Πολυ απλα, δεν θα υπηρχε η περιφημη Τετρας, με ο,τι αυτο συνεπάγεται!
Δεν εχουν το προσωπικο του στιγμα η “Γυφτοπούλα”, οι “Φωνογραφητζηδες”, ακομα περισσοτερο ο “θερμαστης”?
Ο Μπάτης ανηκε σε εκεινη τη γενια που καταφερε πατωντας σε παραδοσιακα μοτιβα να εξελιξει το λαϊκο τραγουδι, οπως και ο Μαρκος.
Παρολα αυτα λες Πεπε οτι ειναι ο αγαπημενος σου!
Αφου δεν σε καλυπτει με την ιδιοτητα του του δημιουργου του λαϊκου τραγουδιου, με ποια ιδιοτητα του σου αρεσει τελος παντων?
Ως προσωπικοτητα γενικοτερα, επειδη π.χ. πουλουσε μαντζουνια για τον πονοδοντο?
Ωρες ωρες μενω με την εντυπωση οτι δεν συμμετεχω σε φορουμ για το ρεμπετικο!
Όχι, δε διαφωνείς και πολύ! Άπλώς το διατυπώνεις αλλιώς.
Όχι. Έχουν το στίγμα μιας γενιάς, μιας κουλτούρας, ενός ύφους.
Μα ακριβώς αυτό λέω. Μόνο που αυτού του είδους η εξέλιξη δεν εγκαινιάστηκε από αυτούς. Εγκανιάστηκε πιστεύω από τον Αδάμ, συνεχίστηκε μέχρι τον Μπάτη και τον Μάρκο και όλους τους ομοίους τους που δεν ξέρουμε τα ονόματά τους, και τότε, σ’ ένα σημείο που ο Μάρκος το πρόλαβε λιγάκι κι αυτό, γίνεται για πρώτη φορά μια σημαντική στροφή προς διαφορετική κατεύθυνση: εκείνην της προσωπικής δημιουργίας, όπου το πρότυπο «να μην αποκλίνω από την παράδοση» αντικαθίσταται από το ακριβώς αντίθετο, «να πρωτοτυπήσω, να ανανεώσω». Όσο ίσχυε το παλιό πρότυπο δεν υπήρχαν άτομα που να προχωράνε την παράδοση, μόνο ολόκληρες κοινότητες. Τα άτομα που εμείς ξέρουμε είναι απλώς ενδεικτικά.
Και να σημειώσω ότι η φράση «παραδοσιακά μοτίβα» μπορεί να μας παραπλανήσει. Όλοι κάπου πατάνε, έστω και ασυνείδητα. Αν όχι σε παραδοσιακά μοτίβα, μπορεί σε μοτίβα επώνυμων δημιουργών. Αυτό που κατεξοχήν χαρακτηρίζει τον Μπάτη και ένα σκέλος του έργου του Μάρκου είναι η παραδοσιακή διαδικασία, πολύ περισσότερο παρά η παραδοσιακή 1η ύλη.
Κάργα.
Με την ιδιότητα του άκρως αντιπροσωπευτικού δείγματος μιας παράδοσης.
Εγώ συμφωνώ με όλα. Ο λόγος που ο Γιάννης διαφωνεί, αν προσπαθήσω να τον εξηγήσω με τι δική μου λογική, όχι φυσικά εκείνην του Γιάννη, είναι ένας διαφορετικός τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει το λαϊκό τραγούδι σε σχέση με τον Περικλή.
