Τον Παπαχρήστο Κυριακόπουλο που τραγούδαει στο βίντεο, τυγχάνει να τον γνωρίζω, κάποιες φορές έτυχε και να συνεργαστούμε, πάντα με το ίδιο συγκρότημα του κ. Δαλιάνη (που είναι και εδώ). Στο ίδιο μέρος και στην ίδια εκδήλωση Αρκάδων Αλίμου, ήμουν κι εγώ σαν βιολί μαζί τους, πριν τρία, τέσσερα χρόνια αν θυμάμαι καλά.
Ο Παπαχρήστος Κυριακόπουλος ερμηνεύει παραδοσιακά τραγούδια της Πελοποννήσου κι άλλα γνωστά δημοτικά με το μωραίτικο ύφος. Δε θα τραγουδούσε σε πανηγύρι - εκδήλωση, π.χ. Τρικάλων, Γρεβενών, Παρακάλαμου κλπ., αυτό ήθελα να πω με το παραπάνω, που ίσως να μην έγινα κατανοητός.
Κανένας τραγουδιστής δεν είναι για την παράδοση όλου του Ελλαδικού χώρου. Ο καθένας αντιπροσωπεύει μια περιοχή μικρότερη ή μεγαλύτερη κι από εκεί και πέρα προσπαθεί όσο μπορεί.
Εγώ βλέπω ότι δεν έχουμε την ίδια άποψη για το τι σημαίνει παραδοσιακό τραγούδισμα και αυτό φαίνεται από την παράθεση του πατρός-Χρήστου. Για κάποιους φτάνει να λέει τα λόγια χωρίς φάλτσα, εμένα απλά δεν μου φτάνει.
Συμφωνώ και εγώ με την άποψή σου Δημήτρη Ν., ούτε εμένα με συγκινούν τα “αστόλιστα” λόγια στο παραδοσιακό τραγούδι, όταν λείπουν όλα τα άλλα στοιχεία του. Για να κατανοήσει κάποιος τι σημαίνει παραδοσιακό τραγούδι, θα πρέπει να έχει και τα ανάλογα ακούσματα. Υπάρχει μεγάλη μουσική ποικιλομορφία στον Ελλαδικό χώρο, οπότε αυτόματα δημιουργούνται και διαφορές στο στίχο, το παίξιμο, στο χρώμα της φωνής του ερμηνευτή κλπ., χαρακτηριστικά που προσδίδουν μια ιδιαίτερη σημασία σε αυτό που λέγεται παραδοσιακή μουσική.
Το περίμενα ότι κάτι τέτοιο θα έλεγες!
Αλλά μη μου πεις ότι δεν έχει μεράκι! Στο κάτω-κάτω, κανένας τραγουδιστής δεν είναι copy-paste με τον άλλον. Ο καθένας έχει το προσωπικό του ύφος. Από εκεί και πέρα αν θα αρέσει ή όχι σε κάποιους είναι θέμα γούστου.
Παραθέτω τρείς εκτελέσεις του δημοτικού τραγουδιού, “θ’ αφήσω γένια και μαλλιά” από τους: Πάτερ Κυριακόπουλο, Τάκη Καρναβά και Μίμη Ανδριανό, και όποιος θέλει μπορεί να κάνει σχόλια.
www.youtube.com/watch?v=otfdTZ2ckFQ&feature=related
Κατά την γνώμη μου,καλύτερα το τραγούδησε ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΡΝΑΒΑΣ, αυτός όμως που το είπε και το έκανε,-δηλαδή άφησε γένια και μαλλιά - είναι ο πατέρας Κυριακόπουλος,(την ευλογία του).
Το στεριανό αυτό τραγούδι είναι αρκετά δημοφιλές και στα σιφνέικα γλέντια και μου είναι αρκετά οικείο. Στο τέμπο που το ξέρω, πλησιέστερη είναι η εκτέλεση με τον πατέρα Κυριακόπουλο και άρα, από τις τρεις εκτελέσεις, πιο κοντά στα γούστα μου είναι αυτή.
Υπάρχει και ηχογράφηση του 1933 από τη Ρίτα Αμπατζή αλλά δεν ξέρω αν έχει ανέβει στο youtube. Στο τέλος λέει «να ζήσουνε τα Μέγαρα». Αυτό ίσως σχετίζεται με την προέλευση του.
Μια στροφή ακόμη που λέμε στη Σίφνο
Γλεντάτε νιοι, γλεντάτε νιες, γλεντάτε παλικάρια
κι εγώ του χάρου πέρασα σίδερα στα ποδάρια
Περισσότερο μου αρέσει η ερμηνεία του παπα-Χρήστου.
Αρκάς ων -και μεγαλωμένος με τα ακούσματα αυτά- τα οποία σέβεται!
