Ο δρόμος Χουσεϊνί

Μουσική Θεωρία
,
42

Γιάννη, ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΥΤΟ: Οι Έλληνες έχουν δημιουργήσει ένα (πρωτότυπο) μουσικολογικό φαινόμενο. Δεν είναι η πρώτη φορά που το λέω, και η επιμονή μου στο Σμυρνέϊκο Μινόρε του Γιοβανίκα αυτό σημαίνει. Βέβαια, κάθε λαός δημιουργεί τον δικό του ιδιότυπο τρόπο ανέλιξης της μουσικής, αλλά οι Έλληνες, ως συνοριακοί μεταξύ Ανατολής και Δύσης, συμβιβάσανε τ’ ασυμβίβαστα: ΤΗΝ ΜΟΝΟΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑ. Κι αυτό το φαινόμενο, σ’ αυτή την έκταση, και μ’ αυτό τον όγκο της παραγωγής και δημιουργίας, ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!

Σάκη, πρόσεξες κάτι στη δική μου στθχουργική ταξινόμηση; Τα καθαρόαιμα “ερωτικά” ρεμπέτικα, καταλαμβάνουν πολύ μικρό χώρο στην πληθώρα της θεματολογίας. Και αυξάνονται κυρίως μετά το 40, όταν δηλαδή το αίτημα του “βολέματος” στην πρωτεύουσα πλησιάζει και γίνεται πραγματικότητα. Καθότι πριν, “που μυαλό γιά έρωτες”, που θάλεγε και η Μαρίκα. Φυσικά, το ερωτικό στοιχεία υπάρχει και σε πολλά τραγούδια που έχουν άλλη κύρια θεματολογία. Να μην πω λ.χ. και γιά τον “Χάρο”, όπου βρίσκει και μιά κουβέντα γιά τις “γκόμενες μανίτσες” (αυτό το τελευταίο αφιερωμένο στα κορίτσια του Φόρουμ, που πρέπει να προσέξουμε να μην τα διώξουμε με τις αντρικές αγριάδες μας…)

43

  • Φίλε Γιάννη Λ. συμφωνώ με τα γραφόμενά σου, μόνον που θα πρέπει να λάβεις σοβαρά υπ’ όψιν σου πως η κατάταξη ενός τραγουδιού σε κάποια θεματική μουσική ενότητα γίνεται με βασικό κριτήριο το περιεχόμενο των στίχων του (κυρίως), σε συνδυασμό όμως με το ρυθμό/χορό, το ύφος της εκτέλεσης και την ερμηνευτική δυνότητα και αρμονικότητα των φωνών των εκτελεστών του. (Τα “Κανταδόρικα” που τόσος λόγος έγινε πιο πάνω, σαφώς πρόκειται σχεδόν αποκλειστικά για ΕΡΩΤΙΚΑ τραγούδια).
    Βεβαίως όλα τα προηγούμενα συνοδεύονται πάντα και με τη διάκριση (ανά τραγούδι) και του είδους του (ρεμπέτικο/λαϊκό/αθηναϊκό/επιθεωρησιακό/καντάδα, κλπ).

  • Το “Όταν συμβεί στα πέριξ”, λόγω του περιεχομένου των στίχων του, από θεματολογική άποψη, σαφέστατα ανήκει στα “Χασικλίδικα Πειραιώτικα”, χωρίς αμφιβολία.

  • Μια και έγινε μέχρι τώρα αρκετή κουβέντα εδώ σχετικά με την ταξινόμηση των Θεματικών Μουσικών Ενοτήτων, παραθέτω ακολούθως την κατάταξη που εγώ χρησιμοποιώ στη ΒΔ μου (και, όπως ξαναείπα, την ίδια περίπου ακολουθούν και οι Κουνάδης, Πετρόπουλος). Την αντιγράφω αυτούσια από τη Βάση μου.

      Λίστα Θεματικών Μουσικών Ενοτήτων: 

    Θεματική Μουσική Ενότητα

    Αλληγορικό
    Αμανές ή Μανές
    Ανατολίτικο-Εξωτικό
    Αντάρτικο
    Αποκριάτικο
    Αυτοβιογραφικό
    Αφήγηση/Συζήτηση (Ντοκουμέντο)
    Βουκολικό
    Γαλατά Μανές ή Ανταμαμάν
    Δραματικό
    Εξύμνηση της Γυναίκας
    Επαγγελμάτων
    Επιτραπέζιο
    Εργατικό
    Ερωτικής Αδικίας
    Ερωτικής Αντεκδίκησης
    Ερωτικής Αντιπαράθεσης
    Ερωτικής Απόγνωσης
    Ερωτικής Απογοήτευσης
    Ερωτικής Γκρίνιας
    Ερωτικής Δυσπιστίας
    Ερωτικής Εγκατάλειψης
    Ερωτικής Εκδίκησης
    Ερωτικής Ζήλειας
    Ερωτικής Πίστης & Αφοσίωσης
    Ερωτικό
    Ερωτικό Παραπονιάρικο
    Ερωτικού Θαυμασμού
    Ερωτικού Πάθους
    Ερωτικού Πόθου
    Ηπειρώτικο
    Θρησκευτικό
    Κανταδόρικο
    Κατοχικό
    Κλέφτικο
    Μάγισσες
    Μάγκικο
    Μακεδονικό
    Μανές Βουρνοβαλιά ή Μπουρνοβαλιός Μανές
    Μανές Μινόρε ή Σμυρναίικο Μινόρε
    Μανές Τζιβαέρι
    Μελαγχολικό
    Μοιρολοϊ
    Μοναχών
    Μουρμούρικο
    Μουρμούρικο της Φυλακής
    Μουρμούρικο του Τεκέ
    Μπεράτι
    Νανούρισμα
    Ναρκωτικών
    Νοσταλγικό
    Νταηλίδικο
    Οργανικό
    Παραπονιάρικο
    Πατριωτικό
    Πειραιώτικος Μανές
    Πολιτικό
    Ποτ-πουρί
    Σκωπτικό - Σατιρικό
    Ταμπαχανιώτικος Μανές
    Της Αγάπης
    Της Ανεμελιάς
    Της Αντίστασης
    Της Αρρώστειας
    Της Γειτονιάς
    Της Γυναίκας
    Της Γυναικείας Απελευθέρωσης
    Της Ελπίδας
    Της Εξάρτησης
    Της Εξορίας
    Της Εργατιάς
    Της Ερωτικής Απιστίας
    Της Θάλασσας
    Της Κοινωνικής Αδικίας
    Της Κοινωνικής Απόγνωσης
    Της Κοινωνικής Υποκρισίας
    Της Μάνας
    Της Μοίρας
    Της Ξενητειάς
    Της Οικονομικής Κρίσης
    Της Ορφάνειας
    Της Παρέας
    Της Πεθεράς
    Της Πορνείας
    Της Προίκας
    Της Προσφυγιάς
    Της Σκλαβιάς
    Της Ταβέρνας
    Της Τύχης
    Της Φιλαργυρίας
    Της Φιλίας
    Της Φτώχειας
    Της Φυλακής
    Της Φύσης
    Του Αλήτη
    Του Ανεκπλήρωτου Πόθου
    Του Άντρα
    Του Αρραβώνα
    Του Βουνού
    Του Γάμου
    Του Ερωτικού Θαυμασμού
    Του Καφέ-Αμάν
    Του Κεφιού
    Του Κρασιού
    Του Λαθρέμπορα
    Του Μπεκρή
    Του Μποέμ
    Του Μπουζουκιού/Μπαγλαμά
    Του Πατέρα
    Του Πολέμου
    Του Προξενιού
    Του Ρεμπέτη
    Του Τεκέ
    Του Τζόγου
    Του Υπόκοσμου
    Του Φαντάρου
    Του Χάρου & Άδη
    Του Χρήματος
    Του Χωρισμού
    Τσιγγάνες
    Ύμνος Πόλεως
    Φιλοβασιλικό
    Φιλοφεμινιστικό
    Φυσικού Προσώπου
    Φυσικών Φαινομένων
    Χασικλίδικο Πειραιώτικο
    Χασικλίδικο Σμυρνέϊκο
    Χασικλίδικο της Φυλακής
    Χήρες & Ζωντοχήρες
    Χιουμοριστικό

