Kai su epishs file Yiannh, kai an 8es mia kalh kai upeu8unh meleth yurw apo tous dromous, th domh kai anaptu$h tous, tis sxeseis meta$u tous kai alla polla endiaferonta praymata, pare to biblio tou Payiath( “LAIKOI DROMOI” ekdoseis faggoto) to opoio einai 8aumasia douleia kata th gnwmh mou kai a$izei oxi mono ta lefta tou alla kai polu parapanw.
Kai ena allo meyalo pleonkthma tou BiBliou einai o tropos me ton opoio exei graftei. Sou para8etei th gnwsh tou me tetoio tropo wste na einai prosith kai katanohth apo ton aplo mousiko pou den einai kalos stis partitoures `h exei akomh kai aynoia apo autes. Tou leipei h dutikoferth af upshlou 8ewrhsh kai parousiash twn 8ematwn, o suyyrafeas einai an8rwpinos, semnos, ousiastikos,
kai safhs. Den $erw isws na epemeina liyo parapanw s’ auto to BiBlio alla mou exei kanei entupwsh kai to ektimaw polu, eidika otan analoyizomai alla pou diaBasa kai htan toso akatalaBistika pou nomizes oti to kanane epithdes.
Eukairias do8eishs uparxei ena BiBlio (kai to 8umh8hka yiati anaferei kai tous dromous sunoptika) tou Dhmhtrh Kouth apo th Messhnh Messhnias (Arh Nikolaidh exeis upopshn sou tipota;)me ton titlo -an 8umamai kala- “BiBlio ekma8hshs trixordou mpouzoukiou kai mpaylama”
To eixa prin xronia alla kapoios mou to bouth$e sth zoula apo to spiti otan emena ellada. Nomizw oti oi ekdoseis einai Nakkas alla den eimai siyouros. An kapoios ynwrizei kati yurw apo to BiBlio auto parakalw na mas pei . (Na dw 8a katadextei epitelous kapoios na mou apanthsei;)
pantos tora pou to xanaepsaxa sto diktio, vrisko mia alli diefthinsi , http://musiq.com/rebetika/3.htm opou lei to houzzam ke to segiah os
bMi Fa Sol bLA Si Do Re
kai
bMi Fa Sol La Si Do Re
antistiha.(an de kano lathos). Akusa ke gia ena vivlio tu X.Nikolopoulou laiki dromoi ke leo, tha lene ph ta dio vivlia afta (tu Payiati ke tou Nikolopulu) ta idia gia kathe dromo?
Asheto. To “mages dio sti fylaki” pu lei i Rita Abatzi mou to ehoun pei pos ine Kiourdi ke se ena xeno site de thimame akrivos vrika to Kurdi os : RE bMi Fa Sol La bSi Do Re, to opoio teriazi me to tragoudi, alla ine Oussak. Ektos ki an mou to pan lathos. Pantos afou akousa kala logia genika gia to vivlio afto, tha to skefto
Den exw kairo na koita$w sto suykekrimeno site alla kapoio la8os prepei na exeis kanei(an exoune pei autoi toso xontrh…kalakia 8ene $ulo)yiati otan $ekinas me Re-Mib-Fa, dhladh tonos(Re)-hmitonio-tonos,automatws exeis na kaneis me minore kai dh me ousak opou den shkwnwei Lab oute me sfaires. Bebaiws auto to sxhma pou dineis(Mib-Fa-Sol-Lab-Si-Do-Re)an to epekteinoume mas dinei Sol Xitzaz dioti emperiexetai se authn. Dhladh:
Sol Xitzaz:(DUO OKTABES)
SOL-LAb-SI-DO-{RE-MIb-FA-SOL/LAb-SI-DO-RE}MIb-FA-SOL.
Oso yia th Xouzam sou thn dinw pali upeu8unws kai anantirhta yiati den einai apo autes pou amfisbhtountai kai thn $erei olos o kosmos:
RE MI# FA# SOL LA SI DO# RE .
H monh diafora me th seykiax einai oti h teleutaia exei Sib anti yia Si kati pou ths dinei poio “anatolitiko” akousma kata thn ynwmh mou.
Twra auto to RE MIb FA SOL LA SI DO RE pou les oti to dinoune yia seykiax(oute yi asteio) den $erw ti diaBolos einai kai psaxnontas sthn ki8ara den brhka akrh. An Bebaia alla$eis to SI me SIb tote einai pentaka8arh ousak.Kai an alla$eis to MIb me MI einai kiourdi. Parepiptontws to kiourdi einai polu eukolo na to 8umasai epeidh paei apo Re se Re pernwntas apo oles tis 7 notes xwris dieseis h ufeseis.