Κι εμένα μου αρέσει περισσότερο η ερμηνεία του παπα-Χρήστου. Ορίστε κι άλλο ένα:
Κι αυτές οι τζαζιές του κλαρίνου μέσα στο ύφος είναι; (Και μένα μ’ αρέσει ο παπαΧρήστος. Έχει αυτό που θεωρούμε «γενικό» παραδοσιακό ύφος, δηλαδή δεν τραγουδάει σαν ψάλτης ή σαν τενόρος ή σαν λαϊκός κλπ., και έχει και ωραία μεστή φωνή. Για το αν όμως έχει ειδικά το ύφος που απαιτεί η συγκεκριμένη περιοχή, αυτό μόνο οι ντόπιοι μερακλήδες μπορούν να το κρίνουν. Αλλά ο κλαριτζής του, με …παραξενεύει!)
Εμένα πάλι, με απογοήτευσε η παρουσία τουμπελεκιού και στα τρία παραδείγματα που παρέθεσε ο άταστος. Πάει πια, το τουμπελέκι πέρασε στη στεριανή κομπανία…
Ο παπα - Χρήστος, πράγματι συμπαθέστατος. Και δεν νομίζω να διεκδίδησε ποτέ περγαμηνές μεγάλου καλλιτέχνη, που ξεχωρίζει από το πλήθος. Για τις τζαζιές, θα συμφωνήσω απόλυτα με τον πέπε, δυστυχώς, εικοστό πρώτο αιώνα έχουμε…Όμως αυτός ο Καρναβάς, Νίκο, θεωρείται σπουδαίος; εγώ νομίζω ότι θα χρειαζόταν μαθήματα αναπνοών μεταξύ των μουσικών φράσεων, όπως όλοι ανεξαιρέτως οι σκυλοδημοτικοί. Ίσως να μην έχω ακούσει αρκετές ερμηνείες του. Το ελπίζω.
Δεν θεωρείται απλά, υπήρξε σπουδαίος (ε! όχι και σκυλοδημοτικός ο καρναβάς). Όποιος τον έζησε σε πανηγύρι ξέρει γιατί. Αλλά κ. Νίκο άμα μπούμε στην διαδικασία της κριτικής περί θεωρητικής κατάρτισης των παραδοσιακών μουσικοτραγουδιστών!! ζήτω που καήκαμε, που λένε. Εκτός κι αν ξέρετε κανέναν σπουδαγμένο που να τραγουδάει καλύτερα από τον καρναβά (και όχι μόνο δηλαδή) τα δημοτικά.
Από αυτούς που ξέρω, Δημήτρη μου, κανείς δεν είναι ή ήταν σπουδαγμένος. Απλά, τον Καρναβά δεν τον έχω ακούσει αρκετά και το μόνο μου δείγμα είναι η συγκεκριμένη παράθεση. Όμως, εκείνοι που μου αρέσουν δεν κόβουν μια συλλαβή τόσο απότομα όσο αυτός, στη συγκεκριμένη εκτέλεση. Και φυσικά, κανείς τους δεν πέρασε από σχολείο, επαναλαμβάνω.
Συμφωνώ με τον κ. Νίκο.
Ο π. Χρήστος δεν διεκδίκησε ποτέ τίτλους. Τραγουδά από μεράκι και μόνο! Είναι αυθεντικός!
Ο Καρναβάς -στην συγκεκριμένη τουλάχιστον παράθεση- έχει κάτι που με ενοχλεί.
Και η πλαισίωση από τα όργανα δεν μου αρέσει επίσης. Θυμίζει λίγο σκυλάδικο…
Θα επαναλάβω αυτό που είπα και νωρίτερα: ο καθένας έχει το προσωπικό του στυλ και το
αν θα αρέσει ή όχι σε κάποιους είναι θέμα γούστου.
Eν προκειμένω αναφέρομαι στην φωνή κι όχι στα όργανα.
Φίλε Koutroufi,
ευχαριστούμε και γι’ αυτήν την παράθεση με τη Ρίτα.
Άγνωστε φίλε, και χρήστη του youtube, κακώς για μένα αφαίρεσες το βιντεάκι από το youtube που είχα παραθέσει στο μήνυμα # 46 σε αυτήν την ενότητα με τον Τάκη Καρναβά (1936 - 1999), δεν μειώνεται νομίζω η αξία του Καρναβά, ούτε πιστεύω ότι είχε κανείς τέτοια πρόθεση από αυτούς που γράψανε αρνητικά σχόλια γι’ αυτόν, είπαν απλά και δημοκρατικά την άποψή τους, εξάλλου κάποιοι ίσως και να μην τον είχαν ξανακούσει, έπειτα ρεμπέτικο είναι το φόρουμ αυτό. Εγώ δεν γνώρισα κανέναν δημοτικό μουσικό - τραγουδιστή που να μην τον γνωρίζει και να μην αναγνωρίζει την αξία του. Εξάλλου αναφέρεται γι’ αυτόν μεταξύ άλλων στο βιβλίο του Γιάννη Μητρόπουλου, " ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ", ότι “έγινε σπουδαίος χωρίς καμιά προβολή, ποτέ και από πουθενά”.
Εγώ θα ξαναβάλω την ίδια εκτέλεση από τον ίδιο: “θ’ αφήσω γένια και μαλλιά” από άλλον χρήστη στο youtube, το κλαρίνο που παίζει μαζί του, όπως το ακούω πρέπει να είναι του Βασίλη Σούκα δεν νομίζω να κάνω λάθος.