Τα λέμε

Σ.Π.

44

Mα δεν τα συμβιβάσανε! Απλά απαρνήθηκαν την μονοφωνία χάριν της πολυφωνίας. Αυτά τα δύο μεγέθη δεν συνδυάζονται γιατί πολύ απλά ή το ένα θα έχεις ή το άλλο.
Βέβαια ή ανατολική μουσική δεν σημαίνει ότι πάντα είναι και μονοφωνική. Θα σου φέρω για παράδειγμα το εναρμόνιο γένος της βυζαντινής και συγκεκριμένα τον Τρίτο ήχο στον οποίο θέλοντας και μη θα υπάρχει αρμονία με τα ίσα του(με ίσο στον ΓΑ και την μελωδία στον ΚΕ έχουμε ένα πολύ ωραίο ματζοράκι π.χ ΦΑ ματζόρε αν Γα=ΦΑ). Αυτό συμβαίνει και σε άλλους ήχους που δεν είναι εναρμόνιοι. Και στο διατονικό και στο χρωματικό γένος μπορούμε να έχουμε αρμονία και πολυφωνία με τα ίσα γιατί απλα το ίσο γίνεται στους «σταθερούς» συνήθως φθόγγους (ή στην τονή).
Το ίσο βέβαια δεν θεωρείται στοιχείο πολυφωνίας (παράλληλη μελωδική γραμμή) και επιπλέον είναι δύσκολο να έχουμε συγχορδία με δύο μόνο φθόγγους (3 και πάνω). ʼλλωστε δεν είναι και σκοπός αυτής της μουσικής να δώσει κάτι τέτοιο. Παρ’ όλ’ αυτά κάτι υπάρχει. ʼρα:

  • Αυτές οι δύο καταστάσεις (μονοφωνία- πολυφωνία) δεν μπορούν να συμβιβαστούν.
    Ή το ένα θα έχουμε ή το άλλο.
  • Η ανατολική μουσική δεν είναι απαραίτητα μονοφωνική, συνεπώς δεν είναι πρώτοι οι έλληνες που έκαναν κάτι τέτοιο.
  • Ως προς την μοναδικότητα του φαινομένου(και την παγκόσμια πρώτη) ας μην ξεχνάμε ότι οι ʼραβες έχουν συνδυάσει την κλασσική ορχήστρα με την παραδοσιακή τους μουσική (βλέπε Ουμ Κουλθούμ να τραγουδάει με ορχήστρα 40 βιολιά, 10 ούτια, 10 κρουστά

.και ηλεκτρική κιθάρα) όπως επίσης και οι Πέρσες που είχαν δημιουργήσει τα χρόνια του Σάχη όπου είχε απαγορευτεί η λόγια μουσική, εκείνο το φοβερό μείγμα κλασικής περσικής και πόπ μουσικής το οποίο παρεμπίπτοντος δεν είναι και ιδιαίτερα κακό για πόπ μουσική.
Και θα ξαναεπαναλάβω ότι η ρεμπέτικη μουσική δεν είναι ωραία εάν την εξετάσεις μουσικολογικά γιατί δεν προτείνει και τίποτα διαφορετικό(Δεν λέω ότι δεν αξίζει αλλά όπως είχα ξαναγράψει δεν είναι κάποιο ζενίθ μιας συνεχούς μουσικής εξέλιξης). Ωραίο είναι το ύφος και ο στίχος της που όντως για εμάς τους έλληνες είναι και μοναδικός αλλά και ιστορία του τόπου μας. Η ρεμπέτικη μουσική λοιπό ,ξαναλέω ότι είναι καθαρά κοινωνικό φαινόμενο γι’ αυτό και οποιαδήποτε μουσικολογική της προσέγγιση πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά.
Γιάννης

45

“ΒΑΘΕΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΘΑ ΠΕΣΩ”:

Βαθειά στη θάλασσα θα πέσω
να με σκεπάσει το νερό
τη δύστυχη ζωή που κάνω
να την αντέξω δεν μπορώ
--------------
Θα ξεχαστώ από τους φίλους
να με ξεχάσουν (οι) συγγενείς
και θα χαθώ σ’ αυτά τα βάθη
που δεν τα πάτησε κανείς
---------------
Βαθειά στη θάλασσα θα πέσω
να με σκεπάσει το νερό
τα κύματα να μ’ αγκαλιάσουν
το φως να μην το ξαναδώ.
----------------

Πρόκειται για συγκλονιστική λαϊκή τραγουδάρα, ζεϊμπέκικο, της Κοινωνικής Απόγνωσης.

  • Έψαχνα όλο το απόγευμα χθες για να βρω πληροφορίες. Και να τι τελικά βρήκα.

