Καλημέρα,
ίσως έχει ξανασυζητηθεί, αλλά σήμερα το πρωί άκουγα το “Οι φυλακές του Ωρωπού” και σκάλωσα στο στίχο που μέχρι τώρα λέγαμε
“Και την Κυριακή, μα κρέας, τζάμπα είναι κι ο κουρέας”
Παιδιά, θα πω τον συλλογισμό μου και ας με δείρετε… έχω την αίσθηση ότι ακούω να λέει:
“Και την Κυριακή μακρέα, τζάμπα είναι κι ο κουρέα(ς)”. Χωρίς τα σίγμα!
Πιστεύω ότι μπορεί να χρησιμοποιεί το “μακρέα” ως χρονικό, κατά το “βραχέα” και να εννοεί “μακρυά άδεια εξόδου”, ότι είναι όλη τη μέρα έξω (σε “προαυλισμό” ή “άδεια εξόδου”);
Παρακαλώ πείτε μου τί ακούτε κι αν σας φαίνεται πιθανή εκδοχή…
Μακρέας είμαι εγώ …
Έχει πολύ πλάκα , κάθε φορά που το τραγουδάω κινδυνεύω να σκάσω στα γέλια.
Επίσης ο Μπάτης πέθανε 10 Μάρτη τη μέρα που γεννήθηκα δηλαδή.
Νομίζω πάντως πως μάλλον λέει και την μα κρέας…Απλά χάνεται το σίγμα όπως και στο κουρέας.
Τώρα αυτό που λέμε … ΄΄ και την Κυριακή μα κρέας΄΄,και αυτό λίγο στραβό ακούγεται.
Ο Κωνσταντόπουλος το εχει ανεβάσει εδώ,και μου φαίνεται οτι είναι πολύ σωστό,αυτό που γράφει για στίχους:
΄΄Και την Κυριακή μας, κρέας
Τσάμπα είναι κι ο κουρέας.΄΄
Και αυτό το λεω γιατί , ο Μπάτης εξηγεί τι γινόταν την Τρίτη την Πέμπτη,και οταν φτάνει στην Κυριακή,την λέει Κυριακή μας.Αλλά δεν το λέει δυνατά το σς ,οπως και μετά στη λέξη κρέας.
Μήπως εννοούσε,η Κυριακή μας;;Η μέρα που δεν τους εβαζαν αγγαρείες;;Η μέρα που υπήρχε κρέας στο συσσιτιο,και για αυτο την λέγανε Κυριακή μας;;
Το να γράψει :
Και την Κυριακή μα κρέας,δεν νομίζω.Δεν κολλάει αυτό το μα στο λεξιλόγιο του Μπάτη.
Θα μπορούσε να γράψει : Και την Κυριακή το κρέας Τσάμπα είναι κι ο κουρέας
Τουλάχιστον μου φαίνεται αδύνατη η περίπτωση να κόλλησε εκει το μα,για να του βγούν σωστά οι συλλαβές,και ο τονισμός.
Πάντως μια σκέψη ειναι αυτη που κάνω.
Άλλο τα βραχέα κύματα (επανωφόρια, ιμάτια, τεμάχια, τμήματα, you name it…) και άλλο τα μακρά, βεβαίως. Ποτέ δεν έχω ακούσει ούτε για μακρέα ραδιοφωνικά κύματα, ούτε για “μακρέας αδείας” εξόδου, άσε βέβαια που “εξόδου” οι φυλακισμένοι δεν έπαιρναν τότε, μόνο οι φαντάροι. Ακόμα, κρέας την Κυριακή είναι ό,τι φυσιολογικότερο και ριμάρει ωραία με τον κουρέα. Κι από πάνω, όσο “κρέα” ακούω, άλλο τόσο “κουρέα” (σχεδόν) ακούω επίσης, το -ς σχεδόν δεν ακούγεται καθόλου.
Το κρέας νοηματικά δένει πολύ, δεν αμφισβητώ αυτό, άλλωστε η Κυριακή είναι μέρα “γιορτής”, μέρα ιερή.
Εγώ σκέφτομαι, από την άλλη, ότι όλα τα υπόλοιπα “σίγμα” στο τραγούδι (και σε όλα του τα τραγούδια) ακούγονται κανονικά, ακόμα και στις μεγάλες μαστούρες του :
Θα μπορούσε, όπως λέει κι ο Κώτσος, να έχει πει “με κρέας” ή “το κρέας”…
Εκτός εάν το “μα” έχει την ιδιότητα του “και”
Τρίτη , Πέμπτη μακαρόνια, μα ο μάγκας βγάζει χρόνια
Και την Κυρικακή μα κρέα, τζάμπα είναι κι ο κουρέα
εντάξει, είναι τραβηγμένο αυτό που υποθέτω, αλλά καμιά φορά μέσα από τα τραβηγμένα μπορεί να βγει κάτι.