Ας απαντήσουμε πρώτα στο τι θα είχε υπάρξει αν δεν είχε δημιουργηθεί η Τετράς: απλούστατα μία άλλη ομάδα (ή περισσότερες), τριάς, πεντάς, τετράς (χωρίς Μπάτη), οτιδήποτε. Το Πειραιώτικο ρεμπέτικο έτσι όπως διαμορφώθηκε από τα μέλη της Τετράδας σε συνδυασμό (και συχνότατα σε αλληλεπίδραση) με δεκάδες ή και εκατοντάδες ακόμα μέλη αρκετών αδιαμόρφωτων τετράδων, τριάδων, ομάδων κλπ. θα είχε διαμορφωθεί και μάλιστα περίπου στο ύφος που διαμορφώθηκε, μόνο που θα ήταν κάπως διαφορετικό. Θα έλειπε βέβαια το προσωπικό στίγμα του Μπάτη, που όμως δεν υπάρχει παρά μόνο σε δέκα το πολύ τραγούδια, πολύ χαρακτηριστικά λόγω της προσωπικότητάς του αλλά πολύ λίγα για να διαμορφώσουν σχολή. Ε, δεν ήταν ούτε Μάρκος, ούτε Παπαϊωάννου ούτε Τσιτσάνης ο (σε όλους μας αγαπητός) Μπάτης. Και δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι δεν θα υπήρχε αυτό το στίγμα: όπως και ο Περικλής λέει, το “Κάν’ τονε Σταύρο” έχει το στίγμα του Μπάτη, και ας μην έχει το όνομά του συγκεκριμένου Μπάτη.
Ο Μπάτης δεν ήταν τίποτα παραπάνω από έναν λαϊκό τραγουδοποιό της εποχής της προφορικής παράδοσης, είδος της τότε κοινωνίας χαρακτηριστικότατο που αντίγραφα του υπήρχαν σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο εδώ και αρκετούς αιώνες (από τον Αδάμ και μετά), και δημιούργησαν τα λαϊκά, προφορικά διαμορφωμένα τραγούδια τόσο της ελληνικής όσο και των άλλων παραδόσεων στις γειτονικές κοινωνίες. Δεν συνέβαλε όμως στην εξέλιξη του λαϊκού τραγουδιού, ακριβώς γιατί δεν ήθελε να είναι κάτι παραπάνω. Ο Μάρκος ήθελε, ο Παπαϊωάννου ήθελε, τα επόμενα μεγαθήρια ήθελαν.
Και δυο λόγια για αυτό:
Τι θα ήθελες; να σκαρώσουμε στερεότυπα, να τα περιχαρακώσουμε και να βάλουμε δικούς μας να τα φυλάνε, μην τα παραμορφώσει κάποιος κακός; Δεν έχει μαντρί ένα ρεμπέτικο φόρουμ, ούτε πρόβατα. Όπου μας αρέσει βόσκουμε, και ευτυχώς βοσκή βρίσκουμε σε όλα τα λειβάδια.
Επιτρέψτε μου να κάνω μια διόρθωση γιατί το παράκανα λίγο:
Το τελευταίο είναι υπερβολή. Αν αυτά τα τραγούδια τα έπαιζε όλη εκείνη η γενιά αλλά τα είχε ηχογραφήσει κάποιος άλλος αντί για τον Μπάτη, προφανώς δε θα ήταν ολόιδια. Υπάρχει και το προσωπικό στίγμα. Εκπρόσωποι μιας παράδοσης δε σημαίνει μουσικοί από το ίδιο καλούπι, κλώνοι ο ένας του άλλου. Σε όσες προφορικές παραδόσεις είναι ζωντανές και ακμαίες πάντοτε μπορείς να ξεχωρίσεις τον ένα από τον άλλο.
Δεν υπάρχει όμως η πρόθεση των εκπροσώπων να σπάσουν ή να διευρύνουν τα όρια της παράδοσής τους, ή να ξεφύγουν από αυτά. Τα όρια αυτά τους φτάνουν και τους περισσεύουν για να εκφραστούν ελεύθερα, χωρίς να περιορίζονται. Έτσι προσπαθούν να μη διαφέρουν, όσο κι αν τελικά στην πράξη διαφέρουν. Εκείνος που θα κάνει συνειδητά αυτό που δεν έχει ξαναγίνει στο παρελθόν είναι ένας άλλου είδους δημιουργός, με άλλη νοοτροπία, άλλη στάση απέναντι στην τέχνη του. (Αυτό δε σημαίνει ότι δεν ανήκει κι αυτός σε κάποια παράδοση -κανείς δεν έπεσε από τον ουρανό.)
Βέβαια δεν τον συνάντησα τον Μπάτη να τον ρωτήσω για τις προθέσεις του, αλλά τα τραγούδια του αυτό μου αποπνέουν.