  1. Το έχω σε δύο εκτελέσεις:
    α) με τους Γ. Γετίμη (ή Τ. Κλουμή) & Γ. Ζαμπέτα
    (CD PR.SR.323 SAKKARIS του 1997 και με τίτλο "Μεγάλοι Λαϊκοί - Γ. Ζαμπέτας Νο.3), προσφορά της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ.
    Μάλλον πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση και ο Ζαμπέτας απλώς ψιθιρίζει παρά σιγοντάρει.
    β) με τον Μάρκο Βαμβακάρη.
    (LP “Μ. Βαμβακάρης - Στρ. Παγιουμτζής” Αφοι Φαληρέα).
    Ζωντανή ηχογράφηση (σε ερασιτεχνικό μαγνητόφωνο) την Ανοιξη του 1961, στο Κέντρο του “Βρανά” στην Ιερά Οδό.

  2. Δημιουργοί - Πηγές:

α) Πρόκειται για το ίδιο ακριβώς τραγούδι, με τους ίδιους στίχους και στις δύο εκτελέσεις.
β) Το cd (που προανέφερα) εμφανίζει σαν δημιουργό τον Γ. Ζαμπέτα και δεν διευκρινίζει το όνομα του ερμηνευτή (-ων).
γ) Το LP αναφέρει σαν δημιουργό τον Μ. Βαμβακάρη
δ) στο βιβλίο “Βίος & Πολιτεία του Γ. Ζαμπέτα”, η φίλη μας Ιωάννα Κλειάσιου καταγράφει το τραγούδι με δημιουργούς τον Μπάμπη Βασιλειάδη-Τσάντα (στιχουργός) και τον Γ. Ζαμπέτα (συνθέτης), με ερμηνευτές τον Στέλιο Καζαντζίδη και την Κ. Γκρέϋ (1954).
ε) Ο Ηλίας Πετρόπουλος στα “Ρεμπέτικα Τραγούδια”, σελ.102, αναφέρει πως το τραγούδι είναι άγνωστου συνθέτη (1925;) και κυκλοφόρησε σε δίσκο διασκευασμένο γύρω στο 1960. (Παρατήρηση: οι στίχοι που καταγράφει είναι ακριβώς οι ίδιοι με τους αντίστοιχους των δύο παραπάνω εκτελέσεων. Αρα “τζίφος” η επισήμανσή του περί διασκευής).
στ) Στη Β.Δ μου “Disk Collection Manager”, έχω καταχωρημένη την εκτέλεση με τον Μάρκο στην αντίστοιχη καρτέλα και στις παρατηρήσεις αναφέρεται ότι:

  • Το τραγούδι είναι του Γ. Ζαμπέτα και πρωτοκυκλοφόρησε το 1957 με τον Στέλιο Καζαντζίδη και μπουζούκι τον Γιάννη Τατασόπουλο-Ντίλλιγκερ.
    (Σημ.: έφαγα τον τόπο να βρω τις πηγές μου, όμως στάθηκε αδύνατον. Επίσης, ανακάτωσα όλη μου τη συλλογή για να βρω την εκτέλεση με τον Καζαντζίδη (ή και με τη συμμετοχή της Κ. Γκρέϋ, που καταγράφει η Ιωάννα), όμως …τζίφος).

Τελικά, είναι σε εκκρεμότητα προς διερεύνηση 2 πράγματα:

  1. Ποιός είναι ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ συνθέτης (Βαμβακάρης ή Ζαμπέτας), και
  2. Να ψαχτεί ΟΛΟ το forum για να βρούμε την 1η εκτέλεση με τον Καζαντζίδη (& Γκρέϋ). Και βέβαια να μας το πει όποιος τη βρει. (Δεν ξέρω αν έχει το δισκάκι η οικογένεια του Ζαμπέτα (Ιωάννα ??).
  • Η προσωπική μου γνώμη είναι πως το τραγούδι είναι του Ζαμπέτα, για τους εξής λόγους:
    α) ο Ζαμπέτας ποτέ δεν κατηγορήθηκε από κανέναν (εξ’ όσων γνωρίζω) σαν άρπαγας και καταχραστής.
    β) η προηγούμενη παρατήρηση δεν έχει σαν στόχο να μειώσει την ακεραιότητα του Μάρκου, όμως γι’ αυτόν (αντίθετα μ’ ότι ισχυρίζονται κάποιοι, μεταξύ των οποίων και ο φίλος Κ. Φέρρης) καταγράφεται (έστω και υπό αμφισβήτηση) τουλάχιστον μία ακόμη περίπτωση.
    Πρόκειται για το τραγούδι “Κάβουρας”.
  • Το τραγούδι κυκλοφόρησε στο όνομα του Μάρκου, όμως κατά κοινή ομολογία παλιών ρεμπέτιδων και μουσικών, όπως του Μ. Γεννίτσαρη, του Νίκου Μάθεση-Τρελλάκια, κ.α., η μουσική είναι σύνθεση του Ανέστη Δελιά, που το έπαιζε και το τραγουδούσε για χρόνια με άλλους στίχους.
  • Τους στίχους με τους οποίους κυκλοφόρησε ο Μάρκος το τραγούδι (με τη φωνή του Μπιθικώτση, το 1959-60) είναι γραμμένοι και χαρισμένοι σ’ αυτόν από τον Γιώργο Δερέμπεη ή “Σωφέρ” (κατά ομολογία του Γεννίτσαρη στον ρεμπετολόγο Κώστα Χατζηδουλή).

Αυτά, με την αγάπη μου

Σ.Π.