Kai kati akoma, yiati den $erw poso empeiros h kainourios eisai sth 8ewria, Kai isws na exeis tuxon kanei kana la8aki, to sumBolo # shmainei diesh kai to SumBolo b shmainei ufesh. As poume sth nota Re, Re# einai to epomeno tasto.(mporeis na to peis kai Mib[ufesh] alla na akolou8eis tis ekastote onomasies twn f8oyywn pou sunantas yiati exoun to skopo tous, pou 8a ton katalaBeis siya siya. Uparxei p.x. loyos pou as poume sth xouzam leme: RE MI# FA#…
kai oxi RE FA FA#…
Auta file yiannh kai elpizw na se diafwtisa kai oxi na se suyxisa.
Epimenw ston Payiath, parto to BiBlio, einai polu kalo kai 8a se Boh8hsei ta meyista.
Ante yeia xara.
Stauros
AKAX
(Autoklhtos Kai Aufodidaxtos Xouzamoloyos)
arketi sighisi ferni i diki mou agnosia, opote kanis ektos apo mena de bori na me sighisi:)
tha to paro to vivlio ine ke i ekthesi vivliou tora(sti salonika )
ade fharisto ke pali gia ti dromomatheia
Διαφωνώ και για το Χουζάμ και για τον Κιουρντί. Δεν κάθησα να κοιτάξω και τους άλλους για να μη …μεγαλώσει κι άλλο η διαφωνία μου και με θεωρήσετε γκρινιάρη ή εγκάθετο.
ΑΝ
ΠΑΜ (Παντελώς Ασχετος Μουσικολογικώς)
Αρη, διαφωνείς με αυτά που λέει ο Σταύρος σχετικά με τον Χουζάμ & Κιουρντί ή μήπως διαφωνείς με τους ΙΔΙΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ;
Δεν το διευκρινίζεις και το posting σου (από μόνο του) αφήνει άλλα νοήματα!
Το βιβλίο που λες Σταύρο, του Δημήτρη Κούρτη, το έχω κι εγώ… “Μεθοδος Εκμάθησης Τρίχορδου μπουζουκιού και Μπαγλαμά”, το οποίο περιέχει κάποια πολύ βασικά θεωρητικά περί μουσικής (και όχι μπουζουκιου) στην αρχή. Μετά σε πάει στις ευρωπαϊκές κλίμακες Ματζορε και Μινορε στις οποίες εξαντλεί όλο το βιβλίο και για τους Λαϊκούς μας δρόμους έχει μονό μια απλή μόνο ανάφορα όπου λέει ότι ο Χιτζαζ είναι αυτός: … και τιποτα άλλο. Στις δε κλίμακες μινορε και ματζόρε σου γράφει με παρτιτούρα πώς να παίξεις το διατονικό μινόρε σε όλους τους τόνους.
Το καλό που έχει είναι το πιάσιμο των συγχορδιών πάνω στο όργανο με 50 διαφορετικούς τρόπους - αν και παραείναι πολλοί, άλλοι δε γίνονται στο μπουζούκι, αλλά μόνο στο μπαγλαμά.
Στο τέλος έχει κάτι θλιμμένα τραγούδια σε παρτιτούρα που αν πας να τα παίξεις σε μπουζούκι και δη τρίχορδο, θα αναρωτιέσαι γιατί πηρα μπουζούκι κι όχι μελόντικα… (χιόνια στο καμπαναριό, Ελατο και τέτοια)
E tote pes mas esu poioi nomizeis oti einai oi dromoi (kiourdi,xouzam)na ma8oume kai kati re Arh.
(olo $ereis kai de les esu, kapoia faBa exei o lakkos).
Y.y: H diafwnia einai uyeia kai proodos.
Stauros
D F E S P
(Die8nous Fhmhs Epimenwn Ston Payiath)
Ο Παγιάτης έχει κάνει μιά αξιόπιστη “πρώτη” καταγραφή.
Το μόνο κακό είναι οτι… δεν υπήρξε δεύτερη - ή τελός πάντων μιά “δευτερολογία” - από κανέναν.
Μείναν τα πράγματα εκεί.
Εχω μια υποψία για το τι εννοεί ο Αρης. Νομίζω τα έχουμε πει και κατ’ ιδίαν. Νομίζω μάλιστα πως έχει και δίκιο.