Ο Μπάτης πρέπει να συμφωνήσω μερικώς με τον Πεπε και τον Νίκο Πολίτη ήταν ένας απλός τραγουδοποιός λαϊκός που έφερε όλα τα γνωρίσματα των μουσικών της προφορικής παράδοσης. Όπως όλοι στα χρόνια του (πολύ πριν το 33’) που παίζαν αυτά τα ‘‘μουρμούρικα’’ (γιατί τα πιο πολλά τραγούδια του, μελωδία-στίχοι ήταν μουρμούρικα) φέρει και τα τότε γνωρίσματα. Ο μπαγλαμάς κουρδισμένος και τραγούδι όσο πιο ψηλά μπορεί! Παρ’όλ’αυτά ο Μπάτης είχε μια κάποια επιρροή και ακόμα και αν δεν είχε καθόλου, για εμάς τους σημερινούς αποτελεί πολιτισμικό στοιχείο τρομερής σημασίας. Ο μπάτης είναι μια πνοή και μια ιδέα των προμαρκικών ρεμπέτηδων και φέρει τα στοιχεία που η δισκογραφία εξάλειψε. Ήταν από τους τελευταίους του είδους του. Επίσης φέρει για μας πολλή σημασία λόγω των κουρδισμάτων του και του χειρισμού του μπαγλαμά. ‘‘Μπράβο’’ που θα λεγε και ο ίδιος…
Θα ηθελα να μη διαβαζω τετοιες υπερβολες του τυπου ο Μπατης δεν ηταν και τιποτε σπουδαιο, και να μην ειχε υπαρξει δεν θα γινοταν και τιποτε, ηχογραφησε δεν ηχογραφησε τραγουδια δεν τρεχει και τιποτε και ολα αυτα σε ενα φορουμ για το ρεμπετικο!
Σας διαφευγει κατι σημαντικο, οτι εκεινη η γενια στην οποια ανηκε ο Μπατης δεν γινοταν να αποδεσμευτει τοσο πολυ απο ό,τι αποτελουσε “παραδοση” γι αυτην.
Και οτι παρολα αυτα, αφησε ενα σημαντικο εργο, που εχει τη δικη του, προσωπικη, σφραγίδα.
Υπηρξε επισης απο τους πρωτους που δημιουργησε εργατικο τραγουδι.
Πεφτετε επισης και εσυ κ. Πολιτη και ο Πεπε στην παγιδα του αναχρονισμου, κρινοντας τον Μπατη με δεδομενα της μετεπειτα εποχης.
Φυσικα και δεν θα μπορουσε να γινει Τσιτσανης ή Παπαιωαννου. Άλλη εκεινη η εποχη, αλλη η δικη του!
ο Ανεστακος τα ειπε ολα:
Παρ’όλ’αυτά ο Μπάτης είχε μια κάποια επιρροή και ακόμα και αν δεν είχε καθόλου, για εμάς τους σημερινούς αποτελεί πολιτισμικό στοιχείο τρομερής σημασίας. Ο μπάτης είναι μια πνοή και μια ιδέα των προμαρκικών ρεμπέτηδων και φέρει τα στοιχεία που η δισκογραφία εξάλειψε. Ήταν από τους τελευταίους του είδους του. Επίσης φέρει για μας πολλή σημασία λόγω των κουρδισμάτων του και του χειρισμού του μπαγλαμά. ‘‘Μπράβο’’ που θα λεγε και ο ίδιος…
Μπορείς, Γιάννη, ωραιότατα να μην διαβάζεις αυτά που δεν θέλεις να διαβάσεις. Εκείνο που πρέπει όλοι μας να φροντίσουμε να συμβαίνει είναι, να γράφονται και εκείνα που κάποιοι θα ήθελαν να μην τα διαβάζουν. Και αν, θέματα σχετιζόμενα με τον Μπάτη, δεν γράφονταν σε φόρουμ για το ρεμπέτικο, που θα έπρεπε να γραφτούν;
Αν προσέξεις καλύτερα αυτά που έγραψα (αλλά νομίζω, και αυτά που και ο Περικλής έγραψε) θα καταλάβεις, ελπίζω, ότι και εγώ συμφωνώ απόλυτα ότι ο Μπάτης και η γενιά του δεν γινόταν να αποδεσμευτεί από την προφορική παράδοση όχι τόσο πολύ όσο εσύ λες, παρά καθόλου μα καθόλου. Εκεί ακριβώς βρίσκεται το κλειδί για να καταλάβουμε πώς ακριβώς δούλευε η λογική όλων αυτών των λαϊκών τραγουδοποιών. Από τη λογική αυτή ξέκοψαν βέβαια όσοι (με χρονικά πρώτο το Μάρκο) κατάλαβαν ότι φεύγουμε απ’ την προφορική παράδοση και έχει ήδη αρχίσει η εποχή της επώνυμης δημιουργίας.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, το έργο που άφησε ο Μπάτης δεν είναι πολύ σημαντικό ως προσωπική δημιουργία αλλά μόνο ως παράδειγμα για τη συλλογική προφορική δημιουργία όλων μαζί των εκπροσώπων της συγκεκριμένης γενιάς.