46

Βρε Γιάννη, δε σε καταλαβαίνω…
Υπήρξα (και μάλιστα επανειλημμένα) σαφέστατοσ:
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΙΟΒΑΝΙΚΑ, ΣΥΜΒΙΒΑΣΑΝΕ ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑ (γιά να κυριολεκτήσω, τις αρμονικές παράλληλες της Δυτικής πολυφωνίας) ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΜΟΝΟΦΩΝΙΑ, ΠΟΥ ΩΣ ΤΟΤΕ, ΔΕΝ ΕΠΙΔΕΧΟΝΤΑΝ ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ. Τελεία και παύλα.
Αν ακούσεις τον “Μανέ Καληνυχτιά” με τον Στράτο, θα δεις πως η εισαγωγή φαίνεται να είναι ΜΟΝΟ αρμονική, και ξαφνικά ο Αμανές αποκαλύπτει πως μέσα σ’ αυτές τις αρμονικές, κρυβόταν ο πούστης ο νιαβέντης! Αφού ακούσεις λοιπόν αυτή την ΣΑΦΕΣΤΑΤΗ εκτέλεση, άκουσε αμέσως μετά τον προγενέστερο Ψαμματιανό (νομίζω πως τ’ ονομάζει “Χιώτικος Μανές”), κι αμέσως μετά την εκτέλεση του Καραγκιόζη. Τότε θα σου αποκαλυφθεί αυτό το ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΑΝΤΡΕΜΜΑ σ’ όλο του το μεγαλείο.
Κι αν εσύ θέλεις να βρίσκεις (περιστασιακά) στοιχεία αρμονιών στα μακάμια, θα σου θυμίσω τι είπα: Σημασία δεν έχει τι δημιουργήθηκε εδώ κι εκεί τυχαία, διάσπαρτα και περιστασιακά, αλλά ΤΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΑ, με αποτέλεσμα πολύ τεράστια ποσότητα έργων αυτής της φόρμας. Αυτό δηλαδή που ονομάζομε ΣΧΟΛΗ.

47

Ο Παπαϊωάννου έγραψε κάτι με το οποίοι διαφωνώ κάθετα τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη αρτιότητα της συλλογιστικής. Με ενθουσίασε όμως η ωμή και χωρίς φιοριτούρες τοποθέτηση. Το αντιγράφω και ανταπαντώ ολίγον:

<FONT SIZE="-1">Και θα ξαναεπαναλάβω ότι η ρεμπέτικη μουσική δεν είναι ωραία εάν την εξετάσεις μουσικολογικά γιατί δεν προτείνει και τίποτα διαφορετικό (Δεν λέω ότι δεν αξίζει αλλά όπως είχα ξαναγράψει δεν είναι κάποιο ζενίθ μιας συνεχούς μουσικής εξέλιξης). Ωραίο είναι το ύφος και ο στίχος της που όντως για εμάς τους έλληνες είναι και μοναδικός αλλά και ιστορία του τόπου μας. Η ρεμπέτικη μουσική λοιπό, ξαναλέω ότι είναι καθαρά κοινωνικό φαινόμενο γι’ αυτό και οποιαδήποτε μουσικολογική της προσέγγιση πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά.</FONT>

Δεν έχει να προτείνει τίποτα διαφορετικό από τι ακριβώς; Μάλλον από τα όσα ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε φίλε Γιάννη. Η τεραστίων διαστάσεων μουσική ανάμιξη (ή και “παρτούζα”) που συμβαίνει εδώ και τρεις χιλιετίες στον κόλπο του Αιγαίου δεν έδωσε τίποτα αξιόλογο; Νομίζω πως απλά στέκεσαι στην αξιολόγηση της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου 1880-1950 = κάπου 70 χρόνια.

Μουσική εξέλιξη ανεξάρτητη της ιστορικής εξέλιξης δεν νοείται. Πόσο μάλλον συμπερασματολογία εκ της μίας ανεξαρτήτως της άλλης. Το αστικολαϊκό τραγούδι έπαιζε ουσιαστικό κοινωνικό ρόλο σε εποχές οικονομικής ύφεσης. Στον Ελλαδικό χώρο αυτός είναι ο κανόνας. Δεν στόλισε τις βραδιές των βασιλιάδων και των φεουδαρχών όπως στης κεντρικής Ευρώπης τις βασιλικές αυλές. Αντιθέτως στόλισε, ύμνησε και φλέρταρε με το ταπεινό και καθημερινό. Οπότε, με το τρόπο του, είναι κι αυτό πομπώδες, μεγαλόπρεπο, προϊόν ιστορικής και μουσικής εξέλιξης και επιδεικνύει τη βασιλική του καταγωγή! Υπό την προϋπόθεση οτι βασιλιάς είναι ο ανθρωπος δίπλα σου που πασχίζει.

Μόνο τούτο:

Να ΄ναι σα να 'μουν έτοιμος. Και να 'ναι
σα να 'χω χάσει το εισιτήριο. Οι κάβοι
να αφροκοπάν, κι οι αφροί να το κουνάνε

  • μες τους καπνούς του, όρνιο ένα καράβι.

Κι εφώ ψάχνομαι εδώ χάμω. Και όλο - όλο
… το εισιτήριο - να λέω - σύντροφοι ωραίοι…
Και να μην έρχεται μια βάρκα ως το μώλο,
να μη φαίνονται πουθενά οι βαρκαραίοι…

Οι βαρκαραίοι!.. Το εισιτήριο!.. Να τρέμει
-ζαγάρι εντός μου - η Χαλκίδα και τα όρη
κι εκεί να το 'χουν συνεπάρει οι άνεμοι
μετέωρο - μες στις αχλές του - το βαπόρι…

Ω διάολε!.. Όλα να 'χουν χαθεί και νά 'χουν πάει
κι οι ανθρώποι δραπετεύσει από τους τόπους,
κι αυτό το πλοίο να τραβάει και να τραβάει,
χωρίς μηχανικούς, χωρίς ανθρώπους…

Και χωρίς φώτα. Ακυβέρνητο, Και όλο
να χλιμιτράει στο χάος. Κι ώς θα κλαίω,

  • κι όλο να ψάχνομαι, να ψάχνομαι στο μώλο
    κι όλο για κείνο το εισητήριο να λέω…
48