ΟΜΩΣ:
Οι διαφωνίες επί της καταγραφής του Παγιάτη είναι πολλές. Οταν ανακάλυψα το βιβλιαράκι του στη Θεσ/νίκη (πριν καμμιά δεκαπενταριά χρονάκια) χάρηκα ιδιαίτερα και το διέδιδα δώθε και κείθε. Ε, οι περισσότεροι παραλήπτες μου λέγαν (σε μένα κι όχι στον Παγιάτη!) τις διαφωνίες τους.
Κυρίως στην ενορχήστρωση υπήρχαν / υπάρχουν διαφωνίες. Και κάπου έχω πεισθεί κι εγώ.
Πάμε στον Παγιάτη.
Να τι έκανε:
Πήρε τον δρόμο με τα “πατήματά” του και σε κάθε πάτημα (νότα) του δρόμου, πήρε την 1η (την νότα) - 3η (μετά την νότα) και την 5η και είπε ΑΥΤΗ είναι η τρίφωνη συγχορδία που αντιστοιχεί σε τούτη τη νότα (πάτημα).
Αυτό “αυστηρά θεωρητικώς” σωστό πρέπει να είναι, όμως δεν συμβαδίζει πλήρως με την απειρόχρονη πρακτική, άσε που δεν είναι πάντοτε “εύηχα” τα αποτελέσματα.
Πάντως επαναλαμβάνω: Το πρόβλημα είναι πως (κλασσική “Ελληναράδικη” πρακτική) ΟΥΔΕΙΣ ξανα-ματα-ασχολήθηκε με το θέμα. Εχουμε δηλαδή μόνο τον Παγιάτη και τους… συμφωνουντες & διαφωνούντες με αυτόν.
Προσπάθησα να εκμαιεύσω από κάποιους (γνωστούς μας) επαγγελματίες μπουζουξήδες την γνώμη τους πάνω σε αυτά που… δεν τους αρέσουν στον Παγιάτη.
Ε! Τι να λέμε; Εχουν απόλυτη αταξία στο μυαλό τους. Είναι αδύνατον να καταλάβεις (στη γενική περίπτωση) τι σκατά εννούν. Μόνο ανά τραγούδι και υποπερίπτωση έχουν άποψη.
Και είναι λογικό: Αλλο πράγμα ο καλλιτέχνης - βιρτουόζος - μπουζουξής ή κιθαρίστας, και άλλο ο θεωρητικός που γράφει το πόνημα και το αφήνει στην κρίση του κοινού. Ο “θεωρητικός”, πολύ πιθανόν να έχει διαπράξει και ακροβασίες προκειμένου να στρώσει το υλικό, να είναι εκδόσιμο και να λεχει μια εσωτερική ισορροπία.
Μπορούμε να βρούμε μια φόρμουλα που να καταγράψει τις επιμέρους απόψεις στους δρόμους (λαϊκές κλίμακες);
<FONT FACE=“Courier New”>ʼν μου επιτρέπεται να κάνω μια παρέμβαση στο θέμα.Καθήσαμε και φτιάξαμε κάτι ανάλογο με αυτό που συζητάμε με ένα φίλο καλό ένα πίνακα όπου οι διάφοροι δρόμοι αποδίδονται όχι με νότες μα με διαστήματα (π.χ.τόνος-τόνος-ημιτόνιο κ.ο.κ)για όλους σχεδόν τους γνωστούς δρόμους και συμπληρωματικά ο φιλαράκος μου συμπλήρωσε και τις διάφορες “έλξεις” δηλαδή τα διαστήματα εκείνα τα οποία μικραίνουν από τόνο σε ημιτόνιο ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας μια κλίμακα.Πολύ σημαντικές οι έννοιες του τετράχορδου και πεντάχορδου οι οποίες βοηθούν στην δημιουργία και καινούργιων ακόμα δρόμων.Να σταθώ στην αξία των "έλξεων"΄.Ψάχνοντας και γω από διάφορα βιβλία του διάφορους δρόμους μου φαινόταν ότι κάτι λείπει όταν προσπαθούσα να ταιριάξω ένα ταξίμι της προκοπής.Ε λοιπόν νομίζω ότι αυτό που έλειπε είναι οι “έλξεις”.Νομίζω ότι το εν λόγω πόνημα είναι σημαντικό στο βαθμό που όλα αυτά που κάποιοι τα αναλύουν σε ένα ολόκληρο βιβλίο ο πίνακας αυτός τα δίνει όλα σε μια κόλα χαρτί.