Υ.Γ. Βέβαια κι εγώ είμαι της άποψης, ότι όλες οι δημοτικές ορχήστρες πρέπει ν’ απαρτίζονται και από τα παραδοσιακά όργανα.
παιδιά, ο Καρναβάς υπήρξε πολύ μεγάλος τραγουδιστής! Τώρα το αν μας αρέσει ή όχι η σχολή του αυτό είναι άλλο…
Πάντως ακούγοντάς τον μου δινόταν η εντύπωση ότι ο λαιμός του είχε 10 καρδερινοκάναρα τουλάχιστον!!!
και ας μην είμαι λάτρης της σχολής του…
Με αφορμή από τον τίτλο του θέματος ήθελα να κάνω μια παρένθεση γύρω από τη τζαζ
Νομίζω ότι μια ενδιαφέρουσα πλευρά είναι το ότι αυτό που γνωρίζουμε σήμερα σαν τζαζ -μια μουσική αναπτυγμένη σε περιόδους και είδη που την αποτελούν- έχει προκύψει σαν κράμα της παράδοσης και των μουσικών σπουδών.
Νομίζω δηλαδή (και δυστυχώς προς το παρόν δεν μπορώ να πάω παραπέρα από το να “νομίζω”) ότι η αρχική προέλευση της τζαζ είναι οι παραδοσιακές μουσικές, μελωδίες και τραγούδια των αφροαμερικανών (μελωδίες επίσης ήδη αναπτυγμένες σε διαφορετικά μεταξύ τους είδη), οι οποίες δημιουργήθηκαν με τους όρους που δημιουργείται η αυθεντική λαϊκή μουσική, από μουσικούς της πράξης - όχι της θεωρίας.
Αν όμως κάνει κανείς μια έρευνα στις βιογραφίες των μουσικών της τζαζ του 20ου αιώνα, που είναι και αιώνας της δισκογραφίας κτλ, θα δει ότι οι περισσότεροι από αυτούς, αν όχι και όλοι, έχουν κάνει από μικρή ηλικία κανονικές μουσικές σπουδές πάνω στο όργανο που παίζουν. Ένας πιθανός λόγος: Βλέποντας οι γονείς τους ότι έχουν μουσικό ταλέντο και καθώς υπήρχε μια ανάλογη “αγορά εργασίας” για μουσικούς, τους πήγαιναν να σπουδάσουν για να τους δόσουν τη δυνατότητα για μια οικονομική και κοινωνική διέξοδο από το γκέτο και τη σκληρή δουλιά. Επίσης, αντίστοιχη απαίτηση για μουσικούς που να γνωρίζουν από θεωρία -να μπορούν έστω να διαβάσουν παρτιτούρα- είχε μάλλον και η βιομηχανία της μουσικής και του θεάματος.
Παρακάμπτοντας λοιπόν στο σημείο αυτό, την επίδραση επί της μουσικής της εμπορικότητας και της επιδίωξης για πωλήσεις και εν γένει εμπορική επιτυχία που προσέδωσε σε μεγάλο (ίσως τεράστιο) μέρος της μουσικής παραγωγής της τζαζ έναν “χολυγουντιανό”, κάπως γλυκερό και ομοιόμορφο τόνο, το θέμα -εκτός από αυτό- είναι ότι από τις “λόγιες” μουσικές σπουδές πάνω στη βάση μιας λαϊκής παραδοσιακής μουσικής δημιουργηθηκε ουσιαστικά ένα νέο μουσικό είδος ανοιχτό στην εξέλιξη, στην ίδια την ανάπτυξή του, που στις καλύτερες στιγμές του έφτασε σε πολύ ψηλά αισθητικά αποτελέσματα.
Με άλλα λόγια η ανάπτυξη της τζαζ είναι κράμα της λαϊκής παραδοσιακής και της “κλασικής” μουσικής ή τουλάχστον των “κλασικών” μουσικών σπουδών.
Όσο για την εμπορική κατεύθυνση που έλεγα παραπάνω, ένα ακόμα μικρό σχόλιο:
Πρώτον, ακόμα και σε “αμιγώς” εμπορικού ύφους ηχογραφήσεις της τζαζ μουσικής, υπάρχουν στιγμές όπου λχ ένα σόλο δραπετεύει από τα εμπορικά όρια και παίρνει για λίγο όλο το κομμάτι μαζί του…
Και δεύτερον, η ίδια η ανάπτυξη της τζαζ -ίσως λόγω κοινωνικοπολιτικών επιδράσεων τις μεταπολεμικές δεκαετίες αλλά ίσως και λόγω της ρίζας της σαν μουσικό “γένος”- έσπασε τους αισθητικούς φραγμούς της εμπορικότητας (χωρίς κατ’ ανάγκη να γίνει λιγότερο δημοφιλής), αλλά από εδώ και πέρα η συζήτηση θα έβγαινε από το θέμα και θα οδηγούσε στο θεματικό πεδίο της τζαζ και της εξέλιξής της.