Ωραία είναι να τα βλέπουμε έτσι τα πράγματα, αλλά με λίγες παραπάνω μουσικές γνώσεις θα συνειδητοποιούσαμε ότι δεν έγινε και τίποτα καινούργιο ή μαγικό!
Οι άραβες και το φλαμέγκο για παράδειγμα (ακούστε Anouar Brahem και θα με θυμηθείτε) προϋπήρξαν του Γιοβανίκα και κάναν το ίδιο πράγμα. Φυσικά και αυτοί για να πετύχουν κάτι τέτοιο προφανώς τροποποιήσανε το μουσικό τους σύστημα. Κόψανε τα πολλά και χωρίσανε τον μείζονα τόνο στα 4 {( 1+1=ημιτόνιο)+ (1+1=ημιτόνιο)}. Εκεί να δεις πλούτο μίας και υπάρχει συνεχόμενη παράδοση 600 και βάλε χρόνων. Το ελληνικό το σύστημα κινήθηκε με παραπλήσιο τρόπο. Η φωνή διατήρησε τα διαστήματα της ανατολικής μουσικής, αλλά στα όργανα διαιρέσανε τον μείζονα τόνο στα 2 (ημιτόνια). Αποτέλεσμα ήταν αυτό που λές και πίστεψε με, η διαφωνία μου έγκειται καθαρά ως προς την μοναδικότητα του φαινομένου. Σε κάθε περιοχή που υπάρχουν δύο ισχυροί πολιτισμοί, ο ένας δανείζεται στοιχεία από τον άλλον ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΑ για να μπορέσει να εκφραστεί ο κοσμάκης.
Αλλά πρόσεξε, δύσκολα θα βρεις παρόμοια παραδείγματα σε δρόμους- μακάμ τα οποία έχουν πολύ αυστηρά διαστήματα. Αναφορικά θα σου πώ ότι μπορεί να γίνει όλο κι όλο σε 9 περίπου βασικούς δρόμους( βασικούς γιατί υπάρχουν και τα τρανσπόρτα τα οποία με το παραπάνω σύστημα χάνουν την ουσιαστική τους αξία π.χ Ισφαχάν, Σεχνάζ κ.α). Κιουρντί, - μινόρε, ΜουχαγιέρΚιουρντί - μινόρε, Νιβέντ- μινόρε, ΚιουρντιλίΧιτζασκάρ- μινόρε, Μπουσελίκ-μινόρε, Νικρίζ- μινόρε, Χιτζάζ- ματζόρε, Τσαργκιάχ- ματζόρε, Μαχούρ- ματζόρε. Θα μου πέις, γιατί δεν αναφέρεις το Ραστ; Γιατί πολύ απλά το Ράστ άμα δεν παιχτεί με το Βου χαμηλωμένο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΡΑΣΤ αλλά ματζοράκι( άκου σε μπουζούκι το «μήλο μου κόκκινο» και μετά βάλε ένα Rast Saz Semai και θα καταλάβεις τι εννοώ). Από κει και πέρα γία να μπορέσουνε να χρησιμοποιήσουν και άλλα μακάμ απλά τα τετραγώνισαν (βλ. Σαμπά) και τα κάνανε μείζονες ή ελάσσονες κλίμακες με τους αντίστοιχους οπλισμούς.
Κάλα τα ρεμπέτικα, καλά τα σμυρνέικα ακόμα και τα λαϊκά αλλά άς ανοίξουμε τα αυτάκια μας και λίγο παραπέρα για να μπορέσουμε να τα κρίνουμε λίγο πιο αντικειμενικά και φυσικά για να βγάλουμε και τίποτα καινούργιο.
Γιάννης

49

Το προηγούμενο posting ήταν προς τον Φέρρη (την ώρα που το έγραφα ήρθε το δικό σου Κώστα). Πράγματι αναφέρομαι στα τελευταία 70 χρόνια και φυσικά δεν αγνοώ το παρελθόν για το οποίο μάλιστα πασχίζω να μάθω ότι περισσότερο. Και δυστυχώς βλέπω ότι το δικό μου παρελθόν το βρίσκω πλέον μέσα σε άλλους τόπους. Γιατί εμείς καταντήσαμε βαυαρόπληκτοι και βάλαμε ένα Χ στα παλιά. Και λέω, πρίν εξετάσουμε το μινόρε του Γιοβανίκα, δεν είναι καλό να εξετάσουμε τα αριστουργήματα που γραφτήκανε σε Νιαβέντ από τους προγόνους μας; Πριν ανοίξουμε συζήτηση για το αν ο Ζαμπέτας έγραψε η όχι ουσάκ να δούμε τι γράψανε οι παλαιότεροι σε Ουσάκ;
Ναι, θα επιμείνω ότι το ρεμπέτικο υστερεί μουσικά σε σχέση με τα παλαιότερα είδη ελληνικής μουσικής. Το λέω αυτό επειδή είμαι μουσικός και όχι κοινωνιολόγος και επειδή λυπάμαι που για να μάθω την παλιά ελληνική μουσική αναγκάζομαι να παίζω τούρκικα και αραβοπερσικά κομμάτια.
Γιάννης

50

Ρε Γιάννη, απ’ αλλού ξεκινάς, αλλιώς συνεχίζεις κι αλλού τελειώνεις.

Απ’ την μία ψάχνεις για νεωτερισμούς και μαγεία επικαλούμενος “λίγες παραπάνω μουσικές γνώσεις”.

Συνεχίζεις με τον αραβικό πλούτο και το μουσικό σύστημά τους που ήταν ιστορικά συνεπές & αναγκαίο επειδή άλλοι κοινωνικό-οικονομικοί παράγοντες είχαν εκπληρωθεί να το φτιάξουν όπως το φτιάξανε. Εκεί στέκεσαι για λίγο και μας μιλάς για ημιτόνια και τόνους.

Τέλος ολοκληρώνεις με την προτροπή να ανοίξουμε λιγάκι τα αυτάκια μας για να… ξεστραβωθούμε.

Έχεις την βεβαιότητα πως επειδή σ’ αυτό το forum γράφουμε περί ρεμπέτικου - μιας και λέγεται “ρεμπέτικο forum” - κατά τα λοιπά είμαστε μουσικώς κνώδαλα και κολλημένοι φουστανελάδες; (φιλικά το γράφω αυτό - κοίτα μη μου παρεξηγηθείς)

Σε διαβεβαιώ πως από αισθητικής πλευράς, ο μουσικός κόσμος στον οποίο αποπειράσαι συστηματικά να μας μυήσεις, εμένα με άφησε ολοκληρωτικά αδιάφορο και μισοκοιμισμένο προ 20ετίας που τον πρώτο-ανακάλυψα και που μετά από λίγα χρόνια του γύρισα οριστικά την πλάτη. Και για να σε προλάβω: δεν είμαι μουσικά αστοιχείωτος.

Πέρα από τη σχετική πλάκα, και μιας και το έφερε η κουβέντα, να προτείνω πως πας όστις σώνει και καλά επιθυμεί να… ξεβουλώσει τα αυτιά του από το ρεμπέτικο, να δοκιμάσει ολίγην Κρητική λύρα με σαλατούλα από ηπειρώτικες πολυφωνικές. Με λίγη Ποντιακή μπαρούτη να γεμίσει τις Καλαματιανές πιστόλες και να κοπιάσει κατά Ρούμελη μεριά να τον φιλοξενήσω στο Αμπελάκι που θα χτίσω κάποτε την πέτρινη παράγκα μου.

