελλάδα καταλαβαίνουμε πολύ καλά τι εννοουμε με τον κάθε όρο.

2081

Να κι ένα πολύ ενδιαφέρον, για μένα, κείμενο και επιβοηθητικό της εδώ συζήτησης, ειδικότερα από την άποψη ότι μεταφέρει μέρος από τα αναγραφόμενα στην εξαιρετική πανεπιστημιακή δουλειά του ΕΑΠ (Τέχνες II: Επισκόπηση Ελληνικής Μουσικής και Χορού, τ.Γ’, Ελληνική Μουσική Πράξη: Λαϊκή Παράδοση- Νεότεροι Χρόνοι. Πάτρα: ΕΑΠ 2003) και ιδίως τις πραγματεύσεις του πολύ αξιόλογου Δ. Λέκκα:
http://constantinoskyriakis.blogspot.gr/2013/06/blog-post_9.html

2082

προς ν.πολίτη: καταλαβαίνω τη διαφωνία με το να περιλαμβάνονται τα μικρασιάτικα και οι καντάδες στην ομπρέλα του ρεμπέτικου, αλλά το να χρησιμοποιούμε έναν ψυχρό περιγραφικό όρο για κάτι που νοιώθουμε δικό μας, νομίζω είναι άκυρο. σε μια διατριβή ή σε μια διάλεξη οκ, έχει μια χρησιμότητα (για ακροατές που ακούνε “μάρκος” και σκέφτονται τον ευαγγελιστή ή τον σεφερλή). εξάλλου το ρεμπέτικο στη συνείδηση του κόσμου έχει μια σχετικά ορισμένη έννοια, αρκετή για να συννενοηθούμε. όχι να απορρίπτουμε κάτι επειδή το είπε ο πετρόπουλος (τον οποίο εκτιμώ και δεν απορρίπτω, ούτε για το ρεμπέτικο ούτε συνολικά).
νομίζω το καλύτερο είναι να μιλάμε για πειραιώτικο ρεμπέτικο, για μουρμούρικα/αδέσποτα, για μικρασιάτικα/πολίτικα, για καντάδες, για ελαφρά, λαϊκά, κλπκλπ. αλλά έλεος, όταν κάποιος πει σκέτο “ρεμπέτικο”, πάνω-κάτω ξέρουμε τί εννοεί. όπως και με το ροκ, καλή ώρα.

2083

Νίκο μου, απόλυτα συμφωνούμε. Εκτός βέβαια από το ότι εγώ, τον μακαρίτη ποτέ δεν τον εξετίμησα και, ειδικά όταν στην 20ή ή ξερωγωποσοστή επανέκδοση του βιβλίου, στην ερώτηση που του έκαναν πάρα πολλοί φίλοι ή εχθροί “Μα, δεν θα διορθώσετε τίποτα;” απαντούσε ότι εκείνοι που λένε ότι περιέχει και ανακρίβειες το βιβλίο, “δεν ξέρουν τι τους γίνεται”. Επί λέξει.

Στο θέμα μας: και βέβαια χρησιμοποιώ κατά κόρον τον όρο “ρεμπέτικα” για να περιγράψω τα είδη τραγουδιών που ο Πετρόπουλος ονομάτισε έτσι συλλήβδην, με εξαίρεση ακριβώς κάποια διάλεξη, κάποια γραπτή εργασία, παρουσίαση κλπ. Και εκεί, όμως, αφού ξεκινώντας εξηγήσω αυτά που πρέπει να εξηγηθούν, σιγά σιγά επανέρχομαι στη χρήση της λέξης “ρεμπέτικο”, υπενθυμίζοντας μόνο αραιά και πού ότι υπάρχει και άλλος όρος και πάντα καταφεύγοντας, όσο γίνεται, στη χρήση των υποκατηγοριών πειραιώτικο, μουρμούρικο, κλπ. Προσοχή όμως, άλλο Μικρασιάτικα και άλλο Σμυρναίικα, με κεφαλαίο και τα δύο γραμμένα. Τα μεν Μικρασιάτικα είναι αυστηρά ανώνυμες λαϊκές δημιουργίες παλαιοτέρων, στην πλειοψηφία τους, αιώνων και όχι μόνο αστικά, ενώ υπάρχουν και τα τραγούδια των επώνυμων κυρίως συνθετών της Αθήνας που γράφτηκαν χοντρικά στην περίοδο του μεσοπολέμου, σχεδόν αποκλειστικά από Μικρασιάτες και Πολίτες πρόσφυγες και τα θεωρούμε ανήκοντα στη “Σμυρναίικη Σχολή”. Πάντως, δεν παύω να διαλαλώ ότι ακόμα, γενική αποδοχή του ενός ή του άλλου ή του παράλλου όρου δεν έχει υπάρξει.

2084

Νίκο (λ.ρ.), όταν πας να κάνεις διάλεξη σε ανθρώπους που νομίζουν ότι Μάρκος ήταν μόνο ο Ευαγγελιστής, ό,τι όρο και να χρησιμοποιήσεις άκλαφτος θα πάει. Το θέμα είναι ότι όταν πας να κάνεις επιστημονικό διάλογο με γνώστες χρειάζεσαι έναν όρο που να είναι κατά το δυνατόν αντικειμενικά ελέγξιμος, άρα να μην εμπίπτει στο «όλοι ξέρουμε τι εννοούμε», ούτε στο «το νιώθουμε δικό μας». Άλλη στιγμή, όταν η επιστήμη πάει για ύπνο, θα δείξουμε και εμπράκτως αν όντως το αισθανόμαστε δικό μας.