Θα ήταν ενδιαφέρον αν βρίσκαμε τον κανονισμό των Φυλακών Ωρωπού πάντως
ΥΓ. Νίκο (Πολίτη), έψαξα σε λεξικό πριν γράψω το μήνυμά μου και βρήκα αυτό:
[μσν. μακριά < μακρέα με συνίζ. για απόφ. της χασμ. < ουδ. πληθ. του επιθ. μακρύς αναλ. προς το επίρρ. βραχέα]
το οποίο το θεώρησα ελάχιστα ενθαρρυντικό για την άποψή μου
Αυτό που πάντα καταλάβαινα είναι ότι βασικά ήθελε να πει «και την Κυριακή κρέας» και, την τελευταία στιγμή, διαπίστωσε ότι του λείπει μια συλλαβή και την μπάλωσε πρόχειρα. Εγώ το λέω (θα διαφωνήσετε βέβαια) «και την Κυρια - κή_ε - χει κρέας».
Το ότι δεν ακούγεται το σίγμα το είχα μάλλον θεωρήσει ζήτημα φθοράς, υποσυνείδητα (γιατί συνειδητά δεν το είχα προσέξει).
Από την άλλη, το ότι «η μακρέα, της μακρέας» δεν υπάρχει δε λέει τίποτε. Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι λαϊκή παραφθορά της καθαρευουσιάνικης ορολογίας της φυλακής. (Οι απίθανες παραλλαγές στην κλίση των λέξεων «το βραχύ» και «το μακρό» που έχω ακούσει στο σχολείο από τα παιδιά, δε λέγονται. Και δεν είναι αλάνια του Περαία, είναι κανονικοί μαθητές. Ούτε η λέξη «μακρό» κλίνεται περίεργα, απλώς έλκεται από την περίεργη κλίση του «βραχύ» [π.χ. του βραχέος > του μακρέος, τα βραχέα > το βραχέο > το μακρέο κλπ.]. Ακόμα και το κανονικό και σωστό «ο μακρύς, το μακρύ» -για μια λεξη που αρχικά ήταν «ο μακρός, το μακρόν» προέρχονται από λαϊκή παραφθορά κατ’ αναλογία προς το «βραχύς, πλατύς, φαρδύς» κλπ., είναι δηλαδή ένα πρώην λάθος που καθιερώθηκε κι έγινε σωστό. Το ίδιο κι ο «ελαφρύς» -αρχ. ελαφρός- κατά το βαρύς.)
Το μόριο “μα”, πάντως, το χρησιμοποιεί συχνά: Ένας μάγκας παραπέρα μα κρατάει τη μπουζουριέρα. Στέκω μια και την κυτάω (2χ), στέκω μιά μα την κυτάω και νομίζω ότι και σε άλλα κομμάτια βάζει “μά”.
Καλησπέρα. και την Κυριακή έχει κρέας ε, τώρα μπάτης είναι βρε παιδιά κομμάτια είναι ο άνθρωπος σε πολλά από τα τραγούδια του είναι στουρης δηλαδή μαστούρης θέλω να πο μάλιστα μια φορά αυτό το ξερό από πρώτο χέρι του λένε να τραγουδήσει ένα τραγούδι και λέγει ο μπάτης μπα που να το τραγουδήσω εισα, που βλέπω την μύτη μου χαχαχχααχ… αυτός, ήταν ο μπάτης……
μπάτης και μαστούρης γίνετε να μην είναι…
[ol]
[li]που διαρκεί πολύ[/li][li]που διαρκεί πολλούς αιώνεςΗ Ελλάδα κατά τη μακραίωνα ιστορία της…[/li]Η ΜΑΚΡΑΙΩΝ, προκειμένου να επιτύχει υψηλή ποιότητα των προϊόντων που παρέχει, αξιολογεί και επιλέγει με σύνεση τους προμηθευτές των προϊόντων της.
[li]ο μακρόβιος άνθρωπος, ο αιωνόβιος ή πάντως εκείνος που έχει καταφέρει να φτάσει σε βαθιά γεράματα…[/li][/ol]
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 13:39 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 13:35 —
μακρέας το ακουσα μακραίωναρσενικόήθηλυκό
[li]που διαρκεί πολύ[/li][li]που διαρκεί πολλούς αιώνεςΗ Ελλάδα κατά τη μακραίωνα ιστορία της…[/li]Η ΜΑΚΡΑΙΩΝ, προκειμένου να επιτύχει υψηλή ποιότητα των προϊόντων που παρέχει, αξιολογεί και επιλέγει με σύνεση τους προμηθευτές των προϊόντων της.