Ίσως να βρει έναν ευρύτερο μουσικό κόσμο με κάποια χαρακτηριστικά που θέλγουν:

  • Μιλάνε ελλαδικές διαλέκτους που όλοι λίγο - πολύ έχουμε ακούσει.
  • Εκπέμπουν φλόγα και πάθος όπως ταιριάζει στο χώρο που ζούμε (δεν είναι κοιμήσικα ούτε πουστριλέ)
  • Συνοδεύονται από λεβέντικους χορούς που ανατριχιάζουν με την αμεσότητα και την σχέση τους με τα δεσπόζοντα επαγγέλματα και τις κινησιακές συνήθειες της περιοχής τους.
  • Τελικά, λόγω DNA υπάρχει 100% συμβατότητα δότη - αποδέκτη…

Τούτα τα λίγα για σκέψη και συνεχίζουμε.

51

(To posting αυτό έπεσε πριν προλάβω δω το προηγούμενο που απευθυνόταν στον Φέρρη. Τέλος πάντων, όλοι ξέρουμε για τι μιλάμε)

52

Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μπορείς να συνδέσεις τα στοιχεία του παραπάνω posting. Είναι μια ανάπτυξη συγκεκριμένου σκεπτικού. Τώρα ο οποιοσδήποτε επιλέξει μικρά στοιχεία από ένα μεγαλύτερο κείμενο είναι φυσικό να το κάνει να φαίνεται σαν έργο του Μπρετόν. Τέλος πάντων δεν θα παρεξηγηθώ και με την οθόνη του pc. Έτσι κι αλλιώς το έχω ξαναπεί. Χαίρομαι που βρήκα κόσμο για να κουβεντιάζω τέτοια πράγματα. Αλλά επειδή η κουβέντα κολλάει συνέχεια γιατί μάλλον οι απόψεις διίστανται τραγικά την κόβω εδώ. Ένα έχω να πω. Ανήκουμε σε άλλη γενιά όπως θα έχεις καταλάβει. Εγώ είμαι από εκείνη που όπως λέει και ο Πορτοκάλογλου: «Χούντα δεν θυμάμαι μα ούτ’ ελευθερία
» και στο πρώτο «θυμάμαι» θα το διόρθωνα «ούτε καν γνώρισα»!. Εάν για εσάς τα ρεμπέτικα αποτελούν κάτι πιο έντονο, πάω πάσο. Για μένα προσωπικά είναι κομμάτι ιστορίας της νεότερης Ελλάδος. Ούτε προσωπικό βίωμα, ούτε τρόπος ζωής. Και σαν τέτοια τα εξετάζω. Σέβομαι και τον κόπο σας αλλά και την ανάγκη να διατηρήσετε τα πιστεύω σας. Δεν το κατηγορώ γιατί ίσως και εγώ να το κάνω κάποτε. Αλλά θεωρώ ότι κάποιος που γνωρίζει από μουσική και είναι ανοιχτό μυαλό (για σένα το λέω Κώστα) είναι κρίμα να κολλάει με τόσο πάθος σ’ αυτά θεωρώντας τα Μουσική. Και τι είναι μουσική θα μου πεις.
Η Μουσική είναι επιστήμη σαν τη Φυσική και τα Μαθηματικά. Το παιδάκι που τρίβει την μάλλινη κουβέρτα και βλέπει τα χαρτάκια να κολλάνε πάνω της δεν κάνει φυσική. Απλά ανακαλύπτει το μεγαλείο της και πιθανώς όταν μεγαλώσει να ασχοληθεί πιο συστηματικά για να την κατακτήσει. Αυτός που παίζει πέντε νότες γιατί εκείνη την στιγμή τη βρίσκει ΔΕΝ ΚΑΝΕΙ μουσική. Για να τη βρεις εις βάθος με πέντε νότες και να κάνεις μουσική πρέπει πρώτα να έχεις παίξει 5 στη νιοστή νότες τις οποίες θα μελετήσεις ΚΑΘΕ ΜΙΑ ξεχωριστά. Η Μουσική έχει κανόνες και μάλιστα ΑΥΣΤΗΡΟΥΣ που πρέπει να τηρούνται. Ελιτιστής; Μπορεί. Ίσως και να γουστάρω τον Επίκουρο. Ίσως και να μην γουστάρω καθόλου εκείνους που νομίζουν ότι κάνουν μουσική όπως γενικότερα δεν γουστάρω τους φαφλατάδες και τους επιδειξιμανείς. Εσάς όμως σας γουστάρω γιατί είστε αγύριστα κεφάλια.
ʼντε τα λέμε,
Γιάννης

53

Γιάννη τελικά δεν ξέρω αν έχεις ταλέντο στον ταμπουρά που παίζεις ξέρω όμως σίγουρα ότι έχεις μεγάλη έπαρση για την πάρτη σου και την τρομερή μουσική σου παιδεία. Δυστυχώς όμως για μας (ξέρω για ποιους μιλάω και ξέρουν κι αυτοί) αποτελείς μάλλον τον αντίποδα μας καθότι στερούμεθα μουσικής παιδείας και περνάμε την βόλτα μας στο ντουνιά με πέντε νότες απ το Μάρκο άλλες πέντε απ τον Τσιτσάνη και άλλους της ίδίας πάστας και φυσικά τις θεωρούμε μουσική .
Πώς να το πει κανείς τρίβουμε το χαρτάκι στην κουβέρτα και κάνουμε χάζι που κολλάει.
Εσείς οι σπουδαγμένοι μπορείτε να μαζεύεστε σε κάνα τειοποτείο και να συναγωνίζεστε σε δεξιοτεχνία στον μοναχογιό τον Κωσταντή .Μπορείτε επίσης μελετάτε την ακαδημαϊκή του πράγματος πλευρά και άμα φτάσετε σε συμπέρασμα να μας το πείτε κι εμάς να χαρούμε .Οι αυστηροί δε κανόνες δεν μας ταίριαζαν ποτέ , κρατήστε τους.
Επέτρεψε μας να παίζουμε και λίγο μπουζουκάκι άμα δε σε χαλάει , αυτές τις πέντε νότες σε διάφορους συνδυασμούς.
Να ξέρεις κιόλα ότι το καλύτερο πράγμα που προέκυψε απ αυτό το forum είναι μια πολύ δυνατή παρέα που βγαίνει παίζει πίνει ξενυχτά και μελετάει παρέα μ αυτές τις πέντε νότες που τόσο απαξιωτικά περιγράφεις.
Συγνώμη για την ειρωνεία μου προηγήθηκε όμως η δική σου.