Στην διαπίστωση ότι ο Μπάτης ανήκει στους πρώτους που δημιούργησαν εργατικό τραγούδι θα απαντήσω απλά “-Ε, και λοιπόν; Τι φυσικότερο;”
Και κάτι άσχετο, που μου θύμισε ο Ανεστάκος: Μπορεί κάποιος να δώσει τον ορισμό της κατηγορίας Μουρμούρικο τραγούδι ως υποδιαίρεσης του αστικού λαϊκού τραγουδιού;
Ένσταση. Δεν είπα τίποτε τέτοιο. Δεν έκανα καμία αξιολογική κρίση για τον Μπάτη. Ξαναπάρε τα μηνύματα πιο προσεκτικά, και διάβασέ τα χωρίς να περιμένεις κάτι (αν π.χ. θα συμφωνούν ή θα διαφωνούν με μια προκαθορισμένη θέση).
Για να μην ξαναγράφω τα ίδια, σε παραπέμπω στο απόσπασμα που παραθέτεις από τον Ανεστάκο, το οποίο με εκφράζει σαν να το 'χα γράψει μόνος μου.
Σύγκριση με Τσιτσάνη - Παπαϊωάννου δεν υπάρχει στα προηγούμενα μηνύματα. Τουλάχιστον όχι σύγκριση του τύπου καλύτερος - χειρότερος. Υπάρχει η διαπίστωση ότι ο μεν Μπάτης προσπαθούσε κάτι, οι δε άλλοι δύο κάτι άλλο. Ο Μπάτης προσπαθεί να είναι όπως όλοι, ο Τσιτσάνης προσπαθεί να είναι σαν Τσιτσάνης.
Ο Μπάτης είναι παραδοσιακός. Η παράδοση, επειδή χρησιμοποιεί -όπως έχουμε πει αλλού- όλη αυτή την ελευθερία, τον αυτοσχεδιασμό, τις συρραφές στίχων και σκοπών, τις παραλλαγές της στιγμής κλπ., κατ’ ανάγκην στηρίζεται στην οικονομία των μέσων. Λίγοι δρόμοι, λίγοι ρυθμοί, λίγα ποιητικά μέτρα, αρκετά στερεότυπα στοιχεία, και άπειρους συνδυασμούς όλων αυτών. Διότι αν υπήρχε άπειρο υλικό, οι άπειροι συνδυασμοί του θα οδηγούσαν στο χάος.
Στίχοι σαν τους παρακάτω:
Μόλις μπουκάρω στον τεκέ βλέπω τρία μεράκια […] Η μια βαστάει το ναργιλέ κι η άλλη τον πατάει, η τρίτη η μικρότερη γυρεύει να φουμάρει
γράφονταν και πριν χίλια χρόνια:
Τρεις αδερφάδες ήμασταν, κι οι τρεις κακογραμμένες, η μια έχτισε το Δούναβη, η άλλη τον Αφράτη,
κι εγώ η πιο μικρότερη της Άρτας το γιοφύρι.
Προσπάθησε να καταλάβεις ότι όταν μιλάω για ύπαρξη ή απουσία πρωτοτυπίας δεν το λέω αξιολογικά. Για πάρτη μου ο Μπάτης είναι πολύ καλύτερος από τον Τσιτσάνη, αλλά δε θα άνοιγα κουβέντα σ’ ένα φόρουμ για να συζητήσω τα προσωπικά μου γούστα. Το αντικειμενικό θέμα είναι ότι όταν ο Μπάτης σκέφτεται «το μοτίβο των τριών, ως κείμενο ήδη μισογραμμένο, είναι στη διάθεσή μου για να το συμπληρώσω όπως νομίζω», ο Τσιτσάνης σκέφτεται αλλιώς.