Στη διάθεση των πιό ειδικών από μένα για αξιολόγηση.
Αναμείνατε καναδυό βδομάδες ρε μάγκες. Αν τα θυμάται ο Σταματίου θα τα μάθουμε. Τουλάχιστον τους δρόμους όπου υπάρχουν διαφωνίες. Κοντινή γιορτή …αλληλούια.
ΑΝ
Επιπλέον, σαφώς και τα τετράχορδα / πεντάχορδα παίζουν σημαντικό πρακτικό και θεωρητικό ρόλο στη σπουδη των κλιμάκων.
Δεν είμαι και “μουσικός” που έλεγε ο Μάρκος, αλλά ένα απόγευμα παρατηρούσα τον Τσιαμούλη - θυμάστε τις Δυνάμεις του Αιγαίου; - που σκάρωσε ένα ατελείωτο ταξίμι πάνω σε ένα γιαλί-ταμπούρ, ένας ταμπουράς που παίζεται με δοξάρι και έχει 6 διπλές χορδές. Κάθε ζεύγος μάλιστα βρίσκεται ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΑΥΛΑΚΙ (!) αλληλεπιδρώντας η μία στην άλλη με κάθε δοξαριά, δίνοντας σπουδαίο “βάθος” στον ήχο. Ενα όργανο “πρόκληση” για κάθε κατασκευαστή.
ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ: Η ταστιέρα του γιαλί-ταμπούρ χωρίζεται με μπερντέδες (ή μπεστιέδες ή δεσμούς) που ο καθένας έχει - κατά πως συνηθίζεται στην ανατολίτικη μουσική - το όνομά του. Η διαίρεση της κλίμακας του ταμπουρά ασφαλώς και δεν έχει σχέση με τη δυτική διαίρεση η οποία είναι ένα μικρό υποσύνολό της. Το γιαλί-ταμπούρ (νομίζω πως σημαίνει “μεγάλος ταμπουράς”) έχει κυκλικό σκάφος με μια οπή στον πάτο του που ανοιγοκλείνει με ένα πορτάκι (!). ΚΛΕΙΝΕΙ Η ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ.
Συζητήσαμε αρκετά με τον Τσιαμούλη και μας εξήγησε πως η κατανόηση των κλιμάκων και των μεταπηδήσεων από κλίμακα σε κλίμακα επιτυγχάνεται με τον κατακερματισμό σε τετράχορδα / πεντάχορδα, συνημμένα ή διαζευγμένα. Αυτά το 1987-88.
Χρόνια αργότερα, ο Παγιάτης επανεκδίδει το βιβλιαράκι του και έχει συμπεριλάβει τις παραπάνω έννοιες. Σωστός ο παίκτας!
Από σπόντα, έμαθα πως και η αρμονία έτσι “δουλεύει”, με τετράχορδα. Μόνο που ο ένας μουσικός μου τα λέει έτσι κι ο άλλος… άλλως. Ανάλογα σε ποιό ωδείο πήγε. Ο ποιό σαφής ήταν ένα παληκάρι που γνώρισα στο σχολείο του Σίμωνα Καρρά (στου Στρέφη) αλλά έχω χάσει τα ίχνη του.
Αυτή η προσέγγιση (μπράβο ρε Τζωρτζόπουλε) είναι πολύ σωστή και της αξίζει περισσότερος χρόνος και δουλειά.
Αγαπητοί φίλοι ,
παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον τις αναφορές σας
στους λαικούς δρόμους και γενικά στο λαικό τραγούδι.Από τα όσα λέγονται φένεστε να κατέχετε αρκετά το υπέροχο αυτό όργανο! Είμαι ερασιτέχνης μπουζουξής και θα ήθελα να βρω ένα δάσκαλο Σταματίου… ας πούμε ή κάποιον άνθρωπο που να κατέχει το όργανο και να έχει όρεξη…να κάνουμε κανένα μάθημα…βέβαια τώρα στα γεράματα μάθε γέρο γράμματα!!
Αν έχετε κάτι να προτείνετε σας ευχαριστώ εκ των προτέρων…να είστε όλοι καλά και καλές πενιές!
Αντώνη, καλός δάσκαλος και ξηγημένο παληκάρι είναι ο Νίκος ο Στεφανίδης: 2911176 και 0977 - 212974.
Εύχομαι να τα “βρείτε” και να το βάλετε μπρος.