Αλλιώς μιλάει ένας σεξολόγος το πρωί στο ιατρικό συνέδριο ή στον ασθενή του κι αλλιώς στη γυναίκα του το βράδυ. Αν τον ακούσεις πρωί θα υποθέσεις ότι «δεν το νιώθει δικό του» ούτε το βράδυ; Άμα είναι έτσι, τότε το ίδιο μπορεί να υποθέσει κανείς και για σένα όταν ονομάζεις την τρίτη βαθμίδα «τρίτη βαθμίδα» αντί να πεις «αυτά είναι τραγούδια της ψυχής».

Κάθε κώδικας εξυπηρετεί άλλες ανάγκες. Παράλληλα προς την όντως υπαρκτή μερίδα των ξενέρωτων ακαδημαϊκών καθώς και των απελέκητων «όξω καρδιά» χαροκόπων, έχουν υπάρξει και μεγάλοι μουσικοί που ήταν και μουσικολόγοι, μεγάλοι λογοτέχνες που ήταν και φιλόλογοι, μεγάλοι εραστές (υποθέτω) που ήταν σεξολόγοι.

2085

περικλή δίκιο έχεις, ακούστηκα κάπως αφοριστικός. εννοούσα ότι βλέπω την τάση να χρησιμοποιείται και μεταξύ μας ο όρος “αστικό κλπ” ακόμα και μόνο για το πειραιώτικο ρεμπέτικο, όχι σαν όρος συνολικός ή επεξηγηματικός -και μάλιστα μια δηλωμένη προσπάθεια να αποκλειστεί η λέξη “ρεμπέτικο”. είτε επειδή είναι κληρονομιά του πετρόπουλου (που δεν νομίζω ότι είναι αποκλειστικότητά του) είτε για άλλους λόγους. μακάρι να κανω λάθος.
τέλος πάντων, καλό είναι που οργανώνουμε την γνώση όπως μπορεί ο καθένας. το λήγω κάπου εδώ, με κάλυψε και ο ν.π. με το #2072.

2086

Δυο ακόμα προσθήκες στο γλωσσάρι:

  1. “μελάνι αμολάω” :αποχωρώ,φεύγω κρυφά επιδιώκοντας να μην με δουν, ξεφεύγω από δύσκολες καταστάσεις, θολώνω τα νερά.

Από το τραγούδι “Είμαι πρεζάκιας” που μάλλον είναι παραδοσιακό.
Υπάρχουν, συγκεκριμένα, 4 δίσκοι μ’ αυτό το τραγούδι.
Με ερμηνεύτρια τη Ρόζα ο ένας, την Άννα Παγανά (Πολίτισσα) ο 2ος και με αναφερόμενους ως δημιουργούς (και στα δυο αυτά) τους Ψυρριώτη / Δέλτα (μάλλον ψευδώνυμα, φαίνονται),
με τη Ρόζα ο 3ος και με δημιουργούς τους Σ. Ιωαννίδη / Αιμ. Σαββίδη και με ερμηνευτή τον Καλυβόπουλο ο 4ος.

  1. ζάφτι: περιορισμός, έλεγχος.
    “κάνω ζάφτι” σημαίνει : χαλιναγωγώ, επιβάλλομαι, ασκώ εξουσία, υποτάσσω στη θέλησή μου.
    Από το τουρκ. zapt=κατάκτηση, καταλαμβάνω με τη βία (εξ ου και ο “ζαπτιές” = χωροφύλακας)
    Από το τραγούδι:“Η μόστρα σου είναι όμορφη” του Μουφλουζέλη.
2087

Σωστά. Δεν θα ήταν όμως άσκοπο να προσθέταμε και ότι η έκφραση βγήκε από τη μεθόδευση που χρησιμοποιεί η σουπιά (κυρίως, αλλά και όλα τα μαλάκια), προκειμένου ακριβώς να ξεφύγει από δύσκολες καταστάσεις. Δυστυχώς, στις νεότερες γενιές όλο και λιγοστεύουν εκείνοι που έχουν δει με τα μάτια τους τέτοιες μεθοδεύσεις στη φύση.

2088

Δεν ξέρω αν είναι θέμα ηλικίας. Εγώ δεν το έχω δει, γιατί δεν ψαρεύω (κι όχι γιατί χάθηκαν οι σουπιές ή τα χταπόδια, ή η συνήθεια του ερασιτεχνικού ψαρέματος - από μονοψήφιες ηλικίες είχα φίλους που ψάρευαν, απλώς εμένα δε με τράβηξε).

Ασφαλώς όμως και έχω φάει σουπιά με το μελάνι, και με ρύζι κατάμαυρο σαν κατράμι. Κορυφαίο.

Μιας και το 'φερε η κουβέντα, ανάλογης προελεύσεως είναι και μια μη ρεμπέτικη λέξη, το [i]καλαμάρι /i με τα παράγωγά της, καλαμαράς (γραφιάς, γραμματιζούμενος), χαρτί και καλαμάρι κλπ.