Και για να μην πέσουμε στη σύγκριση «Μπάτης - Τσιτσάνης» (ή «ο αγαπημένος του Α - ο αγαπημένος του Β» και λοιπά μάταια και περιττά), να επιστρέψομε σε κάτι γενικό:
Ο Μπάτης ήταν ένας από μια ολόκληρη κοινωνία Μπάτηδων. Ήταν ο περίφημος «Ανώνυμος Δημιουργός», ο «Λαός» που γράφουν και οι εισαγωγές στα βιβλία λογοτεχνίας (που μικρός προσπαθούσα να φανταστώ ολόκληρο το λαό συγκεντρωμένο να βάζει μια λέξη ο ένας μια λέξη ο άλλος για να βγει τραγούδι ή παραμύθι -τελικά νά πώς γινόταν!). Ο Τσιτσάνης ήταν ο Τσιτσάνης, ο επώνυμος, προσωπικός δημιουργός. Σαν τον Τσιτσάνη είναι μόνο αυτοί που επηρεάστηκαν από τον ίδιο, ενώ σαν τον Μπάτη ήταν πολλοί.
Από αυτά που ξέρω κύριε Πολίτη, το μουρμούρικο (και βάσει ονομασίας) είναι ένα κλειστό τραγούδι, καθαρά περιθωριακών ανθρώπων που ξεπήδησε από τις φυλακές κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Έχει επιρροές (στιχουργική και ρυθμούς) από το δημοτικό και παιζόνταν με διάφορα όργανα. Το πιο στάνταρ που μπορώ να υποθέσω είναι ότι παίζαν με μπουζουκοταμπουράδες. Αυτά τα αδέσποτα μουρμούρικα-ρεμπέτικα είναι και τα αγαπημένα μου τραγούδια…
Γιάννη και Πέπε συμφωνείτε μεταξύ σας…
Απλά Γιάννη ο Πεπε μίλησε για τον Μπάτη όχι για τη σημασία του, αλλά για τον Μπάτη σαν προσωπικό δημιουργό. Και προφανως δεν ξεπερνά αυτούς που γράψαν 500-1000 κομμάτια και το ‘‘εξέλιξαν’’. Και μένα προσωπικά ο Μπάτης μου αρέσει πιο πολύ από τον Τσιτσάνη.
Συμφωνω πληρως με αυτα που αναφερει πιο πανω ο Περικλης και που τα περιγραφει πραγματικα ομορφα .
Ο Μπατης ειναι αυτο ακριβως που λεμε ρεμπετικο στον 19 ο αιωνα.Εμαθε οργανο απο τον θειο του τον Γαβρηλο,παμπαλαιο μπουζουξη ο οποιος εμαθε μπουζουκι αρκετους απο τους παλαιους μπουζουξηδες της Πριν Μαρκου εποχης.Πρεπει θεωρηθεί θαυμα οτι ενας ατοφιος μουσικος αυτης της εποχης.ηχογραφηθηκε μεταφερωντας μας τοσα πολυτιμα ντοκουμεντα.
Δεν ηταν δεξιοτεχνης ,ουτε και συνθετης με την εννοια που την γνωριζουμε σημερα,καμια μελωδια δεν φαινεται να ειναι δικη του συνθεση .Ολες ειναι παραδοσιακες μελωδιες ντυμενες με αδεσποτους στιχους.Ακομα και το Γυφτοπουλα στο χαμαμ που αρχικα φαινεται πρωτυτυπη συνθεση ειναι ατοφια ωδια του Αιδινικου Καρσιλαμα,αλλα και οι αλλες Σου χει λαχει,Ατσιγγανα ,Θερμαστης ,Μπαρμπερακι κλπ ,μονο το τραγουδι οι Φωνογραφιτζηδες φαινεται να εξαιρειται αυτου του κανονα.