Δηλαδή ότι η Κυριακή δεν περνάει με τίποτε, είναι (φαίνεται) πολύ μεγάλης διάρκειας;
Το αποκλείω με βεβαιότητα:
Πρώτον, δεν υπάρχει λέξη μακραίος ή μακραίας ή τίποτε παρόμοιο που να βγαίνει από το μακραίωνος.
Δεύτερον, και μόνος του να την έπλασε ο Μπάτης πάλι αποκλείεται, γιατί το μακραίων / μακραίωνος είναι εντελώς λόγϊα λέξη, ξένη προς το ύφος των ρεμπέτηδων και κάθε λαϊκού ανθρώπου.
Τρίτον, πού χάθηκε η συλλαβή -ων- ; Ακόμη κι ένας ρεμπέτης που δε χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη, θα την καταλάβει άμα την ακούσει, εφόσον αναγνωρίζεται: μακραίωνος = μακρός + αιώνας = βγάζει νόημα. Το μακρέας δε θυμίζει τις λέξεις από τις οποίες υποθέτουμε ότι βγαίνει, άρα δε θα ήταν κατανοητό.
Με τον Περικλή συμφωνώ, βεβαίως! Μην μας διαφεύγει ότι ο Μπάτης συχνά χρησιμοποιεί το – μα – (και άλλα μονοσύλλαβα μόρια) ως περίπου ευφωνική προσθήκη, απλά και μόνο για να βγεί το μέτρο (π.χ. μα ΄Γενίτης κανατάς, Μεθενίτης αχλαδάς)
Δεν μπορώ να σχολιάσω τίποτε για τον Μαυρέα, αφού δεν το έχω ξανακούσει, αλλά επ’ ευκαιρία ξαναδιάβασα τη συζήτηση και έχω να πω κάτι για δύο παλιότερες παρατηρήσεις:
Αυτή η παράξενη χρήση του «μα» δεν είναι αποκλειστικότητα του Μπάτη. Στα κοινά πανελλήνια ελληνικά «μα» σημαίνει «αλλά», όχι όμως και σ’ όλα τα ιδιώματα. Εδώ στην Κρήτη λ.χ., το «μα» μπαίνει συχνά σε φράσεις όπου εγώ θα έβαζα κάτι άλλο, π.χ. «κάνε λίγο υπομονή, μα σε λίγο θα φύγουμε». Σε στίχους, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και σε άλλα νησιά, το βάζουν καμιά φορά και αρχή-αρχή, χωρίς να είναι πολύ εμφανές τι εξυπηρετεί, π.χ. «μα εγώ μικρή μου σ’ αγαπώ…» (δεν έχει προηγηθεί τίποτε, και το «μα» δεν προσθέτει ούτε στο μέτρο, αφού το «μα_εγώ» είναι δύο συλλαβές όπως και το σκέτο «εγώ»).
Ωστόσο, όλες οι περιπτώσεις όπου έχω παρατηρήσει να χρησιμοποιείται το «μα» αλλιώς από τη χρήση που ξέρω εγώ, είναι μεταξύ προτάσεων ή στην αρχή πρότασης. Όχι μέσα σε πρόταση. Είναι δηλαδή παρόμοιες με το «Τρίτη , Πέμπτη μακαρόνια, μα ο μάγκας βγάζει χρόνια» και με το «στέκω μιά μα την κοιτάω», όχι όμως με το «την Κυριακή μα κρέας».
Εδώ ο Θεσσαλονικιός ρεμπέτης Χρίστος Μίγκος, συνεργάτης του Βασίλη Τσιτσάνη στα χρόνια της Θεσσαλονίκης, αναφέρεται στο τραγούδι του Μπάτη και δίνει την σωστή διάσταση των στίχων. Το τραγούδι σύμφωνα με τον Χρ.Μίγκο, έγινε μεγάλη επιτυχία στην Θεσσαλονίκη. Το βίντεο είναι ανεβασμένο από τον pikinos και η παραγωγή του έγινε στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Συμμετέχουν η Ρόζα Εσκενάζυ, ο Απόστολος Καλδάρας με τον Γιάννη Κυριαζή και καταλήγει στον Χρίστο Μίγκο.
από το 18:38 ως το 20:29
Στην συνέχεια του βίντεο, ο Χρίστος Μίγκος δίνει την δική του ερμηνεία για τον ρεμπέτη και τον μάγκα, ενώ αναφέρεται με σεβασμό και θαυμασμό στον Μάρκο και τα τραγούδια του.