Απ’ το Νίκο έχουμε περάσει καμπόσοι από το forum και όλοι κάτι αποκομίσαμε.
<FONT FACE=“Courier New”>Προς το φίλο τον Κώστα τον Κουρούνη.Το θέμα τον “έλξεων” ίσως εγώ να μην το εξήγησα καλά αλλά δεν είναι ολίσθηση από ένα δρόμο σε έναν άλλο αλλά απλά κατεβαίνοντας μια κλίμακα αντί να παιχθεί ντο που είναι η νότα του δρόμου όταν αυτός ανεβαίνει παίζεται ντο# σαν “έλξη” προς την προηγούμενη την ρε δηλαδή.Και αυτό δεν συμβαίνει με όλους τους δρόμους μόνο με οριζμένους.Πρέπει να κάτσουμε να τα δούμε επιτόπου γιατί και γω δεν είμαι μουσικός και καλύτερα μπορώ να τα δείξω άμα έχω και το όργανο μαζί.Πραγματικά ο πίνακας έχει πολύ ενδιαφέρον αλλά και πολύ δουλειά από πίσω του μιας και το παλληκάρι που τον ταιριάξαμε είναι και μουσικός και ιδαίτερα έχει ασχοληθεί με την Βυζαντινή Μουσική περίπου 20 χρόνια.Κοίτα λοιπόν ρε συ Κώστα να βρεθούμε,όλοι μαζί όχι μόνο για γκράγκα-γκρούγκα αλλά και για καμμιά ανταλλαγή τέτοιου είδους .Εγώ έριξα μια ιδέα για αυτό το Π Σ Κ αλλά ξέχασα ότι είναι του αγίου πνεύματος και πολλοί ίσως να έχουν κανονίσει ήδη παραλία μιας και το θερμόμετρο δείχνει να πήρε τα βουνά.ʼμα μείνεται Αθήνα κανονίστε νε βρεθούμε για κανένα ποτήρι και να δούμε και τα θέματα.
<FONT FACE=“Courier New”>Κώστα να και ένα παράδειγμα για να γίνει ακόμα πιό κατανοητό το τι λέω.Το Ουσάκ είναι αν το αναλύσουμε σε διαστήματα ΗΜ-ΤΟΝ-ΤΟΝ-ΤΟΝ-ΗΜ-ΤΟΝ-ΤΟΝ.Τώρα η έλξη είναι στην αρχή ξεκινώντας αντί για ΗΜ παίζουμε ΤΟΝ δηλ.Τ-Η-Τ-Τ-Η-Τ-Τ και στο κατέβασμα Τ-Τ-Η-Τ-Τ-Τ-Η.Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με το Σαμπάχ.Αυτό εννοώ εγώ έλξη.Αυτές τις μικρές αλλοιώσεις οι οποίες δεν σε οδηγούν σε άλλο δρόμο όμως δίνουν μια πολύ καλύτερη μελωδικότητα στο δρόμο αν υποθέσουμε ότι κάθε δρόμος έχει και την ηθική του δηλαδή ισχυρότερες και πιο αδύνατες νότες οι οποίες και έλκονται από τις ισχυρότερες( ήχους αν θέλεις) και στις οποίες και κατά την ανάπτυξη ενός ταξιμιού θα σταθούμε περισσότερο , θα τονίσουμε δηλαδή τους συγκεκριμένους ήχους.Εγώ όπως ξανάπαμε δεν είμαι μουσικός και για αυτό κοιτάω τι μου κολλάει καλύτερα στο αυτί.Την ηθική των δρόμων την πρωτάκουσα σαν έννοια από το φιλαράκο που σου είπα ο οποίος έχει ασχοληθεί πολύ με την βυζαντινή μουσική.Είμαι στην διαδικασία του ψαξίματος δεν έχω ολοκληρωμένη άποψη.ʼμα κατέχεις κάτι πάνω στο θέμα βάλε πλάτη που λένε γιατί οι απορίες μου είναι πολλές.
Φίλε Γιώργο αυτό που ονομάζεις έλξεις είναι στην ουσία λοξοδρόμημα από τον κυρίως δρόμο.
Στο παράδειγμά σου ο Ουσακ και το αλλο το Μινόρε έχουν όλα τα πατήματα ίδια εκτός από αυτή την μία νότα. Αλλάζοντας δηλαδή αυτή την μία νότα αλλάζεις δρόμο, αλλά όλα τα άλλα πατήματα παραμένουν ίδια. Αβυσσος η μουσική του ανθρώπου…