Είναι μεγας ερμηνευτης προσωπικα για μενα αλλα ακομα δεν εχει ξεκαθαριστει αν ο Μπατης επαιζε 1ο μπαγλαμα σε αυτες τις ηχογραφησεις η ήταν ο απλός δευτερος συνοδευτικος.Προσωπικα πιστευω το 2ο ,χωρις να γνωριζω ομως ποιος επαιζε τον πρωτο μπαγλαμα .Υποψηφιοι για τον 1ο ειναι ο Καρυδακης και ο Δελιας.Θα το δειξει καποια στιωμη η αρχαιολογικη σκαπανη αφου οι καταλογοι με τους εκτελεστες υπαρχουν σε καποιου το αρχειο αλλα ειναι δυσκολο μεχρι στιγμης να μαθουμε το παραμικρο.
Ο Μπατης μεταφερε εξολοκληρου το κλιμα της φυλακης ,αφου ο μπαγλαμας ηταν το καθεαυτου οργανο της με τα κουρδισματα του οργανου και φυσικα τα τραγουδια.Ο ορος μπαγλαμαδοντουζενια αφου αυτα τα κουρδισματα ηταν σχεδον απλοκλειστικα σε χρηση πανω σε αυτο το οργανο.Ο Μαρκος απο την αλλη λειτουργησε αρχικα οπως ο Μπατης στα πρωτα του τραγουδια ,αλλα δημιουργησε απο νωρις χαρη στο συνθετικο του ταλεντο πρωτοτυπες μελωδιες ανοιγωντας ετσι το δρομο για το λαικο τραγουδι με μπουζουκια
Ειναι μεγαλο το κακο το οτι δεν εχει βρεθει μεχρι στιμης μια ζωντανη ηχογραφηση του Μπατης αν και υπηρχαν όπως η χαμενη μπομπινα του Νεαρχου Γεωργιαδη αλλα και μια αφαντη ραδιοφωνικη εκπομπη του Μανου Χατζηδακη με καλεσμενο τον Μπατη.
Θα έβαζα στην ίδια λίστα (όχι υποχρεωτικά σε όλα τα τραγούδια αλλά ίσως σε κάποια) και τον Σωτήρη Γαβαλά Μεμέτη. Στη “Γυφτοπούλα” ακούγεται η Ρόζα να λέει -στο 1:48 περίπου- “γειά σου Μεμέτη μου με το μπαγλαμά σου”.
Ο Μπάτης σίγουρα δεν είναι ένας πρωτότυπος συνθέτης, όμως κατάφερε να διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο και απολύτως προσωπικό ύφος με κύρια χαρακτηριστικά το χιούμορ και την περιπαικτική διάθεση. Απ’ αυτή την άποψη είναι ένας μοντέρνος δημιουργός και θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Μπάτης με τα τραγούδια και την ξεχωριστή του παρουσία σηματοδοτεί το πέρασμα από την παραδοσιακό, ανώνυμο τραγούδι στην πρωτότυπη και επώνυμη δημιουργία.
Ξαναδιαβάζοντας αυτή την παλιά συζήτηση μετά από κάποιο καιρό, μου ήρθαν μερικές πρόσθετες σκέψεις που έρχονται πολύ κοντά σ’ αυτό που λέεν τα δύο παιδιά εδώ.
Ο Μπάτης ήταν από τους πρώτους που έγραψαν δίσκο, σε μια εποχή που το ρεμπέτικο μόλις έκανε την πρώτη του είσοδο στη δισκογραφία ενώ η μουσική βιομηχανία συνολικά ήταν περιορισμένη, απαιτητική, και χωρίς εύκολη πρόσβαση στον καθένα. Πώς λοιπόν οι εταιρείες διάλεξαν και εμπιστεύτηκαν τον Μπάτη; Για τη δεξιοτεχνία του; Με τίποτε. Για τη φωνάρα του; Ούτε. Απλώς επειδή έπαιζε μαζί με τους υπόλοιπους της Τετράδος; Μα αυτό δε θα δικαιολογούσε να του γράψουν ολόδικούς του δίσκους, θα μπορούσαν να τον έχουν σ’ ένα συνοδευτικό ρόλο με τον μπαγλαμά.