54

Ρε φιλε εισαι εκτος
.
Την μαγκια για να την ανθιστης πρεπει να εισαι αλανι και οχι κυριζι.

Οι νομοι και οι κανονες ειναι για εσας τους καλαμαραδες, εμεις αυτα δεν τα μασαμε

Ακου εκει τα ρεμπετικα κομματι της ιστοριας, ρε συ το ρεμπετικο ειναι εδω και θα συνεχισει να ειναι
( Οσο υπαρχουν Δασκαλοι Θα βγαινουν μαθηταδες), και κατι «μουσικοι» της υψηλης θεωριας θα το εχουνε στην απεξω για να ικανοποιησουνε την ζηλεια και το ινατι τους.

Μπουζουκι γλεντι του ντουνια
Που γλενταγες τους μαγκες
Οι πλουσιοι σου κανανε , μπουζουκι μου
Μεγαλες ματσαραγκες

55

Γιάννη Παπαϊωάννου εάν η μουσική ήταν επιστήμη θα βάζαμε έναν αλγόριθμο στα κομπιουτεράκια από τον οποίο, αλλάζοντας κάποιες μεταβλητές χ ψ, θα βγάζαμε ό,τι μουσική γουστάραμε. Αυτό να μου πεις μπορεί να γίνει και τώρα αλλά αν ακούσεις το αποτέλεσμα αυτό που έχει βγει είναι μια επίπεδη, άχρωμη μουσική χωρίς κανένα συναίσθημα.
Η μουσική θεωρία μπορεί να είναι επιστήμη, η μουσική όμως είναι κατι ΠΟΛΥ ΑΝΩΤΕΡΟ από επιστήμη.

56

Γιάννη, επειδή βλέπω πως έχεις έφεση στη βαριά κουλτούρα σου απαντάω:

Η Μουσική ΔΕΝ είναι επιστήμη. Μην το ξαναπείς, εκτός κι αν βρεθείς μεταξύ αδαών.

ΕΠΙΣΤΗΜΗ είναι εκείνος ο τομέας της ανθρώπινης δραστηριότητας που ερευνά τη σχέση αιτίου και αιτιατού, συλλαμβάνει και αποκωδικοποιεί τους νόμους της διακριτής πραγματικότητας που ερευνά, και τέλος ενσωματώνει τα πορίσματα των διεργασιών αυτών στο συνεχώς αυξανόμενο αντικείμενό της.

ΤΕΧΝΙΚΗ απ’ την άλλη, είναι ένα σύνολο πορισμάτων (υποσυνόλων) πολλών άλλων επιστημών εκφραζόμενο ως σύνολο προκαθορισμένων ενεργειών με σκοπό την επίτευξη του χρήσιμου.

Στην προκείμενη περίπτωση, η μουσική παίρνει πορίσματα και γνώση από την ακουστική ως μέρος της Ιατρικής, από τα Μαθηματικά, από την Φυσική και από την Ιστορία του ανθρώπου. Γνωστικά “δάνεια” που τα επεξεργάζεται παραπέρα και ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ εκ των υστέρων, τρέχοντας καταϊδρωμένη πίσω από τις ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΥΣΕΣ μουσικές των λαών.

Η Μουσική είναι μέρος της επιστήμης της Αισθητικής. Κάτι που είναι μια άλλη και μεγάλη κουβέντα - αν το επιθυμείς να την συνεχίσουμε δημοσίως θα μου δώσεις μεγάλη χαρά.

Ο μόνος τρόπος λοιπόν που μπορείς να βαφτίσεις τη Μουσική “επιστήμη” είναι εκείνος ο μαγκιόρικος που χρησιμοποιεί ο μέσος ταξιτζής όταν λεει “ΤΟ ΤΑΞΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΦΙΛΑΡΑΚΟ ΜΟΥ - ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟ ΤΙΜΟΝΙ ΚΙ ΑΚΟΜΑ ΜΑΘΑΙΝΩ”.

Μην θίγεσαι επαγγελματικά. Κι εγώ όντας πολιτικός μηχανικός δηλώνω “τεχνικός” και όχι “επιστήμων” προκειμένου να αποφύγω τα φάσκελα και τα χάχανα. Εκτός κι αν μιλάω σε ακροατήριο που βλέπω στα μάτια του την ανάγκη να με σεβαστεί, οπότε τους κάνω τη χάρη και τους φλομώνω στο φούμο.

Και για τα περί τρόπου ζωής για το ρεμπέτικο, δεν μιλάω εκ μέρους άλλων, αλλά τούτο μόνο έχω να σου πω: Η δική μου προσέγγιση έγινε με αποκλειστικό γνώμονα την υψηλή αισθητική του και την δομική αρτιότητά του. Εγκεφαλική πρωτίστως είναι η σχέση μου με αυτό παρά συναισθηματική. Εκ των υστέρων αναπτύχθηκε μέγας έρως που ενισχύθηκε εκ του ότι ο κόσμος που το αγαπάει το ίδιο και περισσότερο από μένα, είναι ύψιστης αξιοπρέπειας.

57

Με κάλυψε μ’ εκπληκτικό τρόπο ο ΚΚ(ΤΜ), και δε θα τον επαναλάβω.
Θα σε ρωτήσω όμως, Γιάννη μας, πως ορίζεις εσύ τη “μουσική σπουδαιότητα” ενός είδους τραγουδιού;
Με τη δομή του;
Τη μελωδία του;
Τ’ ακόρντα του;
Την περιπλοκότητα του μουσικού θέματος;
Την απλότητα (δωρικότητα;)
Τη σχέση στίχου-μουσικής;
Κι επειδή όλα αυτά δε μπορεί παρά να μετριούνται με αριθμούς και στατιστικές, άνοιξε την ψυχούλα σου κι άκουσε προσεκτικά:
Την εισαγωγή του Σκαρβέλη στο “Ο τσιγγούνης ο μπαμπάς σου” με κιθάρα.
Τη μουσική φράση του Τσιτσάνη “Μάγισσα τσιγγάνα απ’ τη Βαγδάτη, μάγια να μου πεις γιά την αγάπη, 'γω δε φταίω αν γεννήθηκα φτωχός μες στο ντουνιά, γιά να την παντρέψουν μ’έναν πλούσιο, του αλήτη θα ματώσει η καρδιά…”
Θα μπορούσα να συνεχίσω με χιλιάδες άλλα παραδείγματα, αλλά πιστεύω ο μουσικός συγκλονισμός που παθαίνει κανείς μ’ αυτά τα δύο, είναι αρκετός γιά ν’ αποκαλυφθεί τόσο ο Βιβάλντι, όσο και ο Ραβί Σανκάρ.