Μήπως ο Μπάτης, μέσα στους τεκέδες, το χοροδιδασκαλείο και το κινητό εργαστήρι του πλανόδιου οδοντογιατρού, νταλαβερίστηκε με όλα τα υψηλά ιστάμενα πρόσωπα και απόκτησε κονέ που θα του επέτρεπαν να προσπεράσει την αξιοκρατία και να μπει βυσματικά στη δισκογραφία; Απίθανο…
Η μόνη λογική υπόθεση είναι ότι όταν με κάποια αφορμή τον είδαν και τον άκουσαν (δεν ξέρω ποια ήταν αυτή η αφορμή: έψαχναν στις ταβέρνες και τους τεκέδες για ταλέντα; είχαν ήδη φωνάξει τον Μάρκο και τους άλλους και ήρθε μαζί κι ο Μπάτης; ίσως κανείς άλλος να το γνωρίζει κι αυτό), τους κέρδισε με τη συνολική του προσωπικότητα, με το μπρίο και το χιούμορ του, με στοιχεία δηλαδή που δεν είναι ευθέως μουσικά αλλά που όταν ο άλλος παίζει μουσική αναδύονται και λάμπουν. Βέβαια, αναδύονται και λάμπουν στο λάιβ. Στο δίσκο όχι τόσο. Και πάλι όμως, ακόμη κι ο δίσκος με την αποπλαισιωμένη του μουσική κάπου αφήνει να διαφανούν κι αυτά τα στοιχεία. Είτε λοιπόν οι παλιοί παραγωγοί είχαν τόσο τρελή διορατικότητα ώστε να προβλέψουν ότι μια τέτοια προσωπικότητα θα αποκαλυφθεί ακόμη και στο δίσκο, παρόλο που εκεί κυρίως ακούς αν ο άλλος παίζει καλά, αν τραγουδάει καλά κι αν το τραγούδι είναι καλό (πράγματα που στο λάιβ μπορεί να επισκιαστούν από άλλα στοιχεία), είτε το αντίθετο: τον είδαν να κεντάει στο λάιβ με το χαβαλέ του και τις σπόντες του και τους διέφυγε ότι δεν παίζει δα και τόσο σπουδαία, ή ξέχασαν ότι κανονικά ο δίσκος μάλλον το όχι σπουδαίο παίξιμο θα έδειχνε παρά τη σπουδαία προσωπικότητα.
Συνεπώς: ναι, υπάρχει το προσωπικό του στίγμα. Και φυσικά είμαστε τυχεροί που ο Μάτης έγραψε δίσκους κι έχουμε να τους ακούμε. (Κι επίσης τυχεροί που έχουμε περαιτέρω πληροφορίες γι’ αυτόν από αυτοβιογραφίες Μάρκου κλπ. πηγές, κι έτσι μπορούμε να τον «διαβάσουμε» καλύτερα). Εξακολουθώ όμως να υποστηρίζω ότι, σε επίπεδο καθαρά μουσικό, δεν επεδίωκε να πρωτοτυπήσει και να φύγει από τα εσκαμμένα αλλά το αντίθετο, να παραμείνει πιστός στην παράδοση. (Άλλωστε οι παραδόσεις πάντοτε εξελίσσονται, αλλά πολύ συχνά από ανθρώπους που επιδιώκουν ακριβώς να μην τις αλλάξουν… Πολύ απλά, άμα είσαι καλός κάτι θ’ αφήσεις που να μην το έχουν αφήσει οι προηγούμενοι, θες δε θες.)
Παιδια καπου ειχα διαβασει πιο παλια οτι ο Μπατης ήταν ο δάσκαλος του Μαρκου άλλα δεν το εχω ξανα βρει καπου αλλου για να το επιβεβαιώσω.
Γνωριζει κανεις κατι για το θεμα ισχυει ??
Καλα ναι ισχυει εαν σκεφτουμε οτι ιχαν και κοντα 20 χρονια διαφορα αν παρουμε ως ημερομηνια γεννησης του Μπατη το 1885 -κατι που δεν ειναι στανταρ 100% -.
Επισης ειδα καποιοι που σχολιαζαν κ μαλιστα ελεγαν οτι ηταν λογια του Μαρκου οτι ο Μπατης ήταν ‘‘κωμικος’’ και στο μπαγλαμα ‘‘ψευτοεπαιζε’’.
Πιστευω μεσα απο τα τραγουδια του φαινεται το ταλεντο οποτε αυτο κατ’ εμε ειναι ατοπο. Ωστόσο αυτη η προταση οτι τα λογια προερχονται απο το Μαρκο γνωριζετε αν ειναι αληθης ?