58
  • Κώστα Κ. άκρως ψυχικά αποκαλυπτικό, ακριβές και ορθό το posting σου. Συγχαρητήρια, με καλύπτει και μένα προσωπικά απόλυτα. Εξέφρασες πράγματα και έννοιες που δύσκολα αποδίδονται γραπτά με λιτό αλλά μεστό τρόπο. Με ενθουσίασες φίλε.

Σ.Π.

59

Γιατί τόσες επιθέσεις; Θίχτηκε κανείς ή απλά δεν αρέσανε τα γραφόμενα; Που βλέπετε έπαρση και ψώνιο; Επειδή κατέθεσα την άποψη μου για το αντικείμενο; Δεν είναι σωστή στάση αυτή για διάλογο. Και με τη σειρά μου θα συμπληρώσω ότι ναι η άποψη του Κώστα μου άρεσε και δίνει έναυσμα για διάλογο (έστω και αν είμαι της «βαριάς κουλτούρας») Ναι ρε παιδιά διαφωνούμε σε κάτι. Καλό είναι αυτό, δείγμα ζωντάνιας. Τι πρέπει να κάνουμε να τα λέμε και μετά ο ένας και ο άλλος να δίνουν συγχαρητήρια; Και μόλις πει κάποιος κάτι διαφορετικό να τον αρχίζουμε στα «ρε έτσι και ρε έτσι, αλλιώς»;
Δεν θα απαντήσω στα χαζά του τύπου «δεν τα μασάμε», «καλαμαράδες». Ο κύριος που τα έγραψε μάλλον είναι πολύ μάγκας και εμείς στα κολέγια της Ελβετίας μάθαμε κάτι τέτοιους τύπους να τους αποφεύγουμε.
Όπως δεν θα απαντήσω και στις υποδείξεις περί του τρόπου που πρέπει να διασκεδάζουν οι σπουδαγμένοι γιατί δε της πέφτει λόγος της πλέμπας.
Και τώρα για να ξεκαθαρίζουμε και να ήμαστε σωστοί όποιος θέλει να χαρακτηρίσει τον άλλον ας το κάνει τουλάχιστον επώνυμα.
ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕΒΑΣΤΕΣ
ΟΤΑΝ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ.
Αλλιώς μπορείτε να μεταφερθείτε στο φόρουμ της χρυσής αυγής.
Αγαπητέ Κώστα, θα μου επιτρέψεις να καθυστερήσω να σε απαντήσω λόγω δουλειάς αλλά θα τα πούμε λίαν συντόμως γιατί το ζήτημα που έθιξες είναι βαρύ (σαν την κουλτούρα μου).

60
  • Φίλε Γιάννη Παπαϊωάννου, στα παραπάνω γραφόμενα μου δεν υπονοώ τίποτε σχετικό με τη δική σου “διαφορά” με κάποιους άλλους φίλους. Απεναντίας, επειδή γνωριστήκαμε προσωπικά και από κοντά, παρακολουθώ με μεγάλο μεν ενδιαφέρον τα postings σου, για τα οποία δε λόγω έλλειψης μουσικών γνώσεων από μέρους μου, αδυνατώ -εκ των πραγμάτων- να έχω θετική η αρνητική άποψη.

Αυτά για να μην υπάρχουν παρανοήσεις και παρεξηγήσεις.

Φιλικά

Σ.Π.

61

Αγαπητέ Κώστα Φ. Η “μουσική σπουδαιότητα” ενός κομματιού, ορίζεται σε ορισμένες περιπτώσεις και από τα στοιχεία που αναφέρεις αλλά κυρίως από την αποδοχή του ιδίου του κομματιού από τον κόσμο. Βέβαια εδώ το θέμα είναι πιο περίπλοκο μιας και κατ’ αυτόν τον τρόπο θα θεωρούσαμε τα σκυλάδικα μουσικά αριστουργήματα. ʼρα η «αριστουργηματικότητα» ενός κομματιού είναι μάλλον μια συνάρτηση της αποδοχής του σε σχέση με το πολιτιστικό επίπεδο του κόσμου στον οποίο απευθύνεται και την εποχή που γράφτηκε. Ένα άλλο στοιχείο είναι η διαχρονικότητα του κομματιού για την οποία και πάλι ισχύουν οι παραπάνω αντιστοιχίσεις.Aυτά περί «αντικειμενικής αριστουργηματικότητας». Και για να το κλείνουμε το θέμα. Αριστούργημα είναι ότι θεωρεί ο καθένας αριστούργημα και αυτό έχει να κάνει με το τι του επιτρέπει το πολιτισμικό του επίπεδο να διακρίνει ως τέτοιο. Σημασία δεν έχει να πείσεις ότι το ένα ή το άλλο είναι αριστούργημα γιατί το μόνο που θα καταφέρεις είναι να δημιουργήσεις ΜΟΔΑ. Σημασία έχει ο ίδιος ο κόσμος να φτάσει στο ίδιο επίπεδο με εσένα που λόγω γνώσεων θεωρείς ότι αναγνωρίζεις τα αριστουργήματα, και να κάνει το ίδιο.
Σκοπός μου δεν είναι να σας «καταπλήξω» με τις μουσικές μου γνώσεις, οι οποίες παρεμπιπτόντως δεν είναι και ιδιαίτερες, ούτε να σας βγάλω ηλίθιους και «καμένους» που αγαπάτε αυτό το είδος . Πιστεύω απλά ότι με το να δει κάποιος κάτι «μουσικότερο» εδώ μέσα, πράγμα που προσπάθησα να κάνω, ίσως συγκινηθεί και πεί: για να δούμε τι μαλακίες μας λέει αυτός. Νεανικός ενθουσιασμός; Επειδή είμαι ρομαντικός, (και μ’ αρέσει ο Hugo Pratt!) και επειδή έμαθα μουσική κάτω από αντίστοιχες συνθήκες το κάνω. Αλλά εσείς το παρεξηγήσατε και θεωρήσατε ότι ψάχνω για μακάμ και ήχους στα ρεμπέτικα και επειδή δεν τα βρήκα (και βρήκα αρμονία) το βγάζω σκάρτο. ΜΕΓΑ ΛΑΘΟΣ!
Γιάννης